2010
|
|
Hemeretzigarren mendean, J. D. J. Sallaberriren 1870 urteko Chants populaires du Pays Basqueliburuan ikusten dugu, lehen aldiz. Hogeigarren mendeko Iparraldeko kantutegirik garrantzitsuenetan ere badator; euskal aldizkarietan ere aldaera
|
bat
baino gehiago ikus ditzakegu. Aztergai dugun kantua jatorriz Zuberoakoa izan arren, Lapurdira ere zabaldu zen, itxurak direnez.
|
|
Kantaren autoretza edo egiletza Etxahuni egotzi izan zaio. Uste horren froga edo irozgarriak
|
bat
baino gehiago dira. Barkoxeko herri tradizioa, batetik, garai bateko kantarien ustea.
|
|
dugu. Etxahunek berak badu khantore
|
bat
baino gehiago bortuetako olhen gainean.
|
|
Egia da, gaur egun, hiriburuan eremu erdaldunean noski euskaldun ugari bizi direla baina gehienak giputzak direla eta gero euskaldun berri mordo bat?. Topiko horren aurrean behin baino gehiagotan haserretu naiz eta neure bizipen, lekukotasun edo ikerketak azaldu dizkiet
|
bati
baino gehiagori, gezurtatuz edo argituz Arabako euskal eremu garaikidea, XX. mendekoa, Aramaioko Gainbarrua baino zerbait gehiago dela?
|
|
Laboraria ogibidez, gaztetan morroi (mutil) egon zen zenbait baserritan. Era berean, maizterra (etxetiarra) izanik, baserri
|
baten
baino gehiagotan bizi beharra suertatu zitzaion. Aitzolek7eta Joseba Zubimendik8dioskutenez, Xenpelarren iloba zen Matxin.
|
2011
|
|
Nork imajina zezakeen, herrietan zein administrazioetan, halako setarik eskuzabaltasun ederrenean? 1920 garren urtetik goiti, ez neraman urte
|
bat
baino gehiago orain lagun hurkoa nuen Elzeard BOUFFIER bisitatu gabe.
|
|
Garai bateko bertsolariek tankera honetako kantak ere atera ohi zituzten bertsopaperetan. Pierre Topet. Etxahunek?, esaterako, tankera honetako kantu
|
bat
baino gehiago moldatu zituen. Bi aipatzekotan. Complainte Heguilus (1848)?
|
|
Hiztegi honi, baina, oso mugatu iritzi genion, bai sarreretan (3.000 inguru) baita hitzei ematen zitzaien tratamenduan ere (gehienetan definizioak baino gehiago sinonimoak eskaintzen zituen). Hiztegi oso
|
bat
baino gehiago euskara batua bultzatzeko asmoz eginiko hurbilketa edo zen. Mugatua izan arren, baliabide oso baliagarria zen euskararen aberastasunak jasotzeko eta euskalkien eremutik haratagorako ateak zabaltzeko.
|
2012
|
|
Baina ez dugu beharrezkotzat jo horietan luzatzea; hemen, behintzat. Harrigarria gertatuko zaio gure jokabidea
|
bati
baino gehiagori, kontuan hartuta, esaterako, zenbat denbora, arreta eta orrialde eskaini zaizkion gure artean galdegaiaren arazoari. Denborak esango digu asmatu dugun ala ez.
|
|
bazela ordua Euskaltzaindiak hitz ordenaren gaiari heltzeko; eta behin eta berriro eskerrak eman zizkiguten. Eta
|
batek
baino gehiagok aitortu zuen kontsolagarri zitzaiola entzutea azaroak dituen bakoitzak euskaraz idazteko eta irakurtzeko?
|
|
ur zorrotadatik irtendako zipriztinak ziruditen, indartsuak bezain mamitsuak euren apurrean. Saialdi
|
batean
baino gehiagotan aritu behar izan zuen, erpe barneragarriak bailiran atzerantz egiten baitzuten Misisipiren atzaparrek modu setatiaz. Zikiratuta bezalaxe sentitzen zen horrelakoetan, autoestimuan zaurituta, behintzat, hori pentsatzen zuen Itziar Oizek Misisipiz horrelako egoeretan ikustean.
|
|
–Ezin dogu gatza gazatzen itzi, ezta argia imillaunpean ipini ere?. Samariako emakumearen antzera, gaur egun ere,
|
bat
baino gehiago dira, Jesusek emon dagian uraren egarri direnak. Jesusen erronka mahai gainean daukagu:
|
|
2 Botere publikoek, bere jarduera eremuaren barruan, lurraldearen arabera historikoa den hizkuntza
|
bat
baino gehiago dutenean, hizkuntza horietan argitaratu behar dituzte legeak eta gainerako arau juridikoak, kontuan hartu gabe hiztunek beste hizkuntzak ulertzen dituztenentz.
