|
2000
|
|
|
Beraz, estilo pertsonal horrek ematen dio bere obrari balore berezia. Izan ere, mundu guztiko literaturaren erreferentziek eta euskal herriko tradizio ezberdinek elkarturik aditzera ematen dute badela gure artean erdi ezkutaturik eta erdi galdurik dagoen errealitate bat bere liburuetan islatzen saiatzen dena mundu mailako beste errealitate askorekin harremanetan jarriz, era
|
bateko
eta besteko ispiluez baliatuz, errealismotik fantasiaraino, eta alderantziz ere bai.
|
|
|
Euskal klasikoen ezagutza sakonari gehitzen zaio Miranderen prosa narratiboaren eragin handiari, moldaketa pertsonal batean aleaturik bere oinarrizko euskalki bizkaitarraren arragoan. Ez dago gehiegikeriarik ez konplexurik ezertan Sarrionandiaren prosan, orekatua dago iturri
|
batekoa
eta bestekoa idiolekto pertsonal batean, baina bere zentzu estetikoaren araberako proportzioan eraikirik, eta ez inoren arau edo ereduari atxikirik.
|
|
|
Joseba Sarrionandiaren izenperik gabe argitaraturiko preso kolektibo baten bilduman jasoriko poema luzea da. Puerto de Santa Mariatik Intxaur azal
|
baten barruan
eta Eguberri amarauna izenburuz Amnistiaren aldeko Batzordeek argitaraturiko liburua da, 1983an argitaratua.
|
|
|
Antton Lukuren Botoiletan bilduma aintzat hartuz honela mintzatu zen Edorta Jimenez: " Liburu bietan deigarri egin zaidan elementu bat, hain zuzen ere, naturaren agerkera eta horri
|
batak
eta besteak ematen dioten tratamenduak, biek baitakite inguruneko xehetasunak narrazioaren osagarri egoki egiten." (Jakin 106)
|
|
|
Kioskero ero
|
batek
ETAn sartu nahi duela eta Herriko tabernara doa kontaktuaren berri izateko. Bertan, tabernariak gezurra esaten dio eta nahi gabe Patxi oso egoera arriskutsuan sartuko du.
|
|
|
Mikel, Zuria Beltz taldeko baxujolea da eta musikaz gain, parrandan besterik ez dabil. Gau horietariko
|
batean
ETArekin zerikusia duen gazte bat ezagutuko du, eta era inkonsziente batez, itzulbiderik ez duen egoera batean sartuta ikusiko du bere burua.
|
|
|
batetik, erakunde armatu baten inguruko ikerketa bere gain duen ertzainen taldea; bestetik, erakunde armatu bateko kideen arteko harremanak. Kasu honetan, irakurlearen arreta erakartzeko hasieratik aipatzen den erakundeko kide
|
baten
eta ertzain baten arteko harreman bitxiaz baliatzen da: irakurlea bien arteko harremanaren nondik norakoen berri izateko adi abiatuko da liburuan barrena.
|
|
2001
|
|
|
XIX. mendea harrigarritasunaren mendea da, ametsak tokia hartzen du giza irudimenean. Fantasiak ipuin harrigarriaren forma hartzen du eta
|
bata
eta bestea uztarturik doaz mendean zehar.
|
|
|
Irakurketa metafisikoa ere eman zaio esaldiari. Fedeak (eta zientziak) ziurtatzen duen egia, ez da gaur
|
bat
eta bakarra. Nietzsche-ren ondoren Jainkoa hiltzat ematen duen filosofia batean, egia ez da bat eta bakarra, zatikatua agertzen da, modernitateko (postmodernitateko?) gizakia bezala.
|
|
|
Fedeak (eta zientziak) ziurtatzen duen egia, ez da gaur bat eta bakarra. Nietzsche-ren ondoren Jainkoa hiltzat ematen duen filosofia batean, egia ez da
|
bat
eta bakarra, zatikatua agertzen da, modernitateko (postmodernitateko?) gizakia bezala.
|
|
|
Ugaritasuna adierazten du ispiluak, denboraren jarioa neurtzen du ispilu den ibaiak eta harea xahutzen duen kristalak ere ispilua erakusten du.
