|
2004
|
|
|
Elikagaien globalizazio ekonomikoarekin batera, ez da elikagaiei buruzko globalizazio informatiborik egiten, kontua elikagaien kontsumitzaileen osasuna eta segurtasuna babestea denean. Bistan da badirela modu bat
|
baino
gehiago elikagaien arriskuei buruzko ebidentzia zientifikoak legezko esparruan interpretatzeko. Elikagaien etiketekiko legezko gurutzada Elikagaien arriskuen berri eman ondoren, erantzukizuna kontsumitzailearen eremuan geratzen da.
|
|
2007
|
|
|
Denbora gutxiago, eraginkortasun handiagoa Ildo beretik, Michigan State University ko ikertzaile talde batek biosentsore nanoteknologikoaren prototipo bat argitaratu berri du Nanotechnology n. Prototipo horrek lagundu diezaieke prozesatzaileei patogeno bat
|
baino
gehiago elikagaietan azkar eta eraginkortasunez detektatzen. Amerikako Estatu Batuetako beste ikerketa batek, zehazki Hego Carolinako Unibertsitatekoak, elikagaia ukitzen duen polimero baten kolore aldaketatik abiatuta «elikagai baten freskotasuna» zehazteko gai den sentsore baten garapenaren berri eman zuen abuztuan.
|
|
2009
|
|
|
Hori dela eta, azukre eta energia horiek hartzen dituztenek ez dute kontsumo hori konpentsatuko gero eta gutxiago hartuz. Txokolatea, gozoa
|
baino
gehiago Elikagai jakin batzuk, bereziki txokolatea, jateko etengabeko eta neurriz gaineko desioa konpultsio kronikoa da, eta jende askori eragiten dio, batez ere emakumeei. Britainia Handiko txosten baten arabera, Erresuma Batuko herritarren% 75ek onartzen dute arazo larria dutela gozoki horren kontsumoa kontrolatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Karbohidrato ugari. Dieta bateko kalorien erdiak
|
baino
gehiagok elikagai horietatik etorri behar du, organismoaren erregai nagusia baitira, mugitzeko, lan egiteko eta pentsatzeko behar duen energia. Karbohidrato gehien ematen duten lekaleak babak dira (%60), eta gutxien ematen dutenak, berriz, soja (%26).
|
|
|
Lurrikara gertatu eta hiru hilabetera”, erakundeak adierazi du eskala handiko suntsiketa eta zerbitzu funtsezkoenak eten arren, ez dela gaixotasunik agertu, ezta desnutrizio tasa handitu ere. Gainera, kaltetutako milioi bat pertsonak baino gehiagok edateko ura jasotzen dute eta 200.000 emakume eta haur
|
baino
gehiagok elikagaiak hautatzeko programez baliatzen dira. Era berean, txertaketa kanpainek 100.000 haur immunizatu dituzte orain arte.
|
|
|
Kanpaina horren bidez, 6 eta 23 hilabete bitarteko 500.000 haur ingururi elikadura osagarria emango zaie Afrikan. Herrialde horretan, populazioaren erdia
|
baino
gehiago elikagaien segurtasunik gabe dago. Martxoaren 10ean Nigerreko Gobernuak egindako deiaren ondoren jarri zen martxan operazioa.
|
|
2012
|
|
|
Hortaz, kontsumitzaileak larrialdiko zerbitzu batera jo du matxura konpontzeko; izan ere, hozkailua eta izozkailua ez dabiltza eta 500?
|
baino
gehiagoren elikagaiak ditu bertan. Erantzun iezaiezu honako galdera hauei, erantzunak arrazoituz:
|
|
|
Datozen hamarkadetan gizateriak izango duen erronka handienetako bat da 9.000 milioi pertsonari
|
baino
gehiagori elikagaiak ematea. Pertsona horiek, FAOren aurreikuspenen arabera, 2050 urtean biziko dira munduan.
|
|
2013
|
|
|
Zenbait datuk adierazten dute Estatuko herritarrek hartzen dituzten kalorien erdiak
|
baino
gehiago elikagai" oso prozesatuek" emanak direla.
|
|
|
Eta horiek datu bat eman dute: estimazio gisa, Aretxabaletan 5.000 kilo
|
baino
gehiago elikagai eta bestelako produktu jaso dira: " Bi furgoneta toperaino eta lau turismo" bete dituzte horiek Bergarara eramateko.
