|
2000
|
|
|
Técnicas de psicología jurídica. Izango ziren hamar bat urte lizentziatu zenetik, eta gutxiago bulego txiki
|
batean
lanean hasi zenetik, eta horra non atera zion lehenbiziko aldiz etekina irakasgai horri. Gutxienez Maitek hasitako liskarrean burua hotz mantentzeko balio izan zion.
|
|
|
Eta, kontatu berri dizkizudan bi kontu horiek buruan nituelako edo, hara zer nolakoa izan zen hereneguneko ametsa: lehenbizikotz, Piarres Oihartzabal kapitaina ikusi nuen, gure aitarentzat aldi
|
batez
lan egin zuen gizona, baina batik bat osaba Joanikoten lagun mamia izan zena eta jauregirat noizik behin etortzen zena, osabarentzat libururen bat zekarrela edo bertze zernahi. Eta ene amets hartan ere halatsu zetorren Piarres, gurdi batean kutxa bat zekarrela, jauregirako bidean.
|
|
|
Eta mirakulu hura bertze mila mirakuluz osatua zegoan, zeren iduri bakoitza zuan mirakulu bat. Eta hura titan
|
baten
lanaren fruitua zuan, eta guztia zuan su-mendi baten eztanda... eta, su-mendi haren aitzinean, ene indarra euli batena zuan, eta ene argia ipurtargi batena. Eta iduri haiek haize bortitz bat bezala sartu zituan ene baitarat, eta haize hark nik ordu arte imajinatu eta eraiki nituen bertze iduri guztiak errotik edeki eta ezabatu zitian.
|
|
|
—Oso duk posiblea mandatari
|
baten
lana izatea. Hiltzaile profesional batena, alegia.
|
|
2001
|
|
|
Osabak autobusean sarrarazi eta Bonbaira eraman zuen. " Osabak" bere" arreba"
|
batekin
lan egingo zuela esan zion.
|
|
|
Hiesak lurpera eramaten ditu. Lehenago emakume
|
batek
lanean 12 urte ematen bazituen, orain, gaitz hori dela eta, sei bat. Kamathipura auzoko neskatiletan, %60 seropositiboak dira.
|
|
|
Herrixka batean bizi zen eta haren bizitza erabat aldatu zen aita hil zitzaionean. Aitak Kalkuta ondoko lantegi
|
batean
lan egiten zuen. Biriketako gaitza zuen.
|
|
|
" Onena aire freskoa duen bagoi
|
batean
lan egitea da. Horko jendea aberatsa da eta oinetakoak garbitzearren 5 rupia ematen dizkidate.
|
|
|
Karwiren alaba senarraren etxean bizi zen. Senarrak beste herri
|
batean
lan egiten zuen. Alaba beste gizon batekin harremanetan jarri zen eta haurdun gertatu zen.
|
|
|
" Egunen
|
batean
lan hobea izango dudan itxaropena dut. Dena dela, datorrena hartu behar.
|
|
2003
|
|
|
Hain arraroa ere ez zitzaion iruditu Matiasi: aspergarria delako informazio gune
|
batean
lan egitea eta Museora inor ez sartzea eta egun osoan egotea informaziorik eman gabe. Eta zelan edo halan eman behar da denbora, eta denbora emateko modu egokia da tangoak kantatzea edo milongak kantatzea.
|
|
|
Ez dut uste lerro bakar bat irakurri nionik 1980an bere burua hil zuen arte. Aldiz, asko ginen izenik gabeko beste nobelagile
|
baten
lanak kaleratu orduko irakurtzen genituenak. Bere luma zorrotz eta adarjotzaileak gogor erasotzen zien gizartean nagusi ziren baloreei.
|
|
|
–Andrea Aranguren izeneko argentinar gazte
|
baten
lana itzuli zenuen ondoren. Orain badakit nobela hori zeurea zela –esan nuen.
|
|
|
Azken bi urteetan inon diren sari eta aipamen guztiak irabazten zituen, baina inoiz jasotzera agertu gabe. Haren obra itzultzeko interesaturik zeuden atzerriko argitaletxeek ere atzera jo ohi zuten, lege arazoak etor zekizkiekeelako, eta Gobernuko kultura arduradunak urduri jartzen hasiak zeuden, hain urduri ezen batzorde
|
bat
lanean jarria baitzuten auzia lehenbailehen argitzeko. Argitu beharrean, ordea, gauzak nahasten ari ginen eta gure zenbait hanka sartze ondo asko haizatu zituen prentsak, gu lotsagarri utziz, haizatzeko modukoak izan baitziren izan ere.
|
|
2004
|
|
|
–Musika diskoen saltzaile? –galdetu nuen, harriturik– Denda
|
batean
lan egin dut?
