Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 12

2005
‎Hirugarren atalekoak hizkuntza osoaren zati bat dira, baina ez dira hizkuntza komunarenak. ...untzen historian, termino berezituak behin eta berriro iragaten baitira hizkuntza komunera batez ere hedabideek eragiten duten bulgarizazio prozesuaren bidez. Duela gutxi erabat berezituak ziren berotegi efektu, ozono geruza, immunoeskasia edo klonazio bezalako terminoak hiztun gehienek ezagutzen dituzte egun. Bestetik, terminologiak askotan hartzen ditu hiztegi komuneko hitzak eta adigai berezitu bat adierazteko erabiltzen, zabalkuntza semantikoa deritzon prozesuaren bidez. Euskararen kasuan beti aipatzen den adibidea dugu ardatz hitzarena: gurdien zati bat eta iruteko erabiltzen den tresna bakarrik adierazteko balio zuen lehen, eta egun Geometria, Fisika eta Kristalografia bezalako jakintza esparruetan erabiltzen diren termino ugaritan aurkitzen dugu:
2006
‎Tro Breiz deitzen zaio Bretainiako itzuliari, eta Erdi Aroan erromesaldi luze bat adierazteko erabiltzen zen izen hori (600 km-ko itzulia da). Itzulian Bretainiako zazpi santu fundatzaileen elizak bisitatzen ziren, eta horrek, arimarentzako aberastasunez gain, beste hainbat gauza onuragarri ere ekartzen zituen lurralde hartara.
2007
‎Kremak eta ukenduak egiteko erabiltzen zuten, sendagaiak egiteko, eta, batez ere, masailak gorritzeko. Gorri koloreetako bat adierazteko erabiltzen den bermiloia zinabrio hautsa da, azken finean.
2008
‎Gogoratu behar da, bestalde, izen jatorri bera duen itsaski ezagun baten kasuan, zigala> izkira edo ganba handi eta zapal bati esan zaiola tradizionalki Euskal Herrian. Aldiz, otarrainxka> edo langostino> errekako karramarro edo abakando itxu rako beste txikiago bat adierazteko erabili da, oskol gogor eta pintza zorro tzak dauzkana, frantsesez langoustin> deitua, hain zuzen. Azken hamarkadetan baina, espainol erdararen eraginez, berorri zigala> irizten hasi zaio, absurdoki langostino otarrainxka> izkira handientzat utzirik.
2009
‎Petrolio gordina eta elikagaien kultura Lévi Straussen arabera, petrolio gordina naturaren poloarekin, “prozesatu gabeko” poloarekin lotuta dago; egosia, berriz, gordinaren eraldaketa kulturala da, kulturarekin eta prozesatutako lehengaiarekin zerikusia duena. Sukaldaritza komunitate bat adierazteko erabiltzen den hizkuntza da, eta ez da ahaztu behar “gordina”, “egosia” eta “ustela” kontzeptuak desberdinak direla gizarteentzat. Egia esan, ez dago gordinaren egoera garbirik, produktu gutxi jaten baitira prozesatu gabe, hau da, garbitu, zuritu, ebaki, hartzitu edo ondu gabe.
2014
‎Indikatiboko geroaldia oraindik gertatu ez den ekintza bat adierazteko erabiltzen da, hots, gertakizun dagoen ekintza bat adierazteko.
‎Ahalerako geroaldia: etorkizunean agian bete daitekeen ekintza bat adierazteko erabiltzen da.
2018
‎WhatsApp berehalako mezularitzako beste aukera bat da; hala ere, arrakasta izateko arrazoietako bat da gazteen artean gaitasuna izatea funtzionalitate oso bideratuak haur eta nerabeen on line jarduera gogokoenak: estatuak argazkiak editatzeko iragazkiak, 30 irudi batera album bat sortuz bidaltzeko aukera, emozio berriak (ideia, emozio edo sentimendu bat adierazteko erabiltzen diren irudiak edo piktogramak), irudiak erakargarriago bihurtzen dituen interfazeko aldaketak, etab. Arriskugarri gerta daitezkeen funtzionalitate berriak WhatsApp-ek aldaketa ugari egin ditu azken urteotan aplikazioan, baina orain dela gutxi bi funtzio berri sartu ditu, eta arreta berezia jarri behar zaie: 1 «Guztiontzako mezuak ezabatu».
2020
‎Kolore bat adierazteko erabiltzen da nabar hitza. Bai eta ez.
2021
‎Jakina denez, DMek ez dute esanahi denotatiborik, ez dute aditzera ematen kanpoko errealitatea. Aitzitik, enuntziatuen arteko loturaren bat, edota enuntziatuen eta kanpoko testuinguruaren edo solaskideek partekatzen dituzten ezagueren arteko loturaren bat adierazteko erabiltzen dira DMak. Beraz, DMen esanahiek jarraibide moduko batzuk —informazioa egituratzeko edo ordenatzekoak, esandakoak birformulatzekoak, argumentatzekoak... — ematen dizkigute, enuntziatuak modu egokian interpretatzeko:
‎– Hiztunak esaten duenari buruz jarrera bat adierazteko erabiltzen diren adberbioak.
2022
‎—Zaust, edo dsaust, zirkin edo mugimendu bizkor, bat batekoa adierazteko erabili izan da. Domingo Agirrek Kresalan darabilen esaldi bat, Kitolisen txalupa itsasoan nola bat batean irauli zen aditzera emateko:
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia