|
2000
|
|
|
Noiz ematen da urratsa? Bere erantzuna 1913ko artikulu
|
batean
aurki dezakegu," Die Verirrten des Cartesius und das Auxiliarmotiv: zur Psychologie des Entschlusses" 124 [Descartesen txangozale galduak eta zio laguntzailea:
|
|
|
oinarrizko enuntziatu —protokolo enuntziatu ere deituriko— baten baliozkotasuna, emandakoarekin bat etortzearen ala ez etortzearen arabera ikusten da. Ondorioz, ziur egonez gero enuntziatu onargarri oro errealitatearen objektu batekin erlazionatzen dela, ziur baita ere ezagutzak bere burua eraikitzeko enuntziatu mota
|
bat
aurkitu duela.
|
|
|
Liburu honetan, Schlickek, hemen soilik aipatu egingo ditugun Vienako Zirkuluaren tesi batzuk aurreratu zituen dagoeneko —ikus 9 atala— Lehenengo eta behin, ezagutza eta esperientzia bereizten zituen argi eta garbi: ezagutza, bere izaera adierazteko beti kontzeptualizazio
|
bat
aurkitzen duen kalkulu prozedura da; esperientziak, berriz, bere izaera adierazteko ez dauka inolako kontzeptualizazioren menpe egon beharrik, esperientzia bizigarria baita soilik, ez besterik. Ezagutza pentsagarria da, entitate abstraktuak esentziak balira bezala maneiatzen dituen gogoeta ez izan arren, hala eta guztiz ere.
|
|
2001
|
|
|
Bertan, sisteman osatzeke dagoen zuloa nabarmentzea baino ez duela nahi idazten du Kantek. Filosofiaren historia laburki begiratzen du eta eraikuntza
|
bat
aurkitzen du bai, baina hondatua dagoen eraikuntza da, pentsalari bakoitza aurrekoak utzitako hondarren gainean eraikitzen saiatzen baita.
|
|
|
Simil baten bidez esateko, filosofiara ateratzen da Kant begiratzera ea zenbat eta zer dela-eta ikusi egiten duen. Eta hor dator, filosofiazko ibilaldi luzea eta sakona egin eta gero, zer eta nolan ikusten duen adieraziz; ispilu on
|
bat
aurkitu eta berak bere begiez ikusi baititu bere begiak, eta bere begiez neurtu bere ikusmenaren ahalmena. Horrela, ikusmenaren ahalmena neurtuta edo justifikatuta —edo zehatz mehatz mugatuta— dagoela esanez dator.
|
|
|
Nik sarkin
|
bat
aurkitzen dut sarri nire gogoan. Ez bakarrik nire gorputzaren guretatik sortua, edo nire nahimenaren nahietatik, edo beste gizakiek eta gizarteak eragiten dizkidaten joeretatik; baita ere nire gogoan bertan sortzen edo azaltzen den sarkina.
|
|
|
Ez bakarrik nire gorputzaren guretatik sortua, edo nire nahimenaren nahietatik, edo beste gizakiek eta gizarteak eragiten dizkidaten joeretatik; baita ere nire gogoan bertan sortzen edo azaltzen den sarkina. San Agustinen eta Tomas Akinotarrarengandik103 hasi eta Kant104 geroztik Erich Fromm105 bera arte, aldiz, gehienak gehienetan, nolabait, aburu
|
batekoak
aurkitzen ditut nik: gizakiaren instintu eta beharretatik sortzen direla ongiaren edo maitasunaren kontrako joerak:
|
|
|
Horiek horrela izanik ere, nik zera aitortu behar dut, jakinean itsasorik sakonenetan murgildu eta arazo eztabaidagarrienetan nabilela: niretzat erantzun egoki
|
bat
aurkitu diodala galderen galdera izan den horri. Hau da erantzuna:
|
|
2003
|
|
|
lehenik beti pobrea da, eta ez da batere bigun eta eder, askok uste duten bezala, gogor, argal, oinuts eta etxegabea baizik, lur gainean eta oherik gabe beti ate eta bideetan d etzaten da aterperik gabe, amaren izaera edukita beti beharraren bizikide. Aitarengandik datorkio berriz eder eta onen zelatan ibiltzea, ausart, adoretsu eta kementsu izanik, ehiztari bikain, beti trikimailuak asmatuz, jakinduria desiratzen duena eta beti baliabideren
|
bat
aurkitzen duena, bizi guztian zehar filosofian aritzen da, iruzurti beldurgarria, sorgintzaile eta sofista. Eta berez ez da ez hilezkor ezta hilkor e ere; aitzitik egun berean batzuetan loratu eta bizi da, baliabideak dituenean, eta beste batzuetan hil egiten da, eta atzera pizten da aitaren izaerari esker berriro.
