|
2008
|
|
|
Euskaraz bizi den eta hala bizi nahi duen hizkuntza komunitateari erantzun behar dion gizarte komunikazioaren sektore osasuntsua eta normalizatua behar dugu guk, euskal hiztunok. Eta, horretarako, modu orekaturen
|
bat
aurkitu da euskaraz diharduten hedabide mota guztiak uztartzeko eta egungo produktuei etekin ekonomiko, sozial eta kultural handiago ateratzeko.
|
|
2009
|
|
|
Barne kode ikusezin bat zen, weg guneetan katalan metaname a ezartzen zuena. Era horretan, robotek edo bilatzaileek —edo jakin mina zuenak— gure web
|
bat
aurkitzen zutenean, katalanez zegoela ikus zezaketen.
|
|
|
Hori oso garrantzitsua da, ikusgarritasuna ematen baitizu. Gero, Llu� s de Yzaguirre k algoritmo
|
bat
aurkitu zuen eta egoera asko hobetu zen. Algoritmo matematiko horren bitartez katalana identifikatzen da()+ es+ (dels quan què).
|
|
|
Norbaitek Hanburgoko web izugarria katalanez ere bazegoela aurkitu zuenean, lehenbizi Hanburgoko webaren logika ezagutu nahi izan genuen. Azalpen
|
bat
aurkitzen saiatu ginen, azalpen soziolinguistikoa, lehen esaten zen bezala. Azkenean arduraduna aurkitu eta esan genion:
|
|
|
Hizkuntzaren aldetik ez baizik buruaren aldetik ezagutu behar dituzu. Abokatu batek egun
|
batean
aurkitu zuen ziberokupazioa izeneko amarru bat zegoela Interneten. Adibidez, telebista guztiek daukaten puntu tv domeinua, berez, Tuvaluko siglak dira.
|
|
|
Hau da, nik estonieraz dagoen web orri bat hartu eta katalanez irakur dezaket, edo antzeko gauzak. Adibidez, arabierara itzulitako orri
|
bat
aurki dezakezu (irakurri duten arabiarrek ulertzen omen dute). Ezin zaio eskatu oso purista izaterik baina, egia esan, ulertzen da.
|
|
|
ikersaioak osatu, biribildu, zehaztu, zuzendu eta eguneratu egin ahal izango dira, informazio edota interpretazio berrien arabera. Iturri berri
|
bat
aurkitzen denean informazio hori (horri dagokion dokumentua batetik, eta hartatik aterako den aipu multzoa bestetik) datu basean sartuko da. Euskararen dimentsio sozialari buruzko beste ikerketa bat egiterakoan gero eta informazio gehiago izango dugu aldez aurretik bildua, prozesatua eta erabiltzeko prestatua.
|
|
2010
|
|
|
Txikikeria bai, detailea besterik ez, baina esanguratsua gure ustez. Euskarak indarra dauka Leitzan, bizitasuna, etorkinen seme alaben erdarazko hizkuntza jardunean tokitxo
|
bat
aurkitzerainokoa. Ez gintuzke harrituko ume horien euskarazko jardunean erdarazko hitzak aditzeak.