|
2013
|
|
Idazleak bi sortatan bildu nahi izan ditut. Lan
|
bat
baino gehiago egindakoak eta behin bakarrik idatzi dutenak. Jakina, batzuk aldizkariaren zutabe izan ditugu urtero lan bat edo gehiago idatziz.
|
|
105 urtera inprimatu zuen Bernart Etxeparek bere Linguae Vasconum Primitiae (1545) liburua; hau da, mende
|
bat
baino gehiago igaro zen euskarazko lehen idaztia kaleratzeko.
|
2014
|
|
Gutenberg-ek inprenta asmatu zuenetik (Estrasburgo, 1440) 105 urtera inprimatu zuen Bernart Etxeparek bere Linguae Vasconum Primitiae (1545) liburua; hau da, mende
|
bat
baino gehiago igaro zen euskarazko lehen idaztia kaleratzeko.
|
|
Orduan, garai hartan, euskaltzaletu nintzen. Euskara kontuetan zaletasun
|
bat
baino gehiago izan ditut. Euskaraz klasikoak maite ditut, euskalki guztietakoak.
|
|
Nire biografia ez jako inori ardura, baina. Kili kili? sortzera eroan ninduen gorabeherak baliteke
|
bati
baino gehiagori ardura izatea. Horreexek dakartsudaz.
|
2015
|
|
Eta ugari nahi nituzke nik adiskidetasun hauek komentu handietan; hamahiru baizik ez diren eta izan behar ez duten etxe honetan, berriz, hemen guztiek izan behar dute adiskide, guztiek izan behar dute elkar maite, guztiek izan behar diote elkarri estimua, guztiek lagundu behar diote elkarri; eta, Jainkoarren, gorde zaitezte aparteko adiskidetasun hauetatik, santuenak badira ere, anaien artean ere pozoi hutsa baitira eta inolako probetxu gabeak direla ikusten baitut; eta ahaideak badira, askoz ere txarrago, izurria dira! Eta sinets iezadazue, ahizpak, hau gehiegizkoa iruditzen bazaizue ere, horretan dago perfekzio handia eta bake handia, eta oso sendo ez daudenei erorbide ugari kentzen zaizkie aurretik; bestalde, bihotza batek beste
|
batek
baino gehiago erakartzen badu (ezinbestean hala gertatzen baita, berezkoa delako, eta askotan kaskarrenak erakartzen gaitu gehiago naturaren dohain gehiago baditu), zuhurtziaz joka dezagula bihotzaren joera hark mendera ez gaitzan. Maita ditzagula bertuteak eta barruko ona, eta kontu handia izan dezagula kanpoko horri jaramonik ez egiteko.
|
|
Mina hain bizia zelarik, intziri haiek eginarazten zizkidan, eta hain gehiegizkoa zen min bizi bizi honek jartzen zidan gozotasuna, non ez baitzen kentzea nahi izaterik, eta arima ez zen asebetetzen Jainkoa baino gutxiagorekin. Ez da gorputzeko mina, arimakoa baizik, gorputzak ere hartan pixka bat esku hartu arren, eta batzuetan pixka
|
bat
baino gehiago ere bai. Arimaren eta Jainkoaren artean gertatzen den maitasun solas hain gozoa delarik, nik eskatzen diot haren ontasunari, probatzera eman diezaiola gezurra diodalakoan dagoenari.
|
|
Gutenberg-ek inprenta asmatu zuenetik (Estrasburgo, 1440) 105 urtera inprimatu zuen Bernart Etxeparek bere Linguae Vasconum Primitiae (1545) liburua; hau da, mende
|
bat
baino gehiago igaro zen euskarazko lehen idaztia kaleratzeko.
|
|
–Hemen guztiek izan behar dute adiskide, guztiek izan behar dute elkar maite, guztiek izan behar diote elkarri estimua, guztiek lagundu behar diote elkarri; eta, Jainkoarren, gorde zaitezte aparteko adiskidetasun hauetatik, santuenak badira ere, anaien artean ere pozoi hutsa baitira eta inolako probetxu gabeak direla ikusten baitut; eta ahaideak, badira, askoz ere txarrago, izurria dira! Eta sinets iezadazue, ahizpak, hau gehiegizkoa iruditzen bazaizue ere, horretan dago pefekzio handia eta bake handia, eta oso sendo ez daudenei etorbide ugari kentzen zaizkie aurretik; bestalde, bihotza batek beste
|
batek
baino gehiago erakartzen badu (ezinbestean hala gertatzen baita, berezkoa delako, eta askotan kaskarrenak erakartzen gaitu gehiago naturaren dohain gehiago baditu), zuhurtziaz joka dezagula bihotzaren joera hark mendera ez gaitzan. Maita ditzagula bertuteak eta barruko ona, eta kontu handia izan dezagula kanpoko horri jaramonik ez egiteko.
|