|
2001
|
|
|
René Lafon, euskalari jakintsuak, berriz, genduan eta zenduan berriagotzat dauzka Bizkai hizkerazko txokoren
|
batean
aditzen diren geban eta zebanen aldean. Hona hemen elkarren ondoan hiru paradigmak:
|
|
2002
|
|
|
Kolpe hots astun
|
bat
aditu nuen nire atzean, zuhaitz adarraren pisu guztia elurtza gainera erortzean bezala. Bueltatu nintzenean, anaia Tomas zerraldo zegoen lurrean.
|
|
2003
|
|
|
Kontua da nola hala nabarmentzea. Pare bat urte egon zen EEBBetan ingelesa ikasten, eta horrek halako batean lizentzia eman zion abertzaletasuna bidaiatuz sendatzen da eta antzeko sinplekeriak esateko, Jainkoaren errebelazio
|
bat
aditu izan balu bezala. " Tira", esan du berekiko," arnegatu eta neokonbertsoen entusiasmoa...".
|
|
|
Uraren izkirimiria irudikatuz. Zakur zaunka
|
bat
aditzen zen noiztenka. Isil hadi Ttette deia eta gauaren geriza mutua.
|
|
2005
|
|
|
Iñigoren diskoren
|
bat
aditu
|
|
2006
|
|
|
Aurrez aurre geunden, hormetako animalia disekatuen begirada mutuen azpian. Bat batean, ahots alai
|
bat
aditu nuen nire atzetik.
|
|
|
Eguzkia abaildu aginean zebilen kasinoen atzetik. Karen hiriari begira zegoen, operako aria
|
bat
adituz. Jimmie altzoan zeukan, norbaiten jarduna aditzen ari zela.
|
|
2008
|
|
|
Atea ixtearekin
|
bat
aditu dudan usain gozoegia itzal bat bezala abaildu zait, korridoreko zoruan gauzatu den eguzki laukia ahultzeraino. Barrutiak bulegoan arropa janzteko esan zidanean zegoenaren berdina, darion lurrinaren dardararengatik ez balitz.
|
|
|
Ikasle adinekoaren arnasa entzun dut, erritmoa du, haizea hartzerakoan doinu fin
|
bat
adi daiteke, ongi erreparatuez gero. Luzatzen ari naiz.
|
|
|
Izatearen karga astuna besteri bota behar hori gizaki sustraigabeen jarduera dela uste dute batzuek, baina neri iruditzen zait, zehazki eta teknikoki, susterbakoa dela hola jardun ohi duena, gizaki susterbako oso oso, bete bete eta peto petoa. Susterbakoak berea ez den mundua gauza tipikoz eta autentikoz betea ikusten du, eta hori da modu estali
|
bat
aditzera emateko bera eta bere mundua atipikoak, zailak, konplexuak, orotarikoak eta aberatsak direla.
|
|
|
[Jainkoaren pare II.] Artista belarrimotz euskalgabe
|
bati
aditua: berak ez duela euskaraz egiten, baina bere obrak bai.
|
|
|
Gauza ona gaitzestea bezain gizanaturala da gaitza onestea. Anorexika
|
bati
aditua: " anorexia nere laguna da; hura gabe, zer?".
|
|
|
Heriotza ez da azkena; hemengo Gataxkak ere erakutsi zidan hori: komisariatik pasatakoek esan ohi zuten hobe zela hiltzea hura bizitzea baino; beste aldetik, edo alderditik, bahituta egondako
|
bati
aditu nion behin txarren txarrena bahituta egotea zela. Heriotza ez da azkena:
|
|
|
Trenean, nexkakoxkor batek galdetu du nere aurrean: " Zer da hogei?", taxuzko erantzun
|
bat
aditzeko aukerarik batere gabe. Gauzak bide zuzenetik badoaz, luze gabe hasiko da nexka galdera errazagoak egiten:
|
|
|
Gauzak bide zuzenetik badoaz, luze gabe hasiko da nexka galdera errazagoak egiten: " zenbat da hogei?"," zergatik da gaur astelehena?"," hori egin al daiteke?" eta holakoak, galderak erraztuz eta erraztuz haunditu ahala, harik eta, oso urrutira noa, badakit, baina trenean goaz?, gauzak bide zuzenetik badoaz, nexka atxoxahartu eta hiltzeko bezperan" zer da hau?" edo antzeko zerbait galdetuko duen arte, taxuzko erantzun
|
bat
aditzeko esperantzarik batere gabe.
|
|
2009
|
|
|
Sirena hots
|
bat
aditzen da orain, urrundik eta gibeletik datorrena.
