2000
|
|
" Elkarrizketa edo isolamendua" bezalako dilema bat
|
baino
gehiago egon da azken urteotan. Lehenago, bake prozesu batetan ala prozesu soberanista batetan ote geunden izan zen.
|
|
Amaren altzoan euskara ikastearekin identifikatzen den multzoan ez bezala, kasteilanoa du hizkuntza herrikoia eta euskara dugu jatorria, presentzia eta aukera. Hautu politikoetan, Nafarroako erresumaren mendebaldeko aitzinaldea izan zen jatorrian, eta, gero, kasteilanoen aurkako ala aldeko borroketan, euskaldunen arteko gerla zibil haietan, Gipuzkoa eta Bizkaia
|
baino
gehiagotan egon zen nafartarren alde. Karlistadetan, berriz ere gerla zibilak, beste probintziak bezain beste sufritu zuen.
|
2001
|
|
Urduñan ikusgarriena bere ingurunea dela argi dago, hiria hegoaldetik inguratzen duen zirkunferentzia erdi itxurako harresi natural izugarria, alegia. Anfiteatro arrokatsu itzel horretan altxor bat
|
baino
gehiago dago, txanodun monjearen itxura duen Frailearen tontorra bitxiaren azpiko Tertangako arroila esaterako.
|
|
Jakina, nik ez dut esango gu ezkerrekoak garela eta beste guztiak ez direnik. Bi ezker
|
baino
gehiago daude herri honetan. Nik uste dut gure botoa ezkerreko botoa dela, eta arazo sozialetan guk hozka egin nahi dugu baina zoritxarrez ezin dugu egin komunikabideek eta horiek guztiek uzten ez dutelako, hori ezin da memento honetan aipatu ere egin.
|
|
Ez da sail arazoa, sail bat edo beste izan ez da inportantea, baizik eta zer politika egingo den orokorrean. Ezkerreko politika egiteko sail bat
|
baino
gehiago dago; batzuk beste batzuk baino egokiagoak dira, egia da. Baina gu ez gara itxita.
|
|
Zineklubak ugaritu egin dira, Euskal herrian bertan 40
|
baino
gehiago daude, zer dela eta fenomeno hau. Zinemazaleen matxinadarekin ala ikusleen eskakizunekin zerikusi handiagoa duela uste duzu?
|
2003
|
|
Baina, lorategiaz bete betean gozatu nahi badugu, guk egin ditzakegu hasierako prozesu horiek guztiak. Aukera bat
|
baino
gehiago dago. Haziak ereitea da ohikoena, adibidez urteko landareak badira.
|
|
Eta hain zuzen horrexek bultzatu du, hein handi batean, bere gogoeta hauek idaztera Iban Zaldua. Onartzen du euskal literaturak urrats garrantzitsuak eman dituela unibertsala izatera iristeko bidean 60ko hamarkadatik hona, baina unibertsaltasun horretara iristeko modu bat
|
baino
gehiago daudelakoan dago, eta ziurrenik guztiak ez direla egokienak izango da bere susmoa. Hara zergatik saiatu den azaltzen bere irakurle ikuspegitik prozesu horrek azken urteotan sortu dizkion kezkak eta baita eman dizkion pozak ere.
|
|
Nahiz eta guk Aquarium eta Itsas Museo moduan izendatu, egin diren berrikuntzek eta datozen proiektuek akuarioaren atala indartu nahi dute, ikusgarritasuna nabarmenduz. 5.000 arrain
|
baino
gehiago daude akuarioetan, hiru milioi litro urez horniturik.
|
|
J. M. S. Beste zenbait giza jarduera
|
baino
gehiago dago politika interesen menpe. Eta, agidanez, zenbait interes aurrera ateratzeko, egiak baino gehiago laguntzen du gezurrak.
|
2004
|
|
Eta hala, munduko estatu eleanitzen ereduak ikertu ditugu arretaz, gero hortik Espainiako Estaturako proposamenak ateraz. Orain arte, Euskal Herriko edo Kataluniako politikariek bazekiten Suitzan hizkuntza bat
|
baino
gehiago dagoela, baina suitzar zigilu bat sekula ikusi gabeak ziren".
|
|
Biak, uste dut, beharrezkoak dira. Beharrezkoa da Espainian nazio bat
|
baino
gehiago daudela onartzea »gero hortik ondorioak ateratzeko, baina baita gertakari horren garrantzia erlatibizatzeko ere»; eta premiazkoa da espainiar nazionalismoaz mintzatzea »eta, beharbada, horretarako ikuspuntu pribilegiatua dugu euskaldunok, oraindik orain plazaratu izan den liburu batek erakusten duenez». Dena dela, baliteke balizko erreforma hori gauzatzea, ez baita gauza batere ziurrik.
|
|
Zerk eramaten du oso herri erdaldun bateko gizabanakoa euskaltegira? Arrazoi bat
|
baino
gehiago egon badaiteke ere, Sergio Gonzalez karrantzarrak horietako bat eman digu, berez okerra izanik dena adierazten duen esaldiaren bidez: " Euskaldun izanda euskaraz ez jakitea bete gabeko zuloa zen niretzat".
