|
2008
|
|
|
Bestaldetik, ez letorkiguke batere gaizki hizkuntzaren estandarizazioaz gogoeta labur bat egitea, ideiak argi eta ordenaturik edukitzeko. Jadanik XVIII. mendean Joanes Etxeberri Sarakoak ongi azpimarratzen zigunez4, hizkuntza batuak, eredu gisa balio izatekotan,
|
bat
eta bakarra izan behar du, eta ez bi, hiru edo gehiago, kasu horre tan erremedioa gaitza bera baino okerrago gerta daitekeelako. Horrexegatik, gorago aipaturiko egokitzapen lokalak kontuan izanda ere, estandarizazioak, berez, zeregin jaso batzuetarako eredua ukaitea esan nahi du, baina eredu bakarra eta esklusiboa,
|
|
|
Helburua ez baitzen sabindar eskolak pisu handiago edo txikiagoa izatea Euskaltzaindian, baizik erabateko hegemonia izatea ala erakundea boikoteatzea. Sabindar gotorrentzat egia
|
bat
eta bakarra zen, eta beste guztia. Maisua, traizionatzea.
|
|
2012
|
|
|
Guk ez dugu hurbilbide guztien errebisio kritikoa egiteko asmorik, baina oso ongi datozkigu bataren eta bestearen ekarriak azterkizun duguna ahalik eta hobekien azaltzeko. Ez gara, bada, ikuspegi
|
bat
eta bakarrera lerratuko, baina, adibideak azaltzerakoan, bereziki, Griceren (1989, 1991) eta Sperber eta Wilsonen (1986/ 95) ikuspegiak izan ditugu kontuan. Oso labur bada ere, teoria horien gakoa zein den azalduko dugu, beti ere aztergai ditugun corpuseko adibideak interpretatzeko lagungarri izan daitezkeen heinean.
|
|
|
Eta bat ez etortze horixe da, hain zuzen ere, testuaren interpretazio ironikoa egitera garamatzana (Booth 1986). Horrek ez du esan nahi, ordea, ironiazko enuntziatuaren interpretazio
|
bat
eta bakarra egongo denik, hori ere norentzakoaren baitakoa izango da; hau da, norentzakoak duen informazio pragmatikoaren edota norentzakoa inguratzen duen testuinguruaren baitakoa.
|
|
|
Esana dugu informazio ironiko hori oso dela irristakorra, funtsean ez baitago interpretazio
|
bat
eta bakarra. Batzuetan, ordea, balizko interpretazio horri oinarri sendoagoak eta objektiboagoak ematen dizkio enuntziatu parentetikoak; hau da, esatariak diskurtsoan bertan norentzakoari ironia horretaz jabetu eta inplikatzen duen hori inferitzeko pistak edo adierazgarri batzuk bidaltzen dizkio.
|
|
|
Aztergaiaren marko teoriko metodologiko gisa, bada, ez gara ikuspegi
|
bat
eta bakarrera lerratu; hainbat hurbilbidetatik jasotako ekarriak kontuan hartzea iruditu zaigu egokien (Calsamiglia & Tusón 1999), gisa honetako diskurtso baliabide edo estrategia bat aztertzeko elkarren osagarri izango direlako ustean.
|
|
|
Gerta daiteke, gainera, aditza duten kasuetan ere, E2 parentetikoak E1 oinarrizko enuntziatuak duen aditza ez bezalakoa izatea: aditz aldia aldatu delako, aditzaren subjektua aldatu delako, aditz mota aldatu delako, etab. Holakoetan ere garbi ikusten da ez garelaenuntziatu
|
bat
eta bakarraz ari; gutxienez bi enuntziaturen gurutzatzea dugula: E1 oinarrizko enuntziatua edo hari nagusia daramana, batetik, eta E2 enuntziatu parentetikoa bestetik.
|
|
|
Zeintzuk dira, bada, lanean zehar darabilgun enuntziatu parentetiko terminoa definitzeko muga irizpideak? Ba ote dugu aztergai dugun gertakaria mugatzeko muga irizpide
|
bat
eta bakarra aldezterik?
|
|
|
Aztergaiaren marko teoriko metodologiko gisa, ez gara ikuspegi
|
bat
eta bakarrera lerratu; hainbat hurbilbidetatik jasotako ekarriak kontuan hartzea iruditu zaigu egokien, gisa honetako diskurtso baliabide edo estrategia bat aztertzeko elkarren osagarri izango direlako ustean.
|
|
|
Enuntziatu parentetikoak, hots, tipografikoki marren, parentesien nahiz intzisoko koma parearen (Linares 1979) artean doazen egitura hauek aztertzeko ez gara ikuspegi
|
bat
eta bakarrera lerratu; hainbat hurbilbidetatik jasotako ekarriak kontuan hartzea iruditu zaigu egokien (Calsamiglia &Tusón 1999) gisa honetako diskurtso baliabide edo estrategia bat aztertzeko elkarren osagarri direlako ustean.
|
|
|
Intzisoa nahiz intzidentala, perpausaren partaide baino hobeto, proposiziozko edukiaren edo dictum aren parte da (Fuentes 2007) eta hurbilen duen perpaus bazterrean kokatzen da (perpaus bazterra 1 bezala ikusi dugu). Garbi dago, ordea, enuntziatu
|
bat
eta bakarra dugula jokoan, eta enuntziatu hori E1 da eta oinarrizko perpausaz eta horren egitura sintaktikoa hautsiko duen intziso edo intzidentalaz osatuta dago.