|
Bat
eta bakarra ez den errealitatea ere erakusten du ispilu hautsiak, hautsia baita buztinezko bihotza, hautsia mundu metafisikoari buruzko sinesmen bakarra. Azkorbebeitia ikerlariak seinalatu zidan zein garrantzi handia zuen ispiluaren sinboloa irakurtzeko buztinezko bihotzaren metaforak.
|
|
|
Orain, alabaina, beste bikoiztasunez ari gara, bizieraren eta idazkeraren artean sortzen dena, norbera izan denaz orain idazterakoan sortzen den mugimendu bikoitzaz ari naiz, autobiografia guztiek eskatzen duten era
|
bateko
eta era bereko hurbilketaz eta urrunketaz, izaeraz eta ahotsaz, aspaldiko bizieraz eta gaur papereratzerakoan sortzen den irudiaz. Bikoiztasun honetan sortzen da poetaren memoria.
|
|
|
Oroimenaren eszenatokiak izena jarri diogu bilduma honi, ustez eta oroimena dela testuok gordetzeko aurkezten duten baliorik nagusiena, oroimena nor
|
baten
eta gizartearen arteko zubia dela adieraziz, poetak duen komunikaziobiderik argiena dela proposatuz. Oroimena izaeraren gordelekua da, garen eta izan garenaren talaia nondik ikusten den kontraesanen eta baieztapenen, adiskidetasunaren eta gorrotoaren, pozaren eta, hitz baten bizitzaren paisaia zabala.
|
|
|
Kaosaren estetikak, Lauaxetak mundu modernoarentzat nahi zuen moduan, hizkera berezia behar du. Geldi gaitezen pixka
|
bat
eta pentsa dezagun: zein da filmaren hizkuntzaren oinarria?
|
|
|
Diseinu sintaktikoak, lehenik, aditzen moldeen arteko paralelotasunak: aginduzko aditz biak hiru lerroko sailak hasiz(" begira egien"" bete ezan") alde
|
batetik
eta, bestetik, ezezkoaz eraturiko partizipio biak(" ez ditun"" ez ditun"). Begiz ikusten denaren diseinua ere:
|
|
2002
|
|
|
Lehenbiziko eleberriarekin, Speed gauak (Susa, 1990), Bilboko gauaren munduan sartu gintuen. Autorearen asmo nabarmena eleberri urbanoa egitea zen, eleberri beltzetik hurbil zegoen planteamendu estetiko
|
batekin
eta egungo euskal gazteriatik gertu dauden musika erreferentzia sorta batez atondua. Bilbon gertatutako lapurreta batek zehazten du eleberriaren hari narratiboa.
|
|
|
Horregatik sentitzen da Carlos korronteak daraman arraina bezala, edo olatuek
|
batera
eta bestera eraman duten igerilaria bezala. Izan ere, pertsonaiari iruditzen zaio ahaztu egin dituela bizitzako gauza garrantzitsuak, poza ematen duten gauzak, zeinak liburuan R.
|
|
|
Haur besoetakoa eleberriaren hariak protagonista heldu
|
baten
eta haren 11 urteko Theresa alaba bitxiaren arteko harremanak ditu kontagai. Ez da harritzekoa eleberriaren eduki gordinak garaiko moral kristau zorrotzarekin talka egin izana, lehen aldia baitzen gure eleberrigintzan pederastiaren gaia erabiltzen zena.
|
|
|
Ikusmolde poetiko horretan sartzen dira donostiar idazlearen lehen bi eleberriak. Haietako lehenak, Egunero hasten delako (1969), txandakatuz doazen bi plano narratibo independentetan kontatzen ditu abortatu nahian dabilen ikasle gazte baten (Gisèle Sergier) istorioa eta tren geltoki
|
batean
eta telefono zentralita batean pertsonaia bitxi baten eta bat edo bi solaskide anonimoren artean gertatzen den elkarrizketa. Plano narratibo desberdinen erabilera konstante bat izan da Saizarbitoriaren eleberri guztietan, eta hartara proposatzen zaigun irakurketan, zineman bezalaxe," muntaketak" garrantzi handia hartzen du.
|
|
|
Ikusmolde poetiko horretan sartzen dira donostiar idazlearen lehen bi eleberriak. Haietako lehenak, Egunero hasten delako (1969), txandakatuz doazen bi plano narratibo independentetan kontatzen ditu abortatu nahian dabilen ikasle gazte baten (Gisèle Sergier) istorioa eta tren geltoki batean eta telefono zentralita batean pertsonaia bitxi
|
baten
eta bat edo bi solaskide anonimoren artean gertatzen den elkarrizketa. Plano narratibo desberdinen erabilera konstante bat izan da Saizarbitoriaren eleberri guztietan, eta hartara proposatzen zaigun irakurketan, zineman bezalaxe," muntaketak" garrantzi handia hartzen du.
|
|
|
Zergatik, Panpox gaztelaniara eta katalanera itzulita dago, eta ama
|
baten
eta amultsuki" Panpox" esaten dion 7 urteko bere semearen bizitzako egun bateko gorabeherak kontatzen dira bertan. Narrazioa goizeko 7: 45etan hasi eta egun bereko arratseko 21:15 inguruan amaitzen da, eta protagonisten eguneroko zereginen inguruan bilbatzen da:
|
|
|
Marinel alkoholiko
|
baten
eta Maite izeneko gaixozainaren arteko maitasun istorioa kontatzen da Saturnon. Era tradizionalean idatzia da, katramila formal handirik gabea; istorioa modu linealean kontatuta dago, narratzaile estradiegetiko baten bidez. Harreman sentimentalaren gorabeheren narrazioa askoz zehatzagoa da lehen ataletan, narrazioaren erritmoa astirotuz emana.
|
|
|
K. Mitxelena, 1968: 108), eta obraren azpi izenburuak zioen bezala" Baserritar bakarti
|
baten
eta Maisu Juan izeneko kale bizargin baten arteko elkarrizketa", bi pertsonaien arteko elkarrizketek osatzen dute kontakizunaren hari xumea. X. Altzibarrek ere hauxe dio (1996:
|
|
|
J. L. Alvarez Enparantza" Txillardegi" (1929) euskal kulturako pertsonaia nekaezina dugu,, ETAren fundatzaileetako
|
bat
eta unibertsitate irakaslea duela oso gutxi arte; intelektualak bere garaiko gorabehera historikoekin engaiatu behar duela uste izan du beti. Bere bibliografia oparoak arlo ugaritako lanak biltzen ditu, hala nola, fonologiari buruzko lanak, eta saiakera liburu ezagunak:
|
|
|
Par. Hunela, bertze gauzetarik bakhoitza azkengabe eta mugatua
|
bat
eta anhitz ageri izaitea beharreko da, bata existitzen ez balin ba da, eta bataz landa bertze deusik ba da.
|
|
|
Alkhi gagoz, erran zuen Sokratek; zuk diozunez uste dut. Bainan, erran iezadazu, ¿ ahantzekoaren eidea,
|
batetik
eta bertze eidea zehierra bertzetik, biok batetan izan litekezela ez ahal duzu uste. Eta eidea biok izanik, haien aldedun edo zathi garela ni, zu eta anhitzkhoi derizkiegun bertze gauza guztiak?
|
|
|
Eta eidea biok izanik, haien aldedun edo zathi garela ni, zu eta anhitzkhoi derizkiegun bertze gauza guztiak? Ahantzekotasun zathi ukhan dut gauza oro ahantzeko bilhakatzen baita, hartaz zathi ukhan duten izarian eta ukhan dutelako arean ere; eta ahantzegabe arteko direnak ahantzegabe bilhakatzen othe dira, eta
|
bateko
eta bertzeko, ordean, aldi batetan eidea bietaz kutsatsen edo partizipatzen direnak.
|
|
|
Leinuka eta muetak heien muinke eztiren aldakuntzak onhartzen ditutela irakatsiko ba genu, zilhegi litzaikegu harritzea. Halabainan, norbaitek,
|
bat
eta anhitz naizela ni agertuko ba leraut, eznintzake batere aho zabalik iarriko. Ni anhitz naizela erakhustekotz, nire eskuma hau bat dela eta ezkerra bertze, erraitea, aski luke, zinez; eta bertzea aitzina, eta bertzea atzea, goiena bertzea eta beheitia bertzea; hortaz bada, anhitzaren zathi naizela uste baitut.
