|
2000
|
|
|
gorputzez haren idurikoa dena, edo arimaz bertze norbaitena...? Eta nagok ezen, arimaz denaz bezainbatean, neure idurikoagoa haudala hire gurasoena baino; zeren ez baitziren alferrik joan urte haiek, zeinetan hire irakasle izan bainintzen, bai matematikan eta bai filosofia naturalean ere... eta ez al dute, bada, maisuaren irakaspenek moldatzen, gradu
|
batean
bai bederen, ikaslearen arima?
|
|
|
Neure orduko bizimoldearen berri emaiteko, ez dizut, ordea, portu haietan ezagutu nituen jendeen inventariuma eginen, zeren, bataz, luzaro luzatuko bainintzateke, eta zeren, berriz bertzea, zuhaurk imajina baitezakezu nolakoak izan zitezkeen ene egun haietako benturak eta desbenturak. Eta, imajina ez badezakezu, kontuan izan ezen, egia izanik Mignonekin gertatua ez zela egunoroz gertatzen zen gauza, egia zela, halaber, ezen gure egunorozkotasunaren erakusgarri izan zitekeela,
|
gradu
batean bai bederen, zeren egunorozkotasunak ere bere usainak baititu, eta gertaki hari zeriona zen, zalantzarik gabe, ene egunorozkotasunaren usainetarik bat.
|
|
2002
|
|
|
Eta Sarari iruditu zitzaion, bat batean, berriro ere hasi zela Jainkoagan sinesten. Apur
|
bat
bai bederen. Aspaldi zuen gai hura bazter utzia, baina, Emmanueli entzuten zion bitartean, ez zekien zer esan.
|
|
|
Ez nintzen galtzen atera. Izan ere, guztiak bihurtzen gara haur gaitzak jotzen gaituenean, eta hala bihurtzen gara mediku guztiak pediatra, maila
|
batean
bai bederen. Agure eta atsoen kasuan, are gehiago.
|
|
2008
|
|
|
Hori, argi eta garbi mintzatuko natzaizu, ezinezkoa da, eta oraintxe frogatuko dizut: zuk zeure kasa pentsatzen duzula diozu, baina hori gezur biribila da, Voltaire, Rousseau eta Dideroten garaiko jende ilustratuak pentsatzen zuen bezala pentsatzen zuelako pentsatzen baituzu zuk gaur pentsatzen duzun moduan, maila
|
batean
bai bederen, eta nik ere beste hainbeste. Eta Voltaire, Rousseau eta Diderot ere ez ziren ezerezetik hasi.
|
|
|
Hori, argi eta garbi mintzatuko natzaizu, ezinezkoa da, eta oraintxe frogatuko dizut: zuk zeure kasa pentsatzen duzula diozu, baina hori gezur biribila da, Voltaire, Rousseau eta Dideroten garaiko jende ilustratuak pentsatzen zuen bezala pentsatzen zuelako pentsatzen baituzu zuk gaur pentsatzen duzun moduan, maila
|
batean
bai bederen, eta nik ere beste hainbeste... Eta Voltaire, Rousseau eta Diderot ere ez ziren ezerezetik hasi.
|
|
2009
|
|
|
Hala, bada, Domingo minaren egia ezkutatzen ari zitzaion Adari, bere borondatearen mugimendu bat bitarteko: hots, gezurretan ari zitzaion, maila
|
batean
bai bederen, edo egiari gezurraren mozorroa jartzen ari zitzaion, baina egia egiazkoago bat agerian jartzeko, beharbada, maitasunaren egia.
|
|
|
negarrez hasi baitzen; Gabinok minutu eskas batean iraun zuen bere jarrera hartan, malkoak xukatu eta berriro testuari begira jarri zitzaion arte; esan nahi baita Gabinok berriro ekin ziola irakurketari, baina, hunkialdia eta malkoak iraganak zirelako edo, beste bat izan zen haren erreakzioa, bat batean irri baten itzala, itzal bat baino gehiago ere bai, argitik gehiago baitzuen irri hark itzaletik baino, malenkoniaren ertzetik sortua bazirudien ere? nabarmendu baitzitzaion aurpegieran; triste zegoen Gabino, dudarik ez, baina harrotasunaren hegalak, poema hura ispilu bat zen, azken batean, egilearen barrua ez ezik, Gabinorena ere islatzen zuena, baita Gabino egilearen mailan ipintzen ere, ondorioz, hein
|
batean
bai bederen, pozten eta puzten zuen, udazkenaren ibilbidean udaberriak ere bere geltokia balu bezala; minak hartua zegoen Gabino, zalantzarik ez, baina bazirudien ezen minak, formarik gabekoa, definizioz?
