|
2000
|
|
|
depresio batek suizidiora eraman zuen. Baina hori arrazoi
|
bat
aurkitu nahiaren barruan kokatzen da, eta normala zen, beraz, Maiteren egoera. Eider beste edonoiz hil balitz ere, post mortem analisia berdina izango zen bere amaren ikuspegitik:
|
|
2003
|
|
|
Emakumeak isilaldi luze bat egin zuen. Berriro negarrari ekingo ziola pentsatu nuen, baina, aitorpenak egiteko egokiera
|
bat
aurkitu nahirik bezala, aulkian mugitu eta lurrera begira geratu zen. Nik ere lurrera jaitsi nituen begiak eta debozio handiz, pausatuki, joan nintzaion zangoak eskalatzen, orkatilaren borobiltasuna lehenik eta izter mamiak gero miretsiz.
|
|
|
Emakume batzuek uste dute sexu bila gabiltzala eta ez da hori, askoz ere zailagoa den zerbaiten bila gabiltza, gaztetasunaren atzetik. Monikak dio ez nintzela puntu horretaraino heldu, gau horretan adeitsu, sentibera eta samur jokatu nuela, eta hiru adizlagun horiek esaten dituelarik gora begira geratu ohi da, laugarren
|
bat
aurkitu nahirik, eta maisuki portatu nintzela esanez bukatzen du edo bukatzen zuen, hobeto esanda, urteak baitira ez dugula elkar ikusi.
|
|
|
Horrelakoa izango zela erabaki nuen datorren mendeko literatura eta tankera horretakoa izango zela nire hurrengo liburua ere, posible ez den liburu baten zirriborroa, isiltasunetik oso gertu dagokeen jarduna, argi izpiak baizik erakutsiko ez dituena. Idazkeraz aldatuko nuela erabaki nuen, ahots berri
|
bat
aurkitu nahi nuela, eta bidenabar, bizitoki eta bizilagun berriak ezagutu nahi nituela pentsatuz altxatu nintzen Santa Luziako miradoreko aulkitik. Gutxitan egin dut hain bidaia luzea horren gogoeta laburrak egiteko, baina gauzak horrela izaten dira.
|
|
2005
|
|
|
Neskaren etxera joatekoa ez nuen batere argi ikusten, agian aita itzuliko zen eta ez ginen eroso egongo. Herriko kaleak ibili genituen, geuk bakarrik, babespean egoteko toki
|
bat
aurkitu nahian, baina alferrik. Azkenik, nor bere etxera joatea erabaki genuen.
|
|
2008
|
|
|
Eta, gainera? . Reginak hantxe utzi zuen esaldia, baina ez hantxe betiko uzteko, baizik eta pentsatzen jarraitzeko, barrutik jaten zuèn kontraesanari ihesbide
|
bat
aurkitu nahian edo?: Nik lehen bezala ikusi nahi nitizken, eta horixe egingo dinat, errezatu eta errezatu, markes jaunak damurako bidea aurkitu eta jaun andereak lehenera itzul daitezen.
|
|
|
Eta, gainera... –Reginak hantxe utzi zuen esaldia, baina ez hantxe betiko uzteko, baizik eta pentsatzen jarraitzeko, barrutik jaten zuèn kontraesanari ihesbide
|
bat
aurkitu nahian edo–: Nik lehen bezala ikusi nahi nitizken, eta horixe egingo dinat, errezatu eta errezatu, markes jaunak damurako bidea aurkitu eta jaun andereak lehenera itzul daitezen.
|
|
2009
|
|
|
Halako zerbait behar zuen Adak, bai, haren hurrengo egunetako jarrerak berretsi zuenez: kalean ikusten zituèn eskaleei, edo oharkabean zetozkionei, batzuei eta besteei begira geratzen zen, ohi baino astiroago, haien hazpegietan edo haien jardunean zeruko seinaleren
|
bat
aurkitu nahian bezala; edo erakusleihoetan gelditzen zen: egun batean, irratiak eta musika tresnak salgai zituztèn denda batean, bi bozgorailuren artean zegoèn fonografo bati begira jarri, eta azkenean barrura sartu zen:
|
|
|
Halako zerbait behar zuen Adak, bai, haren hurrengo egunetako jarrerak berretsi zuenez: kalean ikusten zituèn eskaleei, edo oharkabean zetozkionei, batzuei eta besteei begira geratzen zen, ohi baino astiroago, haien hazpegietan edo haien jardunean zeruko seinaleren
|
bat
aurkitu nahian bezala; edo erakusleihoetan gelditzen zen: egun batean, irratiak eta musika tresnak salgai zituztèn denda batean, bi bozgorailuren artean zegoèn fonografo bati begira jarri, eta azkenean barrura sartu zen:
|
|
2011
|
|
|
Hiztun herri menderatuen herri mintzairek balio soziala galdu dute azken mendeotan, eta orain hemen gabiltza zoratu beharrean hizkuntza horientzat, balio, ren
|
bat
aurkitu nahirik. Hizkuntzen balio intrinsekoaz eta estrinsekoaz mintza gintezke, berezkoaz eta kanpotik datorkienaz, etikoaz eta politikoaz, ekologikoaz eta haraindikoaz, baina, nolanahi ere, balioaren auzi hori ez al dago azken batean kultura baten baitan zertua?
|
|
2012
|
|
|
Beldurtuta zaude eta idazteak eramango zaituen tokiaren izu zara. Mila besodun eta bi hanka indartsudun munstro
|
bat
aurkitu nahiko zenuke bidearen amaieran, labirintoaren erdi erdian. zenuke.
|
|
|
Han geratu nintzen ia ordu erdiz; bitarte horretan itsasgorak pixka bat igo ninduen, eta, handik tarte batera, urak igotzen aurrera egin zuenez gero, ala osorik geratu zen ur gainean, eta arraunaren laguntzaz hondarretatik atera eta ur lasterraren erdian jarri nuen berriz; eta, handik gorantz egitean, konturatu nintzen erreka txiki baten ahoan nengoela, lurra nuela bi alboetan, eta ur tirak edo itsasaldiak gorantz bultzatzen ninduela. Bi alboetara begiratu nuen lehorreratzeko leku egokiren
|
bat
aurkitu nahian, ez bainuen ibaian oso gora joan nahi, noizbait itsasoan ontziren bat ikusteko itxaropenarekin, eta horregatik erabaki nuen neure burua itsasertzetik ahal bezain gertu kokatzea.
|
|
|
Ni ekarri ninduen itsasontzia omen zen kostalde hartan sekula ikusitako lehena, eta agindu zorrotzak emanak zituen Erregeak, besterik agertzen bazen inoiz, lehorrera zezatela eta bertako marinel eta pasaiari guztiekin brozel batean Lorbulgrudera eramateko. Neure tamainako emakume
|
bat
aurkitu nahi zidan Erregeak, espeziea zabaldu ahal izan nezan; baina uste dut nahiago izango nuela hiltzea, neuk utzitako ondorengoak kanario domestikatuak bezala kaioletan gordeak izan eta agian geroago erresuman zehar bitxikeria gisa handikiei salduak izateko zoritxarra jasan baino. Egia da begirune handiz erabiltzen nindutela ni; Errege Erregina paregabe haien faboritoa nintzen, eta Gorte osoaren lilura, baina giza espeziearen duintasunarentzat iraingarria zen oinarriaren gainean.
|
|
2013
|
|
|
Argentina hegoaldera noa. Egunen
|
batean
aurkitu nahiko baninduzu, Buenos Airesera joan zinateke lehenengo. Gero, handik Esquel herrira beste hegaldi bat hartu zenuke.
|
|
|
Dirudienez, jartzen duen aurpegierari erreparatzen badiogu, Versusek badaki zer esaten duen, badaki hitz horien esanahi gordea. Kanpotik begiratuta, esan nahi nuke azalpen
|
bat
aurkitu nahian hasiz gero. Eta hauek ere bai, jakina:
|
|
2015
|
|
|
Esaldi bihurria da, zinez, baina behin eta berriro irakurrita konturatuko gara Azpilkuetak esan nahi zuena dela bat, eta Goñik ulertu duena beste bat. Hau da, Goñik ulertu du hizkuntza biak ikasi zituela amarengandik, alegia, bai gaztelania eta bai latina, eta harritu egiten da XVI. mendeko emakume batek latina dakielako, ezaguna denean garai hartako emakumeen artean irakurtzen eta idazten jakitea bera ez zela oso arrunta izaten, eta latina jakitea benetan gertakari harrigarri eta bakana; esplikazio
|
bat
aurkitu nahi dio, dena den: buruz jakingo zituen zenbait otoitz, bere semeari irakatsiko zizkionak.
