|
2007
|
|
|
Ez dugu ahaztu behar, abiapuntu jakin
|
batetatik
hasten dugu gure irakurketa: Kale Neurketak neurtzen duen erabilera eremu pribatukoa izaten da normalean, familia edo lagun artekoa.
|
|
2008
|
|
|
Irakasle nintzen, ene emaztea erizain. Quebecera joan ginen eta abentura berri
|
bat
hasi genuen.
|
|
2010
|
|
|
Gogora etortzen zaigu, konparaziora, euskara eskola hizkuntza gisa jaso eta erabiltzen duen gune erdalduneko nerabe gaztearen irudia. Bere lagunekin, guztiak ere gaztelaniaz hobeki moldatzen direnak, erdaraz egiten du normalean; bat batean euskaraz hasteak, euskara akademiko eta formal samar
|
batean
hasteak, irudi jakin bat atxikiko liokeelakoan nago. Ez, preseski, gazte batek lagunen aurrean askotan nahi izaten duen irudi moderno," enrollatu"," guai" edo dena delako hori.
|
|
|
Plan gidaria" izeneko artikuluan. Ikuspegi historiko
|
batetik
hasita gaur egun unibertsitateak abian duen plan gidaria zehazten du bederatzi eremu ezberdinetan: administrazio eta zerbitzuetako pertsonaleko langileak, euskarazko irakaskuntza, irakasle eta ikertzaileak, euskarazko ikasmateriala, prestakuntza linguistikoa, ikerketa eta zabalkundea, euskara erabiltzeko arauak, euskararen azpiegitura eta beste unibertsitateko erakundeekiko harremanak.
|
|
|
2 euSKara BiziBerriTzen ari da honenbestez, bada, ukazioaren ondotik, baieztapen
|
batekin
hasi nahi nuke idazlan honen bigarren atala: euskara biziberritzen ari da. azken hogeita hamar urteotako euskararen kronika, hazkunde baten kronika da, ezbairik gabe. oro har, eta iparraldean izan ezik, hazi eta indartu egin da euskararen presentzia gizartean, nabarmenki euskal autonomia erkidegoan, eta motelago, oso apal, nafarroan. hori da ikerketa soziolinguistikoek erakusten dutena, bai euskal herriko iV. inkesta Soziolinguistikoak, bai euskal autonomia erkidegoko iV. Mapa Soziolinguistikoak, baita euskararen belaunaldi arteko transmisioari buruz egindako ikerketek ere. euskal autonomia erkidegoan euskarak izan duen hazkundea honako arrazoi hauengatik gertatu da:
|
|
2012
|
|
|
Elkarrizketako parte hartzaileen artean beste batek hitza hartzeak (parte hartzaile aktiboa aldatzeak) ez du esan nahi beste elkarrizketa
|
bat
hasi denik, non eta ez den hizkuntza aldatzen.
|
|
2014
|
|
|
M.2.1 – Bueno, eske lokalen garenen igual batzuk Play stationen ibili nahi due ta bestek hitz eiñ ein nahi due ta bestek hobbyten ibili nahi due ta azkenen ze pasatzea, ba
|
bat
hasten dala diskutitzen eta bestek segi eitten dio. Ni barne!
|
|
2017
|
|
|
Kongresua bi antolatzaileen azalpen labur
|
batekin
hasi ondoren, lehenengo aditu bereziaren hitzaldiak eman zion hasiera ofiziala ekitaldiari. Horrela, HILLARY FOOTIT Reading Unibertsitateko ikertzaileak hainbat GKE britainiarren hizkuntza tratamendua aztertu zuen, bereziki ingeles hiztunak ez diren eta gatazkan dauden herrialdeetan duten hori.