|
|
|
Gauzak horrela, norbaitzuek on gorenari zor zaion maitasuna alde batera utzi eta euren lagunak maitatzen badituzte, badirudi lagunok maitatzen dituztela euren merituengatik edo haien nolabaiteko mesedea egiteagatik. Are gehiago, batzuek euren ondasunak edota bizia lagunengatik ematen dituzte; bada, adiskidetasunaren ondore horietarako ere, nolabaiteko aintza edo gozamena bilatzen dute, edo eurentzat interesgarri den beste gauza erakargarriren
|
bat
aurkitu nahi dute, gauza erakargarri hori lagunen interesarekin nahasita dagoela. Kontrara, norbaitzuek elkar maite badute, on gorenarekin lotuta egoteko espiritua dutelako, ez dute euren interes pertsonala bilatzen, baizik eta guztioi erkide zaien mesedea.
|
|
|
Rontgenek bezala, gertatu behar ez lukeela badakien efektu
|
bat
aurki dezake. Edo agian, Kopernikok, Planckek edo Einsteinek bezala, hauxe ondoriozta dezake:
|
|
|
Bere lana oinarritzen duen teoriarekin funtsean bat ez datorren zer edo zer badagoela onartzen duenean, ordura arte onartutakoa baino funtsezkoagoak diren teoriaren eraketak saiatuko ditu zientzialariak. (Krisi aroan, teoria paradigmatikoaren hainbat eta hainbat aldaera agertu ohi dira.18) Aldi berean, zailtasuna azaldu den eremuan sarritan esperimentazio ausazkoagoei ekingo die, egoera zuzentzeko biderik adieraziko lukeen ondorioren
|
bat
aurkitzeko itxaropenak gidatuta. Nire aburuz, halako baldintzatan bakarrik asmatzen eta onartzen dira zientzi teoriaren baitako funtsezko berrikuntzak.
|
|
|
Baina zentzu pickwickarrean8 gara preso; ahalegintzen bagara, edozein unetan egin dezakegu alde gure marko orokorretik. Zalantzarik gabe, berriro beste marko orokor
|
batean
aurkituko dugu geure burua, baina hobea eta zabalagoa izango da; eta edonoiz izango dugu aukera berriro alde egiteko.
|
|
|
Zientziaren trataera berezi horren arrazoia, jakina, maitagarrien gure ipuintxoa da: baldin eta zientziak ideologikoki kutsatutako ideiak egiazko teoria erabilgarri bihurtzeko metodo
|
bat
aurkitu badu, orduan ez da ideologia hutsa, ideologia guztien neurri objektiboa baizik. Ez dago, beraz, estatuaren eta ideologiaren arteko banaketaren eskaerari lotuta.
|
|
|
1740 eta 1780 arteko uneren batean, elektrizitatearen ikertzaileak, talde gisa, astronomoek Antzinatean, higiduraren ikerlariek Erdi Aroan, optika fisikoarenek XVII. mende amaieran eta geologia historikoarenek hurrengo mendean lortutakoa eskuratu zuten. Paradigma bat eskuratu zuten, bada, eta horrek beren esparruaren oinamtzapena bermatzen zien eta ikerkuntza arazo zehatz eta ezkutuagoetara bideratzea ahalbidetzen.9 Atzera begiratzeak ematen duen abantailagatik ez bada, oso zaila dirudi zientziaren esparru bat hain garbi aldarrikatuko duen beste irizpide
|
bat
aurkitzea.