|
|
|
Etxea Munichen dago, hemen aurkituko duzu helbidea –piparen mutur beltza pausatu zuen magalean zeukan zabalaren gainean– Txosten honen arabera, Weberrek bulego bat dauka etxean, eta oso litekeena da bertan Tibeteko espedizioari buruzko agiriak edukitzea. Zoritxarrez, haren etxeko giltzarik lortu ez dugunez, ekintzak lapur
|
baten
lana eman du.
|
|
|
–Lapur
|
baten
lana... –zezeldu nuen, entzuten ari nintzenak zozoloturik.
|
|
2005
|
|
|
Izan ere, bazuen Tomasek arreba bat. Emili?, jantzi denda bat zuena, Donostian. Emakume bitxia zen Emili, hamazazpi urterekin ile apaindegi
|
batean
lanean hasi zena, egunerdiz, bere estudioak ordaintzeko asmotan: filosofia eta letrak ikasi nahi baitzituen, filosofia atsegin zuenez gero.
|
|
|
Teresak goizeko eta arratsaldeko lehen orduan eramaten zuen Ines eskolara, bere opel corsan: batetik, alabaren eskola lantegirako bidean geratzen zitzaiolako, eroso baino erosoago, eta bestetik, ordu bertsuan sartzen zirelako,
|
bata
lanera eta bestea eskolara: irteteko orduetan, aldiz, nola ez baitzuten elkarrengana egokitzeko moduko ordutegirik, bakoitza bere kasa itzultzen zen:
|
|
|
–Horregatik esan izan dinat askotan, emakumeak bere lekuan egoten jakin behar duela, bestela, akabo? Eta, arren eta arren, egun
|
batean
lanen bat aurkitzen badun eta ezkontzekotan bahaiz, ez utzi lanik, entzun al didan. Eta, ezkonduta gero, banatu etxeko lanak!
|
|
|
grebak, izan ere, edo funtsezko zerbait irabazteko antolatzen dira, edo ez dira antolatzen, eta hara, konparazio bat jarriko dizuet: nik kate automatizatu
|
batean
lan egin nuen, eta han ez zegoen huts egiterik, aski baitzen katearen maila batek huts egitea, produkzioa hankaz gora jartzeko; bada, grebetan, berdin, langileok kate bat osatzen baitugu, eta eskirol alu bat nahikoa baita katea hausteko eta edozein greba pikutara botatzeko. Horregatik behar dira piketeak.
|
|
|
Tetsuoren ondora itzuli behar du ezer gertatu ez balitz legez? Zer egingo du aurrerantzean, arriskutsua izan daitekeen pertsona
|
baten ondoan
lanean. Eta zelan aterako dira estualdi horretatik bere lagun berriak?
|
|
|
Elkarrekin bazkaldu eta, garai zaharrak birpasatu eta gero, Mutsumik Shibuya n utzi du. Jakina, bazkaria lagunak garai
|
batean
lan egindako hotel batean egin dute, eta sukaldari nagusia zein zerbitzariak agurtu ondoren ez diete ordaintzen utzi. Eskerrak, hotelaren itxuragatik jandakoa ez baitzen merkea izango.
|
|
|
Elkarrekin lan egiten dutela esan zion Urkok; lan egin, besterik ez. Baina neskak enpresa informatiko
|
batean
lan egin. Ametsek 18 urte, 19 baino gehiago ez dio kalkulatzen.
|
|
2006
|
|
|
Broma batekin esateko, kristau marxisten garaia zen. Nik, adarra jotzeko, horrela esaten nion Bilbora fabrika
|
batean
lan egitera joatea erabaki zuen apaiz gazte bati: –Laster egingo haute zelula marxista bateko kontseilari?.
|
|
|
Etxera itzuli eta Pasaiako fabrika
|
batean
lanean hasi nintzen. Irabazitako lehen sosekin, amari sobrea eman ondoren,, paga?
|
|
|
–Zu bezalako kankailu
|
bat
lan hori egiteko gauza bazen, ez da horren zaila izanen...
|
|
|
–Nire datuen arabera, Geppert jauna, 1986an oso kasu berezi
|
batean
lan egin zenuen, Pauillac herrian. Kasu hura...
|
|
|
Gaizka inoiz baino lanpetuago zebilen; herriko kontuekin ez ezik maila nazionaleko arazoekin; gezurra ematen du, alderdi ilegalizatu
|
batek
lan gehiago izatea legezkoa zenean baino. Gorabehera haiek guztiak zirela-eta, ulertzekoa da tabernariaren afera atzendu samarra izatea.
|
|
|
Horrek, nire ustez, balio berezia ematen dio Albert Pierrepointen bizitza eredugarriari, bere eginkizuna eta langintza herriarekiko betebehar batean oinarrituta egonik ere, ez baitzuen erakunde publiko baten babesean jartzeko eskatu, eta bokazioz betetako militantziaz egin baitzuen beti. Eta hori asko da, jakinik, gainera, ez zela langintza hura bizitzeko adina ematen duten horietakoa, ziurtasunik gabeko ofizioa zela –inoiz ezin jakin zenbat bezero izango zituen urtean–; halaz eta guztiz, horretatik bizi ezinik beste langintza osagarri
|
batean
lan egin behar izanik ere, bereari eutsi zion hainbeste urtez. Hori ez bada bokazioa!
|
|
|
Egia da soldata biribiltzeko eta hilabetearen amaierara zorrik gabe iristeko taberna
|
batean
lan egin behar izaten zuela. Tabernak" The Poor Struggler" zuen izena," borrokalari gaixoa", baina bezeroek eta inguruko jendeak aise aldatu zioten deitura:
|
|
|
Barbara txikiak amarik ezak eta aitaren gabeziak sortutako izaera basatia zuen, baina, izeko Aliceren zorroztasunaren mende, neskatoaren berezko jenio makatz eta bihurria leuntzen joan omen zen, horretarako izekoren esku hezurtsuek eta kriketean jokatzeko pala
|
batek
lan dexente izan bazuten ere.
|
|
|
–Motzean kontatuko dizut aitari entzundakoa –esan zidan Batisek– Bernat eta Beiras Frantziako beiragilerik onenak ziren, eta makina
|
bat
lan egiten zuten Gorterako. Baina oso ondo ikusi gabeko zaletasun bat ere bazuten –begirada nireganatu zuen lehen aldiz–:
|
|
2007
|
|
|
Rosalía etxekoandereak, 37 urte orduan, bazuen etxe hura zuzentzen makina
|
bat
lan; eta izkiriatzeko giroa dexente zailduta. Eta González Besadak esan zuenez,, bikotea gaitasunez mukuru hornitua, maila berean zen baliabide ekonomikorik gabea?.
|
|
|
Elisak, izan ere, ederki asko ikasia zuen haren abizena, erraza ez dena, noski. Ordezkoak hamabost egun behar izan zituen erreak behar bezala ahoskatzeko, erremerrerik gabe, eta hilabete
|
batez
lanean aritu ondoren soldata igoera eskatu zuen, lan handia zela argudiatuz. Lana utzia zuen Elisak; ez nik.
|
|
|
–Ni Berlinen bizi izan nintzen, hiru urtez, arte galeria
|
batean
lanean, Galerie Brockstedt, ez dakit ezagutuko duzun. Gero Bartzelonan beste bi urte, arte digitalaren booma aprobetxatuz, badakizu, eta orain hemen gaude bueltan, ea zortea dugun gure plan guztiekin?
|
|
|
–Laborategi berri
|
batean
lan egingo dudala aurreikusi duelako. Puntako laborategi berri batean, horixe.
|
|
|
Familia edo karrera aukeratu behar zuen; familia edo Kathy, baita ere. New Yorken dago gaur, laborategi entzutetsu
|
batean
lanean, hemen ezagutu zuen Kathy bekadunarekin batera. Gabonetan bueltatuko da, aste santuan ere bai, eta udan.
|
|
2008
|
|
|
–Profesional
|
baten
lana emoten dau, badakizu, diru truke hilten dabenetakoak.
|
|
|
Arratsaldeko seietan Lidia bere enpresako langela nagusian dago, kezkak eta atsekabeak ahaztarazten dizkion proiektu
|
batean
lanean, buru belarri, sakelako telefonoaren doinu olgetaria entzun duenean.
|
|
|
–Ia ziurra da lagun
|
baten
lana izan zela, datu zientifikoren bat eskaini behar zion Kaskagorriri, haizea hartzera bidaliko ez bazuen?. Balistikak ez du denborarik izan azterketarik egiteko, baina Lincolnek ahopeka esan didanez arma beretik atereak dira inguruan aurkitutako sei bala zorroak.
|
|
|
Une batez sudur luze eta fin bat jantzi zion haren aurpegiaren imajinari, Cyrano bi hurtuz. Perfume laborategi
|
batean
lanean hasi ote zen pentsatu zuen hurrena. Jakina zen, ordea, Antonio lehengusuak ez zuela lan ezagunik, aitaren errentaren administratzaile bakarra zela, eta hura nahikoa hiri eder hartan ondo bizi ahal izateko.
|
|
|
Dena presaka, sei egunean egin behar dena. Aste pare
|
bateko
lana hartu balu sikira, bestelakoa izango zen mundu ziztrin hau.
