|
2000
|
|
|
Beraz, euskalkasuan, hiru eremu publiko ezberdin bereiz ditzakegu gutxienez: bi hegemonikoak, bakoitza lurralde
|
batean
eta hizkuntza batean (espainola eta frantsesa); eta besteagutxiengotua, zeina euskaraz garatzen baita, eta bere ahalmena lurralde osoa hartzeaizan litekeelarik. Bigarren eremu publiko honek oztopo handiak aurkitzen ditu beregarapenean.
|
|
|
3 taulan azpimarragarria da, lehen lehenik, herrialde bakoitzean gertatutakoakislatzeko garaian bi egunkari horien artean dagoen antzekotasuna. Izan ere, osoberdinak baitira portzentajeak
|
batean
eta bestean. Atera dezakegun lehen ondorioa, beraz, honako hau da:
|
|
|
Taula honetan, gainetiko alderaketa bat eginez gero, berdintasunakazpimarratzeaz gain, kultura hezkuntza euskara delako multzoan kokatutako protagonistek eta kiroletakoek dituzten tratamendu ezberdinak aipatuko ditugu. Seguruenik, hizkuntzaren ondorioa da kasu
|
batean
eta, kirolari dagokionez, programazioarenantolaketarena, bestean.
|
|
|
Bi Estatuen artean banatuta egoteak bi araudieta, ondorioz, bi ikus entzunezko sistema arras ezberdinen artean banantzen ditu Ipareta Hego Euskal Herria, Frantziar eta Espainiar Estatuetako sistemen artean, hainzuzen ere. Esandako horrengatik guztiagatik, irrati eta telebista sistemen bilakaera, eta hortaz, baita araudi markoena ere, oso ezberdinak izan dira
|
batean
eta bestean.Desregulazioa, garapen teknologikoa eta deszentralizazioa, eta lurralde batean zeinbestean ikus entzunezko sistemen eraldaketak gidatu dituzten indarrak, lurralde horietako bakoitzeko tradizio eta egituratze modu historiko, politiko eta mediatikoetantxertatuta eman dira, eta beren artean antz txikia duten irrati/ telebista egiturak dirahorren ondorio. Egoera oso ezberdinetan jartzen ditu honek Hego eta Ipar EuskalHerria beren ikus entzunezko sistemak gidatu edota, gutxienez, baldintzatzeko orduan, eta aipatutako balizko Euskal Herriko ikus entzunezko komunikazio esparrua irudikatzeko orduan.
|
|
|
Hain zuzen ere, komunikazio askatasunaren legearen eraldaketaren helburuetako bat, eremu berri hori arautu eta 2001ean zerbitzuakabiaraztea posible egitea izan da18 Hemen ere baliabide irrati elektriko urriaerabiliko den heinean, hori esleitzeko prozedura zehatzak ezarri dira, telebistaren kasurako behintzat. Horretarako, zerbitzuen programazio edo edizioareneta banaketaren artean bereiztera jo da (kanalak
|
batetik
eta multiplearenkudeaketa, bestetik). Esleipena, hortaz, zerbitzuen edo kanalen arabera egingoda, banan banan, eta ez multiple osoen arabera19 Oraindik ez da zehaztuemango diren kanalen kopurua.
|
|
|
Gizarte atalean eta Iritzi atalean aurkitu dugu euskara gehien, gutxi gutxi halaere, datu guztien arabera. Bai atal
|
batean
eta bai bestean ere, nahiz gizarte gaiak izan, nahiz iritzi gaiak izan, euskararen ingurukoak dira, batez ere, argia euskaraz ikustenduten horiek. Euskarak metahizkuntza funtziorik nabarmena du Diario Vascon.Bestalde, euskarari buruzkoak ez diren euskaraz idatzitako artikuluek Euskal Herriadute jomuga.
|
|
|
Ildo horretatik, Hego Euskal Herria autonomia erkidego bitan banatua da katehorietan: Mendebaldeko hiru probintziak alde
|
batetik
eta Ekialdekoa bestetik.Are gehiago, TVE2k eskaintzen duen eguraldi emanaldian, Euskal AutonomiaErkidegoari eta Nafar Erkidegoari buruzko informazioa eskaintzean, denbora tarte luzea uzten da Erkidego bien artean, denbora horretan Pirinioetako etaMediterraneoko Autonomia espainiarren berri eskaintzen delarik. Espainiakotelebista kate horretan, Nafarroak eguraldi tartea, beste Euskal Herriekin edoAragoekin konpartitu beharrean, Gaztelarekin konpartitzen du, nola Soriarekinhala Salamankarekin.
|
|
|
Lehen unebatean Meteosat argazkia eskaintzen da (Espainia gune zentrala eta horren inguruan Europakomendebaldea eta Afrikako iparraldea), ondoren EAEko mapa (Trebiño eta Turtzioz modu nabarmeneanfalta direla). Telenavarra du izena NFKan eskaintzen den albistegiak, horren barruko eguraldi informaziografikoa erabat lotuta dago Penintsulari
|
batetik
eta Nafarroa espainiarrari bestetik (Nafarroa Behererikez; Pitilla, ostera, bai).
|
|
|
Horretarako, gure iritziz, ezinbestekoa da gizartearen parte hartzea, gizartearen sektoreguztiena, herritarrena zein sindikatu, gizarte mugimendu, Udalbiltza eta abarrena.Ezinbestekoa da, baita ere, alderdi politiko guztien artean proiektu hori jorratzea etalantzea, ezinbestekoa den bezala, denen artean, alderdi abertzaleak ere berenproiektua gauzatzea, momentu historiko honetan horixe baita eskatzen zaiguna etaegin genukeena. Guk, jeltzaleok, geure ahalegina egin dugu ponentzia politiko
|
baten
eta horren gehigarriaren inguruan, eta nikuste dut beste alderdiek ereegina dutela (EAk egin du, eta badakit EH ere lehenengo proposamena gehiago lantzeko asmotan dabilela). Kuestioa da, norberak bere proposamena eginbeharko duela, eta ondorenalderdi abertzaleon arteansaio bat egin dugula, elkarrekin gutxienekopuntu batzuk gauzatu ahalizateko.
|
|
|
Hemen, azpi eskuinaldean, nagusitzat duen Bestearengana zuzentzen den subjektua dago seinalatuta; horretatik efektu esanguratsu
|
bat
eta Bestearekiko identifikazioa. I (A), ondorioztatzen da.
|
|
|
Jatorria halabeharrezko aurkikuntza
|
bati
eta Moreno-ren intuizioari zor zaio, errepresentazio dramatikoak ondorio katartikoa eta askatzailea zuela konturatubaitzen.
|
|
|
Honetan ere, talde egoerak aldaketa batzuk moldatu behar izan ditu. Hala, subjektu baten ez da derrigorrezkoa saioa betetzeko; eta subjektu batisilik egon daiteke saio
|
batean
eta hala ere bertan hitz egiten denaz onuratu.
|
|
|
Ikus dezagun lehenik transferentzia zer den. Definizioa Diccionario dePsicoanalisis delakotik hartuz, transferentzia kontzeptuak, ezarritako harreman mota jakin
|
baten barruan
eta bereziki harreman analitikoaren barnean desirainkontzienteak zenbait objekturen gainean eguneratzen direneko prozesua, adierazten du psikoanalisian.
|
|
|
Taldea osotasuna da, oro
|
bat
eta osotasun horretan edonor taldekide izateagatik baldintzatuta dago, eta pertsonen arteko harremana berez aztertu beharrekofenomenoa da. Ondorioz, taldea da interpretazio ororen eta ulermenaren fenomenofuntsezkoa eta abiapuntua.
|
|
|
Musu
|
bat
eta beti arte.
|
|
|
«Salbatore, salba nazazu!» Eta hantxe pausatua izanzen, kaperaren aitzinean. Leku hartantxe egin zioten tattola
|
bat
eta geroztik Saindiadeitzen dute: beila egunean mezak, loreak eta sosak eskaintzen dizkiote, baita otoitzegiten ere, tattolara ateratzen den bere irudiaren aurrean.
|
|
|
Futboleko emanaldietan ere jokaldi eztabaidagarriak izaten dira. Ezinbestekoa dena da, gure barneko historia horretan gertaerensekuentzia bera izatea, partiduaren bideo
|
bat
eta bera erabiltzea; oraindik herri kulturanerdietsi ez duguna, bakoitzak bere historia partikularra baitarabil.
|
|
|
Hala ere, edo horregatixe, hain zuzen?, kuriosoa da ikustea nola TxillardegikKierkegaard en antzeko krisi existentzial
|
bat
eta azken, jauzi, bat eginarazten dionLeturiari, arrazoimenaz gaindi eta nolabait erlijioaz beraz gaindi, kasu honetan?. Nobelan horixe da esanahitsuena, errotik existentzialistena.
|
|
|
B taldea: Arrasaten, mutil
|
bat
eta lau neska
|
|
|
Teoria hauen oinarria, ezagutzarensorreran bi motatako faktoreren arteko elkarreraginkortasuna behar dela onartzeada: gizabanakoarengan dagoen kognizioa (eredu ezberdinetan, kognizioa ere modu ezberdinean ulertuz)
|
bat
eta gizabanakoarengandik kanpo dagoen errealitateabestea. Honen irudia ondokoa izan daiteke:
|
|
|
Elkarkidetasunak edo auzolan adigaiak erakusten duenmodura: nahiz eta gutariko bakoitzaren esperientzia besteei begira ezberdina izan etanor bera izan besteengandik ezberdina, kultura
|
bateko
eta bereko partaide gara; intereshistoriko komunak ditugu (sozialak, politikoak, ekonomikoak). Pentsatzen dut ezgarela behar bezain kritiko, sasi guztien gainetik, mozorrotutako jokabidez, lankide, adiskide... izenekin eusteko leherre nak egiten ditugunean, eta horiguztia diot sexuaz eta patriarkalismoaz egiten ditugun erabilerak bazter utziz.
|
|
|
handik aurrera elizbarrutiak etaapaiz erlijiosoek bazekiten beren Diozesi agintariaren arauak zeintzuk ziren, etahoriei, eta ez besteri, zor zieten beren menpekotasuna. Zalantzarik gabe, Gobernukosektore jakin
|
baten
eta militarren agindupetik at, eliz barneko burujabetasuna berreskuratu nahi izan zuen Lauzurikak, frankismoaren barnean hurbilen zituen indarpolitikoen babesa segurtatuz, pentsa daitekeenez. Lehen Gobernu hartako Justizia Ministroaren laguntzarik izan ote zuen?
