|
2002
|
|
|
Kongoko errepublika munduko santutegi bakarra da txinpantze eta gorilentzat, Ruwenzori mendian, Alberto lakuaren ertzean. “Orain babesten saiatzen ez bagara, tximu handien populazio gehienak desagertu egingo dira datozen 20 urteetan”, dio Redmond Ian ekologista britainiarrak, Nazio Batuen Ingurumen Programaren (PNUE) proiektu
|
baten
arduradunak. Ianek hiru urte eman zituen Keresokin (Kivu hegoaldean) primate handiak ikasten, eta esan du Kongon egoera basatian bizi diren espezieak, hala nola txinpantzeak eta gorilak, inguruko landa populazioek ehizatzen dituztela sistematikoki, eta horiek elikatzeko erabiltzen dituztela.
|
|
|
1998az geroztik, Ruanda eta Ugandako matxinatuen eta haien aliatu militarren armadek ere harrapatu zituzten, basoetatik botatzeaz gain, Erdialdeko Afrikako lehen babesleak eta biztanleak, pigmeoak, eskualde horretako ekosistemaren oreka bermatzen zutenak. Kongoko 11 probintzietako ingurumena babesteko erakundeetako ehun
|
bat
arduradunek, Kinshasan bilduta, ondorioztatu zuten mono handiak salbatzeko modu bakarra immunitatea bermatuko zien estatus berezia ematea zela. Adituek, halaber, Natura babesteko polizia bat sortzearen, gune turistikoetarako sarbidea arautzearen eta prezio baxuan saldutako “lagun egiteko tximinoen” merkataritzari amaiera ematearen alde egiten dute.
|
|
|
Afrikako basamortuen ertzetan bizi diren tribuen antzinako ezagutzak funtsezkoak dira ekosistema horien narriadura geldiarazteko estrategietan. Hala ulertu dute Nazio Batuen desertizazioaren aurkako mundu programa berri
|
baten
arduradunek. Programa horrek proiektu pilotuak ditu Saharaz hegoaldeko bederatzi herrialdetan (Botswana, Burkina Faso, Kenia, Mali, Namibia, Niger, Senegal, Hegoafrika eta Zimbabwe), Afrikan desertizazioa ingurumen arazo larrienetako bat baita.
|
|
|
Galiziako kostaldean dagoen Saharako paisaia zoragarria da Corrubedo, erreserba naturalagatik babestuta dago, eta Murosko ontzi guztien patroiak ontziekin sakabanatzen saiatu ziren, maniobra desesperatu batean, kostaldera hurbiltzen zen orban txiki bat. Mundu osoko erreboiloaren %25 egiten duen arrain haztegi
|
baten
arduradunek itsasorantz bakarrik begiratu dezakete, gordetzen dituzten milioi bat ale baino gehiago akabatuko lituzketen fuel hondakinak agertuko balira izango luketen beldurrez, 15 milioi euro inguruko balioarekin. Erregaia erauzteko lanetan Frantziak bidalitako ontzi bat ere laguntzen du, Espainiak egindako lankidetza eskaerei bizkorrago erantzun dien herrialdea.
|
|
|
Gabonak. Manuel Lestonen iritziz, Galiziako lanpernak, txirlak eta muskuiluak banatzen dituen Gipuzkoako itsaski denda
|
bateko
arduraduna, egun zailak hurbiltzen ari dira. “Normalean, prezioa igo egiten da, eskaera handia eta eskaintza txikia dagoelako.
|
|
2003
|
|
|
Vodafoneren iturriek adierazi zutenez, operadorearen sistema guztiak bikoiztuta egon ohi dira atzokoa bezalako akatsak saihesteko, baina kasu horretan arazo bat sortu zen nodo baten seinaleztapenean, eta, handik gutxira, beste batean errepikatu zen, eta horrek zerbitzuaren erorketa eragin zuen. Akats horrek harridura eragin du telekomunikazioen sektorean, eta telekomunikazio fabrikatzaile
|
baten
arduradun batek definitu du, “ingeniari baten amesgaiztorik txarrena” errealitate bihurtu duen faktore multzo gisa. Oinarrizko estazioak (antenak) nodoetan bermatzen den sarearen zatirik txikiena dira, eta hor kudeatzen dira komunikazioak; beraz, horietan akatsen bat eginez gero, komunikazioa eten egin daiteke.
|
|
|
Ohioko Unibertsitate Iparramerikarreko ikertzaileek, Steve Clintonen zuzendaritzapean, likopenoak zenbait minbizi motaren prebentzioan dituen dohainei buruzko lana argitaratu dute. Likopenoa karotenoideen familiako pigmentu bat da, eta tomateen kolore gorri bereizgarriaren arduraduna da, ia esklusiboki dagoen barazki
|
baten
arduraduna. Gantzetan disolbagarria den konposatu bat da, eta gizakiak ez du bere organismoan eratzen; elikaduraren bidez lortu behar da.
|
|
|
Bi adibidek erakusten dute hori: Alde batetik, Seprona, ingurumena babesten zuen Guardia Zibilaren gorputza, Andaluzian olio fabrika
|
baten
arduraduna atxilotu zuten Guadaira ibaira egindako isurketa baten ondorioz, poluzioaren arrastoa jarraitzeko teknika berri bati esker, Canal Sur ek 2003ko urriaren 29an jakinarazi zuenez. Bestetik, Auzitegi Gorenaren azaroaren hasierako epai batek berretsi egin zuen Bartzelonako Auzitegiak Josep Puigneró ehungintzako enpresaburuaren aurkako auzi penalean emandako absoluzio epaia, ingurumenaren eta osasun publikoaren aurkako delituagatik.
|
|
2004
|
|
|
“80ko hamarkadaren erdialdean edo amaieran, ordenagailua ez berritzeko asmoz erosten zen, behin betiko matxuratu arte, eta hamar urte inguruko itxaropena zuen. Gaur erosle batek badaki bere ekipoak ez duela bost urte baino gehiago iraungo, eta bi edo hirutik gora jada ez da errentagarria matxura izanez gero konpontzea, edo prestazio sofistikatuak nahi badira erabiltzen jarraitzea”, azaldu du Julián Gómez sektoreko enpresa
|
bateko
arduradunak. Argazkigintzan ere ikusten da hori, kamera digitalak iristean.
|
|
|
“Espezie termofilikoak ari dira hedatzen, ur beroak erakarrita, Mediterraneoan inoiz bizi izan ez direnak eta, batez ere, Suediako ubidea zeharkatuz iristen direnak”, azaldu zuen Egiptoko Bella Galil Israelgo Ozeanografia Institutu Nazionalaren ordezkariak. Galil da CIESMren “portuetara iristen diren espezie inbaditzaileen jarraipena egiteko” eta “Mediterraneo osoan zehar hedatzen ari diren” proiektu
|
baten
arduraduna. “Espezie inbaditzaileen” %80 Suezko ubidetik iristen da.
|
|
2005
|
|
|
Horiek Guissonako Elikagai Korporazioari ematen diote. Aragoiko Guardia Zibilaren Natura Babesteko Zerbitzua (Seprona) eta Kataluniako Mossos d’Esquadra direlakoak egiten ari dira operazio hori, eta joan den irailean Tremp eko Epaitegian Polleridako Pallars Jussà herriko abere
|
baten
arduradunaren aurka aurkeztutako salaketa baten ondorioz ireki zen. Ustez legez kanpoko jarduera hori Guissona Korporazioa hornitzen duten Katalunia eta Aragoiko oilo granja guztietan zabaltzen den jakin nahi du Fiskaltzak.
|
|
|
Teknika horrek arrakasta izan duen minbizi motak dira barrunbe abdominalean, kolonean, ondestean eta urdailean hedatutako tumoreak. “Kirurgia eta peritoneo barneko kimioterapia hipertermikoa (IPHC siglak, ingelesez) konbinatuta, pazienteen biziraupena eta bizi kalitatea hobetzen dira”, adierazi du Perry Shenek, onkologia kirurgikoko irakasle laguntzaileak eta arlo horretako ikerketa lanetako
|
baten
arduradunak. Aditu horren iritziz, “peritoneoko minbizia heste meharretik zabalduta duten pazienteek diagnostiko bakarra eta erronka bat erakusten dute tratamenduan”.
|
|
2006
|
|
|
Nancy Barryk, Emakumeen Munduko Bankuko lehendakariak, adierazi zuenez, mikrofinantzaketa da pobrezia errotik kentzeko emaitza onak izan dituen aukeretako bat. Mundu osoko hamar milioi emakumeri mikrokredituak ematen dizkien erakunde
|
baten
arduradun gisa, “panazea” ez dela azpimarratu zuen, baina familia pobre asko miseriatik ateratzeko aukera ematen duela. “Banku sektorerako, irabaziak lortzeko aukera bat da, mundua eta arriskuak ebaluatzeko modua aldatzeko modu bat izateaz gain”, ondorioztatu zuen Barryk.
|
|
|
Mundu osoko arroz izurrite okerrenetako
|
baten
arduraduna da Magnaporthe grisea, eta 85 herrialdetako uztak ukitzen ditu.