|
|
|
Beraz, intzisoaren eta enuntziatu parentetikoen arteko aldea hauxe da: intzisoak (eta beraz, baita intzidentala ere) perpausarekin batera enuntziatu
|
bat
eta bakarra osatzen du eta hurbileko perpaus bazterreko gunean kokatzen da. Bien artean, perpausaren egitura sintaktikoaren eta perpaus bazterraren artean, bada lotura sintaktikorik.
|
|
2014
|
|
|
Alde horretatik, ez zen harritzekoa Andoaingo elizan, gorpu hazia jasotzen zuen hilkutxaren inguruan, euskal gizarteko sektore eragile guztiak gertatzea, salbu eta, agian, sektarioenak: . Euskal Herria puskatu nahi zutenak?, Espainia
|
bat
eta bakarra ren aldekoak, edo, beste muturrean,. Euskal Herria ito nahi zute nak?, abertzale ultrak, zipotz zinezkoak. Ez zen harritzekoa, hala ber, Gabriel Aresti eta Jorge oteiza present egotea; lehenengoa arimaz eta gorputzez; bigarrena, arimaz bakarrik,, txalaparta?
|
|
|
Prousten madalenarena egiten hasita, gogoan dut kantu honen leloan hitz bat suertatzen zitzaidala beti deigarri, edo, hobe esan, hitz hori pluralean emateko hautua: , heure etorkizunak ditun apainduko?. duela hogeita hamar urte oso deigarria zitzaidan etorkizunak> hori, agian etorkizuna (Arestik berak itzulitako t.s. Elioten denbora> futuroa)
|
bat
eta bakarra zela erakusten edo adierazten zigulako eskolastika patu zaleak edo patu menpekoak, eta ezezagun zitzaizkigulako oraindik erreali tate paraleloei eta multibertsoei buruzko teoriak. zientzia fikzio gutxi irakurri genuen artean, nonbait. Etorkizunak> apaintzearena, dena den, lorpen estilistikoaz haratago doa nire ustez, bizi filoso fia oso bat garatu baitaiteke bi hitz horien bueltan.
|
|
2016
|
|
|
Pixka bat berantago aldiz, Jarrai Donostiako antzerki taldearen sorreraren karietara, Iñaki Beobide horren zuzendari zelarik, Gabriel Arestik mintzaldi bat eskaini zuen Donostiako Udaletxean, eta garaiko antzerkiari buruzko azterketa eta sortu ziren beharrak aipatu zituen.Aldaketaren aldeko jarrera hartu zuen Arestik. Ezadostasuna agertu zuen Koldo Mitxelenarekiko, «euskara
|
bat
eta bakar bat» behar zela erranez: Luis Mitxelena jaunak antzinako euskera bilatzen du, eta adrez horretan eman dituen pausuak oso seguruak izan dira.
|
|
2020
|
|
|
–Lurraren, Arrazaren, Mintzaiaren, Ohiduren aldetik HERRI
|
bat
eta bakar bat gira. Iragan demborako eta egungo Nahiaz NAZIONE bat gira.
|
|
2021
|
|
|
Horrela egin ohi da gramatika gehienetan. Baina sailkapen hori ez da beti bat etortzen mendeko perpausen osaera sintaktikoarekin; alegia, ez da beti gertatzen mendeko perpaus mota bat osatzeko molde edo menderagailu jakina (k) eta berezitua (k) izatea, edo alderantziz, menderagailu jakin batek edo batzuek beti balio semantiko
|
bat
eta bakarra bideratzea. Oso garbi ikusten da hori moduzko perpausekin:
|
|
|
Palestinarrek Egiptoko muga ondoan Israelgo Armadak duen behaketa dorre bati tiro egin zioten (Berria); Mexiko eta Tucsonen (Arizona) arteko muga inguruan (Berria). Azken batean, sintaxiaren eta hitz elkarketaren mugakoak dira hauek guztiak (Odriozola 2004b) eta ez da erraza erantzun
|
bat
eta bakarra ematea.
|
|
|
Hori gertatzen da, egia da, zenbait hizkuntzatan: gainerako kategoriak ez bezala, adberbioek beti itxura
|
bat
eta bakarra erakusten dute. Hori esaten da gertatzen zaiela interjekzioei eta postposizioei ere.
|
|
|
Hizkuntza gehienek banaketa bitarra dute beren aldian eta, beraz, beren adizkietan: (i) batzuek iragana vs ez iragana (orainaldia, geroaldia) banaketa morfologikoa dute, erran nahi baita forma bat dutela iraganaldia adierazteko, eta beste bat eta bera orainaldiari eta geroaldiari erreferentzia egiteko; (ii) beste hizkuntza zenbaitek geroa vs ez geroa (orainaldia, iraganaldia) banaketa dute, hau da, geroaldia adierazteko forma berezi bat dute eta beste
|
bat
eta bakarra orainaldia eta iraganaldia adierazteko.
|
|
|
Endozentrikoak direla esan ohi da. Honek esan nahi du sintagma orok buru
|
bat
eta bakarra izango duela eta buru horren kategoria bereko izango dela sintagma ere. Hori esan nahi da sintagmak endozentrikoak direla diogunean.
|
|
|
" Esateko" idazten diren testuetan ere, entzuleak ahoz hartuko dituenetan, komenigarri ikusten du Corpus Batzordeak (2011) ahozko eredua kontuan hartzea. Baina badira testu genero gehiago ere (Mitxelenak euskal prosa arrunta deitzen duen horretan), eta horien artean ez dugu beti hurrenkera
|
bat
eta bakarra aurkituko. Osagaien ordena aldatu egiten da testu generoen arabera, edo, zehazkiago esanda, testu batean ager daitezkeen sekuentzien arabera.
|