|
|
|
Baldintza normaletan, bai aitaren belarri tiraldiengatik bai zigorragatik ere, zeinak tiraldiek baino min handiagoa ematen baitzion?, ezintasunak jota geratuko zen Domingo; egon ere, halaxe zegoen, alde batetik, baina ez ezintasunak bentzutua edo ezintasunak ezindua, zeren, bere barne borrokaren tentsio latz haren ondotik, belarriko mina baretzearekin batera lasaitu baitzen bera ere, ezustean, ibaiko ur lasterrak baretzera egiten duen bezala, bidean aurkitzen dituen desnibel geografikoak iragan ostean; hura, beraz, erreakzio natural bat izan zitekeen, bere ustekabekotasunean; edo satisfazio baten ondorioa, Domingok irudipena baitzuen ez zuela, aitaren aurkako lehian, guztia galdu; aitzitik: garaile sentitzen zen bere porrotean, maila
|
batean
bai bederen, sekula esan ez zizkionak esan baitzizkion aitari, gero atzera egin behar izan bazuen ere; arratsaldean, baina, anai arrebak ama eta izeba Ernestinarekin etxetik joan zirenean, hiri inguruko mendixka batera zihoazen, funikularra hartuta?, hustasun izugarri bat nagusitu zitzaion, aitaren presentziak, periodikoak eta aldizkariak irakurtzen geratu zen, hutsago bihurtzen zuena eta bera amorruzko oihu isilekin betetzen ahalegindu zena, halako moldez, non,. Nik daukat eta nik bakarrik gertatzen ari zaidanaren kulpa osoa!?
|
|
|
barne borroka hartan sartua zegoen, beraz, Maria Bibiana. Maria Bibianak berak halaxe aitortuko zion izeba Ernestinari berandu gabe?, esan ez esan, esan ez esan, motorraren hotsek are estuagotzen zituzten Maria Bibianaren pentsamendu estuak, itolarrian uzterainoko aldartean?, pilotuak kabinarako bidea hartu, kaskoa jantzi, barruan sartu eta motorra abian jarri zuenean; jarraian, baina, pilotuari esan beharrekoa ez esan izanaz damu, bere burua erruduntzat hartuta, barrutik hausteko puntuan zegoenean, beraz?, bizi senak edo eraginda, amari besotik heldu eta, heldu ez beste, izeba Ernestinak inoiz esandako hitzak oroitu zituen?, lekua galtzen duenak galtzen du bere burua eta galtzen du Jainkoa??, baita heldulekua aurkitu ere hitz haietan, halako eran, non, hitzen iltze goriari indarrez heldurik, Maria Bibianak berbideratu egin baitzuen bere energia psikiko guztia, negar histeriko baten norabidean bideratzekotan egon zena; esan nahi baita Maria Bibianak begiak itxi eta, motorrots guztien gainetik, arreta osoa puntu bakarrean kontzentraturik, lelo bat errepikatzeari ekin ziola: ...ldutako konfiantza apurka apurka berreskuratu zuen, harik eta, pilotua lurreratu zenean, halako arintze bat nabaritu zuen arte, ez arintze erabatekoa baina, artean ere gaizki eginaren kontzientziak eztenkatzen baitzuen, antza, orain zizt eta geroago sast; Maria Bibiana ez zegoen, baina, hegaldia hasi aurreko egoera berean, zuloan erortzeko zorian egon ondoren indarberritua sentitzen baitzen, maila
|
batean
bai bederen; are gehiago: pilotuari zerbait esateko moduan ere egon zitekeen, ausaz?
|
|
|
Eta konpontzen hasi ziren, maila
|
batean
bai bederen, saioaren barruan gizalegearen gutxieneko arauak betetzen saiatzen zirela, zangotrabak eta azpijokoak bazterrera utzita; gainerantzean, baina, Adak ezin ekidin izaten zuen aurkariaren urratsei begira egotea, haren eta eroriko bakoitzaz gozatzeko prest;. Zergatik hau dena, baina??, pentsatzen zuen, noizbait pentsatu beharra zuen?, kezkatuta; zergatik eraikitzen zituen gizakiaren buruak... baina bihotzak gero nekez gara zitzakeenak?; nola lortu, bai, anaitasun unibertsala, Domingok ahoan noiznahi izaten zuena, baldin eta koru hartako dozena pare bat emakumek horrelako zailtasunak bazituzten?
|
|
|
Baldintza normaletan –bai aitaren belarri tiraldiengatik bai zigorragatik ere, zeinak tiraldiek baino min handiagoa ematen baitzion–, ezintasunak jota geratuko zen Domingo; egon ere, halaxe zegoen, alde batetik, baina ez ezintasunak bentzutua edo ezintasunak ezindua, zeren, bere barne borrokaren tentsio latz haren ondotik, belarriko mina baretzearekin batera lasaitu baitzen bera ere, ezustean, ibaiko ur lasterrak baretzera egiten duen bezala, bidean aurkitzen dituen desnibel geografikoak iragan ostean; hura, beraz, erreakzio natural bat izan zitekeen, bere ustekabekotasunean; edo satisfazio baten ondorioa, Domingok irudipena baitzuen ez zuela, aitaren aurkako lehian, guztia galdu; aitzitik: garaile sentitzen zen bere porrotean, maila
|
batean
bai bederen, sekula esan ez zizkionak esan baitzizkion aitari, gero atzera egin behar izan bazuen ere; arratsaldean, baina, anai arrebak ama eta izeba Ernestinarekin etxetik joan zirenean –hiri inguruko mendixka batera zihoazen, funikularra hartuta–, hustasun izugarri bat nagusitu zitzaion, aitaren presentziak –periodikoak eta aldizkariak irakurtzen geratu zen– hutsago bihurtz... " Nahi duzuna esango duzu, baina zurea da kulpa, aita, ongitxo dakit nik hori...!"
|
|
|
Eta konpontzen hasi ziren, maila
|
batean
bai bederen, saioaren barruan gizalegearen gutxieneko arauak betetzen saiatzen zirela, zangotrabak eta azpijokoak bazterrera utzita; gainerantzean, baina, Adak ezin ekidin izaten zuen aurkariaren urratsei begira egotea, haren eta eroriko bakoitzaz gozatzeko prest;" Zergatik hau dena, baina?", pentsatzen zuen –noizbait pentsatu beharra zuen–, kezkatuta; zergatik eraikitzen zitu...
|
|
|
Hala, bada, Domingo minaren egia ezkutatzen ari zitzaion Adari, bere borondatearen mugimendu bat bitarteko: hots, gezurretan ari zitzaion, maila
|
batean
bai bederen, edo egiari gezurraren mozorroa jartzen ari zitzaion, baina egia egiazkoago bat agerian jartzeko, beharbada, maitasunaren egia.
|
|
|
barne borroka hartan sartua zegoen, beraz, Maria Bibiana –Maria Bibianak berak halaxe aitortuko zion izeba Ernestinari berandu gabe–, esan ez esan, esan ez esan –motorraren hotsek are estuagotzen zituzten Maria Bibianaren pentsamendu estuak, itolarrian uzterainoko aldartean–, pilotuak kabinarako bidea hartu, kaskoa jantzi, barruan sartu eta motorra abian jarri zuenean; jarraian, baina, pilotuari esan beharrekoa ez esan izanaz damu, bere burua erruduntzat hartuta –barrutik hausteko puntuan zegoenean, beraz–, bizi senak edo eraginda, amari besotik heldu eta, heldu ez beste, izeba Ernestinak inoiz esandako hitzak oroitu zituen –" lekua galtzen duenak galtzen du bere burua eta galtzen du Jainkoa" –, baita heldulekua aurkitu ere hitz haietan, halako eran, non, hitzen iltze goriari indarrez heldurik, Maria Bibianak berbideratu egin baitzuen bere energia psikiko guztia, negar histeriko baten norabidean bideratzekotan egon zena; esan nahi baita Maria Bibianak begiak itxi eta, motorrots guztien gainetik, arreta osoa puntu bakarrean kontzentraturik, lelo bat errepikatzeari ekin ziola: ...ldutako konfiantza apurka apurka berreskuratu zuen, harik eta, pilotua lurreratu zenean, halako arintze bat nabaritu zuen arte, ez arintze erabatekoa baina, artean ere gaizki eginaren kontzientziak eztenkatzen baitzuen, antza, orain zizt eta geroago sast; Maria Bibiana ez zegoen, baina, hegaldia hasi aurreko egoera berean, zuloan erortzeko zorian egon ondoren indarberritua sentitzen baitzen, maila
|
batean
bai bederen; are gehiago: pilotuari zerbait esateko moduan ere egon zitekeen, ausaz... esan egingo zion, bai, zerbait, zuzen ez bazen zeharka, guztiek esaten baitzioten zerbait:
|
|
2010
|
|
|
Oker nengoen. Alde
|
batetik
bai bederen. Izan ere, aita eta Heinrich sukar batek menderatuta bezala ibili ziren handik aurrera, buruan soldadu automata hura besterik ez balute bezala.