|
|
|
Dena dela, Carnap eta Popperren arteko desadostasunen azpian gertakari erabakigarri
|
bat
aurki dezakegu, alegia: zerbaitek esanahi enpirikoa duenetz jakiteko prozesuan, beren irizpideak aplikatzerakoan, bakoitza auzi desberdin bati buruz ari zela.
|
|
|
Alegia, zientzia berdefinitu egiten da, baita bere hizkuntza eta, horrekin batera, munduaren mapa guztiak ere. Eta aldaketaren baitan osagai ‘irrazional’
|
bat
aurkitzen dugu, fede dogma bat teoria berriaren gaitasunaz, zientzialariek uste baitute horrek arrakasta izango duela arazo berrien aurrean. Dogmari esker, Kuhnen ustez, zientzi ikerlariek izugarrizko kanpaina jarriko dute abian jarraitzaile berriak eta, horrela, paradigmaren finkapena, lortzeko asmoz.
|
|
2004
|
|
|
Ideiak ez datozela ez fedetik, ez sentimenetatik, esateak arazoa konpondu beharrean uzten gaitu, azken batean, badagoelako mamizko arazo bat aurre egin behar zaiona, hautsita dagoelako nire eta kanpoko munduaren arteko lotura, nire barruko munduaren eta mundu fisikoaren artekoa alegia eta, oraindik, ez dagoelako naturari buruzko ezagutza zientifikoari fidagarritasuna emango dion zutarria ipinita. Sentipenak baztertuta, urrats hau eman ahal izateko baliabidea, ideientzat oinarri
|
bat
aurkitzeko modua, Jainkoarengan bilatuko du Descartesek.
|
|
|
Onartu beharra dago Descartesen argudioaren indarra esaten digunean sentimen hutsen bidez zaila, edo ezinezkoa, dela ezagutza justifikatzea; horregatik izango zaio beharrezkoa sentimenez eta baita fedezko kontuez gaindiko irtenbide
|
bat
aurkitzea. Eta horretarako, garbi geratu den bezala, pentsamenduan jarriko du gizon emakumeok mundua ulertu ahal izateko oinarria eta hastapena.
|
|
|
Zergatik ez ninduen hobezina egin? Zergatik ez ninduen egin osotasunaren ezagutza lortzeko gauza?, galdetuko dio filosofo kristauak bere buruari behin eta berriz, eta erantzun etsipengarri
|
baten aurrean
aurkituko du bere burua. Jainkoaren bideak eta azken egiak ezin asmatuzko ezkutaleku batean ostenduta geratuko dira guretzat, ez zaio beste irtenbiderik geratzen Descartesi une honetan.
|
|
|
Adimena bera ere hain dago jiteari eta gorputzaren organoen antolaerari menderatua, ezen uste dut gizakiak orain arte izan direna baino jakintsuagoak eta trebeagoak bihurtzeko bideren
|
bat
aurkitu ahal balitz, medikuntzan bilatu behar dela.6
|
|
|
Dena dela, bere garaian ezagutzatzat jotzen denak, zalantzan jarri behar denak, ez du gorputz homogeneo bat osatuko; haatik, bi jakintza iturri nagusi bereizi izango ditu orduko ezagueraren zutabeak. Mutur
|
batean
aurkituko genuke pentsamendu eskolastikoan oinarritzen den jakintza modua, Grezia klasikoko zenbait filosoforen lanak eta fisikari buruzko zenbait ikuspegi bereak egiten zituena aldatu ezinezko modu batean; eta, bestetik, horren aurrean indartsu jaiotzen ari den zientzia fisiko matematiko berria egongo zen. Bi ikuspegion arteko kontrakotasuna tentsioz beteta zegoen eta hain muturrekoa bihurtuko zen, ezen elkarren arteko eztabaida bera ere ia ezinezkoa egingo zen.