|
|
|
Ez horrelakorik, ihardetsi zuan Sokratek, eta bai ordea hunela: eguna,
|
bat
eta berdina delarik, aldabatean lekhu askotan berdineza edo differenta den bezela, eta horregatik berberagandik banandua ezta, horrelaxen eidea bakhoitza gauza anhitzetan batean izanen lizateke, eidea bakhar eta berberaren izatea utzi bage.
|
|
|
Horregaitik, mila gauza harri, adar, eta gunen arabera bertzeak
|
bat
eta anhitz aldabatean direla agertzea nahi ba genu, zerok aldabatean bakhar eta anhitz direla erakhus dezakegu eta errez gainera, bainan bata anhitza denik eta anhitza bata denik nehork ere ez; eta hortaz nehor ere harritu ordez, guztiek batere eta akort dagozke.
|
|
|
10 Bigarren hypothesis hau, lehenaren ondorio bat bertzerik ezpaita. Eideak soilik eideekin baitute hartuemanik, halaber gauzak soilik gauzekin, eta
|
bata
eta bertzea osotoro eta elkharkiro bereziak dira. Elkharhizketa hunen hulertzean aintzinatzekotz, gogoan har beza irakurleak erran hau.
|
|
|
Eta eredu huntaz mintzatzean, zuzen mintzaturen da, dirudienez, eta, lehen erran dugunez, okher dagoela sinhistaraztea agitz zail lizateke. Gauza bakhoitzari berez diren leinu (generu)
|
bat
eta unaria edo essentza bat dagozkola, naturak bethegunez sorthutako gizon batek soilak huler dezake. Gizon hori bikainago izan lizateke, oraindano, egia hauk bertzeei ager eta irakasteko gai dadin, egion ezaguera sakon eta osoa emanaz.
|
|
|
Par. Baina
|
bataz
eta bere berdinaz alderik ezpalitz, berbera lizateke, eta bethi berbera; eta bata bilhakatzen dena, berbera lizateke bethiere.
|
|
|
Par. Ikhus ezazu: Den batari buruz badela erraitean, eta izaki batari buruz bata; izakia eta bata elkharrekiko berdingak ba dira, bainan gure aierukiko direlarik bitzuok (bata badela, alegia), ¿ den bata hori, oso dela izan, hain zuzen ere, eta hunen zathi
|
bata
eta izakia, eztugu beharreko esten ahal?
|
|
|
Par. Eta osoa,
|
bat
eta zathidun dena othe dugu?
|
|
|
Par. Eta den bata horren zathi biak hunelatsu:
|
bata
eta izakia, bata bertzeganik banantzen othe dira nehoiz. Bata izakiaganik eta izakia bataganik?
|
|
|
Par. Hunela: izana eta berzea batetan har ba ditzagu, edota izana bata edota
|
bata
eta bertzea zure nahiaren arabera, aiphatu gertuketa bakhoitzean har dezaguna, ez othe da zeazkiro" bion" expresinoz agertarazia izanen?
|
|
|
Par. Orduan, bata hori
|
bat
eta anhitz da aldabatetan, oso eta zathiak, mugatua eta mugagabea.
|
|
|
Par. Beraz, zathiak oro osoaren barne baldin ba dira, eta hekiek
|
bata
eta osoa bera ere, eratzen ba dute eta osoak inguratuak ba dira, ondorio hau dugu: bata, bataren barnetua dela, batak inguratzen duela; eta beraz, bata bera baitha dela izan badugu ikhusten.
|
|
|
Par. Halaz ere,
|
bata
eta bata eztena elkharkiro berdingak ba dira, bertzeak, alegia, eztirateke hunela berenez, biotatik batbedera ere bertzeaz kutsazen ezpaita.
|
|
|
Par. Bataz garaitiko guztiak, hartaz bertze direla erraitean, eta bata bertze dela garaitikoeri buru, bertze hitz horixe birritan oguztean, eztugu, halarik ere, gauza
|
bat
eta esentza bat baizik izendatzen: bertzea izenduna, alegia.
|
|
|
Par. Eta, noraezean halaber, izan ezer ere ezta
|
bataz
eta bertze gauzetaz kanpo.
|
|
|
Leonek paperak atzera eta aurrera erabiltzan arterik hartu ezinik. Gurmea eta lainoa
|
batean
eta argitasunik ez.
|
|
|
Erremon, giro sentimentuzkoan hain murgildurik egoana, harritu egin zan. Begiak zabal zabal jarri zituan, eta
|
batari
eta besteari, gurasoak ohi dauan samurtasunez begira eta geldi, tentelduta egoan.
|
|
|
Atalburuan alde
|
batera
eta bestera etzun samar, palmadar ikusgarri ederrak, eta erdian argia, eguna zan arren, biztuta egoana, urrezko dirdiraz inguru osoan iluntasuna uxatuten ebana.
|
|
|
Ez. zuk kopatxu
|
bat
eta nik bestea. Ez niri, gero, milingakeriarik ekarri orain!
|
|
|
Euzko Batzoki" ko baratzan bazkaldu eben abandotarrak Itzaldija" gobernadori"" ak galazo eban ta, bertoko gaste
|
batek
eta txangotiar batek (Gallastegi) egin ebezan azalpena ta agurra. Onen urrengo, enparantzan," plazan" pospoliñak eta ezpatadantzarijak jardun eben.
|
|
|
Bijon itzaldijak txalotuak izan ziran, orrela Abaroa jauna txaloturik. Urrengo, txaunburu (parroko) jaunak irudija onetsi eban, eta erriko mutiko
|
batek
eta neskatotxu batek, bijok biartsu umiak, agertu eben oroigarri ederra.
|
|
|
Baña, eztalakuan baidalakuan... erderia maitetxuago dogu, urrian, geure elia baño. Ezta ori egija! esango leukie ez
|
batek
eta bik, askok be bai. Ta, guk, ostera, bayetz eta ezetz, bijak batera, esanaz, erantzungo geunskijoe.
|
|
|
Gaurko onetan be, orixe gure zeregin. Oraindik orain,
|
bat
eta bi baño geyago agurtu doguz. Beste bat agurtu biarrian gagoz une onetan.
|
|
|
Euskalerriak ez al ditu aaztuko, ez
|
bata
eta ez bestea, urte luzeetan.
|
|
|
Par. Bainan hastapenik azkenerarte, guztiaren eta bataren zathiak iarraiki egiten dute; hunelatan,
|
bata
eta guztia eztira azkeneraino osoro bilhakatu izanen.
|
|
|
Par. Alta, ohar ezau, erranen derautzutenaz: aldiune luzeago
|
bati
eta bertze laburrago bati aldi kantitate berdina eratxiki ba diezogu, ¿ lehengo kantitatez izanen othe da luzeagoren eta laburragoaren aldi differentza edota kantitate tipiagoz?
|
|
|
Par. Hunela,
|
bataren
eta bertze gauzen arteko adinaren hastapendifferentzak bethibat iraunen eztu; aitzitik, batak bertzeak hartu aldi kantitatea hartu arren ere, adin differentza lehen baino tipiago izanen da bethiere. Egia ez othe?
|
|
|
Par. Alta,
|
batarendako
eta batarena den zerbait existi diteke; existi izan da, existitzen da eta existituko da.
|
|
|
Par. Bertze hirurgarren ikherkera batez gogartzea dagoku21: agerian izan dugun bezala, bata, aldibatetan
|
bat
eta anhitz ba da, eta bertzetik, ez bata eta ez anhitz, ¿ itzuri ezina ez othe, aldi muinkide delarik, bata badenez lipar batez ere izatearen muinkide izaitea, eta eztenez, izaitearen muinkide nehoiz ere ez izaitea?
|
|
|
Par. Bertze hirurgarren ikherkera batez gogartzea dagoku21: agerian izan dugun bezala, bata, aldibatetan bat eta anhitz ba da, eta bertzetik, ez
|
bata
eta ez anhitz, ¿ itzuri ezina ez othe, aldi muinkide delarik, bata badenez lipar batez ere izatearen muinkide izaitea, eta eztenez, izaitearen muinkide nehoiz ere ez izaitea?