|
|
|
Bestalde, hizkuntz trukaketarako proiektu
|
baten
eta erabateko hizkuntz tolerantziaren artean, hainbat ikuspuntu eta ñabardura sor daiteke hizkuntz politikaegitean, batez ere frankismoa bezalako familiarte politiko nahasian. –Espainia?
|
|
|
Lehenengo eta behin honako hauhartu behar dugu kontuan: galdera bera testuinguru liskartsuaren lekukoa da; galderaidentitate arazoa bizi duen gizartean sortzen da; galdera hori ez zaio egiten estatunazio normalizatuetako herritar
|
bati
eta, berez, galderak berak gure izateari buruz gurebaitan zalantzak sortzea du helburu. Puntu honetan Joxe Azurmendi euskal idazle etafilosofoaren pasarte bat interesgarria eta aplikagarria da:
|
|
|
Hau da, intelektual gisa gizarte mailan erakutsitako jarrera bera dugu Txillardegikhezkuntza jardunean irakatsitakoa. Alde
|
batetik
eta edukiei dagokienez, etengabekogaurkotze eta birziklaia landuz (egungo globalitatearen kulturan inoiz baino premiazkoagorik suertatzen zaiguna). Bestalde, irakaslea teknikari huts gisa nahi duen moderniaosteko eskola instrumentalistan, Txillardegik hausnarketarako tartea modu irekianeduki du beti.
|
|
|
kontsigna, banku? batean gordailatutakoobjektu
|
bat
eta tiket baten emisioa, zeinak beraren jabeari bere gordailua erretiratzeaahalbidetzen dion. Kontsigna tiket bat, ez baliokoa?
|
|
|
Kontu unitateari dagokionez, moneta zenbaki bat da eta Walras en numerarioaerrepresentatzen du. Hala ere, numerario walrastarrak zenbaki
|
bat
eta zenbaki horriloturiko ondasun erreal bat izendatzen ditu batera. Saio fasean ere, eragileak trukeorekatuen bilaketa batean egoteko onartuak direnean, numerarioa ondasun bati lotutadago.
|
|
|
moneta kopuru batean aldatua da, zeinarenberdinkidea den, ordezkapenez?, azkenik produktu berean aldatua izateko, denboralkiproduktua ordezkatu duen moneta kopurua produktuak berak ordezkatzen duenaldiunean. Beraz, ekonomia konkretuetan, trukeak ondasun
|
baten
eta beste ondasundesberdin baten kontrako aldaketak edo bihurketak dira, eta ez kontrako bi norabideko ezelako mugimenduak?. Produkzio faktoreen merkatuan ordainduak izanik, produkzio faktoreek beren produktu propioa eskuratzen dute, forma monetizatuarenmenpe.
|
|
|
gainera, errenta makroekonomikoak ez lirateke existituko eta eragileekonomikoek ez lukete edukiko presentearen eta etorkizunaren ezelako zubirik (kapitalmakroekonomikoa). Moneta eta makroekonomia errealitate bakar
|
baten
eta zientziabakar baten separaezinezko objektuak dira.
|
|
|
dira, moneta txanponak bezalaxe, banku bigarrendarretan gordailubaliokideen deuseztapenaren bitartez. Azkenik, emisio institutu
|
baten
eta, bere, bankubigarrendarren sarearen arteko erlazioetan presente dauden moneta zentralekounitateek bankuen arteko kopurua eratzen dute.
|
|
|
–biek senditu zuten den guztiaren igarokortasuna edo alegiatasuna; biek zekiten Heriotza Osoa gertu dagoela, azkeneko denboretan gertatu arren. Azkenbakardade hotz eta beltz hark zeuzkan lazturik
|
bata
eta bestea, Ezerezaren hegi hegian, azkeneko hatsetan hagorandurik bezala, argi behar gorrian kokaturik etaerdi zoraturik; Deus Ezaren oihartzunak txorabiaturik, nardaturik eta bateragailendurik ere... Teilhard en goi argia, Budarena bezala, gizon sakon guztienabezala, Ezerezaren amilburu izugarrietan sortu zen.? 24
|
|
|
–Aizu, Patxi, egia al da garai
|
batean
ETAko jendea eta izaten zela hemengordeta?
|
|
|
Hizketatzaile trebeak ondo daki bere lengoaia egoera bakoitzari egokitzen. Eragozpenik handiena izan bide liteke, aldi berean gure mezua eskolagabe
|
bati
eta jakitun bati ulerraraztea.
|
|
|
UE (Uhin Ertaina) eta FM (Frekuentzia Modulatua). Azken hamabost urteetan
|
batean
eta bestean izandako entzule kopuruak aldakorrak izan dira, joera FMko estazioen irratsaioak entzutearen aldekoa izanik. Euskal Autonomi Erkidegoan, esaterako, honako entzule indizeak eduki ditugu 1984tik aurrera, CIES enpresak (1999, 7) egindako azterketen arabera (urtez urte eta milaka zenbatuta):
|
|
|
Albiste bakoitza (mezua) elkarren segidako emisio unitatea da, iraunkorra ez dena, orainaldian bakarrik jasotzen dena eta iraganean jasotzeko zaila dena. Albiste bakoitzak hasiera
|
bat
eta bukaera bat izan behar ditu. Notizia ondo egituratu behar da, baina egituraketa irratsaioaren barruko unitate bat izan dadin burutu behar da, hau da, goiko unitate baten barruan egon dadin (albistegia, albistegiaren atalak).