|
|
|
Irudi guztiak alde batera utzirik, ametsaren, hautematearen, oroimenaren oinarrian egitura logiko
|
bat
aurkituko genuke giza adimenezko ekintza ororen zuztarretan egongo litzatekeena, ezinbestekoa ametsean ere bera ulergarria izan ahal izateko. Har dezagun inoiz izan dugun ametsik xelebreena, zentzugabekoena; hala ere, bera kontatu ahal izango dugu, gure hitzetara itzuli ahal izango dugu, dugu amestu kontatu dugun historia, egitura logikoa izango ez duena.
|
|
|
Esaterako, grabitazioaren legea egiatzat jotzen dugu berari buruz hitz egin digutelako zientziaren izenean, santu batek egindako mirariez berba egin diguten moduan elizetan, ikusi geuk inoiz ikusi ez dugun arren lege fisiko hori, lege bat ez delako inon ikusten; halatan ere, erotzat joko genuke gaur egun gure artean lege horren indarra ukatuko lukeen edonor. Alabaina ez dugu ahaztu behar Newton bera izututa geratu zela lege horrekin, indar
|
bat
aurkitu zuelako kontaktu fisikorik gabe eragiten omen zuena gorputz fisikoetan eta ia Jainkoari berari konpetentzia egiten ziona. Baina ez hori bakarrik, azken batean, elektroiei buruz hitz egin digute sekula ikusi ez ditugun arren eta ontzat jotzen dugu atomoak egon badaudela —haiek inoiz ikusi gabe bururatu zituen Demokritok bezala— eta atomo horiek nukleoz eta elektroiez osatuta daudela.
|
|
|
Ni izango naiz mundu sentigarriaren euskarria, sentimenduena, ametsena... Azkenean, bada, mugapen fisiko guztiak alde batera utzita, segurtasuna barruko instantzia
|
batean
aurkituko du, kanpokotasunarekin inolako harremanik gabe bururatu behar dena eta edozein motatako agintetatik (Jainkoa, eliza, filosofia zaharra) aparte legokeena, teorian besterik ez bada.
|
|
|
Horrela, bada, arazo hau argitzeko argumentu sendoagoak aurkitu ahal izango ditugu bere metodo matematiko deduktibo horrek moralaren esparruan garatzeko dituen zailtasunez jabetzen bagara. Lehen arauak egia argi eta bereizi
|
bat
aurkitzea eskatzen zuen, baina baldin eta nahikoa korapilatsua bada definitzea zer den ideia argi eta bereizi bat arlo teoriko batean, arazoa larriagoa bihurtuko da moral kontuez badihardugu. Izan ere, ongiaren ideia definiezina, bereiztezina, egingo zaio, gaizkiarena egingo zaion bezala, besteak beste jabetuko delako leku eta kultura ezberdinetan oso iritzi kontrajarriak aurki daitezkeela, elkartezinak oso askotan.
|
|
|
Bi gehi bi beti lau izango den arren, berdin da zein kulturatan mugitzen ari garen, ez da gauza bera gertatuko moral kontuez dihardugunean. Descartes jabetuta dago egia moral ezberdinak, eta baita kontraesaleak ere, aurkitu daitezkeela biziera kultural ezberdinetako munduetan, eta zaila egingo zaio bere metodoaren lehen aginduari jarraitzea eta abiapuntu argi eta sendo
|
bat
aurkitzea, lehen egia bezala balioko duena. Edozein modutan, honek ez luke zertan eragozpena izan behar morala egitasmo razional batean sartzeko.
|
|
|
Baina ez da hori izango Descartesek hartuko duen bidea, ez oraingoz behintzat. Bere jarrera tematia da eta egia seguru eta bakun
|
bat
aurkitzea izango du buruan oraindik, eta Jainkoaren hipotesira jotzea lagungarria baino gehiago nahasgarria gerta dakioke une honetan.