|
|
|
Par. Bainan,
|
bat
eta anhitz bilhakatzen ba da, ez othe beharreko zathitua edo bildua izaitea?
|
|
|
Par. Berhain, batari buruz bertze diran gauzek, noraezean, osoa
|
bat
eta bethea eratzen dute, atalez ornidua.
|
|
|
Par.
|
Bataz kanpo
eta bertze gauzetaz halaber, ezer ezpaita bertze, batarekiko eta garaitikoekiko. Bata eta bertze gauzak erraitean, oro erran baitugu.
|
|
|
Par. Bataz kanpo eta bertze gauzetaz halaber, ezer ezpaita bertze,
|
batarekiko
eta garaitikoekiko. Bata eta bertze gauzak erraitean, oro erran baitugu.
|
|
|
Par. Ezta beraz bertze hirurgarren deusik
|
bata
eta berzea ediren direzkenik.
|
|
|
Par. Berhain, nehoiz ere gauza batean eztira edirenen
|
bata
eta garaitiko gauzak.
|
|
|
Aditz formek menpe tankeretan, atzizkiren premiñarik ete eben aldi haretan? Oraintsuetan, ostera, gure umezaroaren inguru, elantxobetar
|
batek
eta nabarriztar batek erabilli ebezan euskal asmaketak. Neologismo ta superneologismo, eta ausardiaren haundiz, aditzean be txertuak, mozketak eginez.
|
|
|
Eta hori, urian ibilten ikasi daigun, espaloien bitartean astonabarren marra zuriak lerrotzen deuskuezan arren; bai ba, asfalto ganean. Aldi berean, kaleko alde
|
baten
eta bestean argi gorri, hori, berdeak hor ditugu erakusle. Oraintsu, ganera, itsuen mesederako, argion laguntasunaz batean leku larrienetan soinu bakartia be, joten dabe, kale aldatze unean soilik, tete riiro... tete riiro...
|
|
|
Azkue jauna mindu samar geratu zan. Atsekabe barri sortu eutsoen, ordurarte ere,
|
bateko
eta bestekoek emonikoak gitxi bailirean. Zori onez, ereti haretan eta beti ere, Azkuek eroapenez jasan zituan hainbaten adarkadak.
|
|
|
ANTZERKIJAK ANTZERKI. Urte barri egunez ixan geban antzerki jai eder
|
bat
eta urrengua Iru errege egunez ixango da. Igaziriko igandez" Aitona ta Biloba" eta" Xabiroya" antzeztu ziran.
|
|
|
ARRAINTZA. Esateko arrainik eztakarkube arrantzaliak. Bokarta apur
|
bat
eta ezebez besterik.
|
|
|
Aulestia" ko Batzokira eldutxu
|
bat
eta iluntzian belbilean sartu ta etxeratu giñean. A!... amaitzeko, betiko izpar mingotza.
|
|
2003
|
|
|
gaixo baten ospitaleko egotaldia, bazkaria, menu osagai guztien zehaztasunekin, euritako bat,... c) Narratzaile orojakilea da, apuntatu baino egingo ez dugun arren, bere kontagintzaren bereizgarri iraunkorretarikoa. d) Umorea. Idazleari bere literatura osoan darion umorea da haren sorkuntza literarioaren ezaugarri tinkoetariko
|
bat
eta kritikoek goretsi izan dutena. Umore eutsia, fina.
|
|
|
Laister beste bar
|
bat
eta barrura.
|
|
|
Han ere ardo zuria eskatzen du, eta hiru edo lau baso edan ostean, eskatu fitxa
|
bat
eta telefonura abiatzen eta. Oraingoa mostradore edo erakustoki gainean dago, hormaren kontra.
|
|
|
Horretarako fitxak iresten zituan aparatu bat asmatu zuten. Fitxa bakoitzagatik pezeta
|
bat
eta larogei ta bost xentimo kentzen zizuten. Askotan ematen zituzten telefonuek okerreko numeruak eta fitxa bat iruntsi zizularik zuk ezin zenezaken atzera eskatu.