|
|
|
pertsona bat gizartean ordura arte erabiltzen ez zuen hizkuntza hitz egiten hasteari, edo jende ezagunarekin edo testuinguru jakinetan hizkuntza aldatzeari, edo ordura arte egoera jakinetan hizkuntza erabiltzeko aukeran eragiten zuten arauak aldatzeari. oan Pujolar, Isaac González eta Roger Mart� nez – Gazte katalanen muda linguistikoak ia katalan guztien biografietan aurki daitezke muda linguistikoko uneak, eta kasurik gehienetan, zerrenda labur samar honetan aurki daitezke une horiek: a) haurtzaindegian edo lehen hezkuntzan hastean, b) bigarren hezkuntzako institutu
|
batean
hastean, c) unibertsitatean hastean, hasiko balitz, d) lanean hastean, eta beste alde batetik, e) bikote harreman bat hastean eta f) lehen haurra jaiotzen denean. abiapuntu gisa hartzen dugu aurrez aipatu dugun" jatorrizko hizkuntza" deiturikoa, hori baita elebitasuna ohiz kanpokoena (%11, 4 soilik) den eremua. zehaztu egin behar da, baita ere, bai aipaturiko inkestek zein elkarrizketat...
|
|
|
pertsona bat gizartean ordura arte erabiltzen ez zuen hizkuntza hitz egiten hasteari, edo jende ezagunarekin edo testuinguru jakinetan hizkuntza aldatzeari, edo ordura arte egoera jakinetan hizkuntza erabiltzeko aukeran eragiten zuten arauak aldatzeari. oan Pujolar, Isaac González eta Roger Mart� nez – Gazte katalanen muda linguistikoak ia katalan guztien biografietan aurki daitezke muda linguistikoko uneak, eta kasurik gehienetan, zerrenda labur samar honetan aurki daitezke une horiek: a) haurtzaindegian edo lehen hezkuntzan hastean, b) bigarren hezkuntzako institutu batean hastean, c) unibertsitatean hastean, hasiko balitz, d) lanean hastean, eta beste alde batetik, e) bikote harreman
|
bat
hastean eta f) lehen haurra jaiotzen denean. abiapuntu gisa hartzen dugu aurrez aipatu dugun" jatorrizko hizkuntza" deiturikoa, hori baita elebitasuna ohiz kanpokoena (%11, 4 soilik) den eremua. zehaztu egin behar da, baita ere, bai aipaturiko inkestek zein elkarrizketatutako lekukoek datu gutxi ematen dizkigutela immigrazioaren bizipen berrienei buruz. gogoan izan behar da, dena den, g...
|
|
2018
|
|
|
Hernandezek bilakaera horren abiapuntua XIX. mende amaierako mugimenduan kokatzen du, noiz eta nazionalismo tradizionalak euskararen ezagutzaren ardura emakumezkoei egotzi zien. Garai hartan, umeei euskaraz hitz egiten erakutsi behar zitzaiela aldarrikatu zen, hau da, euskararen ezagutza zabaltzeko hizkuntza politika
|
bat
hasi zen. Hasiera hartan, emakume abertzaleen eskuetan geratu zen eginkizun hori, eta, ondoren, andereñoenetan.
|
|
|
Irekitze hori are gehiago erraztu zuen Trantsizioko giro politikoak, eta euskara, pixkanaka, espazio berriak bereganatzen hasi zen: alderdi politiko abertzaleak sartu eta nagusitu ziren udaletxean; langile
|
bat
hasi zen Udaletxean itzulpenak egiten (Administrazioa euskara aintzat hartzen hasi zen seinale); Maria eta Jose ikastetxean B eta ereduak ematen hasi ziren 1980an...
|
|
|
Mapa toponimikoa (2000)," Euskararen egoeraren diagnostikoa" (2002), Zumaiako euskara aztertzeko beka (2002), Zumaiako toponimia aztertzeko beka (2004), Herriko euskara aztertzeko beka (2006), Zumaia mapa toponimikoa (2007), Zumaia, izena eta izana liburua10 (2008)... Horrekin batera, Udalak sendotu egin zuen Euskara Zerbitzua, eta beste teknikari
|
bat
hasi zen lanean (2004an), eta horietako bat erretiratu zenean, beste bat kontratatu zuen (2006an). Halaber, 2008an Euskararen Ordenantza Berria onartu zuen, ia hogei urte lehenagokoa eguneratzeko.