|
|
2011
|
|
|
vascoa eta basque, jakina. Alegia, identitateari erasotzen diote, eta hor arazo larri
|
bat
aurkitzen dugu, zeren kasualki gure herriak hizkuntzaren baitan definitzen baitu bere burua. gu gara euskararen herria, gu gara euskararen jendea. herri honek oso garbi izan du hau orain arte. eta hori garbi baldin baduzu, datozela erromatarrak, datozela arabeak, datozela hauek eta besteak, baina guk jarraituko dugu hor, garbi baldin badugu hori. kasualki, gure buruaren definizioa hizkuntzan oina... Bestela ez da ulertzen. l ohArrA
|
|
2012
|
|
|
aipatu ditudan oldar horietako guztiek zergintzan arituagatik ere, diskurtsoeta praktika arma berriak asmatzen eta opatzen zizkioten objektibatu nahi zuten euskal jendeari. egia da, askotan larrutik ordaindu behar izan zuela euskaldunak arma berri horien aukera; baina mundua aldatzen ari zela, ezin aldatu barik biziraun. eta hortxe da muina. euskal zera asmatuz eta armatuz ibili diren aditu meneratzaile horiek guztien produkzioa, aldez eta moldez, erabili du euskal jendeak: ...bestetik, letratu eta ustez goi kulturadunak produktore, hots, subjektu bakar zirelako ustean, kanpo modak bere eginez nagusigoa ondo markatu nahian. hala bada, euskara matrize izateari uzten joan zen, arian arian jendeek euskararekin zuten funtsezko lotura psikosozial hori galdu eta haren ordez erdal bizi munduan bestelako biltze funtzionala asmatu zioten batzuek. haren bidez erdal munduan biltze
|
bat
aurkitu zioten euskarari, guztiz galdu ez zedin, eta ondorioz ere, balioetsi eta zaindu zuten nolabaiteko funtzioa izan dezan: sinbolikoa, ideologikoa, Euskara eta oro har euskal mundu zaharra hainbat fasetan objektu otzan, lehengai sinboliko eta ondare beneragarria bilakarazi zuten.
|
|
|
Autegestiorako gogoa ere garai honetan pizten da, eratutako taldeetatik aparte ibiltzekoa... zentzu horretan, 12 urtekoak, Lehen hezkuntza bukatu eta Bigarrenerako jauzi horretan, ondo zaintzea komeni da nagusien taldearekin batera aritzeko ahalik eta zubi gehien eraikiz: besteak beste, nerabeek hain beharrezkoa duten autoafirmazioa, nagusien munduan toki
|
bat
aurkitzeko premia... errazago eskuratuko dutelako. Gainera, taldean lauzpabost urte egiteko aukera izanda, gero ere jarraitzea (unibertsitate garaian edo handik bueltan, behar bada) errazago izan daiteke.
|
|
|
12 urtekoak, Lehen Hezkuntza bukatu eta Bigarrenerako jauzi horretan, ondo zaintzea komeni da nagusien taldearekin batera aritzeko ahalik eta zubi gehien eraikiz: besteak beste, nerabeek hain beharrezkoa duten autoafirmazioa, nagusien munduan toki
|
bat
aurkitzeko premia,... errazago eskuratuko dutelako.
|
|
2013
|
|
|
XVII. mendean beste pasarte
|
bat
aurkitzen dugu, Arabako mendialdean oraingoan; hau ere Arabako Euskal Hotsak liburutik hartu dugu.
|
|
2014
|
|
|
Are gehiago hizkuntza minorizatuen kasuan, euskara kasu. Ez dugu oso urrunera jo behar horren adibide esanguratsu
|
bat
aurkitzeko: 1960ko eta 1970eko hamarkadetako Hego Euskal Herrian jazo zen espainiar etorkinen oldeak herri askotako biztanleria bikoiztu eta are hirukoiztu zuen.
|
|
2017
|
|
|
Hau esanik, ikerketaren elementu zentrala hitanoa eta gazteak dira. Bertan, Eskoriatzako kasua edukiko da kontutan non, batetik, gazte batzuek zergatik egin duten hitanoranzko hurbilpena herri honetan nahi den aztertu, honi erantzun
|
bat
aurkitu nahiean eta, bestetik, gazteek hitanoarekiko zein ideologia duten uste, balio eta jarreranahi den azaleratu baita ere. Bi hauek dira aztertuko diren elementuak.
|
|
|
Ikerketaren elementu zentrala hitanoa eta gazteak dira. Bertan, Eskoriatzako kasua edukiko da kontutan non, batetik, gazte batzuek zergatik egin duten hitanoranzko hurbilpena herri honetan nahi den aztertu, honi erantzun
|
bat
aurkitu nahiean eta, bestetik, gazteek hitanoarekiko zein ideologia duten.