|
|
2016
|
|
|
Ia mututurik egon ziren Arte Ederrak zine zaharraren parera heldu bitartean. . Hitz egidazu Gabriel Iturberen nobela berriaz?, esan zuen Iratik elkarrizketa gai berri
|
bat
aurkitu nahian, arestian Josebak hori egiteari uko egin bazion ere.
|
|
2017
|
|
|
–Bi mutil ditut gela kanpoan, jarraitu zuen Lunak?, bat begiak gorri gorri dituela, alergiagatik edo eta, bestea aldiz, behera begira, lurrean altxorren
|
bat
aurkitu nahian...
|
|
|
Isildu zen, hatsantua, hitz
|
bat
aurkitu nahi eta aurkitu ezinik bezala.
|
|
|
Baina gazteak ez zuen nolanahiko lan
|
bat
aurkitu nahi. Boterea gustatzen zitzaion, bada, sentimendu hori auzoko poliziek transmititzen zioten egunero.
|
|
|
48 ordu lehenago, dudak nituen. Hori bai, gero eta konbentzituagoa nintzen estatuak konponbide
|
bat
aurkitu nahi zuela?.
|
|
|
Urteak eman genituen medikuetan, tratamenduz tratamendu, goizero ohetik altxatzeko arrazoi
|
bat
aurkitu nahian amarentzat. Batzuetan medikamentuek egiten zuten lan hori, gure ama panpina artikulatu bat bilakatuz.
|
|
2018
|
|
|
–Ez dit balio. Senar oso
|
bat
aurkitu nahi diot Hirugarren Alabari. Senargai oso bat aurkituz gero, ez dugu ezkonsaririk eskatuko.
|
|
|
–Motxila hustu dut konpresaren
|
bat
aurkitu nahian? –azaldu zien Beirek.
|
|
|
Mundu harrigarri eta txundigarria, lilurazkoa baina izugarria ere bai askotan. Itzaletan gordetako bazterrak arakatzen nituen nik; esku ahurrez ferekatzen nuen erreka ondoko haitzei itsatsiriko goroldio umela; osinetan sartzen nuen burua, ur azpian altxor ezkuturen
|
bat
aurkitu nahian; tentuz, baina, mundu guztiak baitaki han gordetzen direla bertan itotakoen arimak; inurriek osaturiko lerro bihurriei jarraitzen nien, inurritegiaren ahoa topatu arte, eta, batzuetan, ogi apurrak botatzen nizkien, zulo estuan sartzeko nolako ahaleginak egiten zituzten ikusteko, eta, beste batzuetan, gerra hegazkin bateko pilotua nintzela egiten nuen kontu, eta inurritegia zela bon...
|
|
2019
|
|
|
Eta hori esanda, erditik moztu du tomatea, poliki eta zehaztasunez, burmuin bat disekzionatzen balego bezala. Adi geratu zara tomatearen bihotzari begira, han barruan tumore
|
bat
aurkitu nahian.
|
|
|
Coralinek begi parera altxatu zuen harria, eta zuloan zehar begiratuta arakatu zuen gela, distiratsua edo argitsua zen zerbaiten bila; seinale
|
bat
aurkitu nahi zuen, gela hartan beste arimaren bat zegoela egiaztatzeko. Gela osoa miatu zuen linternaren izpiarekin, zeinak ia solidoa ematen baitzuen, hain baitzen trinkoa airean pilatutako hauts mordoa.