|
|
2014
|
|
|
2012ko datuekin alderatuta, jakinarazpen guztien% 8,8 jaitsi zen. Azterketak adierazten duenez, elikadura alerten jakinarazpenen% 84
|
baino
gehiago elikagaiei dagokie,% 8 pentsuei eta% 7 elikagaiekin kontaktua duten materialei. Txostenean azaltzen den bezala, 2013ko arazorik nabarmenenak hauek izan ziren:
|
|
|
Ez dugu ahaztu behar elikagai hauek kontraindikatuak daudela urdaileko ultzerak edo digestio digestibo akutuak dituzten pazienteetan, bai eta elikagai horiek erabiltzearen aldeko frogak ere (adibidez, dispepsia edo digestio funtzionalitateko alterazio onberak arintzeko), abusuaren aurka. Azken hori World Journal of Gastroenterology n 2013ko urrian bildutako ikerketa batek erakutsi zuen; izan ere, astean hamar aldiz
|
baino
gehiagotan elikagai oso espeziatuak hartzen zituzten emakumeek bi aukera zituzten heste narritagarriaren sindromea pairatzeko, inoiz kontsumitzen ez zituztenak baino. Behaketak izan zitzakeen nahasketa faktoreak kontuan hartu ziren.
|
|
2016
|
|
|
Beraz, kontsumitzailea jakitun izatea komeni da: 1 200 gaixotasun
|
baino
gehiago elikagaien bidez hedatzen dira. Hamar lagunetik bat gaixotu egiten da urtero elikagai kutsatuen kontsumoa dela eta, eta 420.000 hiltzen dira urtero horren ondorioz. OMEren arabera, elikagaien prestakuntzak eta manipulazioak gaixotasun gehienak prebeni ditzake.
|
|
2019
|
|
|
Landare ugariren patogenoizaki, munduko labore uzta ugariren hondatzea eragiten dute. Urtero, onddoen eraginez, 500milioi pertsona
|
baino
gehiagoren elikagai beharrak asetzeko adina jaki galtzen dela kalkulatzenda (Fisher et al., 2012). Bestalde, pertsonon osasuna ere arriskuan jartzeko gai dira, heriotzabera ere ekar dezaketelarik.
|
|
|
Medikuek antzemandako albiste faltsuen erdia
|
baino
gehiago elikagaiekin lotuta dago, eta WhatsApp edo sare sozialetan bide ezin hobea da hedatzeko
|
|
|
Eta elikadura da informazio faltsu gehien zirkulatzen duen bigarren gaia. Datu horiek berretsi egiten dute lehen ‘Guía sobre los bulos en en Alimentación’ (ekainean argitaratu zuen hori ere #SaludsinBulos institutuak); izan ere, artikulu honetan adierazi bezala, medikuek antzemandako albiste faltsuen erdiak
|
baino
gehiago elikagaiekin lotuta daude. Eta are gehiago, medikuek ematen dituzten datuak gaixoek ematen dituztenekin osatzen direlako.
|
|
2020
|
|
|
Dioxinekiko giza esposizioaren %90
|
baino
gehiago elikagaietatik dator; bereziki, koipe asko duten animalietatik.
|
|
|
Horien guztien degradazio zaila dela eta, uretan, lurzoruan eta sedimentuetan metatzen dira, batez ere lurreko eta uretako animalietan eta, ondorioz, haietatik eratorritako elikagaietan. Elikaren arabera, dioxinekiko giza esposizioaren %90
|
baino
gehiago elikagaietatik dator, eta, zehazki, koipe asko duten animalia jatorriko elikagaiek dioxinen eta PCBen esposizio osoaren %80 osatzen dute. Zer ondorio izan ditzake giza osasunean?
|
|
2021
|
|
|
Gosete arriskua Inguru horretan egonkortasunik eta lehorterik ez dagoenez, gosete arriskua oso handia da. 5,5 milioi pertsona
|
baino
gehiago elikagaien segurtasun gabezia akutua pairatzen ari dira, eta, NBEren arabera, bi milioi pertsonak baino gehiagok izan dezakete gosea epe laburrean. “Hilketen berri izan nuenean, nire semearekin egin nuen ihes.
|
|
2022
|
|
|
Egungo egoera urrun dago ordukotik. COVID krisiak eta Bolsonaroren politikek eragin dute herrialdean ziurgabetasuna areagotzea, biztanleen erdia
|
baino
gehiago elikagai ziurgabetasunean geratzeraino (Red Penssan Brasilgo Subiranotasun eta Elikagai Ziurtasunerako Sarearen datuak). Egun, 33 milioi lagunek jasaten dute gosea herrialdean, eta 13,5 milioi daude muturreko pobrezia egoeran.
|
|
|
AEBetako presidentea luze mintzatu da bere hitzaldian Washingtonek Ukrainari bidaliko dion laguntza militarraren eta humanitarioaren inguruan. Hain justu, laguntza horren barruan, Nazioarteko Garapenerako Estatu Batuetako Agentziak (USAID) 352 milioi euro inguru bidaliko dizkio Kievi, 1,5 milioi ukrainarri
|
baino
gehiagori elikagaiak emateko. Era berean, Bidenek ofizialki iragarri du AEBetako idazkari nagusi Antony Blinkenek aurreratu zuen laguntza militarraren sorta berria, 1,7 mila milioi euroren balioa duena; besteak beste, Patriot misilak bidaliko dizkio, Kievek hala eskatuta.
|