|
|
|
Zientzian espezializazioa nola, halatsu gertatu da artearen hainbat alorretan ere. Zientziaren alor
|
bateko
adituak ez du beste alor batekoaren lana ulertzen. Kontu bera ekarri du arteak:
|
|
2012
|
|
|
–Ea ongi ateratzen diren arratsaldekook, esanez agurtu zaio Edurne, eskuarekin egindako keinu
|
batez
aditzera emanda Zuzendaritzatik ez dela bera joango, biekin topo egin duen Miriam ikasketaburua baizik, 4.A ko ebaluazio saiora.
|
|
|
–Koadernoa ere hementxe aurkituko duzu, eskutitzarekin batera, erantzun zion Galok, irribarretxo
|
batekin
aditzera emanez bera ere izugarri poztuko litzatekeela hark orrialde haiek noizbait irakurriko balitu.
|
|
2018
|
|
|
Une hartan bertan, leherketa
|
bat
aditu zen, aurrekoak baino gertuagokoa, eta Leo eta Fabian leihora hurbildu ziren kanpora begiratzeko. Ibaiaren bestaldeko lantegi bat sutan zegoen, eta ke adar beltz bat zerion eraikinari.
|
|
|
Gaztetxoak alde egin bezain laster, hormara bueltatu zen ofiziala, soldaduak prestatu, eta fusilatu egin zituen bost gizonak. Erremateko tiroak egiten ari zela, ahots
|
bat
aditu zuen atzean. Mutila zen, eta" hemen nago" esanda, paretara joan, eta gorpuen artean jarri zen soldaduei begira.
|
|
|
Amaraunaren erdian zegoen eta bera zen afaria. Beste eztanda
|
bat
aditu zen, baina gizonak hizketan jarraitu zuen, zalapartari entzungor.
|
|
|
Kraska
|
bat
aditu zen orduan, ozen ozena, baiezko eran  tzunaren frogagarri. Handik omen zetorren, bai.
|
|
2019
|
|
|
Ez dago bultzadarik, ez borrokarik, bizitza salbatzen duen janariaren banaketa ordenatuan. Gizon
|
bati
aditu dio esaten:
|
|
|
Amak uste du arraroa dela, hobe dudala ez egitea. Horrekin gauza
|
bat
aditzera eman nahi dit: Jainkoari bakarrik erakutsi behar zaiola maitasuna.
|
|
|
Eta, zopa egiteko ez al zuen su gainean eltzea ipini, hara non uzten dion eragiteari, tximiniaren zulotik hots zera
|
bat
aditu eta.
|
|
2020
|
|
|
Gogoko ez duzun soinuren bat entzuten baduzu. Gogoko ez duzun usainen
|
bat
aditzen baduzu. Korri, korri ezazu, bizi bizi eta luzaz korri egiteko baitira zangotxo horiek.
|
|
|
Hango artikulu batean, lau faseko banaketa bat proposatu zuen Letek," kantariaren eta entzulegoaren arteko harremanei" begiratuz. Neurri handian egiten du
|
bat
adituek esan dutenarekin. Lehenik, errekuperazio fase bat, gurean Ez dok Amairuk errepresentatua ongien.
|
|
2021
|
|
|
Ia ahaztua nuen zer ordutan bizi nintzen ere, baina horman zarata
|
bat
aditu nuen. Norbait harri kolpeka ari zen balearen sabelaren beste aldean.
|
|
|
Negar zotin larri
|
bat
aditu zuen hariaren beste aldean, zakur bat zaunka urruti, eta, azkenik, Blancaren ahots hotza, bere onera etorrita.
|
|
|
Lehenengo, garrasi hautsi
|
bat
aditu zen, gizonezko baten garrasia. Gero izu orroak etorri ziren, errezoak isildu, eta kaosa etorri zen.
|
|
|
Zuzen zuzen joan zen karpa berde txikietara; hantxe zeuden txerpolariak txokolate txurroak eta zurrakapotea saltzen. Bozgorailuetatik, berriz, nahas mahas inkongruente
|
bat
aditzen zen: erlijio kantikak, batetik, eta, bestetik, berriz, berbenetan neska gazte guztiak txoratuta zeuzkan Los Diablosen Un rayo de sol.
|
|
|
⣠Nola dagoela eraikia? Neri hori interesatzen zait, aizue, ze ez al nuen aurreko
|
batean
aditu" konstruktibista" naizela edo holako zeozer. Kur!...
|
|
|
â " Joaldiak"? â³ Joaldiak, bai, lehengoan baserritar
|
bati
aditu nion bezalaxe esaten diat. Hizkuntza... euskara artxibatuan" agerraldiak" esaten dute... idazten dute.
|
|
|
â Baina, baina... eztun oso... egokia, ezta? ⣠Atso baserritar
|
bati
aditutakoa duk, eta nik lasai esaten diat, kabineteko ia denak haserretu egiten zaizkidak baina. â Jakina, ze" desbideratua" edo holako zeozer ematen din aditzera, eta...