|
|
|
15.000 lagun baino gehiago izan zitezkeen Poliziak desagertutako jabetza anitzeko iruzur baten eraginpean. “Trafalgarren operazioa” delakoan, zortzi pertsona atxilotu dituzte Malagan, jabetza anitzeko salmentan milioidun eta masiboak diren iruzurren talde antolatu
|
baten
arduradunak. Talde horrekin, ustez, 18 milioi euroko irabaziak izango zituzten.
|
|
|
Kansas Cityko (AEB) Pensilvaniako Unibertsitateak eta Mid America Heart Institutek elkarrekin egindako ikerketa batek dio gizonek eta emakumeek bestelako aholkularitza jaso behar dutela bihotz transplante bati aurre egiteko. ...keta proba batean oxigeno kontsumoaren gailurra ezinbesteko parametrotzat hartzen da gaixo bat transplanterako hautagai den ala ez adierazteko; hala ere, neurri horren eta bihotz gutxiegitasunaren larritasunaren arteko erlazioa oso desberdina da gizon baten eta emakume baten artean», Andrew Kao protesta, The Journal of the American College of Cardiology aldizkarian berriki argitaratutako artikulu
|
baten
arduradunetako bat. Ebidentzian oinarritutako medikuntzaren alde iluna da medikuek transplanteen arloan pilatu dituzten datuak paziente maskulinoenak direla ia beti.
|
|
2007
|
|
|
“Hala ere, neurri handi batean, bezeroa nolakoa den, halakoa izango da. Badira pertsona konformistagoak, aholkularitza uzten dutenak eta beste batzuk ezinezkoak direnak”, dio Eduardo Archagak, Madrilgo jostundegi zaharrenetako
|
baten
arduradunak. Hala, bezeroak jostundegira hiru bisita egiten ditu gutxienez, prestatutako jantzia jantzi aurretik.
|
|
|
Pazientearen defentsan Horrelako egoeretan, pazienteak edo haren senideek erreklamazioa egin dezakete, Pazientearen Defendatzaileak gomendatzen duen bezala. Erakunde horrek, adibidez, duela gutxi eskatu zion Marina Geli Generalitateko Osasun Kontseletxeari, L’Hospitaleteko (Bartzelona) Bellvitge ospitalean odol transfusio oker
|
baten
arduradunei, aldakako protesi bat arrakastaz aldatu ondoren gaixo baten heriotza eragin baitzuen. Ildo beretik, Pazientearen Defendatzailearen Elkarteak (Madrilen du egoitza) irailean salatu zuen “erditze guneetako haurren heriotza tasa %20 hazi dela”.
|
|
2008
|
|
|
Britainia Handian, unibertsitatearen eta enpresaren arteko lankidetza proiektu
|
baten
arduradunek eraikinetako altzairuzko estalduretan ihinztatzeko moduko produktu batean lan egiten dute, eta, hala, eguzkiaren energia harrapatzen dute. Materiala “titanio oxidozko nanoegitura koloratzailedunetan” (DSSC sigla ingelesetan) oinarritzen da.
|
|
|
Aireportuko suhiltzaileena. Animaliategi
|
bateko
arduradunarena. Babesik gabe dauden 18 urtetik beherakoentzako larrialdiko harrera zentroetan lan egiten dutenak.
|
|
|
Horiek ordu solteak eskaintzen dituzte asteburuetan, udako ordezkapenak eta ikasturte akademikoaren eskakizunetara egokitzen diren beste formula batzuk. Bi hautagai talde handi daude beren ikasketekin bateragarria den lana bilatzen dutenak, Alberto Gavilán aldi baterako laneko enpresa entzutetsuenetako
|
baten
arduradunak dioenez: ostalaritzan, merkataritzan edo telemarketinean," dena delakoaren" lana eskatzen dutenak, eta beren prestakuntza esperientziarekin osatuko duen lanpostua bilatzen dutenak.
|
|
2009
|
|
|
Adibidez, On the Baselinek emakumezkoen teniseko gaurkotasun osoa erakusten du, eta blog batzuk WTA zirkuituan ere jartzen dira, hala nola Women' s Tennis Blogean, 24 urteko serbia zale batek egina. Tennis aldizkariak, ESPN telebista kate estatubatuarrarekin lankidetzan, webgune ezagunenetako
|
baten
arduraduna da, bai gizonezkoen bai emakumezkoen teniserako. Bideoen atala nabarmentzen da, erreportajeak, tenislari famatuei egindako elkarrizketak eta pilota jotzeko edo sakea zuzen egiteko teknikak biltzen dituena.
