|
2000
|
|
|
Estrasburgon Europako Kontseiluak eskualdeetako edo gutxituriko hizkuntzei buruzko Eurogutuna 1992ko otsailaren 19 aurkeztu eta laster European Ombudsman Institute erakundeak batzarra antolatu zuen, bere eskualdean hizkuntza bat
|
baino
gehiago mintzatzen ziren herrietako arartekoak deituaz. Ombudsmanok, Bonn-eko Legebiltzarrean bildurik, Eurogutun horren aurrean, bakoitzak bere iritziak agertzea eskatzen zitzaigun.
|
|
|
Olagintzaz denaz bezainbatean, berriz,, eta ateak egiteari utzi, eta segak, igitaiak, aizkorak eta aingurak egiten hasi zen. Eta erabiltzen hasi zen, halaber, ikatz begetalaren ordez, ikatz minerala, Ingalaterratik kontrabandoan sartzen zuena —untzijabe ingeles baten zerbitzuei esker, baita Piarres Oihartzabal kapitain baionarraren zerbitzuei esker ere, zeinaz behin
|
baino
gehiagotan mintzatuko bainatzaizu aitzinago ere— eta sutegietako suaren garra sendotzen eta hobetzen zuena, produktuen kalitatearen onerako. Eta permatu eta entseiatu zen, handik harat, produktu haiek guztiek ahalik eta merkaturik zabalena izan zezaten —erosleen sareak fintkatzerat eta haien hedatzerat, alegia—, eta, hala, Espainiako, Frantziako, Italiako, Ingalaterrako, Flandriako eta bertze hainbat herritako handikiekin eta merkatari dirudunekin harremanetan ipintzen zelarik, lagun egin zuen, behin batean —Frantzia eta Espainiako gobernuak 1659.ean Faisaien uhartean sinatzen ari ziren Pirinioetako Bakearen sasoinean, hain zuzen ere—, Villagrandeko dukea, zeinaganik erdietsi baitzuen, hurrengo urtean, tratu biribil hura, aitak jauregiko ardura hartu eta lauzpabortz urterat:
|
|
|
—Behin
|
baino
gehiagotan mintzatu izan gaituk itsasoaz eta itsasoak gordetzen duen hainbat altxor preziatuz... baina ez gaituk nehoiz mintzatu izan neskez eta emaztekiez fundamentuz. Eta ez al dira neskak eta emaztekiak, bada, bertze itsaso batzuk bezala, hondarraren hondarrean beren altxorra gordetzen dutenak, gizonezkoak haien bila abia gaitezen amoreakatik?
|
|
2007
|
|
|
Bai Ortega eta bai S. de Madariaga euskaldunon (eta euskal emakumeen) karaktereari buruz behin
|
baino
gehiagotan mintzatu izan dira. Ortega-k izaera edo aiurri hori arrazarekin erlazionatzen dizu (euskalduna berainik arraza primitibo burumotza da); Madariaga-k gehiago inguru geografikoarekin harremantzen du (eta horrek ere jende burumotz kaskagogorra bihurtzen dizu euskalduna).
|
|
2008
|
|
|
–Kafea, bel beltza eta azukrerik gabea, hezi gabea, markes jauna, baina zuk ez duzu hori sekula ikasiko, esan zion kontsulak, irritsu, kafeak zekarzkiòn oroitzapenen ildotik hizketan jarraitzen zuela?: Zuk ezagutu zenuen ene emaztea, markes jauna, behin
|
baino
gehiagotan mintzatu izan natzaizu hartaz; sekula ez, baina, gaur mintzatuko natzaizun eran. Eta ez uste esango dizudanagatik ez nuela hura estimatzen; aitzitik:
|
|
|
–Kafea, bel beltza eta azukrerik gabea, hezi gabea, markes jauna, baina zuk ez duzu hori sekula ikasiko –esan zion kontsulak, irritsu, kafeak zekarzkiòn oroitzapenen ildotik hizketan jarraitzen zuela–: Zuk ezagutu zenuen ene emaztea, markes jauna, behin
|
baino
gehiagotan mintzatu izan natzaizu hartaz; sekula ez, baina, gaur mintzatuko natzaizun eran. Eta ez uste esango dizudanagatik ez nuela hura estimatzen; aitzitik:
|
|
2009
|
|
|
Baina egunen batean, animatu egingo zara, beharbada, eta nik inoiz amestu izan zintudan bezala eramango duzu ilea, auskalo? (?) Kafetegiko solasaldietan behin
|
baino
gehiagotan mintzatu izan zatzaizkit Domingoz, eta gaurkoan ere aipagai duzu zeure neba. Gauzak kontatzen dizkidazun bezalakoak badira, Domingo berriro ikusten saiatu zenuke, nik uste.
|
|
|
–Jakin ezazue, ezer baino lehen, badirela liburuak pozoi hutsa direnak, eta Ana Karenina da horietako bat, hain da zikina eta likitsa bertan kontatzen den historia, Tolstoi kondeak asmatu zuena, gizadiaren kalterako. Baina Tolstoi kondeaz behin
|
baino
gehiagotan mintzatu natzaizue, badakizue anarkistek beren aitzindaritzat hartzen dutela, eta horrekin aski eta sobera esan dizuet. Liburuari dagokionez, berriz, nobela bat da:
|
|
|
–Elizan ez dago sinesteko modu bakar bat, ordea, tartekatu zen, ezustean, izeba Ernestina, anaien arteko eztabaida arreta osoz jarraitzen ari zena, Reginaren eskua berean bilduta?. Behin
|
baino
gehiagotan mintzatu izan natzaizue frai Millanez, gaztetan nire konfesore izan zèn gizon santu hartaz, eta hark ederki esaten zuen: –Jainkoaz hitz egiten dugun bakoitzean, Jainkoa mugatzen dugu, eta zenbat eta gehiago hitz egin eta zenbat eta hitz handiagoekin, orduan eta mugatzenago dugu, Jainkoa hitzetatik eta gure apeta guztietatik haratago dagoena da-eta?.
|
|
|
Higanot ala papista, itxuraz ez zen kaparerik batere Nafarroa Behere, Biarno edo Bigorra osoan, alabarik zuenik enekin ezkontzeko duin. Aitatxi Migel behin
|
baino
gehiagotan mintzatu zitzaidan erregeen esker txarraz. Inoiz ez nuen amestuko pozoi beretik edan behar nuenik.
|
|
|
–Elizan ez dago sinesteko modu bakar bat, ordea –tartekatu zen, ezustean, izeba Ernestina, anaien arteko eztabaida arreta osoz jarraitzen ari zena, Reginaren eskua berean bilduta– Behin
|
baino
gehiagotan mintzatu izan natzaizue frai Millanez, gaztetan nire konfesore izan zèn gizon santu hartaz, eta hark ederki esaten zuen: " Jainkoaz hitz egiten dugun bakoitzean, Jainkoa mugatzen dugu, eta zenbat eta gehiago hitz egin eta zenbat eta hitz handiagoekin, orduan eta mugatzenago dugu, Jainkoa hitzetatik eta gure apeta guztietatik haratago dagoena da-eta".
|
|
|
Baina egunen batean, animatu egingo zara, beharbada, eta nik inoiz amestu izan zintudan bezala eramango duzu ilea, auskalo... (...) Kafetegiko solasaldietan behin
|
baino
gehiagotan mintzatu izan zatzaizkit Domingoz, eta gaurkoan ere aipagai duzu zeure neba. Gauzak kontatzen dizkidazun bezalakoak badira, Domingo berriro ikusten saiatu zenuke, nik uste.
|
|
|
–Jakin ezazue, ezer baino lehen, badirela liburuak pozoi hutsa direnak, eta Ana Karenina da horietako bat, hain da zikina eta likitsa bertan kontatzen den historia, Tolstoi kondeak asmatu zuena, gizadiaren kalterako. Baina Tolstoi kondeaz behin
|
baino
gehiagotan mintzatu natzaizue, badakizue anarkistek beren aitzindaritzat hartzen dutela, eta horrekin aski eta sobera esan dizuet. Liburuari dagokionez, berriz, nobela bat da:
|
|
2010
|
|
|
Banituen Madrilgo xakelarien klubean lagun batzuk, baita adiskide min bat ere. Meyer jauna?, zeinari noiznahi husten bainion barrua, baita berak niri ere? eta zeinaz behin
|
baino
gehiagotan mintzatuko natzaizun, psikologo ezjakinenak ere baieztatuko baitizu barrua hustea beharrezko terapia bat dela.