|
|
|
Antena ez zuten aldatu Milafrangatik eta Gure Irratiaren estaldura gaur egun daukan eskualdean geratu zen: Lapurdi barrena, itsasertzeko zati
|
bat
eta Nafarroa Behereko iparraldea. Gure Irratian, programazio osoa, %100, euskaraz izan da beti.
|
|
|
Irratiari laguntzeko, 1992an Oihartzuna (Oiarzuna idatzita hastapenean) batasun edo elkartea sortu zen. 1994 urtean lau lanpostu zituen 5 langileren artean banaturik eta gainera objektore
|
bat
eta CES bat ere ari ziren lanean (Bidart, 1995, 25). Irratiaren finantziazioa herritar eta herri elkarteen oinarritu zen.
|
|
|
Maulen agintzen zuen Frantziako Alderdi Sozialistak gaztelutik emititzea onetsi zuen eta, beraz, Zuberoako hainbat nekazari eta gainerako hiritarren ahots bilakatu zen berehala irratia. Gotañe tik Maulera pasatu zituzten estudioak 1986an eta 1994an 3 irratilari, objektore
|
bat
eta CES bat ari ziren lanean bertan. Bestalde, entzule kopurua neurtzeko egindako zundaketa batek erakutsi zuenez, 16.000 bizilagun zuberotarretatik 6.000 gutxi gorabehera irrati honen entzule ziren (Muguruza, 1988).
|
|
|
Gaur egun irrati uhinak izenaz ezagutzen dugunaren lehenbiziko erakuste praktikoa 1879 urtean burutu zen. David E. Hughes, EEBBetako asmatzaileak() hasi masiko igorgailu
|
bat
eta hargailu bat egin eta Londresko Great Portland kaletik harigabeko seinaleak igortzea lortu zuen. Hughes ez zen ohartu bere esperimentuaren garrantziaz, eta 20 urte pasatu arte ez zuen argitaratu.
|
|
|
Geroago, ikerketak egindakoan, bakuometroaz baliatuz emisioen irispena handitzen zela konturatu zen. Horrela, 1898 urtean Dover hiritik hurbil zegoen toki
|
bat
eta itsasertzetik 19 kilometrora ainguraturik zen East Goodwin itsasuntzia lotzea erdietsi zuen. Urte bat geroago Saint Paul itsasuntzian irratia ezarri zuten, eta geroago beste itsasuntzi alemaniar batean, Wilhelm der Grosse izenekoan (1900).
|
|
|
Giza portaeren arloan egiten diren sinplifikazio gehienak ez dira zehatzak. Entzule bakoitzak irrati
|
bat
eta ez besterik zergatik aukeratzen duen edo irrati zehatz bat sintonizatzea zerk eragiten dion jakiteak, azterketa on eta sakona egitea dakar ezinbestez.
|
|
|
Oro har, populazioa nahikoa degradatuta dago eta neurri azkarrik hartzen ez bada behintzat, desagertzeko arrisku bizian dagoela esan daiteke. Montxinaren kontserbazioa, babes, hazkuntza eta hobekuntza programa egoki
|
baten
eta abeltzainek animalia hauek haztera bultza ditzake ten laguntza egoki batzuen menpe dago.
|
|
|
Hemendik, txilar eta larre artetik jaitsiz, Peña de las Rameraseraino bide markaturik gabe jarraitu behar da. Hortik, Bernales auzoraino pista bat abiatzen da, eta horretan zohikaztegi txiki
|
bat
eta amezti bat ikus daitezke.
|
|
|
Krisi ekonomikoak, krisi soziala piztu zuen XIII. mendean, Euskal Herria banderizoen guduetan murgilduz. Familia desberdinen arteko borroka horietako ezagunenak oinaztarren eta ganboatarren artekoa eta agramondarren eta beaumondarren artekoa ditugun arren, Karrantzan ere gertatu ziren horrelakoak, eta hainbat urtetan bertako biztanleak eta lurrak Karrantza errekak bereizitako bando bitan banatuta egon ziren, Gil sendiaren aldekoak
|
batetik
eta Negrete sendiaren partaideak bestetik.
|
|
|
–Patois? direlakoak suntsitzeko nahiak eta frantsesa zabaltzeko helburuak garbi asko adierazten du zein neurritaraino den hizkuntza nazioa??
|
bat
eta zatiezina?, eraikitzeko funtsezko oinarria74 Baita helburu horrek gizartearen antolaketaren, beso?
|
|
|
Beraz, geografiaren irakaskuntzak ere zeregin garrantzitsua beteko zuen ideologia nazionala sustatzeko momentuan: Frantzia
|
bat
eta zatiezinaren irudi, naturala, gorpuztea.
|
|
|
Estatu Nazio espainiarraren nortasun elementua dela esango genuke, eta espainiarrak (omen) diren horien talde identitatearen errepresentazio bilakatzen dela. Zer esanik ez, aurrez aurre dugun apustua Estatu espainiarraren mugen legitimitatea indartzearena da; Frantziaren kasuan gertatzen zen bezala, hemen Espainia
|
bat
eta zatiezinaren irudi, naturala, gorpuztu nahi zela esatera iritsiko ginateke.
|
|
|
–Junta? bat zegoen probintzia bakoitzeko hiriburuan, eta Gobernadorea (Estatuko ordezkari politikoa, beraz) zen haren lehendakari; gainera, junta osatzen zuten beste kideak ere (diputatu probintziala, kontseilari probintziala,. Comisión Provincial de Estadística, ko partaide bat, Institutuko katedratiko bat, udaleko kide bat, probintziako eskoletako ikuskaria, elizbarrutiko ordezkari
|
bat
eta gutxienez bi guraso) gobernuak izendatzen zituen, gobernadoreak proposaturik (horretaz aparte ere, idazkariaren irudia aipatu genuke, hau ere gobernuak izendaturikoa193).
|
|
|
Oinarrizko maila hau herritar guztiek nahitanahiez egin behar izango zutela kontuan izanik, gaztelaniaren posizioa guztiz nagusia zela esatea begien bistakoa da. Zer esanik ez, gaztelaniaren garrantzia, modernizazio prozesuaren barruan eta Estatu Nazio espainiarraren eraikitzearen testuinguruan irakurri behar da; Gellner en271 ereduari jarraituz, eta eredu hori Estatu espainiarrari egokituz, liberalek duten gizarte modernoa eraikitzeko nahiak gizarte hori alfabetatzea hizkuntza
|
batean
eta eskolaren bidez kultura homogeneoa bultzatzea eskatzen dituela esango genuke, horretarako transmisio hizkuntza bat eta bat soilik erabili behar delarik: gaztelania.
|
|
|
Oinarrizko maila hau herritar guztiek nahitanahiez egin behar izango zutela kontuan izanik, gaztelaniaren posizioa guztiz nagusia zela esatea begien bistakoa da. ...odernizazio prozesuaren barruan eta Estatu Nazio espainiarraren eraikitzearen testuinguruan irakurri behar da; Gellner en271 ereduari jarraituz, eta eredu hori Estatu espainiarrari egokituz, liberalek duten gizarte modernoa eraikitzeko nahiak gizarte hori alfabetatzea hizkuntza batean eta eskolaren bidez kultura homogeneoa bultzatzea eskatzen dituela esango genuke, horretarako transmisio hizkuntza
|
bat
eta bat soilik erabili behar delarik: gaztelania.
|
|
2001
|
|
|
Beraz, ikuspegi honen arabera, hizkuntza forma da, eta testua, eta semantika, eta ekintza, eta pragmatika, eta kultura. Dena batera, osotasun
|
batean
eta betean.
|
|
|
M gisako debatea, onenean ere, ikas prozesuan dago oraindik, eta, beraz, ondugabea dugula esango du norbaitek; beste batek, ordea, SH tankerako debatearidagokionez, iritsi nahi ditugun emaitzen mailara heldua dela botako du. Gaitzaketa akatsak
|
batean
eta bestean ditugu, seguruenik.
|
|
|
72 aipatu agian/ e/ bizi garela/ e: / gizarte
|
batean
eta kultura baten eta
|
|
|
72 aipatu agian/ e/ bizi garela/ e: / gizarte batean eta kultura
|
baten
eta
|
|
|
26 MA./ eta gero neska bat ezkontzen bada tipo
|
batekin
eta biak egiten badute lana ba gizonak ba
|
|
|
Edozein modutan, AT batetik beste bateraigarotzearen deskripzio egokirik egingo bada, alderdi semantikoez gainelkarreraginezkoak ere hartu behar dira kontuan. Izan ere, ATaren kateamendusemantikoa hitz nagusi edo giltza hitzen bitartez egiten den bitartean, elkarreragin mailari dagokionean urrats tematikoen (UT) bitartez egiten da kateamendu hori.UT bat, honenbestez, AT
|
baten barnean
eta bi mintzakide edo gehiagoren arteanelkarlanean burututako hitz nagusi baten jorratzea da. Alor tematiko batek urratstematiko bi edo gehiago biltzen ditu bere barnean.
|
|
|
lehen hizkuntzakoa eta bigarrenekoa. Batek huts egiten badu, hiztunak bestera joko du, errealitatea
|
bat
eta bera delako. Ikasleak segurtasunez lotu behar du adierazle ikasiberria beste hizkuntzako adierazlearekin eta denotatzen duen errealitatearekin.. Hobe ez!?
|
|
|
Ikasle bakoitzak modu ezberdinean egingo du bidea, eta proposatzen zaizkionikas esperientziei atarramendu ezberdina aterako die. Are gehiago, eginkizunhoriek elkarreraginean burutuko diren heinean, ez dute talde guztietan balioedota erabilgarritasun berbera izango, eta ondorio/ emaitza ezberdinak (ez beti, ikusgarriak?) eragingo dituzte talde
|
batean
eta bestean, ikasle batengan etabeste batengan.
|
|
|
Gerta liteke iturri
|
batetik
eta bestetik jasotakoak bat ez etortzea. Horrelakorikgertatuz gero, azken hitza esperientziaren gidari izan den irakasleari berari dagokiola uste dut; hori bai, alde guztien ekarpenak aintzat hartu eta hausnartu ondoren.Uste dut, askoz hobe dela horrela jokatzea, hots, iritzi desberdinak bilduz, norbereusteak eztabaidatuz, datu eta froga objektiboak bilatuz, etab., pertsona bakar batenbadaezpadako iritzira mugatzea baino.
|
|
|
Musu
|
bat
eta hurrengora arte!
|
|
|
Besarkada
|
bat
eta ikusi arte
|
|
|
Ikasleak ikasteko erabiltzen dukontaktua, komunikazio errealarekin harreman zuzena lortzeko. Esan liteke zuzen zuzenean burutzen den entzute ariketa dela, guztiz erreala, ezagutzen dutenpertsona
|
batekin
eta lantzen ari diren zerbaiti buruz. Erabat didaktizaturik dagokontaktuaren parte hartzea.
|
|
|
Guk lehenengo mailari dagokion puntu hau moldatu genuen. Seiehunordu asko ziren, horrek klasean bostehun ordu zeraman ikasle
|
bat
eta zero orduzeraman beste bat elkarrekin izatea ekar baitzezakeen. Printzipioz hori posiblea da, baina zaila ere bai.
|
|
|
Sei lagun hil ziren atzo goizean Esquivias (Toledo) herriaren parean anbulantzia
|
batek
eta autobatek elkarrekin talka egin ondoren. Antza denez, euriaren ondorioz, anbulantziak irrist egin zueneta bere atzeko aldeak kontrako norabidetik zihoan auto bat bete betean harrapatu zuen.
|
|
|
zeintzuk dira? Kultura bakoitzak egunaren banaketa
|
bat
eta otordujakin batzuk ezartzen ditu. Zeintzuk dira euskarazkoak?
|
|
|
Missi dominici izenekoek, enperadorearen ordezkariek, kondeen lana ikuskatzen zuten; fideltasun zinak eta zergak jasotzen zituzten, eta enperadorearen erabakiak jakinarazten zizkieten beste funtzionarioei (kondeei, kasu). Binaka bidaltzenziren (eliztar
|
bat
eta laiko bat), edo hirunaka. Horretarako, komunikabideak hobetzen ere saiatu zen Karlomagno.
|
|
|
mantsua (mansum): jaunak menpeko nekazariei uzten zien tenentzia,, lur zatia landu zezaten, jabegoa jaunarena baitzen?, zentsu
|
bat
eta, zenbait kasutan, lan prestazioak ere eskatuz trukeanedo beste zerga batzuk (mantsu injenuo edo askea nekazari aske baten esku zegoen, eta serbilaesklabu, casati, baten menpe, teorian behintzat; gero, nahastuz joan zen dena).
|
|
|
Albeldan, X. mendearen amaieran, Vigilano a deituriko kodizea idatzieta irudiztatu zen. Eskuizkribuan. Liber ludicum legezko bilduma bisigotikoa. Ximenotarren dinastiaren laudorio
|
bat
eta Asturiasko erresumaren sorrerari buruzko kronikak kopiatu zituzten. Baina, elementurik interesgarriena liburuko miniatura batean dugu:
|
|
|
Aurreratu dugunez, nekropoli honek interpretazio ezberdinak jaso ditu.Adibidez, F. Ansoleaga k (induskatzaileetariko
|
bat
eta lehen argitalpenaren autorea) nekropoli, frankoa, aipatu zuen; Zeiss ek ere izaera merobingioa defendatuzuen, bisigodoa baztertuta; eta M. A. Mezquiriz ek, bisigodo?
|
|
|
Honez gain, aurkikuntzak gero eta gehiago dira, hemen garrantzitsuenakbaino ez ditugu aipatu?; izan ere, honelako materialak beste aztarnategi batzuetanere atzeman dira, Alegria Dulantzi-n (Araba), esate baterako. Horregatik, argi dagoez dela fenomeno isolatu bat, hau da, momentu konkretu
|
batean
eta puntu geografiko batean sorturiko zerbait, batzuek ikusi nahi izan duten bezala. Fenomenoegonkortzat hartu behar da, beraz.
|
|
|
Begiak ilunpeetara ohitu artekoastia hartu nuen. Sortaldeko hormako leiho biribil txiki
|
bat
eta ate zabaldu berrianituen argi iturri bakarrak. Leiho biribileko argi motelduak eraikuntza barrenazeharkatzen zuen aldenik alde, eta presbiterio moduko baten isla itzaltsuak erakusten zituen ekialdeko horman.
|
|
|
Beste adar batetik ere hel diezaiokegu geure zuhaitz problematikoari. Zergatik izan da hain berantiarra eleberri errealistaren loratzea euskal esparru literarioan. Lasagabasterrek euskararen pisu soziolinguistikoa aipatzen zuen, eta ildo beretikbaina urrunago joanez, esan dezakegu gure hizkuntzaren pisu sinbolikoarenemendatzeak argitu dezakeela bat
|
bateko
eta ezusteko errealismoaren normalizatzea. Gaurko euskal idazleek ez diote beldurrik errealitateari.
|
|
|
poemarenartekoa. Bai testu
|
batak
eta bai besteak Matalasen oroitzapenarekin jolasten dute: haren «ahots hurrin eta hautsia» iristen da poemara, «menditik entzuten denzurrumurrua», eta berdin narrazioan ere: «uhaitze bazterreko kristal zurrumurruaentzun» dezakegu bertan.
|
|
|
(ik. ?
|
Bat
eta bakarra?, HO). Orduan, errealitatea anitza eta aldakorradelarik, errealitatea azal dezakeen sistema filosofiko nahiz ideologikorik ezdagoelarik, irekitasuna beharrezko bihurtzen da («errealitatea irekia bada, ez duguhertsi behar gure pentsamendua», NENH, 106 or.); eta zentzugabe bihurtzen da, halaber, errealitatearen interpretazio bat eskaini nahia.