|
|
|
â Baina hor" fedeak" beste zerbait esan nahi du, ezta? Konfiantza
|
bat
adituengan edo... Ze bestela zer?
|
|
|
Zenbat gauza behar dira hiltzeko? â³ Gehitu arrakastazioa, lehengoan
|
bati
aditu bainion: arrakasta sozialaren gurariak dakarren arrastazioa edo...
|
|
2022
|
|
|
...ai, bai, beharbada desiragarri izango litzateke konfrontazio hori, zoroek daukaten gauza bakarra berriketa ez balitz, eta beraz hobeko dute garrasi egin inork oraindik pixka bat gehiago giltzapetu baino lehen, hobeko dute hautsi dezaketena hautsi inork zeharo isilarazi aurretik, eta nora eramango ditu munduaren azkeneko ikuspenak hedatzeak, inora ere ez seguruenik, ez dira inora joango baina baten
|
batek
aditu egingo die, eta aditzen dienak ezin izango dio ezikusi egin haien zoramenak gogora ekartzen duenari, bizialdia bidea dela, inor ez dela bakarra eta ezer ez dagoela bere tokian, amek beren umeak aitaren galtzarrera uzten dituztela, jendeak eta gauzak ugaldu egiten direla eta hiltzen direnean denetarik ere gehiegi dagoela munduaren ordena aldaraziko duen ezer ere gabe.
|
|
|
...daudenean, arratsean zinemara joaten direla film bat ikustera, bataren burua bestearen sorbaldan, bat egin behar dutela beren gorputzen partidan inork anai arrebatzat ez hartzeko edo are okerrago, aita alabatzat, eta bikote direla erakutsiko dute jatetxean, mahaiaren azpian oin jolasak eginez, edota ohean maitasuna burrunban eginez, garrasi eginez auzoek jakin dezaten korritzea ongi dagoela baten
|
bat
aditzen dagoenean, auzoak ere libertitzeko, belarria hormaren kontra  kontra jarri eta eszena irudikatuz eskua praken barruan eta gerria askaturik dituztela, eta gainera nire gurasoek ere ohe berean lo egiten zuten, ohe ikaragarria iruditzen zitzaidan zeren gela osoa hartzen zuen, egia da elkarrekin lo egiten zutela, elkarren artean albait tarterik handiena uzteko ohitura zuten, bata eskuinean ...
|
|
|
Ia oharkabean, hain sentibera zen edertasun fisikoaren aurrean; eta René hark aingeru aurpegia zeukan. Tira, bera han zegoen, zain, dardara batean, burua altxatuz zarata
|
bat
aditzen zuen aldiro. Bost minutu falta ziren gauerdirako.
|
|
|
Ziri sartzaileren
|
bati
aditu diot hori berori aditzera ematen, beste era batera; alegia, berak ez dakiela nori egin behar dion kasu oraingo egoera covidiar nahasian: zientzialariari ala herriko tontoari.
|
|
|
" Norbera baino haundiagoa eta garrantzizkoagoa den zerbaiten parte izatea." Gauza ederra dela, alegia. Uste dut musikari
|
bati
aditu niola; orkestra batean jotzen zuen, orkestra baten parte zen, musikari bati.
|
|
2023
|
|
|
Bazirudien denboraren eta distantziaren uharrak gainezka egin zuela nire baitan. Gogoa ilunpean alderrai artean, ahots ezagun
|
bat
aditu uste nuen goraki mintzatzen. Tira, bazatoz?, esan zidan besagainetik helduz.
|
|
|
Eta denbora airean esekita bezala geratu zen, eta bat batean trantze moduko bat izan nuen. Zaratatxo
|
bat
aditu nuen. Logelatik zetorren.
|
|
|
Ez zuan nahi orduko etorri Paris Porto gaueko expressoa. Ibilgailuko eskailerak igotzen ari nintzela, nire baitako beste ahots
|
bat
aditu nian atsegin zikinen aiduru, ez hadi igo Garbiñe, itzul hadi pentsioko logelara haragiaren atseginak berriz dastatzera, beti bakarrean ez zagon gozamenik, orain zer egin behar dun Bidaso bazterreko putero portugesarengana itzuli. Asko maite hauela esango din, eta gero zer?
|
|
|
Metaforaren ederra! Bigarrenaren aldaera
|
bat
aditu du Saran, lantxurga, eta hirugarrenak, xirlintxak, pentsakor utzi du aro bidaiaria; menturaz, zirtzira edo xirtzira solasekilan du zerikusia, euri tikiaren zarpailtasuna aditzera emateko.
|