|
|
|
Horixe erakutsi eta fermuki azpimarratua zuen Kantek, enpirismo eta razionalismoaren arteko eztabaida luze nekagarria gaindituz. Esan liteke, Kantek esplikabide sendo
|
bat
aurkitu ziola Aristotelesen ororen buruko egitasmoaren saihestu ezinezko porrotari: izate den heineko izatea ren (to on he on) zientziaren eraikuntzan porrot egina baitzuen Aristotelesek, halabeharrez eta ezinbestez.
|
|
|
Eta etikotasunaren berri eta kontu ematean razionaltasun logiko formalaren mugak nabariak dira, bere ahalen emankortasuna ezertan gutxietsi barik. Horrexegatik beragatik etika guztiak impasse
|
batean
aurkitu dira goizago edo beranduago etikotasunaren funtsatze razional hutsa ematerakoan, aitortu ez badute ere. Nola atera kale itsu honetatik?
|
|
2005
|
|
|
Gizakiengan antzematen dugun aniztasuna, ‘guretzat’, jatorriz eta naturaz horrela agertzen zaigun zerbait da. Haurra amaren sabela utzi aurretik ere situazio jakin
|
batean
aurkitzen da, ze ama honek eta sortzen duen gorputzaren eraketak haren karakterean eragina izango du bere bizitza guztian zehar, nahiz eta kausa zerrenda hau guztia gure esperientzia esparrutik aparte egon. Horrela, bada, ‘guk’ aniztasun hau jatorrizko eta esentzial bezala ikusten dugu, nahiz eta honek egiaz kanpotik eragiten duen.31
|
|
|
Behar hau ez da inon hizkuntz irakaskuntzan bezain larria. Hizkuntzak egun ikasi ohi diren moduan, ikaslea hitzen baso batean erortzen da, zeintzuk elkarren artean inolako loturarik erakusten ez duten; eta gramatikan, ordena gehixeago baldin badago ere, ikaslea forma pila neketsu
|
baten aurrean
aurkitzen da, zeinen oinarria inon ez den ikusten. Nolabait antzematen dugu, hala ere, zeinu horiek, bere naturan, ez direla irakas metodoetan agertzen diren bezain loturarik gabeak:
|
|
2006
|
|
|
Zeru heroikoan ere ez. Beste zeru
|
batean
aurkitzen ditu Platonek ereduak, ideien zeru akasgabean, —ustez— gerrarik edo grinarik ezagutzen ez duen zeru orbangabean:
|
|
|
Baina azkenean nork egin zuen barre? Kupela husten ari zirela, haren hondoan larruzko uhal bati loturiko giltza zahar
|
bat
aurkitu zuten’.
|
|
|
Badirudi Humek balio moralentzako txoko
|
bat
aurkitu nahi duela, subjektibismo gordinetik urrun dagoena eta objektibismoan erortzen ez dena. Hori posible ote den ez dago batere garbi.
|
|
|
Maisu grekoentzat eternala da, ez denborazkoa. Ordea, aurkitzekotan, une jakin zehatzen
|
batean
aurkituko litzateke egia, eta denboran zehar existituko litzateke, gizakia dela medio existitzen baita. Ondorioz, egiaz oldoztu ahal izateko beharrezkoa izango da denboraren eta eternitatearen arteko harremana ere aintzat hartzea, edo, xumeago, denboraren eta denbora ez denaren artekoa.
|
|
2007
|
|
|
hasierako jainko andere batzuk eta natur elementuen adierazpen edo errepresentazio metaforiko batzuk135 Beraz, Jonian gertatu zen filosofiaren autonomizazioa baino lehen, Helade osoan ezagutu ziren esplikazio kosmogonikoak eta, horietan, filosofiaren aurrekari garrantzitsu bat: gauzentzat lehen printzipio edo oinarri
|
bat
aurkitu nahia136.