|
|
|
Nahiz eta emakume askok noketa eta baita toketa egiteko soltura eduki, behin ezkondu eta seme alabak hasitakoan zukarako trantsizio moduko
|
bat
hasi zitekeen. Behin hizkuntz ohitura hori hartuta, nahiko logikoa dirudi hitanoa praktikatzeko ohitura hori galtzea. gehiago baloratuko da, bertan hartu behar diren arrisku eta bizi irauteko estrategiak direla eta (Lorente, 2006).
|
|
|
Bestetik, esaldi honek argi eta garbi erakusten digu, bizitza sozialaren banaketa dikotomiko honek, hau da, espazio publiko eta pribatuaren arteko bereizketa honek, noketaren galeran izan zuela eraginik. Nahiz eta emakume askok noketa eta baita toketa egiteko soltura eduki, behin ezkondu eta seme alabak hasitakoan zukarako trantsizio moduko
|
bat
hasi zitekeen. Behin hizkuntz ohitura hori hartuta, nahiko logikoa dirudi hitanoa praktikatzeko ohitura hori galtzea.
|
|
2019
|
|
|
" Heriotza digitalaren kontrako prozesua da. Digitalki hilik edo hilzorian dagoen hiztun komunitate
|
bat
hasten bada bere hizkuntza online erabiltzen eta baliabideak bere mintzairara ekartzen, gero eta presentzia handiagoa izanen du eremu digitalean. Horretarako, baina, komunitate indartsua behar da, belaunaldi aldaketa bermatuko duena." [Orzaiz, J., 2018] euskararen kasuan, komunitate digital aktiboa badago, baliabideak badaude, eta oinarri hau kontuan hartuta, euskarak" goraldi digital" egoera bizi duela esan liteke. gEhIEgI
|
|
2020
|
|
|
Joan zen mendeko azken hamarkadan, garai aldaketa
|
bat
hasia zela adierazten zuten zantzuak metatu ziren. Gertatzen ari ziren aldaketen hedadura eta erradikaltasuna modu sistematikoan ulertu zuen lehenengo teorialari soziala Manuel Castells izan zen, eta La era de la información7 trilogian azaldu zuen.
|
|
2021
|
|
|
103; Amorrortu eta beste 2017; Puidgvall eta beste 2018): 1) testuinguru oso euskaldun batera bizitzen joatea, 2) bikote
|
batekin
hasterakoan, 3) guraso bihurtzerakoan, 4) sare berrietan edo jarduera berrietan sartzerakoan, eta 5) kontzientzia hartzean. Derrigorrezko hezkuntzako ikastetxea aldatzea eta unibertsitatean hastea ere mudantzarako aukera bezala agertu ziren.
|
|
|
I: bueno gaur goiaz gai berri
|
batekin
hastera bale? / herri kirolak/ bai?
|
|
2022
|
|
|
Egun, euskararen normalizazioari begira dagoen kezka nagusienetako bat prozesua ez atzera ez aurrera antzeko egoera batean dagoela da: askoren ustetan, ziklo baten amaiera heldu da eta beste
|
bat
hasteko unea dela iradokitzen dute.
|
|
|
Egun, euskararen normalizazioari begira dagoen kezka nagusienetako bat prozesua ez atzera ez aurrera antzeko egoera batean dagoela da: askoren ustetan, ziklo baten amaiera heldu da eta beste
|
bat
hasteko unea dela iradokitzen dute (Amonarriz, 2019; Goirigolzarri, Landabidea, Manterola, 2017). Hein honetan, euskararen erabileraren auziak sortzen du kezka handienetariko bat:
|
|
|
UEMAko kide izanik, Zumaiako Udala jakitun zen 2012tik aurrera lantalde
|
bat
hasia zela, Gipuzkoako Foru Aldundiarekin elkarlanean, ELE nolabait eraikitzen, Galeseko eredua oinarritzat hartuta.