|
|
|
Neure eskarmentua beste daturik ez daukat gai honi buruz hitzegiterakoan.Inpresioak bai,
|
baten
eta bestearen iritziak ere bai, entzuten dudana, entzuten dena, esaten dutena... baina hortik aurrerako azterketa sakonagorik ez. Beraz, nireeskarmentuan oinarritutakoak dira ondorengo hitzak.
|
|
|
Jendeak zure berri dauka, eta horrekjakin mina sortzen du. Komunikabideek hasiera
|
batean
eta ahoz ahoko iruzkinekondoren, liburu baten eta egile berri baten izena eta izana arrakastaren gailurreraaltxa dezakete; edo bete betean hondora zaitzakete. Horrela, bada, gerta daiteke osoliburu onak batere arrakastarik ez izatea; eta, alderantziz, kalitate gutxiko lana bestseller bihurtzea.
|
|
|
Jendeak zure berri dauka, eta horrekjakin mina sortzen du. Komunikabideek hasiera batean eta ahoz ahoko iruzkinekondoren, liburu
|
baten
eta egile berri baten izena eta izana arrakastaren gailurreraaltxa dezakete; edo bete betean hondora zaitzakete. Horrela, bada, gerta daiteke osoliburu onak batere arrakastarik ez izatea; eta, alderantziz, kalitate gutxiko lana bestseller bihurtzea.
|
|
|
gertatzen da, eta honela definitzendu: «kontrako bi indarren emaitza da, integratiboa
|
batetik
eta asimilatua izatekobeldurra bestetik» (149 or.).
|
|
|
Diru nominalaren eta diru errealaren arteko ezberdintasuna ezagutuko ez bagenu, H ren inportazioen ordainketa diru kantitate
|
baten
eta merkataritza ondasunen kopuru baten truke gisa hartuko genuke. Izatez, H herrialdearen inportatzaileek egindako ordainketa nominala (H monetan, HM) berehala H bankuek atzera hartzen dute; eragiketa honek ordainketa nominal hori ordainketa erreal bihurtzen du I herrialdearen onurarako (I herrialdea H ren bankuetan dagoen gordailuaren jabe bilakatzen delarik).
|
|
|
Truke, monetizatu? horretan, aldi berean diru nominaleko kopuru
|
bat
eta diru errealeko kopuru bat aurkitzen ditugu:
|
|
|
herrialde bakoitzak azken ondasunak erosten ditu banku gordailuen bitartekaritzaren bidez. I herrialdearentzat ondasun horiek merkataritza ondasunak dira, H herrialdearentzat finantza ondasunak diren bitartean; eta banku gordailuen forma hartzen dute. Baina ilogikoa izanen litzateke horretatik induzitzea, ezen I diruko gordailu berberek bitartekarizko ondasun
|
baten
eta azken ondasun baten zeregina jokatzen dutela. Izatez, soberakindun herrialdeak (H) azkenik eskuraturiko gordailu bakoitzak bere kapitalaren gehitze bat edo bere erreserben gehitze bat definitzen du, hau da, kopuru erreal baten gehitzea.
|
|
|
Bere kanpo zorra zerbitzatzeko, H herrialdeak merkataritza soberakin
|
bat
eta ez H diruko gordailu bat trukatu behar du I diruko gordailu baten kontra. Horrela, lehen trukea desnaturaldua da (34 irudia).
|
|
|
Beste era batera esanda, bere kanpo zorrak zerbitzatzearren, azpigaraturiko herrialdeek beren etxeko baliabideen zati bat transferitzen dute atzerrira nazioarteko kapital espekulatzailearen onurarako. Horrela, kanpo zorraren ordainketa bikoitza da, zeren merkataritza esportazioen bidez irabazitako nazioarteko diruko kopuru konkretu
|
bat
eta errenta nazionaleko kopuru baliokide bat utzi behar baitituzte.
|
|
|
Erabat zuzena da, ikuspuntu logikotik eta bidezko ikuspuntutik, Iparrean produzitutako errenta kopuru
|
batek
eta ez Hegoan produzitutako errenta kopurua HH ren (Iparreko egoiliarrak Hegoaren hartzekodunak) ordainketa interesetan eta amortizazioan osatuko lukeela uste izatea.
|
|
|
beraren zorpeko egoiliarrek R multzoa ezin diezazkiete ordaindu interesak eta amortizazioak beren kanpo hartzekodunei, barneko edo etxeko errentaren kopuru baliokidea emanez ez bada; hori horrela izanik, H herrialdeak ez luke sakrifikatu bere kanpoko errentarik. Baina, gaur egungo mundu errealean erraz ikusten da ezen, bere kanpo zorra zerbitzatzen duen bakoitzean, zorpeko herrialdeak H barneko errenta
|
bat
eta, gainera, kanpoko errenta baliokidea bat ere eman behar dituela.
|
|
|
Arazoa orokorrean konpondu litzateke, nazioarteko harremanetarako nazioarteko ibilgailuzko moneta?, bancor? edo dena delakoa jaulkiz, hau da, Nazioarteko Moneta Fondo Berri
|
baten bidez
eta nazio monetario bakoitzean egin behar diren kontabilitate aldaketak eginez (Schmitt 1987a). Etorkizun hurbilean ez dirudi NMFa nazioarteko ibilgailuzko moneta jaulkitzeko prest dagoenik.