|
|
|
Agintean zeuden alderdiek entzungor egin edo beste aldera begiratu izan balute, ez zukeen beharbada salaketak izan zuen eraginik izango, ez zukeen jendeak aintzat hartuko, baina, bere burua zuritu beharrez edo, ohar gogor batekin erantzun nahi izan zuen Gobernuak. Guztia, ero
|
baten
lana, edo, nahasle baten asmakizuna?
|
|
|
Praktika horiek oso kritikatuak izan ziren alderdian, baina ez ziren desagertu. Alderantziz, batzorde nagusi paralelo bat prest edukitzeko agindua eman zioten eta aktore talde
|
batekin
lan egin zuen aldi batez. Eta horrek poliziaren kontrola izugarri zaildu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Maria deituko diogu, nornahitsu da. Herri txiki batean jaio da (Euskal Herrian handienak ere herritxoak ditugu), eskolara joan, ezkondu eta haurrak izan ditu, makina
|
bat
lan egin eta hil egin da. Biografia arrunt bat.
|
|
|
Homenaje n Aita Urkiolak esaten zuen, nolabait justifikatzeko (uste dut Aita Urkiola aipatu zuela, ez nago ziur), fraideok luma apostolutzarako bakarrik hartzen dugula. Eta apostolutza direktoa nahi dute beti, beste gauzak ez dira fraide
|
baten
lanak. Baina hori trapu handiegia da edozein toreatzeko.
|
|
|
Egia da, sasiak hartuta gaude gorputz eta arima. Eskuetan sasia, buruan sasia, makina
|
bat
lan badaukagu euskalduna leuntzeko, eta maleziaz bezala barre egin zuen buru bizkarrak kuzkurtuz, ohi zuen legez.
|
|
|
Autopsia egin ondoren, gazte talde
|
baten
lana dela uste du poliziak. Zauriak bospahiru nabalak eginak baitira.
|
|
|
Apaingarriak urri baina gustu onekoak ziren. Esku egitekotsu
|
baten
lana antzematen zitzaien bazter guztiei. Supazterraren aurrean eseri ziren.
|
|
|
Bere ilusioa ikusita, Anak berak hartaratu zuen orduko lana utzi, garai hartan arropa denda
|
batean
lan egiten zuen, eta denbora guztia idazteari emateko.
|
|
|
–Ez, amona, hartu dut pintxo
|
bat
lanetik irtendakoan. Zu bisitatzera etorri naiz, besterik ez.
|
|
|
Badaukat lan egiteko adina. Eta lagun
|
batek
lana lortu diezadake arropa denda batean.
|
|
|
Sasoi baten hasperenik gabe itzaltzen zuen iratzargailua eta ez zuen bere burua konbentzitzeko arrazoirik bilatu behar ohetik ateratzeko. Sasoi
|
baten
lana ez zen soldata eta buruko mina eta telefonoak jotzen duenean buruan entzuten duen eta orain zer ete da madarikatu hori. Sasoi baten ez zen kartzela eta fitxatzeko momentu horretan saldu behar ez den zerbaiti prezioa jartzen ari zarela sentitzea.
|
|
|
Sasoi baten ez zen kartzela eta fitxatzeko momentu horretan saldu behar ez den zerbaiti prezioa jartzen ari zarela sentitzea. Sasoi
|
baten
lana zen baina ez beharra, eta eskatu ez den bizitza batek eskatzen duen odola, eta injustizia txiki eta ia inbisibleekin astiro eta geldiro hiltzen zaituen lekua. Sagu tranpa, kartzela.
|
|
|
Damasok, berriz, Gabinoren laguntzan etxean urtebetean irakasle aritu ondoren, kimikako karrerari ekin zion Madrilen, Maria Bibianak hiriko klinika
|
batean
lanean ziharduen bitartean, erizain, Gabino sendategian zaindu eta Adarekin Arte eta Ofizioetako eskolan urte pare batean aritu ondoren. Ada, azkenik, bere bizitzako ametsa bazter utzita, opera kantaria izan nahi zuen, alferrik?, etxean lan egiten hasi zen, joskintzan murgilduta, Reginak hartarako prestatutako Regina eneko gela zabal batean, non baitzeuden kolore guztietako hariak eta artileak, josteko makina eta ehungailua?
|
|
|
(?) Teofilo Mariak zetatarren aurkako borroka oroitzen zuen, ausaz, antzekotasunak oroimena norabide jakin
|
batean
lanean jar dezakeen bezala, kontrasteak berdin?, garaipenaren gozoa eta eztia ezpainetan, orbetarren izenari eta ohoreari, orbetarren orbetartasunari, eusteko saioan, orbetarren kausa, fabrika eta jauregia, familia eta odola?