|
|
|
Herriaren aurkezpen labur
|
batekin
hasiko gara, kokatzeko. Udalerri euskalduna da Zumaia, 10.100 biztanle pasatxo ditu eta UEMAko kide da 2009az geroztik.
|
|
|
Amaitzeko, Pujolarrek eta bestek (2017) muda linguistikoak gerta litezkeen bizitzako hainbat une bereizten dituzte, eta gure ikerketarako bereziki interesgarriak direnak dakartzagu hona: bigarren hezkuntzako institutu
|
batean
hasteko unea, unibertsitatean edota lanean hastekoa, eta bikote harreman bat hastekoa. Ikergai izango ditugun parte hartzaileen bizialdia kontuan hartuta (unibertsitate adina dute, aurrerago ikusiko dugun bezala), arreta berezia jarriko dugu une horietan gertatu ahal izan diren muda linguistikoetan eta haien arrazoietan.
|
|
|
Amaitzeko, Pujolarrek eta bestek (2017) muda linguistikoak gerta litezkeen bizitzako hainbat une bereizten dituzte, eta gure ikerketarako bereziki interesgarriak direnak dakartzagu hona: bigarren hezkuntzako institutu batean hasteko unea, unibertsitatean edota lanean hastekoa, eta bikote harreman
|
bat
hastekoa. Ikergai izango ditugun parte hartzaileen bizialdia kontuan hartuta (unibertsitate adina dute, aurrerago ikusiko dugun bezala), arreta berezia jarriko dugu une horietan gertatu ahal izan diren muda linguistikoetan eta haien arrazoietan.
|
|
|
Amorrortu eta besteren (2017) lanean, euskararen kasuan muda egiteko eragile nagusiak identifikatu dira: testuinguru oso euskaldun batera bizitzen joatea, bikote euskaldun
|
batekin
hastea, guraso bihurtzea, sare berriak –lagun berriak, lankideak eta familia politikoa egitea, jarduera berrietan sartzea eta, azkenik, bereziki garrantzitsua, kontzientzia hartzea, euskara erabiltzea norberaren erantzukizuna dela barneratzean. Azken hau bizitzaren edozein momentutan gertatu daiteke autoreen esanetan.
|
|
|
Duela 30 urte inguru, ordea, beste fase
|
bat
hasi zen. Izan ere, lehen ia borondate hutsez eta planifikatu gabe egiten zen ahalegin hari metodologia eta plangintza batzuk ezarri zizkioten; Antzuolako Elay izan zen aitzindaria (Soziolinguistika Klusterra, 2008), Eusko Jaurlaritzak lagunduta eta Elhuyarren lan teknikoarekin, baina hark urratutako bidea hartu zuten segituan beste batzuek ere:
|
|
|
80 hamarkadako eferbeszentzia egoerari zegozkion lehen helburuak bertan behera utzita, mende honen lehen hamarkadaren amaieratik aurrera, Euskara 216 ponentziak adierazi zuen euskararen inplementaziorako erakundeen bultzada eta teorizazio guztia agortzen ari zirela. Une horretatik aurrera, fase berri
|
bat
hasten zen. Euskaraldiaren belarriprest eta ahobizi posizioek kezka berberari erantzuten diote.
|
|
2023
|
|
|
Hala, 2012an beste azterketa
|
bat
hasi zen, eskualde mailako oraingoan, eta ACIN elkartearen Hezkuntza Sarearen Hilo de Nasa Yuwe taldeak ezarri zuen fase guztietan (diseinua, inkesten aplikazioa, kritika eta atzemate prozesuak, datuen analisia, txostenen ekoizpena, emaitzen sozializazioa). Talde horretan hainbat babesleku eta kabildotako 40 komunero zeuden 2011n, Cauca departamentuaren Iparraldeko Eremua osatzen dutenak erakundearen lurralde administrazioan.
|