|
|
|
–Eme? terminoa gaitzesgarria da, ez emakumea Naturarekin lotzen duelako, baizik bere sexuan giltzapetzen duelako; sexu hori mespretxagarria eta etsaia iruditzen zaio gizonari, baita abere errugabeetan ere, etsaitasun artega bat sentitzen duelako, bistan denez, emakumearenganako; hala ere, sentimendu horren zuribide
|
bat
aurkitu nahi du biologian. Eme hitzak irudi nahaspila bat ekartzen dio gogora:
|
|
|
iruditzen zaio emaztea; ez da espero zuen bikotekidea, eta hala aditzera ematen dio; emakumea umiliaturik sentitzen da. Dudarik ez dago gidari
|
bat
aurkitu nahi duela aitaren etxetik alde egiten duenean, baina, orobat,, pertsona nagusi, baten gisan ikus dezatela nahi du; haur izaten segitu gogo du, eta emakume bihurtu nahi du:
|
|
|
sufritu egiten dute ez dutelako inolako eginkizunetan mamitzen beren burua, eta ez direlako ezer ere, ezer ere egiten ez dutenez gero; zehaztugabeak izanik, mugagabeak sentitzen dira, eta pentsatzen dute ez dituztela zinez ezagutzen; mira malenkoniatsu bat diote beren buruari; ametsetan babesten dira, itxurakerietan, gaixotasunetan, manietan, sesioetan; dramak eragiten dituzte inguruan, edo irudimenezko mundu batean ixten dira; halakoa da Amielek margotu zuen. Beudet andere irribarretsua?. Probintzietako bizimoduaren monotonian giltzapeturik, astalikardu bat den senar baten ondoan, ekin eta maitatu ezinik, barrena jaten dio bizitza hutsala eta alferrekoa duela sentitzeak; konpentsazio
|
bat
aurkitu nahi du ameskeria erromantikoetan, inguruan jartzen dituen loreetan, bere apainketan, bere pertsonaian: senarra traba zaio jolas horietan ere.
|
|
|
Antzeko ezaugarriak ditu emakume maitemindu orok. Behar bada, bere buruaren tirano bihurtzen da, maitalearen izenean; gizonarentzat izan behar dute bera den guztiak, berak daukan guztiak, bere bizitzaren une guztiek, hala aurkituko dutelako izateko arrazoia; ez du ezer eduki nahi, gizonarentzat ez bada; gizonak ezer ez eskatzeak, horrexek nahigabetuko luke, hainbesteraino, non maitale finak exijentziak asmatzen baititu. Ororen gainetik, berrespen
|
bat
aurkitu nahi du amodioan: bera zer zen, horixe berretsi nahi du, bere iragana, bere pertsonaia; baina etorkizuna ere sartzen du tartean:
|
|
|
Neska gazte asko luzaro tematzen dira beren ametsaren bila mundu errealean barrena: gizarte mailagatik, merituagatik, adimenagatik gainerakoak baino gehiago iruditzen zaien gizon
|
bat
aurkitu nahian ibiltzen dira; berak baino zaharragoak nahi izaten dituzte, munduan toki bat eskuratua dutenak, autoritatea eta izen ona dituztenak; fortunak eta ospeak liluratu egiten dituzte: hautatua Subjektu absolutua da, eta, bere amodioaren bidez, aditzera emango dio neskari zein bikaina eta beharrezkoa den.
|
|
|
Exijentzia hori maskaldua dago gizon askorengan: errebelazio zehatz baten ordez, beren buruaren irudi miresmenez eta esker onez inguratu
|
bat
aurkitu nahi dute bi begi biziren barruan, beren buruaren irudi jainkotu bat. Gizon nartzisoak bere burua begiesteko erabiltzen duen ispilua da emakumea, eta, besteak beste, horregatik konparatu izan da hainbestetan emakumea urarekin:
|
|
|
Desafioak potlatch baten tankera har dezan, hau da, lehia ekonomiko baten tankera har dezan, eta horretatik abiaturik ondasun pribatuak erreibindika ditzaten aurrena buruzagiak eta gero klaneko kideek, ezinbestekoa da gizonak jatorrizko beste joera bat izatea: esana dugu, aurreko kapitulu batean, izatedunak ez duela lortzen bere burua atzematea alienatuz baino; figura arrotz
|
baten bitartez
aurkitu nahi du bere burua munduan barrena, eta bere egiten du figura hori. Totemean, manan, okupatzen duen lurrean, klanak bere existentzia alienatua aurkitzen du; norbanakoak, komunitatetik bereizten denean, inkarnazio singular bat eskatzen du:
|
|
|
Hona hemen zer litzatekeen probetxuzkoena neska gaztearentzat: ezerk ez liokeela eragotziko bere gain hartzea bere existentzia, gizonarengan ez bailuke erdi jainko
|
bat
aurkitu nahiko, baizik kide soila, adiskidea, maita laguna; erotismoak eta maitasunak gainditze libre baten kutsua lukete, eta ez amore emate batena; emakumeak berdinetik berdinerako harreman gisa bizi ahal izango lituzke bi biak. Jakina, kontua ez da kolpetik desagerraraztea neskatoak heldu bihurtzeko gainditu behar dituen zailtasun guztiak; heziketarik inteligente eta toleranteenak ere lioke kendu neskari esperientzia bere kabuz biltzeko ardura; eska daiteke, hori bai, arrazoirik gabe oztopoak ez pilatzea neskatoaren bidean.