|
|
|
1973ko martxorako, truke tasa flokatzaileetan oinarrituriko sistema batera aldatzeko akordioaren beharra zegoen mundu mailan. Alta, munduko moneta nagusien arteko akordio orokor
|
bat
eta truke tasaren fluktuazio marjinaren adosturiko %2, 25, goitik eta behetik sarrera lortzeko saioak ez zuen arrakasta lortu, eta horrek fluktuazio kontrolatuaren beste epealdi baten hasiera ekarri zuen.
|
|
|
Uste izatekoa da ezen, zorpeko herrialdeak bere etxeko moneta soilik galduko balu, defizita erraz konponduko litzatekeela. Izan ere, herrialde batek modu aske
|
batez
eta kosturik gabe jaulki ditzake bere monetako kopuru positiboak.
|
|
|
* Lancôme: Bruselasen 1936an egindako Erakustaldi Unibertsalean bost perfume berri aurkeztu zituen
|
batera
eta, noski, saria irabazi zuen. Geroago, Lalique k diseinaturiko ontzian Marrakech (1956) atera zuen eta baita Magie ere.
|
|
2002
|
|
|
Baina, espero zitekeen bezala, lurralde guztiek ez zuten bilakaera bera izan.Hain zuzen ere, 1.3 irudiak erakusten duen bezala, Bizkaiak garrantzi demografikohandia hartu zuen; Gipuzkoak ere bai, nahiz eta neurri txikiagoan; Nafarroak, Arabak eta Ipar Euskal Herriak, ordea, garrantzia galdu zuten, herri osoaren aldera.Lurralde horiek oso balantze demografiko pobrea erakusten dute garai horretan.Arabak XIX. mendearen bigarren erdian populazioa galdu zuen, zenbaki absolutuetan, eta hazkunde motel bati ekin zion XX. mendean. Nafarroan, garai berean, lehenik halako geraldi
|
bat
eta gero hazkunde mugatu bat gertatu ziren. Ipar EuskalHerrian, berriz, XIX. mendeko geraldiaren ondoren, hazkunde txiki bat gertatu zenXX. mendean; hori, hala ere, II. Mundu Gerraren garaian eten zen.
|
|
|
Nekazaritzaren arloko muga horiek oso azkar motelaraziko zituzten EuskalHerriko zati handienaren populazioaren hazkundea, bestelako produkzioetara joizan ez balitz, tokian tokiko espezializazio prozesu
|
bati
eta jarduera jakin batzuenmerkaturatzeari esker. Espezializatze horrek, sistema osoaren produktibitateahanditzeko aukera eman bazuen ere, tentsio handiagoa ekarri zuen, eskura zeudennatur baliabideen eta gizarteak baliabide haien jabetza hartzeko prozesuaren artean.
|
|
|
MCCk, bere finantziaziorako, banku kooperatibo eraginkor batez (Euskadiko Kutxa), kartera elkarte
|
batez
eta fondo berezien multzo batez baliatzenjakin du, bestelako finantzabide berezi batzuen artean(, partaidetzabereziak, etab.). Gaur egun MCCk dituen finantza arazoak honako hauekdira bereziki:
|
|
|
Gaur egungo ekonomia kapitalistetan soldatapeko lana da nagusi, baina horiez da berezko gauza, azken bi mendeetakoa baizik. Soldatapeko lana nagusi denekonomia hori baliabide produktiboen banaketa konkretu
|
baten
eta gizarte instituzio konkretuen menpekoa da.
|
|
|
Egileak unibertsitate desberdinetako irakasleak ziren. Artikulu bakar
|
batek
eta zenbakiaren sarrerak zuten helburu gisa EuskalUnibertsitatea. Are gehiago, izen hori aurkezpenean baino ez zen agertzen.
|
|
|
Estatutuek jarduera eremu zabala sortuzuten: Euskararako errektoreordea, Euskara Batzordea, Euskara Institutua etaEuskararen Kabinete Teknikoa, alde
|
batetik
eta, ikastetxe bakoitzean, EuskaraBatzordea, bestetik34.
|
|
|
Ingeniaritza Kimikoa eta Ingurugiroa: doktore
|
bat
eta doktoregai bat
|
|
|
Mekanika: doktore
|
bat
eta 3 doktoregai.
|
|
|
Garai hartan unibertsitateko langile, ikasle eta irakasle euskaldunen lehenengo elkartea sortu zen: EHUN (Euskal Herriko Unibertsitate Nafarra goiburuarenakronimoa hasiera
|
batean
eta Euskara Hizpide Unibertsitate Nafarrean izenarenagero). Talde hori oso eraginkorra izan zen Alberto Gonzalez eta Juan Garcia Blasco errektoreen urteetan, Estatutuen idazketan izugarrizko lana egin eta euskarariburuzko puntuak berak prestatu baitzituen.
|
|
|
. Ezberdintasun franko badago
|
bataren
eta bestearen artean, baina ezberdintasunguztien funtsa eta erroa hitz bakar batean bil daiteke: hizkuntzaz lirateke oraindesberdinak.
|
|
|
Hala ere, zentroen atxikimenduak unibertsitatearekin aurretiko hitzarmenaeskatzen du, unibertsitateko estatutuetan aurreikusitakoaz
|
batera
eta 557/ 1991Errege Dekretukoa kaltetu barik.
|