|
|
|
Hau esanik hitanoak bazterketa instituzionala pairatu duela esan daiteke gazteen aburuz. Honetan ere beste berdintasun
|
bat
aurkitzen dugu Ozaitak (2014) elkarrizketatutako gazteekin, hauek ere hezkuntza ibilbidean" oso gutxi jorratu dutela" (2014, 100 orr.) diotelako. Honek ez du esan nahi batua alboratzen dutenik beharrezkoa ikusten dute, baina orekarik ez dela egon salatzen dute16.
|
|
2018
|
|
|
" sistema orok orekarako joera du". Hizkuntza arau bat finkatzerakoan, esaterako, eremu
|
batek
aurkitzen du oreka edo egonkorPello Jauregi eta Pablo Suberbiola – Eusle metodologia: gaztelanian finkatutako hizkuntza ohituretatik euskarazkoetara lan munduan tasun puntua.
|
|
|
Elkarrizketatu batzuen arabera, emakumeen eta gizonen sozializazio eremu ezberdinduetan egon liteke gakoa noketaren galeraren zio
|
bat
aurkitzeko:
|
|
2022
|
|
|
Euskarak bere kasa dituen asoziazioetan, gehien nabarmendu den esparrua eskola da(% 13,1); hurrengo lotura etxea da, eskolatik gertu(% 12,4). Bigarren maila
|
batean
aurkitzen ditugu,% 6 arteko aipamenekin, hurrengo sei eremuak: unibertsitatea, lagunak, aisia, lana, administrazioa eta erosketak.
|
|
|
Lehen pausua, kulturaren definizio
|
bat
aurkitzea da. Bilaketa hau oso zaila da, kultura ulertzeko modu antropologikoak beti eduki duelako anbiguotasun handia bere barnean horren erakusle dira diziplina sortu zenetik kontzeptuaren bueltan sortu diren definizio guztiak.
|
|
|
Hala ere, ia parte hartzaile guztiek adierazi dute gorako bidean daudela, hau da, geroz eta gehiago erabiltzen ari direla, euskararen erabilerari dagokionean. Honela, parte hartzaileek garatutakoak, oro har, muda txikiak edo bide horretan erdibideko zerbait dela esan behar da, nahiz eta bereziki arrakastatsua den mudaren
|
bat
aurkitu duten. Azken honen kasuan, hiztun aktibo bihurtu da eta garatu duten ikerketari esker kontzientzia hartu eta inertzia batzuk apurtuz linguistikoki ahaldundu egin da.
|
|
|
Generoaren aldagaia, hortaz, analisi honen muinera ekarriz, zaila da ondorio argi eta irmo bat plazaratzea. Badirudi garai honetako testuak genero trantsizio moduko
|
batean
aurkitzen direla. Batetik, nazionalismo goiztiarrean emakumeek izan zuten euskararen transmisore papera presente dago oraindik ere testuetan –batez ere K02 testuan.
|
|
|
Euskararen erabilera bultzatzeko kanpainetan euskarari esanahi ezberdinak eman izan zaizkio. Lehendabiziko garaian hamarkadetan, eta nazionalismo goiztiarraren gerizpea tarteko, euskararen esanahia trantsizio
|
batean
aurkitzen zen genero perspektiba batetik. 80 hamarkadetan aldiz, euskararen esanahia oldarkortasunean ezaugarritu zen, eta maskulinizazio prozesu bat bizi izan zuen.
|
|
|
• Ikuspegi kuantitatibotik, ikusgarria da Gasteizek bere burua nola euskaldundu duen, eta oso zaila da horrelako beste kasu
|
bat
aurkitzea gure inguruan. Baina Gasteizko euskaldunek ezaugarri bereziak dituzte:
|
|
|
Denboraren poderioz, biztanle horiek klase ertain/ altu gisa egonkortuko dira eta," aristokrazia kultural" gisa joka dezakete; ez agian eurak, baina, bai, euren seme alabek. Oso kontuan izatekoa da bidaide indartsu
|
bat
aurkitu dezakeela euskarak sektore horretan; baina ibilbidea luzea eta geldoa da, eta seme alabengana transferitzen da. Belaunaldi berri hori guraso estatusera heltzerakoan gertatuko den jauzia garrantzizkoa izango da.
|