|
|
|
Irten bat
|
batean
eta arin arin doa Txomin beregana.
|
|
|
Iruñera etorri osteko urteak euskarari eskainirik badaude ere neurri handi
|
baten
eta alderdi hori da guri hemen gehien ardura diguna, Oskillasoren euskalzaletasuna askoz lehenagotik zetorren. Txikitarik gehiago gorde, zaindu eta landu duen barnesentipen bat izan dela esango genuke.
|
|
|
Olio errearen usaina dago. Etxeko andreak lukainka zati
|
bat
eta arrautz bat dakarzki eta laister sentitzen da lukainka prijituaren usaina.
|
|
|
esaten du orain Etxeberriak aulkia bazter batera eramanik lekua uzteko. Tira, hartu silla
|
bat
eta exeri. Hara!
|
|
|
Etzuten hartzen dirurik ayudanteek euren lanagatik. Astean lau bider etorri behar ziran ikasleei problemak eginarazteko, eta ulertzen etzutena azaldu, etorri etziranen izenak hartu, bildu paperak bukatzen zutenean, eta gero aztertu danak ondo etxean, markatu bakoitzari merezi duena numeru
|
batekin
eta urteko ikastaroa bukatzen zanean eraman catedráticoari, aginduta zegoan bezela, tokatu zitzaizkion ikasleen izen zerrenda luzea bakoitzak merezi zituan puntuekin. Anitz orduko lana eta Txominek arreta handiz egina, ezpaita ahuntzaren gaberdiko estula, problemak milaka aztertzea, bakoitzari merezi zuena ematen saiaturik, kontzientzi garbi batek eskatzen duan bezela.
|
|
|
Hasi zan autobusa Universitariaruntz. Eskumako goi aldetik, urruti xamar, tranvia urdin bat zoan zarata handiarekin pareparean, eta albotik arin arin bi ikasle moto
|
baten gainean
eta gero automobil bat, eta gero beste bat, eta gero beste bat... denek uzten zuten atzean autobus astun zaharra, tranviak izan ezik.
|
|
|
Joan ezkerreko bazterrera, kendu txakea, jantzi kakotik hartutako bizar kentzaileen moduko burtza zuri bat, hartu liburu
|
bat
eta paper zurizko orri batzuk eta beste mahai ondoan exertzen da, Rodriguez dagoen lekutik beste puntan. Zabaldu liburua eta irakurten hasten da.
|
|
|
Sakelean bilatu eta lumäa, zigarrotxoak eta mixtoak hartu ostean, berriz exertzen da bere tokian, dana mahai gainean utzirik. Tramankulua ixiltzen danean, jaso zigarrotxo
|
bat
eta, Pxxxxxxxt! egiten du Rodriguezengana so.
|
|
|
Behin, ia danak betiko gai serioz mintzatzen zirala, beste gai bat agertu zan mahai luzearen bazter batean. Txominek liburu txiki
|
bat
eta egunorokoen antzeko paper bat zeramazkian sakelean. Lizardiren Itz Lauz, egilearen fotografiarekin, eta Herria, Baionako asterokoa.
|
|
|
Alde batetik lotsatuta dago bere gorputzeko zatirik ezkutuenak moja
|
baten
eta neska baten aurrean erakutsi behar ditualako, bainan bere ahalgea baino askoz handiagoa da bere bildurra. Bere bildurra!...
|
|
|
Doctor Sendik, atera bere izenekiko txarteltxu
|
bat
eta doctor Urliri berari emateko.
|
|
|
Atera hogerleko
|
bat
eta pil edo kutx egin zuten. Martinezi tokatu zitzaion sakea ateratzea.
|
|
|
Orduan Inasik, garraisika eta negar egiten hasteko zorian, Entzuteko faltetan yatena! ...tez egun guztixen josten dirua etsera ekarteko, garbitu e" izu etsie, garbitu e" izuz izerak eta etseko arropa guztixak, imini e" ixozu senarrari lau bider astien arkondara garbi garbixe, ondo ondo plantxeuta, tximurrik txikiena be itxi barik, ekarri e" ixozu beti gehixen gustetan jakona jateko, e" izuz bazkarixe ta aparixe, eta gero hartu e" izu saritzat belarrondoko
|
bat
eta zotinka ta auhenka hasten da negarrez.