|
|
|
horiek ez zirela hain txikiak. Esperientzien arabera dakigu lobotomia edo lobulu frontalean lesioren bat (tumoreren bat, zauriren
|
bat
lan istripu batean?) izan duten pertsonen nortasuna erabat aldatzen dela. Hitz arrunt batekin azaltzeko, eta Vadim Lucescu neurologia irakaslearen testuei jarraituta, esan daiteke gaixoa, inozotu?
|
|
|
Ez zuela zertan horrela izan erantzun zion Rikardok, fededun, berarekin bueltatu zitekeela Euskal Herrira eta hango anbulatorioren
|
batean
lan egin elkarrekin. Gainera horrela, Galiziako bere familia ikusteko aukera handiagoak izango lituzkeela.
|
|
|
–Bai, etxe
|
batean
lanean hasi eta berehala gaixotzen zaizkio zaindu beharreko pertsonak, edo hil.
|
|
|
Neskak erreferentzia onak dituela esan dit Sabinek, aurretik ere beste etxeren
|
batean
lan egindakoa dela, Bilbon. Ekuadorrekoa omen da, gaztea.
|
|
|
(•) Teofilo Mariak zetatarren aurkako borroka oroitzen zuen, ausaz –antzekotasunak oroimena norabide jakin
|
batean
lanean jar dezakeen bezala, kontrasteak berdin–, garaipenaren gozoa eta eztia ezpainetan, orbetarren izenari eta ohoreari –orbetarren orbetartasunari– eusteko saioan, orbetarren kausa –fabrika eta jauregia, familia eta odola– bizitzaren ardatz eta bizitzeko arrazoi bihurtuta; hura guztia, baina, ezerezean gera zitekeen, gauetik egunera, orbetar anaiek kuadrupletan egin zu... Edo zulatzaile konpainia bat ote zen, zulatzaile batailoi bat... edo zulatzaile armada osoa, halaxe ugaltzen baitziren bazilo haiek, antza, biriketako defentsa guztiak deuseztatu eta bronkio eta albeoloetako aire burbuilak agortzen zituztenak, gaixoak itota utzi arte, ez airerik ez burbuilarik?
|
|
|
Damasok, berriz, Gabinoren laguntzan etxean urtebetean irakasle aritu ondoren, kimikako karrerari ekin zion Madrilen, Maria Bibianak hiriko klinika
|
batean
lanean ziharduen bitartean, erizain, Gabino sendategian zaindu eta Adarekin Arte eta Ofizioetako eskolan urte pare batean aritu ondoren. Ada, azkenik, bere bizitzako ametsa bazter utzita –opera kantaria izan nahi zuen, alferrik–, etxean lan egiten hasi zen, joskintzan murgilduta, Reginak hartarako prestatutako Regina eneko gela zabal batean, non baitzeuden kolore guztietako hariak eta artileak, josteko makina eta ehungailua...
|
|
2010
|
|
|
erosketak eta otorduak, etxeko garbiketa, zernahi?; ordurako, azkenik, nik ere erabakia nuen neure etorkizuna, honako bi aukera hauen artean, Teofilo Mariarengandik urrun: edo hiriburu inguruko fabrika
|
batean
lanean hasi, edo institutu edo ikastetxe batean eskolak eman. Nire lehen asmoa, haatik, Madrilera joatea izan zen. Madrilgo aleman eskolara gutun bat igortzekotan ere izan nintzen?, nahiz eta, ideia hura Txopitea jaunari jakinarazi ez beste, ustekabeko erantzunarekin egin nuen topo:
|
|
|
Eta, egiten ari ginèn soldadu automatari, zurezko manikia egina zegoen, eta tripetako mekanismoak jartzen ari gintzaizkion: urte pare
|
bateko
lana genuen aurrez aurre, aitaren esanetan, mespretxuz begiratzen niola, esan nion:
|
|
|
–[Idatzitako letren] Proportzioak eta ibilbide kontrajarriak hain esanahi eta tamaina ezberdineko euskarrietan mantentzen direnez? dio txostenak hitzez hitz,, eta letra bakoitzaren aukeraketa eta lerro arteko espazioak hainbeste errepikatzen direnez, bakarrik azaldu daiteke esanez neurona sare berak sortutako elementu eta tresna grafikoak erabili direla, eta egitura neuromuskular eta koordinazio bisomotore bakarrak eraman dituela euskarrira; hau da, egile bakar
|
baten
lana dela?.