|
|
2011
|
|
|
Txostenaren arabera, abeltzaintza sektoreak garraioak baino berotegi efektuko gas gehiago sortzen ditu (simaurretik datorren CO2 baliokidetan neurtuta), eta lurra eta ura degradatzeko iturri garrantzitsua da. Era berean, gas metanoaren ekoizpenaren zati handi
|
baten
arduraduna da (co2 a baino 23 aldiz kaltegarriagoa), eta, neurri handi batean, hausnarkarien digestio sistemak sortzen du. Horregatik, haragi gutxiago jatea ere ingurumena modu iraunkorrean elikatzeko bidea da.
|
|
|
GreenPalm RSPOk babestutako beste ziurtagiri iraunkor bat da. Erresuma Batuan egoitza duen erakunde
|
bateko
arduradunek sari sistema bat erabiltzen dute beren irizpideak onartzen dituzten palma olioaren ekoizleentzat. Kideen zerrenda gero eta zabalagoa da.
|
|
|
Kosta arren, umea negarrez ari denean ez entzuteko beldurra kendu behar da. Loa oso sakona izan arren (eta haurra beste gela batean egon arren), zaila da pertsona heldu bat oheratzen bada, haurtxo
|
baten
arduraduna dela jakinda, negarra ez entzutea. Interfonoek asko laguntzen dute beldurra arintzen eta lasaiago atseden hartzen.
|
|
2012
|
|
|
“Gatazka armatuetan haurrak erabiltzearen aurka borrokatzeko lana epe luzekoa da, eta birgaitze eta birgizarteratze proiektuetarako baliabideak izatearen mende dago. Programa horiek gatazkaren amaieraren zain egon gabe jarri behar dira abian, eta adingabeko soldaduei familia eta komunitate laguntza eman behar diete, errekrutatzearen bidez deserrotu zituzten gizartearen parte izan daitezen berriro”, adierazi zuen María Calderónek, Entreculturasko Kongoko Errepublika Demokratikoko adingabeko soldaduen errehabilitazio zentro
|
bateko
arduradun ohiak. GKEek aldezten dute hezkuntza gizarteratzeko funtsezko tresna dela, bai oinarrizko prestakuntza gisa, bai lanbide prestakuntza gisa, ezagutzak eta lan aukerak handitzen laguntzen baitu, eta garapen pertsonal eta komunitarioan laguntzen baitu.
|
|
|
SEO teknikekin osatu gabeko web bat indartu daiteke, landuago baten kalterako, edo bilatzailea engainatzen ere saia daiteke, bilaketaren emaitza gisa orri bat aurkez dezan, nahiz eta edukia erlazionatuta ez egon. Munduan gehien erabiltzen den bilatzaileetako
|
baten
arduraduna denez, bi aukera horiei aurre egiten saiatzen da enpresa. Google ren asmoa da posizionamendu praktikek ahalik eta emaitzarik onenak eskaintzen laguntzea, ez zerbitzuaren funtzionamendu egokia aldatzea.
|
|
|
Esan du, batez ere, beharrezkoa dela komunak eta edateko ur segurua lortzea, errefuxiatu batzuek egunean 20 litro baino gutxiago baitituzte. Errefuxiatu esparruen erdiak baino gehiagok ez dute egunean gomendatutako gutxieneko ur kantitaterik Bestalde, ACNUren (Aljeria, Burkina Faso, Malí, Niger eta Mauritania) larrialdi operazio
|
baten
arduraduna den Valentin Tapsobak egiaztatu du «ura da kezkarik handienetakoa», eta ohartarazi du Nigerren ez dela gutxieneko kantitaterik iristen. «Larrialdi egoera batean, gutxienez 15 litro izan genituzke pertsonako eguneko, baina Nigerren oso azpitik gaude», azpimarratu du.
|
|
2013
|
|
|
Gizarte sare
|
bateko
arduradunak legez behartuta daude norbaitek gure aurka egin ditzakeen adierazpen iraingarri eta mehatxuzkoak zaintzera, eta, era berean, gure iritziak eta ekintzak ere zaindu egiten dituzte.
|
|
|
Alde batetik, animaliak ez dira galtzen gaueko ibilaldietan, ikuspena errazten baitute. Bestalde, «txakurraren istripuak eta harrapaketak prebenitzen dituzte autoek», azaltzen du Manuel Cañizaresek, txakurren osagarrien enpresa
|
bateko
arduradunak. Lepokoari edo txakurraren arnesari lotzen zaizkion argiak erosoak dira, kendu eta jar daitezke «Txakurrentzako argiak gero eta gehiago erabiltzen dira Espainian», dio Cañizaresek, eta urteak daramatzate Aebetan, adibidez.
|
|
|
Barruan, adierazpen askatasuna erabatekoa da. Edozein adierazpen ofentsibo edo beldurti berehala salatu daiteke Gizarte sare
|
bateko
arduradunek legez behartuta daude beste batzuek guganantz dituzten adierazpen iraingarri eta mehatxagarriak zaintzera, eta, era berean, gure iritziak eta ekintzak ere ikuskatu behar dira. Sare sozialetan ezin dugu nahi duguna esan; egiten badugu, gure erantzukizunpean dago.
|
|
|
Ildo horretan, aurreikusten da Espainiako ekonomia 2014an hasiko dela berreskuratzen, eta zenbait autonomia erkidegotan hobekuntzak zerbitzuen eta industriaren sektorearen bidez iritsiko direla, Hispalink enpresak argitaratutako txosten batek dioenez, Espainiako hainbat unibertsitatek ekonomia aplikatuan egindako ikerketa proiektua. Gehien eskatzen den profil profesionaletako
|
bat
arduradun komertziala da, enpresek krisitik ateratzeko egindakoa saldu behar baitute Lan merkatuak, jada, profil profesionala bakarrik bilatzen du; talentua izateaz gain, lidergoa, talde lana, espezializazioa, berrikuntza edo malgutasuna garrantzitsuagoak dira, eta hautagai baten eta bestearen arteko aldea marka dezakete. Baina, zer lanbide arlotan sortzen da enplegu gehien?
|
|
|
Eta ia inork ez zuen horrelakorik izan, teorian ale guztiak suntsitu baitziren. Kkeep Calm and Carry On»ren kartelak ez ziren gerra garaian erabili eta 2000 urtean «berriro aurkitu» ziren 2000 urtera arte, Norter Books (Ingalaterrako iparraldea, Eskoziako mugan, Eskoziako mugan) izeneko bigarren eskuko liburu denda
|
bateko
arduradunak berak erositako kutxa batean aurkitu zituen kartelaren aleak. Gustatu zitzaion bezala, bat markatzea erabaki zuen, eta bere liburutegiko dekorazioaren zati gisa jartzea.
|
|
2014
|
|
|
Terrazako lorategirako landare onenak aukeratzea Irudia: Daniel Lobo Haztegi
|
bateko
arduradunaren aholkua da terrazako lorategirako landare onenak hautatzeko gida onena, dagoen eskualdearen arabera. Espezialistek gomendatuko dute zer klima baldintza dauden, non dauden, eguzkiarekiko esposizioa, orientazioa eta haizearekiko kokapena.
|
|
2017
|
|
|
Gurasoek zeregin garrantzitsua dute alde horretatik. Ikasle
|
batek
arduradun izan dadin, «gurasoek gidatu egin behar dituzte, orientatu, lagundu eta erabakiak hartzean parte hartu». Araua zentzu komuna aplikatzea da, eta anaia nagusiaren eta txikiaren adina, heldutasuna eta gaitasunak kontuan hartzea.
|
|
2018
|
|
|
Pertsona
|
bat
arduradun izendatzea, eta hark antolatzea alergia edo asma bidezko erreakzio larriak dituzten haurren arreta.
|
|
|
Horrela, boluntarioen poltsa Europakoak Horiek erabilgarriak izan daitezke hondamendi naturalei aurrea hartzeko edo ondoren berreraikitzeko, bai eta asilo eskatzaileak edo bestelako arazo sozialak hartzen dituzten zentroetan laguntzeko ere. Baina ezin da soilik itxaron proiektu
|
baten
arduraduna boluntarioarekin harremanetan jarri arte. Interesa duen ekimen solidario bat bilatzea ere aktiboa izan daiteke. Horretarako, izangaiak EURES ataria berrikus dezake.
|
|
2021
|
|
|
Beste batzuek, ordea, esan dute gurasoek oso zeregin garrantzitsua dutela seme alaben arteko gatazken bitartekari gisa. Laurie Kramer psikologo estatubatuarrarentzat, Illinoiseko Unibertsitatean «Anai arrebekin dibertimendu handiagoa» izeneko esku hartze programa
|
baten
arduraduna, bi jarrerak eraginkorrak izan daitezke. Baina faktore batzuk kontuan hartzea horietako bat hartu aurretik. Kontuan hartu behar da adingabearen garapena. «Gatazkak konpontzeko trebetasuna handitu egiten da adinean aurrera egin ahala, eta, beraz, gurasoek seme alaben borroketan esku hartzea ez da hain beharrezkoa izango anai arrebak hazi ahala», dio.
|