|
|
|
Interesgarria da, bestalde, Homeroren testuetan oso arkaikoa izan behar duen elementu batean —Hefesto forjariak Akilesentzat eraikitzen duen ezkutu, itxuraz, mizenikoan158— munduaren sorkuntza esplikatzen duen kosmogonia
|
bat
aurkitzea: Hefestok —edozein eragileren lekua hartuta— lurra egiten du, lehenik; eta itsasoa, gero; eta eguzki nekaezina; eta ilargi betea; eta, harago, zerua koroatzen duten izarrak159..
|
|
|
Jada aipatu bezala," euskara" hitz egiten deneko eta" euskaldunak" bizi direneko esparru geografikoa —bai bere osoan bai bere eskualdetan— anitza da linguistikoki eta politikoki, eta horrek euskal hezkuntzarako ere garrantzitsuak diren hainbat auzi aztertzera garamatza. Euskal hizkuntza, hasteko," egoera diglosiko" berezi
|
batean
aurkitzen da, zeina Sanchez Carrion Txepetx ek" oso" edo" lurraldeko" bezala ezaugarritzen duen: " Orokorrean diglosia terminoa", honela Siguan," bi hizkuntzek espazio sozial berean betetzen dituzten funtzioen arteko desberdintasunari eta desorekari buruzkoa da" 222 Gurean alde batetik erdarak (espainola eta frantsesa) izango genituzke —funtzio gehiago edota garrantzi handiagokoekin— eta beste aldetik euskara —funtzio gutxiago edota garrantzi txikiagokoekin— Kontua da, baina," euskararen kasuan" ez dela bakarrik" diglosia partzial edo funtzional" hori gertatzen —non hizkuntza batek besteari espazio linguistiko batzuk kentzen dizkion—, baizik eta baita ere" diglosia glotofagiko bat".
|
|
|
Horregatik, eta hezkuntzak euskalduntze prozesuan duen papera nabarmenduz, zera diogu Setienekin batera: " Pertsonen eta errealitate historiko soziologikoaren eskubideen onarpenak, Euskal Herrian, egiazko —eta ez bakarrik formala, baizik eta erreala den— elebitasun baterantz joatea exijitzen du" 264 Horrenbestez" etika komunikatibora" joko dugu berriro, hain zuzen, bertan euskalduntze prozesua bera legitimatzeko modu egoki
|
bat
aurkitu baitezakegu: etika horren arabera, Cortinarekin ikusi bezala, ezinbestekoa da" komunitate baten kide guztiek elkarri eskubide bereko solaskide izaera aintzatestea" eta, horrekin," elkarri baten argudioak azaltzera eta besteenak entzutera derrigortzea" 265 Euskararen errealitate gutxituak, baina, ezinezkoa egiten du" elkarrizketa ideal" hori —euskaldunek askotan jo behar dute nahitaez erdarara—, eta, komunikazio baldintzak ezberdinak direnez, zaila da ere gure artean bizikidetzarako arauak negoziatzea eta adostea.
|
|
2008
|
|
|
IV 2 passim). Antzeko azalpen
|
bat
aurkitzen da X 2an:
|
|
|
Zer da hori? Goiko paragrafoetan Hegelek emandako erantzunetako
|
bat
aurkitzen dugu, guk aukeratu duguna hain zuzen. Baina Hegelek beste erantzun batzuk ere ematen ditu.