|
|
|
erosketak eta otorduak, etxeko garbiketa, zernahi...; ordurako, azkenik, nik ere erabakia nuen neure etorkizuna, honako bi aukera hauen artean, Teofilo Mariarengandik urrun: edo hiriburu inguruko fabrika
|
batean
lanean hasi, edo institutu edo ikastetxe batean eskolak eman... Nire lehen asmoa, haatik, Madrilera joatea izan zen —Madrilgo aleman eskolara gutun bat igortzekotan ere izan nintzen—, nahiz eta, ideia hura Txopitea jaunari jakinarazi ez beste, ustekabeko erantzunarekin egin nuen topo:
|
|
|
Eta, egiten ari ginèn soldadu automatari —zurezko manikia egina zegoen, eta tripetako mekanismoak jartzen ari gintzaizkion: urte pare
|
bateko
lana genuen aurrez aurre, aitaren esanetan— mespretxuz begiratzen niola, esan nion: ‘Esan nizun zeure patua onartu behar duzula, Heinrich, desengainuz desengainu ibili nahi ez baduzu.
|
|
2011
|
|
|
–Nekez eror naiteke ni zalditik, jauna, zaldirik ez dudanez gero, are gutiago jirafa bat. Berorrek jakin luke, gainera, ez dudala zoologiko
|
batean
lan egiten?
|
|
|
Don Mariano, Gaparrozoko maisuaren seme bakarra zen, Granadan farmazia estudiatzeko aukera izan zuena, izeba baten etxean ostatu harturik; gero, han unibertsitatean, probintziako meategi
|
batean
lan egiten zuèn ingeniari ingeles baten alabarekin topo egin, harekin maitemindu eta Urgainera ezkondu zen, ez eztei bidaian Indiara joan gabe, hura bere emaztearen ametsa izaki.
|
|
|
bi edo hiru aldiz, baina bi hitz horiek esateko modua edonor maitemintzekoa zela iruditu zitzaidan, ahotsa oso beroa baitzuen, hitz egiten zuen bakoitzean telefonoa lurrunduta uzteko lain. Berarekin bizi nintzela, askotan esaten nion telefono erotiko
|
batean
lan egin zukeela, aski zuela eguraldiari buruz hitz egitea hariaren beste aldean zegoena beroturik jartzeko. Handik ordu erdi batera berriro deitu nuen eta gizonezko desatsegin batek hartu zuen.
|
|
|
Ama hil eta biharamunean ispiluaren aurrean hiletarako gorbata beltzaren korapiloa lotzen ari nintzen, gertatu zena gertatu eta munduak bere horretan jarraitzen zuela jakitun baina sinetsi ezinik, egunkari
|
batean
lan egiten zuen adiskide batek telefonoz Max Frisch hil zela esateko deitu zidanean. Ea gorazarre labur bat idatziko nion galdetu zidan, eta ezinezkoa izango zitzaidala erantzun behar izan nion.
|
|
|
–Guztiok geratzen gara itxuran eta azalean, erantzun omen nion nik, eta kronikak elkarrizketa luze bat zekarren, mamira iristeko, funtsa atzemateko, arte mota guztiek dituzten oztopoez?. Jendeak ez du errealitatea maite, errealitatearen irudikapena baizik, esan omen nuen nik, eta aktore
|
baten
lanak zeinen zaila izan behar duen agertu omen nien bertan entzuten zeudenei.
|
|
|
Haserretu egin zen pare bat urte geroago, fundazioko adituek Frisch en paperen artean nire eleberria aurkitu eta haren lan gisa aurkeztu zutenean, nik hain erraz amore eman nuelako. Bere ustetan, abagune ezin hobea nuen idazle on bat nintzela erakusteko, maisu handi
|
baten
lanarekin parekatu baitzuten nirea. Gogoan dut aitatasun hitza erabili zuela eta eleberria umezurtz utzi izana aurpegiratu zidala, emakumeek izugarri garatua dute nonbait gure baitatik jaiotzen diren izaki guztien gaineko ardura.
|
|
|
Kapitalismoa klase gizartea da. Klase
|
batek
lan egin behar du, bestea lanik gabe bizitzeko. Kapitalismoaren printzipioa gainditu behar da, askatasunean bizitzeko.
|
|
|
Zer duda, helburu hurbil horiek ez dira denentzat berberak izango. Aurrerantzean ere diziplina zibila bezain inportantea desobedientzia zibilak izan du; borroka bezain inportantea lana; eta beharbada berrikasi egin da, balio gizartegin substantzialenetako
|
bat
lana dela. Erabakigarria denok ikasiz joatea izango da, helburu hurbil hori bera bitartekoa baino ez dela, zurubian gora,, azken mundu?
|
|
|
Internet, akaso? . Nik ez dut Interneterako zinema egiten, ez zait inporta Interneten erakustea, baina desberdina da zinemapantailan ikustea edo Interneteko leihotxoan; Interneterako beste mota
|
bateko
lana egiten duzu?. Iturri moduan interesgarri deritzo sareari, ez hainbeste erakusleiho gisa, kontzertu bat zuzenean edo Interneten jarraitzea berdina ez den bezala.