|
|
|
problema hura, emakumea heriotzaren zulo beltzarekin identifikatzera ninderamana, azken batean? aspaldi gainditu nuen arren, beharko!?, berdintsu jarraitzen dut, maila
|
batean
bai bederen, baita Amanda ezagututa gero ere. Amanda da urteotan gertatu zaidan berririk zorionekoena?, problema hori euliak begiari sortzen dionaren parekoa balitz bezala:
|
|
|
Mota guztietako argudioak nituen, hortaz, neure beldur koldarkeriak ezkutatzeko. Zeren ziur bainago bai beldurra eta bai koldarkeria ere argudioen eragile izan nituela, sorburuan eta modu inkontziente
|
batean
bai bederen, nahiz eta efektuak istantean estali zuen kausa, beldur koldarkerien errealitateak bere gordean jarrai zezan, inkontzientetik kontzienterako jauzia egin gabe, errealitateari bere errealtasuna ukatzeko trikimailurik sofistikatuenean, errealitatea, kontzientea den heinean da errealitate?, munduan ez baitago oilarrik bere oilartasuna beldurraren eta koldarkeriaren lumen gainean eraiki de... Hara nola galtzen dugun mundu kontziente inkontzienteen arteko ispilu jokoetan geure barne mugimenduen perspektiba, geure ekintzen balorazio zehatz eta objektibo bat eragozten diguna, bizi sena eta harrotasuna tartean dabiltzanean, harrotasuna bizi senaren eta bizinahiaren aldaera bat besterik ez da, besteak baino gehiago izatera eta besteen gainetik bizitzera bultzatzen gaituena?
|
|
|
guztiei begiratzen nien, beraz, eta guztien begietan igartzen nuen halako kezka bat, beldur atabikotik ere zerbait zuena, edo nik neure barruan sentitzen nuèn beldurraren proiekzioa ote zen zuengan ikusten nuena??, zerbait baino gehiago ere bai: horregatik ote geunden, bada, isilik, zeren, guztiok ere buruan geneukàn hitza, amaren egoera definitzen zuena, inork ez baitzuen ahoskatu nahi?; amak erotuta behar baitzuen, horrelako gauzak egiteko?!; hala, bada, gure jarrera hura autodefentsa psikologiko hutsa besterik ez zen, ausaz, zeren, hitza isiltzearekin batera, esperantzari eusten baikenion, maila
|
batean
bai bederen, esperantza hura gezur hutsa bazen ere?
|
|
|
Guztiok geunden, beraz, pozik eta itxaropentsu, itxura
|
batean
bai bederen, haurraren balizko etorrerarekin, baina guztiok behar genuen, halaber, kezkatsu, nola ez, bada, Benjamin Mariaren tragedia gure baitaren baitakoa baitzen!?, asturu gaitzeko belabeltz batek Regina eneko eremua hartu eta gure gainean hegan balebil bezala, Susanaren sabela noiz bereganatuko?
|
|
|
Mota guztietako argudioak nituen, hortaz, neure beldur koldarkeriak ezkutatzeko. Zeren ziur bainago bai beldurra eta bai koldarkeria ere argudioen eragile izan nituela, sorburuan eta modu inkontziente
|
batean
bai bederen, nahiz eta efektuak istantean estali zuen kausa, beldur koldarkerien errealitateak bere gordean jarrai zezan, inkontzientetik kontzienterako jauzia egin gabe, errealitateari bere errealtasuna ukatzeko trikimailurik sofistikatuenean —errealitatea, kontzientea den heinean da errealitate—, munduan ez baitago oilarrik bere oilartasuna beldurraren eta koldarkeriaren lumen gainean... Hara nola galtzen dugun mundu kontziente inkontzienteen arteko ispilu jokoetan geure barne mugimenduen perspektiba, geure ekintzen balorazio zehatz eta objektibo bat eragozten diguna, bizi sena eta harrotasuna tartean dabiltzanean —harrotasuna bizi senaren eta bizinahiaren aldaera bat besterik ez da, besteak baino gehiago izatera eta besteen gainetik bizitzera bultzatzen gaituena— zernahi gerta baitaiteke, baita errealitatearen manipulaziorik oiesena ere, bizi senak bizitzaren interesen arabera moldatua betiere... nahiz eta autodefentsa mekanismoen erantzun bat ere izan daitekeen, gure sentimendu onen ustezko lorategi perfumatuari bat batean simaurraren kiratsa dariola egiaztatzea jasanezin egingo bailitzaiguke... bizitza hain da ederra, eta nola ibiliko gara, bada, gau eta egun, hatzak sudurrean jarrita!
|
|
|
Oker nengoen. Alde
|
batetik
bai bederen. Izan ere, aita eta Heinrich sukar batek menderatuta bezala ibili ziren handik aurrera, buruan soldadu automata hura besterik ez balute bezala.
|
|
|
Baina hara: problema hura —emakumea heriotzaren zulo beltzarekin identifikatzera ninderamana, azken batean— aspaldi gainditu nuen arren —beharko! —, berdintsu jarraitzen dut, maila
|
batean
bai bederen... baita Amanda ezagututa gero ere —Amanda da urteotan gertatu zaidan berririk zorionekoena—, problema hori euliak begiari sortzen dionaren parekoa balitz bezala: badakit, berez, euliak ez didala begia aterako, baina haren etengabeko joan etorriak ez dira atseginak.
|
|
|
Guztiok geunden, beraz, pozik eta itxaropentsu, itxura
|
batean
bai bederen, haurraren balizko etorrerarekin... baina guztiok behar genuen, halaber, kezkatsu —nola ez, bada, Benjamin Mariaren tragedia gure baitaren baitakoa baitzen! —, asturu gaitzeko belabeltz batek Regina eneko eremua hartu eta gure gainean hegan balebil bezala, Susanaren sabela noiz bereganatuko... Hura ez zuen inork aipatzen, jakina, baina guztiok behar genuen, bai, horrela... baita nik neuk ere:
|
|
|
guztiei begiratzen nien, beraz, eta guztien begietan igartzen nuen halako kezka bat, beldur atabikotik ere zerbait zuena —edo nik neure barruan sentitzen nuèn beldurraren proiekzioa ote zen zuengan ikusten nuena? —, zerbait baino gehiago ere bai: horregatik ote geunden, bada, isilik, zeren, guztiok ere buruan geneukàn hitza, amaren egoera definitzen zuena, inork ez baitzuen ahoskatu nahi?; amak erotuta behar baitzuen, horrelako gauzak egiteko...!; hala, bada, gure jarrera hura autodefentsa psikologiko hutsa besterik ez zen, ausaz, zeren, hitza isiltzearekin batera, esperantzari eusten baikenion, maila
|
batean
bai bederen, esperantza hura gezur hutsa bazen ere...
|
|
2013
|
|
|
Urteurrenek batzuetan historiak bildu dituzula konturatzeko balio dute, adibidez, 50 ekoizpen baino gehiago egin ditugu. Ez dakit beste hogei urte, baina denboraldi
|
bat
bai bederen.
|
|
2014
|
|
|
Bi urte iragan bezain laster bukatutzat eman baitzituen Sanz Kristobalgo komisaldegian eta udaletxeko beheko solairuan hasitako lanak. Lehen fase
|
batean
bai bederen. Lan haiek, izan ere, ez ziren inoiz bukatzen, segurtasun kontuetan beti baitzegoen zer hobeturik.
|
|
|
Barrenatu du laztabinarekin, egin du zuloa, metro eder
|
batekoa
bai bederen, eta izerdiak lehortzen ari da Bernat Agirre. Zuloa hurritz makilarekin garbitu eta dinamita kartutxoak sartu dizkio Denis Mendibek; lau, osorik.
|
|
2021
|
|
|
Gauzak bere gordinean esateak izua kanporatu egiten din. Izuaren parte
|
bat
bai bederen. â Begiraien errekako ahateei eta uroiloei.
|