|
|
|
Xabier erretiratzen delarik, mahaiaren alde banatan, aurrez aurre, Eva eta Joan bakarrik geratzen dira. Evak, urduri antzean, ahozapia hatzen artean estutzen du, begirik altxa gabe, kopetilun, esaldi aproposen
|
bat
aurkitu nahi eta ezinean.
|
|
2020
|
|
|
Enekoren logelatik autorainokoa lurrera begira egin zuen Antxonek, arazo hari irtenbide
|
bat
aurkitu nahian, Mikelek telefonoz hitz egiten zuen bitartean. Autoan sartutakoan eta aparkalekutik atera baino lehen, telefonoa eskegi eta argitxo bat piztu zitzaion buruan Mikeleri.
|
|
2021
|
|
|
Gero, ohean agondu eta goizeko tea hurrupatu bitartean, azalpen
|
bat
aurkitu nahian ibili nintzen, errealitatearen zein zaporek txunditu ote ninduen haren oroitzapen ezinezkoetan, uste izanik nolabait iradoki, aurkeztu, adierazten zituztela –ozta ozta dakit zein hitz erabili ere– bestela esanezinak diren esperientziak.
|
|
|
Ez, protesirik gabe jaio zela erantzun zion Esterrek. Lankidea pentsakor gelditu zen une batez, Esterren erantzunean trikimailuren
|
bat
aurkitu nahian. Minutu batzuk behar izan zituen lankideak istripuren bat izan ote zuen galdetzeko.
|
|
|
Gutxiago niretzat. Zentzu
|
bat
aurkitu nahi nioke, dena performance bat balitz bezala, espreski niretzat egindakoa," bizitzaren zentzua" uler dezadan. Baina keba, ez dauka nirekin zerikusirik.
|
|
2022
|
|
|
Gaztea da oraindik, ilea mutilen erara darama mozturik, nahiz eta flekillo luzeak erdizka bederen begi bat estaltzen dion, eta, ezinago pinpirina delako edo, traje gris errespetagarri bat jantzi diote, itxura profesionalagoa izan dezan. Nahi zutena esango zuten bere ibilbide profesionalaz, baina lepoa jarriko nuke lanean hasi berria zela eta kosta ahala kosta traumaren bat, gertakari larriren
|
bat
aurkitu nahi zuela nire umetako lehen urteetan, eta aurkitu ere aurkituko zuen pixka bat lagundu izan banio.
|
|
|
Halako batean, bi gizon sartu ziren atetik, eta barra ondoko emakumeak behorrak balira moduan tratatzen hasi ziren. Ugutz deseroso sentitu zen egoerarekin, eta Igoneri begiratu zion azalpen
|
bat
aurkitu nahian. Bat batean Igonek kolpe bat eman zuen mahaian.
|
|
2023
|
|
|
Odisea jartzen zuen azalean, eta nahiko astuna zirudien. Patxi eta Basajaun, berriz, arazoari bueltaka eta bueltaka zebiltzan, konponbideren
|
bat
aurkitu nahian. Xelebrea iruditu arren, Kamaka bera zen kezka gutxien zeukana:
|
|
|
Sexu askapena askapenaren funtsezko alderdi bat zen, ados nengoen horretan, baina ez nuen uste alderdi bakarra zenik. Harago iritsiko zen politika
|
bat
aurkitu nahi nuen, zisgeneroak genero guztien gainean zuen nagusitasuna baliatuko zuena zuritasunaren hegemonia orobat zapaltzaileari heltzeko, ezbaian jarriko zuena nor biltzen zen automatikoki feminismoaren aterkipera eta nor uzten zen kanpoan. Horren aldean, aski mugatua eta heldugabea iruditzen zitzaidan mintegi hartan halako tema agertzea sexu jarduerarekin, feminismoaren hasiera eta amaiera hori balitz bezala.
|