|
|
|
Garai hartan, erizaintzako ikasketak amaitu eta, beste ezer aukeran ez nuenez, eskaini zidaten lana onartzea erabaki nuen. Hasieran ospitale edo antzeko zentro
|
batean
lana topatu artean aritzeko asmoa banuen ere, urteek erakutsi didate adinekoekin lana egiteak baduela bere xarma eta, harrezkero, egoitza bat baino gehiago ezagutu ditut han eta hemen. Baina hasi, han hasi nintzen, Zumaiako San Joan egoitzan.
|
|
|
Horietako lore bat esku ahurrean hartu eta hurbiletik begiratzen bazenion, bitxi polit bat zen. Esku maitale
|
baten
lan fina balitz bezala distiratzen zuen hosto zurbil, hori bakoitzak. Erdiko mihi tipiak txintxarri forma ematen zion.
|
|
|
Ez gara sistema honetako pribilegiatuak (maila mendebaldarrean behintzat, mundu mailan ia jekeak dirudigu), klase ertain konformaerraz bat baizik, nire iraultzazaletasuna konpartitzen zutenek aitaren enpresan edo espainiar ministerioren
|
batean
lanean amaitu badute, edo enpresari txiki, funtzionario eta horrelakoak. Eta horretan bazabiltza hori zara, ez dira komuna kolektibista batean bizi, ezta armak bizkarrean enpresari handiak hilez ere.
|
|
|
Petra Elserren lekukotasuna biziki adierazgarria da euskaltzaleoi dagokigunez: . Azken bost hilabeteetan gaztelania hutsean funtzionatzen duen enpresa
|
batean
lan egin ondoren eta horri buruz nire ondoeza aipatuz, asko harritu nintzen zeintzuk ziren nire ingurukoen komentarioak: –Ah, baina hori horrela da??,. Normal??,. Ordaintzen dizuten bitartean??
|
|
|
West eta Tuercasek txiki txikitatik ezagutzen zuten elkar, Simon azken orduko fitxaketa zen. Gainera, hiruretan lantegi
|
batean
lan egiten zuen bakarra zen eta horrek ere asko mugatzen zituen bere ibilerak.
|
|
2012
|
|
|
Lasai. Horrelako toki
|
batean
lan egitea munduko gauzarik lasaigarriena izango balitz bezala.
|
|
|
Eñaut Elorrietarekin nengoen Getarian, bere lokalean, irakaskuntzarako euskal kantagintzaren inguruko material
|
baten inguruan
lanean. dardarka hasi zen, begiratu eta 948 aurrizkia zuen zenbaki bat ikusi nuen.
|
|
|
Bi urte beranduago Naomi gaztea enkarguzko kantu
|
batean
lanean ari zen, Jerusalem gaitzat zuen kantu bat nahi baitzuten Israeleko Kantu Txapelketako antolatzaileek. Kontzienteki edo inkontzienteki, Naomik Paco gazte hari entzun zion. Pello Joxepe?
|
|
|
–Bere txartela eman zidan, baina denbora luzea joan da ordudanik. Baliteke beste departamentu
|
batean
lan egitea, edo Nafarroatik alde egin izana.
|
|
|
Begira, Azparren, ni ere funtzionarioa izan nintzen. Badakit zer den gobernuaren mespretxua jasatea, soldata miserable
|
baten truke
lan egitea. Baina hori ere konpon genezake.
|
|
|
Kopeta ilundu zuen. Hark ez zuen profesional
|
baten
lana ematen. Ergel bati bakarrik bururatu zekiokeen bere etxeko telefonotik xantaia egitea.
|
|
|
Egunkari kontserbadore batean lanpostu ziztrin batengatik gainera. Negargarria, gorroto dudan toki
|
batean
lan egiteko ere erregutu behar.
|
|
|
–Ez dakit. Nik uste onena biok
|
batera
lan egitea izango dela. Edukiari buruz hitz egin behar dugu lehenengo.
|
|
|
60ko hamarkadan iritsi ziren gehienak, Mendebaldeko Alemaniaren lan esku faltaren eta Turkian langabeziak gora egitearen ondorioz. Alemanian urte pare
|
batez
lan egin, dirua aurreztu eta Turkiara itzultzeko asmoa zuten gehienek. Hala, denda turkiarrak, elkarte turkiarrak, supermerkatu turkiarrak, taberna turkiarrak eta beste hainbeste sortu zituzten.
