|
2000
|
|
|
Bekatu buruenizaeraetajardueraadierazteko, hainbatbaliabidedarabil: irudiak, konparazioak, adjektiboak.Alegoriazkokontaketada.Bekatu buruenarteko gerra, autore espiritualekbehin
|
baino
gehiagotanerabilizutena da, baina Bartolomerenkontaketaberdingabeadelaesangenezake. Testu ataltxikibatjartzendugubehekolerroetan, adibidegisa; bainairuzkinhonetan, besterikezean, kontaketarenhariaeuskarabatuanidatzirikjartzeaongidatorrelaustedugu:
|
|
|
guradavenic, pecatubandaguanarimia
|
baino
(Icas III, 231).
|
|
|
bere ekarpena egingo du euskarazko apostolutzaren arloan, euskal prosa aberatsa, ezpal eta hari ederrekoa erabiliz, bestalde. Gainera Bartolome, gero ikusiko dugunez, aipaturiko gehienak
|
baino
originalagoa da bere lanean, haien lanak, kasurik gehienetan, gaztelaniazko edo frantsesezko lanen itzulpenak edo moldaketak baitira; benetako predikari eta hizlariak, ordea, bere beretik ematen daki eta horrek askoz ere handiagoa eskatzen du?
|
|
|
33:
|
baino
(L+ M: bano)
|
|
|
60: baño (A:
|
baino
),
|
|
|
Cristinautzacoicasijandiraeuscaldungaistuac.Ezdaaueusqueeriaren erruba, ezbadagueuria.Taaindauqueezyaartubacerdeeraedolatinverbabatzuc, ece euraquin ebzada, aitutenezdavee ondodotriniaedocristinautzacoeracutsija. Onenbildurraarren, iminidituterbesteverbabatzucicasiquizuneetan.Bada, cristinautzaco eracutsijan zucen aituten emotia leenago da, verbeetan eracustia
|
baino
–(Icas I, VIII IX).
|
|
|
Casiodorocesatenbadau: euracdiriala, beinquereiliagazdoianarenpoltsia ri, usain eguinezquero, Argoc
|
baino
, beguigueijagodauqueezanac; Brearioren escuteguija, tatripateguijadauqueenac.
|
|
|
Harenarautikatdaudenbikoizteakadizkietanaurkitzenditugu, agian, bestelakoetan
|
baino
gehiago. Analogiak draamala drudii horretan huts egitera.
|
|
|
ainchinacogentilacberelotsaz
|
baino
, eguitenezcitubeen pecatubac.
|
|
|
¿ Nori, Jauna, ceuri,
|
baino
besteriesquinineguijonic, cartilla, edoliburu chi quionetanlagunaiopa deutsedanprutu guichija?
|
|
|
¿ Nunegongoda gogo guichiagogazJesus, demoninuarenvendiandaguan pecatuzcoariman
|
baino
–Icas III, (233).
|
|
|
...maueijozuzsaijetsacchiquija dan artian, güerogogortutaceurecontralotsagalducotuez dedin, ta arimaco peniaecarri ezdaizunEsku, (239).// Beeratueguijozuumiari iduna gaztetan, ta domaueguijozuzsaijetsac, chiquijadan artian, descuiduangogortuezdedin, ta sinistutiaucatuezdaguizun, etaarimacopeniaizanezdaguizunIcas I, (1).// Ez dinotecer, aracobularrac, idunac, ta besuac aguirijan, edo guztiz aguirijan
|
baino
, araguijarensugarrijago, AndiquijeenBiguirara daruezanandra, edonesca loijacgaiti (Eucal Errijetaco... 117).(...)
|
|
|
... baizik/
|
baino
), eskuizkribuan idaztendusoilikaldaketa fonikoaeginez. Esaldi adbertsatiboetanerabiltzendenbestelokailubatezpaberedogu.Formahonetan
|
|
|
darabilgehienetan, hamaikaaldiz, bainabehinedobehinidaztendualdaketafonikorikgabeaere, ezbereiznahizloturikduela: ez baberehirualdizetaezbabereezbada behin.Lokailuhau, gaureguneko euskaran, FraiBartolomekerabiltzen duentestuingurubereanerabiliohidainguruhonetan, bainaBartolomekberak ongibereiztenditubiak: ezbada=...
|
baino
/ baizik: Ezdaá, olgueetacodemporia; ezbadatempluSantuban JaungoicuaalaveetacodemporiaEuscal errijetaco... (41); ezpabere= bestela/ osterantzean/ horrelaezbada; gaztelaniazko`delocontrario': Baitaeguiijada, dantza naastauti urtetendaveelaedodantza zaliac diriala gueijenianezcutubeetaco, taaguiricooquerrijaguinac, tagaisquinac.
|
|
|
Adanen loba bat galduv ean lelen go pecatu lotsarizco onec. Ta aric ona zaartu edo cansau biarrian, egunian
|
baino
egunian dauca indar gueijago, campo gueijago, crijadua c trijada gueijago. Guiza aldiric guiza aldira sendotuten da ta boteetan ditu sustrai barrijac (Icas II, 15).
|
|
|
Onenbildurraarreniminidituterbesteverbabatzucicasiquizuneetan.Bada, cristinautzacoeracutsijanzucenaitutenemotialeenago da, verbeetaneracustia
|
baino
(Icas I, IX).
|
|
|
quizun: ¿ Baina nocdaucaonacogauzaac cristinaubai eracutsiquizuna, cura jaunac
|
baino
–Icas III, (59).
|
|
|
JuntagailuadbertsatiboenarteanbadiraBartolomekbere bereakdituenhiru edolau: baina,...
|
baino
, ezbada, ezpabere.Azkenbihauetazesana dugu, antzekoakizanarren, ezdutelaadieraberbera (ikus238 239.or.).
|
|
|
|
Baino
, besteeuskalkibatzuetakobaizik, besterik, izanezik juntagailuenharikoada.Testuinguruaskotanberabakarrikerabiltzenduetabestebatzuetan eskuineanbesteriklagunduela.Moldeederrekoesaldiaklortzendituhonekin:
|
|
|
badatordeungabatneuilltera talibrau ezin badotneurevitzitziaaren escu gaistuetati bera illda
|
baino
, ezdapecatuáilltia (Icas I, 239).
|
|
|
Baina egunogauza onbateguinez baleutscubeeberegueuregurasuac, sor tutia ta eguitia
|
baino
; gurasuacdira ta gurasuacdirialacozor deutseegu: 1.Icas I, 199 Maitetasuna.2.Ondria.3.Obeidutia().
|
|
|
Ezbada:?...
|
baino
–,, baizik, juntagailuenharikoa.Ondorengoegiturahauizan ohiduperpausak: ez..., ezbada...:
|
|
|
. zinaijue: ezin umiai emon zinaijue aziera peligruzcuagoric codicijarena
|
baino
.
|
|
|
Konparazio perpausetanugariadugu....
|
baino
... agoohikoegiturazgainera, edu, duin darabiltzakopuruaadieraztendutenelementuekinberdintasunezkokonparazio perpausakeraikitzeko; gauregunbizkaierazohikoadenbesteezduguaurkitubehinerehauenartean.Zenbakarriakezdirenean, baixenerabilikodu.Modua konparatzenduenean, berriz, leguez, moduban... Berezisamarrakdiraez... ceinda egiturazeraikitzendituenak.Superlatiboabsolutuakizenondoanahizaditzondoa errep...
|
|
|
Bada, EscrituraSagradubancastiguguichiiracurtendira, erru gogorragoricta bildurgarrijagoricjuzgu gaistuarena
|
baino
(Icas II, 226).
|
|
|
semeerru baguiarencontraazaldau zirianac
|
baino
–(Icas II, 230).
|
|
|
|
baino
! (Euscal errijetaco... 162).
|
|
|
(Egituradesberdina: konparazio perpausa aurreko esalditik dator, puntuaz banaturikegonarren...) DeungaroeguinevanJudasecJesussaldutia.Baina ez evanobetoeguinpecatubancomulguetia.Deungaroeguineveen judegubacJesus illtia.Baina pozagoricjuanzanJesuscurutzianilltera, pecatuzcoarimara doian
|
baino
(Icas III, 232).
|
|
|
((Icas I,. Ezdaiguzan aixaatutaarrotu gueureburu bac, indar gueijagotagorputzecoalizate gueijagodaucagulaco? 224).// puztu, harrotu; Icas I, 266).//. Gueijagocrijaduleijal tazuzenari, ugazaba aisaatubaritavijotz gogorrecuari
|
baino
–(Icas I, 225).
|
|
|
arin (buruco): buruanahastea edo une batekoburuagaltzea; (eskuarki ondoeza, zorabioaesannahiduhitzhoneketahiztegiekhalajasodute, bainagure idazlearen testuanberejuiziooneanezegoteaadieraztendu...);. Besteedocein gachiragoteraleenagoetortendiraguizonacilltera
|
baino
, juicijooniandagoza nian. [...] Burucoarinacedoetsaijarententacinoiacecarri leguibat bereburuba itoteraedoilltera? (Icas I, 238).
|
|
|
cristandade: kristautasuna, kristauenmultzoa;. Menturazezda cristandadeguztiandantza desonestubagorictalotsa guichiagocoriceguitenegunarguiz, eus calerrijetan
|
baino
–Euscal errijetaco... (10).
|
|
|
lor: proba, sufrimendua, lanneketsua;. Errazagoda, neureentzulaonac, juramenturic ezeguitia, alaco lorbildurgarrijeetangueratutia
|
baino
–(Icas I, 126).
|