|
|
|
Banituen Madrilgo xakelarien klubean lagun batzuk, baita adiskide min bat ere —Meyer jauna—, zeinari noiznahi husten bainion barrua —baita berak niri ere— eta zeinaz behin
|
baino
gehiagotan mintzatuko natzaizun... psikologo ezjakinenak ere baieztatuko baitizu barrua hustea beharrezko terapia bat dela. Bada, nire idazki hau antzeko zerbait da, nahiz eta beste gauza bat ere baden:
|
|
2011
|
|
|
Unescoren Arrriskuan diren munduko hizkuntzen atlasa (2009) dela eta: ? 2.000 hizkuntza
|
baino
gehiago mintzatzen dira Afrikan, eta haietako% 10 galduko dira hurrengo 100 urtean Unescoren arabera?. Iñaki Petxarroman,. Euskara, arriskuan?, Berria,.
|
|
2014
|
|
|
1085. La communauté du langage est un des grands caractères d, une nation; mais elle ne suffit pas pour la caractériser?. Ezaskitasunaren arrazoia hemen ematen dena da, nazio batean hizkuntza bat
|
baino
gehiago mintza daitekeela.
|
|
|
Frantzia modernoaren historiak frantsesaren inposizioaren historiarekin bat egiten du: Frantzisko I.ak erresumako administrazioan hizkuntza ofizial bakarra deklaratu zuenean (latinaren alboan), frantsesa Gortearen eta gutxiengo baten hizkuntza zen; Iraultzaren garaian Frantzian ez zuen frantsesa %30
|
baino
gehiagok mintzatzen, baina, hizkuntza ezberdinen artean bera aitortu zen, hizkuntza nazional, bakarra; II. Errepublikaren garaian frantsesa %50 inguruk omen zekien, landerrietan %80k ez zuen ezagutzen, baina irakaskuntza eta kulturako hizkuntza bakarra bera deklaratu zen.
|
|
2015
|
|
|
Britteni, zeinak oso gaztetatik esana zuen ez zuela ezkontzeko aurreikuspen edo inklinaziorik, aitatasunaren ideia erakargarria zitzaion ordea, eta behin
|
baino
gehiagotan mintzatu zitzaien lagunei ume bat adoptatzeko gurariaz. Horrez gain, Espainiako gerraren hasierak ekarritako berri izugarriak ez zitzaizkion burutik joaten, eta zerbait egiteko irrikaz zegoen 1936ko udan faxismoaren altxamendua gertatuz geroztik.
|
|
2017
|
|
|
Behin
|
baino
gehiagotan mintzatu nintzaion Goldsmithi euskal sukaldaritza berriari buruz. Iruditzen zitzaidan Literatura Ez Sortzailearen irizpide nagusietako batzuk erabili zituztela Arzakek, Subijanak, Hilario Arbelaitzek eta abarrek bide hori zabaldu zutenean, eta benetako irrika zuen aitzindari horiek ezagutzeko.
|
|
2023
|
|
|
Xalbat Barnetxe laboraria da, Lapurdi itsas hegian gelditzen den bakarretakoa. Ezagutu zuenetik hona, behin
|
baino
gehiagotan mintzatu da Eñaut harekin. Telefonoz hainbat aldiz, buruz buru noizbehinka, bereziki etxaldeen segidaren eta laborantza lurren arazoez aritzeko.
|
|
|
Erredakziotik arreta handiz jarraitzen ari ginen gertatzen ari zena. Brahimekin eta Aminaturekin behin
|
baino
gehiagotan mintzatu ginen telefonoz, eta zaurituen, torturatuen, atxilotuen eta desagertuen berri ematen ziguten. Marokoko poliziak ekintzaile sahararren etxeak miatzen hasi ziren, izua zabaltzeko aspaldiko mekanismoa zen hori; erresistentziarekin amaitzeko modua zen, baina sahararrek, beste behin, kemenarekin erantzun zuten.
|