|
|
|
Agian aldaketa bat batekoegia izan zela azaldu zion psikologoak, eta horregatik sentitzen zela hain gaizki eta estu. Oposizioetarako ikasten igarotako urteetan ez zuen denbora librerik izaten, goiz eta arratsaldez bulego
|
batean
lan egin eta gauez ikasi egiten zuen. Eta bat batean berarentzako bakarrik ziren ordu haiek guztiek, lasaitasuna eta bakea eman beharrean, antsietatea sortarazi zioten, eta orduak nola bete jakin gabe igarotzen zituen arratsaldeak.
|
|
|
Zer duda, helburu hurbil horiek ez dira denentzat berberak izango. Aurrerantzean ere diziplina zibila bezain inportantea desobedientzia zibilak izan du; borroka bezain inportantea lana; eta beharbada berrikasi egin da balio gizartegin substantzialenetako
|
bat
lana dela. Erabakigarria denok ikasiz joatea izango da helburu hurbil hori bera bitartekoa baino ez dela, zurubian gora,, azken mundu?
|
|
|
–Gal itzazu hiru kilo astebetean?,. Manten ezazu tripa zapal?,. Libra zaitez betiko laranja azal zimur antiestetikoaz?,. Presta ezazu zure azala eguzkitarako?... Egundoko pagotxa izan behar du horrelako aldizkari
|
batean
lan egiteak; urte batetik bestera argazkiak aldatu eta tira!... erretolika beti bera baita uda guztietan. Beno, eta udazken guztietan, udaberri guztietan eta negu guztietan:
|
|
|
Tarte hura autotik jaitsita oinez egiten ari zela, eraikinari erantsitako etxola txukun bat begiztatu zuen; orturako lanabes batzuk ageri ziren sarreran eta Franen arreta erakarri zuen botila huts sorta bat, lerroz lerro jarriak; botilen barruan pusketa beltzbeltz batzuk zeuden, bizpahiru bakoitzean. Lanabesak, zakuak, ontziak eta tresna oro ondo antolaturik zeuden, esku aratz
|
baten
lana agerian uzten zutela.
|
|
|
Gure egitekoa ez da gertalekua zein izan zen asmatzea, aldiz, hilketaren egileak aurkitu behar ditugu. Nire argudioen helburua zen, aurrena, eta argudiatzeko moduaren xehetasunak eta zehaztasuna gorabehera, Le Soleil en baiespen sendo eta ausarten zentzurik eza agerian jartzea, eta bigarren, eta ororen gainetik, bide naturalenetik bultzatu nahi zintudan puntu honi buruz berriz ere hausnarketa egitera, alegia, hilketa hau talde
|
baten
lana izan ote den ala ez pentsatzera.
|
|
|
Beldur naiz Gulliver jauna ez ote den oso pozik egongo, baina erabakia nuen haren lana irakurleen batez besteko gaitasunera ahalik eta gehien egokitzea. Edonola ere, itsas kontuetan dudan ezjakintasunak zerbaitetan huts egitera eraman banau, ni bakarrik naiz horren erantzule; eta bidaiariren
|
batek
lana oso osorik, idazlearen eskutik irten bezala, ikusteko gogoa baldin badu, prest izango nau horretan gustu emateko.
|
|
|
Halere, banuen jakingurarik ea gai honi buruz zer esaten ote zuen herrialde hartako idazle batek. Europako moralisten ohiko gai guztiak aztertzen zituen idazleak, izatez gizakia zein animalia ñimiño, mespretxagarri eta babesgabea den erakutsiz; zein ezgauza den eguraldiaren gogortasunetik edo piztien basakeriatik bere burua babesteko; berau baino zenbat gehiago den animalia bat indarrez, beste bat bizkortasunez, hirugarren bat gauzak aurreikusten, laugarren
|
bat
lanean. Munduaren beheraldiko azken garaiotan Natura endekatu 56 egin zela gaineratzen zuen, eta orain abortu txikiak bakarrik jaiotzen zirela antzinako haien aldean.
|
|
2013
|
|
|
gaztea zen, mehea, eta Martin baino hamar bat zentimetro baxuagoa. Bulego
|
batean
lan egiten zuela zirudien, ez zen Martin bezalako batentzat mehatxua. Hala ere, Martin ere zutitu eta joateko keinua egin zuen.
|
|
|
–Bai, bai, baina ez diat deitu horretaz hitz egiteko. Erkiaga berriro aurreratu zen eserlekuan, Eliasek eztul txikia egin zuen?. Hiri hamar hilabete falta zaizkik kontratua betetzeko, ez duk ezer egin, agian egun solteren
|
batean
lan txikiren bat, baina bestela lasai ibiltzearekin gu konforme gaituk. Gauza bat baino ez diagu eskatzen, eta hilero hire dirua kobratuko duk:
|