|
|
|
Isildu ziran orduan biak eta gehiago ezer esan gabe egon ziran etxerako ordua heldu arte. Gutxi faltatu zitzaien betiko hasarratzeko, baina ez
|
batak
eta ez besteak, ez zuten nahi betiko hasarratzerik.
|
|
|
Agertu zan azkenean kea zerion kazola
|
batekin
eta mahaian utzi zuan.
|
|
|
Gero sukaldeko mahai gainean utzi zuan, txakea erantzi ta alki baten bizkarrekoan ipintzeko. Mahai gaineko aiztoaz ebagi zion lokarria, eta papera zabaldu zuanean, han agertu ziran beste pakete batzutan, ogi opil bat, okela gordin zati bat, urraza
|
bat
eta sagar batzuk.
|
|
|
Azkeneko ukitu txiki bat ileei ispilu aurrean, joan amarengana, eman musutxo
|
bat
eta, Gero arte, ama.
|
|
|
eta bat batean haserreak leher egiten dio, emakumeak katuari gero ta laztan xamurragoak egiten dizkiola ikusirik. Jo plastada
|
bat
eta aberetxo gaixoak fu! egin eta derrepente joan zan handik tximistak botatzen.
|
|
|
Bilatu sukaldean eta aparirik ez. Orduan sartagina hartu, bota olio eta rast piztu zuan mixto
|
bat
eta flap agertu zan gar urdina gasezko sutegian. Olioa berotu zanean, hartu arrautza bat eta klausk hautsi ta gainera bota zion, oskola sutegi ondoko haitz zurian utzirik.
|
|
|
Orduan sartagina hartu, bota olio eta rast piztu zuan mixto bat eta flap agertu zan gar urdina gasezko sutegian. Olioa berotu zanean, hartu arrautza
|
bat
eta klausk hautsi ta gainera bota zion, oskola sutegi ondoko haitz zurian utzirik. Hartu gero plater bat iturri gaineko platertokitik, atera arrautza, ipini platerean eta mahaira joan zan.
|
|
|
Hiru plater eta katilu bat garbitu gabe askan; bost arrautzen oskolak sutondoko haitz zurian; ogi apurrak, botila
|
bat
eta basu bat mahai gainean; paper tximurtua, ogi gogor zati bat eta apurtutako aulkitxoa behean.
|
|
|
Hiru plater eta katilu bat garbitu gabe askan; bost arrautzen oskolak sutondoko haitz zurian; ogi apurrak, botila bat eta basu bat mahai gainean; paper tximurtua, ogi gogor zati
|
bat
eta apurtutako aulkitxoa behean.
|
|
|
Lau plater eta bi katilu zikin askan; zortzi arrautzen oskolak sutondoko haitz zurian eta behean; bi platanuen azalak, lau ogi zati, apurrak, botila
|
bat
eta basu bat mahai gainean; gaztae azalak, ogi gogor zatiak, paper tximurtua, botila huts bat eta aulkitxoaren zatiak zolan.
|
|
|
Lau plater eta bi katilu zikin askan; zortzi arrautzen oskolak sutondoko haitz zurian eta behean; bi platanuen azalak, lau ogi zati, apurrak, botila bat eta basu bat mahai gainean; gaztae azalak, ogi gogor zatiak, paper tximurtua, botila huts
|
bat
eta aulkitxoaren zatiak zolan.
|
|
|
Ofizinan, esandako zurezko hesiaz bestaldean, gizon
|
bat
eta emakume gazte bat dagoz aurrez aurre exerita mahai bat bitartean dutela.
|
|
|
Eta Pascasiori: baldin eurek maletarik aurkitu bazuten, begiratzeko ea zerrapoa lotu gabe ote zuan, eta baldin giltzik gabe zabaltzen bazan, ikusteko barnean ea traje urdin
|
bat
eta matematikazko liburu batzuk ote zeuzkan.
|
|
|
Orain, zuok eta ni, nora goaz gu? Ez ete gabiz aurrerantza ta atzerantza jausten, alde
|
batera
eta bestera jausten. Ba
|