|
|
2009
|
|
|
Gure identitate zurbila iraganeko identitate oso errealekin identifikatu baino, egin behar dena da berragerturiko hainbat identitateetan geure burua irrealizatzea; eta mozorro horiek guztiak —Frederik Hohenstaufen, Zesar, Jesus, Dioniso, eta agian Zaratustra— berreskuratuz, historiaren bufoikeriari berriro hasiera emanez, gure irrealtasunean mozorro horietakoren bat eraman duen Jainkoaren identitaterik are irrealagoa berreskuratuko dugu. " Hor, agian, originaltasuna oraindik baimendua zaigun eremu
|
bat
aurkituko dugu, historiaren parodia egile edo Jainkoaren politxinela gisa, agian" 47 Ikusi ahal daiteke hemen bigarren Ezgaraikoak" historia monumentala" deitzen duenaren bikote parodikoa: historia mota horren zeregina denboraren bilakaeran gertatu diren unerik gorenenak berreskuratzea, horiek iraunkorki presente mantentzea, une goren horien barne esentziaren monogramaren araberako obrak, ekintzak eta sormenak berraurkitzea litzateke.
|
|
|
Konprenitzen dugu. Nietszche astakiloa, arrazista, guztiaren suntsitzailea, aristokrata handiustea, herriaren etsaia, amoralista eta filosofia beraren azpitik ikusten duen pentsalaria da gazte
|
batek
aurkitzen duena entusiasmo osoarekin doanean, eta,, horren bila itsuki doanean, ez du han beste ezer aurkituko hori baino. Jon Mirandek ere begi horiexekin irakurri zuelakoan gaude.66
|
|
|
Subjektu horrek, ni horrek, pentsamendu huts horrek, res cogitans horrek, bere barnean, bere baitan, ideia batekin topo egiten du, ideia
|
bat
aurkitzen du: perfekzioaren ideia.
|
|
2010
|
|
|
hizkuntza" zuzenean eta egiazki nazioa" da. Horiek berdintzeko azken arrazoia, finean, W. v. Humboldten beste esaldi
|
batean
aurkitzen dugu, zein egiaz zaila den baina aldi berean —eta hizkuntza komunitatearen giza legearen ikuspuntutik— erraz uler daitekeen: " Nazio bat hizkuntza jakin batengatik ezaugarritutako eta osotasun idealarekiko indibidualizatutako gizadiaren forma espiritual bat da" [W. v. Humboldt, GS VI, 125].
|
|
|
Ezinbesteko hausnarketak azkar adieraz daitezke. " Ama hizkuntzaren" gertaera jarduera linguistikoaren atariko mailan aurkitzen da, ze guk hemen —lurreko hizkuntza ezberdinak direla eta— gune jakin
|
bat
aurkitzen dugu, non indar linguistikoek eragiteko modu iraunkorrak eskuratzen dituzten eta, aldiro, osotasun autosufizienteak eratzen dituzten. Horrelako" produktu" linguistikoen inbentarioa egiteak soilik, zinez, amaierarik gabeko lana suposatzen du, eta ama hizkuntza bakoitzaren indarrak eta eraginak linguistikoki atzemateko egitasmoak, ere, neurrigabeko dimentsioa hartzen du.
|
|
2011
|
|
|
Glaukon solaskideak Gygesen ipuina —mitoa— ailegatzen dio Sokratesi, gizakien artean zintzo eta ez zintzorik egon berez ez dagoela adierazteko, komenentziak baino, eta denok zakur berdinak garela finean, ongiaren eta gaizkiaren haraindiko" naturak". Artzain batek eraztun
|
bat
aurkitu zuen bera ikustezin bihurtzen zuena. Hala, bere burua ikustezin bihurtu eta, gaiztakeria guztiak egiten hasi zen.
|
|
2012
|
|
|
Badiouk arau orokorraren salbuespen
|
bat
aurkitzen du. Hor, normalki objektuen oinarri den Izate aniztuna objektibitatearen azalerara igotzen da" pertsonalki"(" en personne", komatxoak Badiourenak dira).
|
|
2014
|
|
|
Siegfriedek emakume bat bilatzen du, beraz, diferentzia sexual bat bilatzen du, eta bilaketa hori bera beldurraren bilaketa da, beldurra zer den erakutsiko dion esperientzia baten bila ari da, beraz, kastrazioaren norabidea apuntatzen da argiki joera gisa. Freuden kastrazioaren eszenaren deskribapen paradigmatikoan (‘fetitxismoari’ buruzko testu labur berantiarrean), begiradak presentzia bat (zakila) espero den lekuan absentzia
|
bat
aurkitzen du; hemen, ordea, Siegfrieden begiradak gehiegizko presentzia bat aurkitzen du (bularrena... eta gehitu behar ote dut wagneriar soprano ohikoena bular emaritsuduna izaten dela, beraz Siegfriedek" Das ist kein Mann!" esatean ikusleek barre algara durunditsu bat egin ohi dutela?) 17.
|
|
|
Siegfriedek emakume bat bilatzen du, beraz, diferentzia sexual bat bilatzen du, eta bilaketa hori bera beldurraren bilaketa da, beldurra zer den erakutsiko dion esperientzia baten bila ari da, beraz, kastrazioaren norabidea apuntatzen da argiki joera gisa. Freuden kastrazioaren eszenaren deskribapen paradigmatikoan (‘fetitxismoari’ buruzko testu labur berantiarrean), begiradak presentzia bat (zakila) espero den lekuan absentzia bat aurkitzen du; hemen, ordea, Siegfrieden begiradak gehiegizko presentzia
|
bat
aurkitzen du (bularrena... eta gehitu behar ote dut wagneriar soprano ohikoena bular emaritsuduna izaten dela, beraz Siegfriedek" Das ist kein Mann!" esatean ikusleek barre algara durunditsu bat egin ohi dutela?) 17.
|
|
|
Bigarrenik, ez genuke ahaztu behar eszena horren ulermena egoki laguntzen duen libretoaren itxurazko inkoherentzia bat: zergatik harritzen da hainbeste Siegfried gizon bat ez aurkitzeaz lehenago sua zeharkatzean emakume
|
bat
aurkitu nahi duela nabarmentzen badu. Ibiltariari esaten dio:
|
|
2017
|
|
|
Sartre idazteko zaletasuna garatuz joan zen. Gazte denborako idatzietan11 idazle izan nahi duen Sartre gazte
|
bat
aurki daiteke, idazteko erregistroak eta estiloak esploratzen dituena. Idazle gaztearen aro goiztiarra ixten duen obra La legende de la verite (1930) da, Sartreren lehen obra filosofiko anbiziotsua.
|
|
2021
|
|
|
batasun posible bakarra ez litzateke gatazka multzo baten sintesian eraiki behar, baizik eta gatazka politikoki era produktiboetan mantentzeko modu gisa eratu litzateke, mugimendu horiek beren helburuak besteak gauzatutako presioaren pean artikulatzea eskatzen duen praktika errebelde bezala, zehazki bestea bihurtu beharrik izan gabe[...] Politizazio esparru horiek gainjarri, determinatu eta bateratu egiten dira. Alta, mugimendu sozial batek bere aukera baldintza beste
|
batean
aurkitzen duenean gertatzen dira une itxaropentsuenak. (Ibid.)
|
|
|
Elkartzeko era
|
bat
aurkitu behar da, hartan kide bakoitzaren pertsona eta ondasunak, ororen indar osoaz, zainduak eta babestuak izanen baitira, eta haren bidez bat bederak, besteekin elkartuz ere, bere burua baizik ez baitu obedituko, eta aitzinean bezain libro egonen baita. (Rousseau 1993:
|
|
2022
|
|
|
unibertsotik gizakia, kulturatik zientzia eta gizartetik zientzialarien komunitatea. xx. mendean fisikak izan duen garapena dela-eta, gizakiak berriz deskubritu du inguruarekin eta egiaren bilaketarekin duen erlazioa kokatua dela eta, beraz, eragilea. Zientziak ere, ondorioz, aurkitu ditu bere erlazioak pentsatzeko eta begiratzeko beste modu batzuk eta kokatu du bere burua konplexu kultural baten parte bezala; horretatik abiatuta ahalegintzen da belaunaldiro gizadia koherentzia intelektual motaren
|
bat
aurkitzen.
|