|
|
Adibidez, egoera konkretu batean, norbait justua ez baldin bada eta gizalegez jokatzen ez badu, esaten duzu" begira hau Makiavelikoa da". Eta txirrindulari bat
|
baino
gehiago daude, ez Makiavelikoak bakarrik, oso osorik Makiavelo direnak.
|
2005
|
|
Solidario izateko modu bat
|
baino
gehiago dago eta askok Hirugarren Munduko ekintzetarako dirua ematea aukeratzen dute, baina dudarik gabe inplikazio handiena eskatzen duen bidea boluntario lanean aritzea da. Agustin Ugartek 75 urte baino gehiago ditu eta 70eko hamarkadatik garapenerako lankidetzarekin lotuta dauden lanetan dihardu.
|
|
Fernando Irakulisek espetxealdiko urte kopuruaren bilakaeran erreparatzeko eskatu digu: «Lehen ezinezkoa zen kartzelan 15 urte
|
baino
gehiago egotea, baina gainditu zen; gero 20 urtekoa zen muga, baina hura ere gainditu zen. Orain 20 urterekin ere ez da onartzen kanpoan egotea.
|
|
Noraino eraman dezakete herri hau subiranotasun maila ezberdinek? Guk gure liburuari «subiranotasunak» jarri diogu izenburuan, subiranotasun bat
|
baino
gehiago baitago auzitan. Subiranotasun horien artean itun bat egin da, elkarren errespetuz.
|
2006
|
|
Baina %10 hori belaunaldi oso baten ordezkari izango da. Laborategi honetan orain bertan 50 eskeleto
|
baino
gehiago daude. Horietako bakoitza izen eta abizendun pertsona bat da, eta familia bat du atzean.
|
|
Golfaren xarmak harrapatu du Badallo, eta bera bezala beste hainbat ere bai. Euskal Herrian 18.000 jokalari federatu
|
baino
gehiago daude. Futbola, arrantza eta ehizaren ondoren jokalari federatu gehien dituen kirola da.
|
2007
|
|
Orain arte lurra lantzetik bizi izan gara haraneko gehienok. Gaur egun, esne sektorean, berrehun haztegi
|
baino
gehiago daude, gehienak berrogei eta berrogei eta hamar esne behiz osatutakoak. Haragitarako behiak ere badira, jakina.
|
|
Esan behar da hau dela argitaratu dudan lehen liburua, baina liburu proiektu bat
|
baino
gehiago egon da lehenago. Beste poema liburu bat osatua izan nuen, eta noski, hori ez zen batere" Groucho liburua".
|
|
Askotan, ordea, esanahia eta errealitatea ez dira bat etortzen, hutsik dauden etxebizitzetan bizitza gutxi izaten baita. Elkartzen mugimenduaren arabera, Euskal Herrian 255.000 etxebizitza
|
baino
gehiago daude hutsik eta ehun mila pertsona inguruk dauka etxebizitza beharra. Etxe hutsak okupatu eta horiei bizitza ematea, ordea, Hego Euskal Herrian delitua da 1996az geroztik.
|
|
EAEren atzetik Kantabria, Asturias, Balear Uharteak eta Nafarroa dira emaitza gehien dituzten estatuko autonomia erkidegoak. Guztietan 40 emaile
|
baino
gehiago dago milioi biztanleko.
|
|
Zuberoan abertzaletasuna finkatzea zaila dela erran digu: " Abertzale izateko modu bat
|
baino
gehiago dago, alta". Autonomia eraiki (Autonomiae) ekimeneko kidea da.
|
|
Bai, esandako hainbat gauza ez nuke orain errepikatuko. Beti kritikatzen aritu izan gara baina, akaso, kritikatzeko
|
baino
gehiago dago aldarrikatzeko. Lehen mundua aldatu nahi genuen, orain konturatu naiz mundua ezagutu egin behar dela, mundu honetan denetik baitago, ezagutzea da kontua.
|
2008
|
|
Can Ruti ospitaleko Tuberkulosi Esperimentaleko Unitatean aritzen da Cardona eta berak asmatutako botika da munduan gaur egun tuberkulosiaren kontra txerto moduan erabiltzeko dagoen tresna bakarra. Aurreneko pausoak behar bezala gainditu ondoren, iazko maiatzean gizakiekin hasi zituen probak, 24 boluntarioz osatutako taldearekin egindako ikerketan.XXI. mendean gauden honetan, 2.000 milioi pertsona
|
baino
gehiago daude mundu osoan tuberkulosiak jota. Baina bestetik, medikuntzak azken 50 urteotan egindako aurrerakuntzei esker, Koch en baziloak kutsatutako pertsonen %10ak besterik ez du tuberkulosia garatzen.
|
|
Ildo beretik egin du Joan Ramon Resinak bere galdera. " Posible da euskal literaturan Atxaga bat
|
baino
gehiago egotea?". Mari Jose Olaziregik, azkenik, euskal literaturaren ajeak aipatu ditu; hizkuntzaren transmisioan dagoen defizita, irakurzaletasun maila baxua, euskaraz irakurtzeko zailtasunak...
|
|
Izan ere, euskal gatazka politikoak lehenik eta behin zerbait eskatzen badu, hori geure arteko gutxieneko adostasun edo akordio nazional bat da. Gure korapilo politikoa askatu nahi badugu, lehenik geure artean jarri behar gara ados, zeren begi bistakoa da euskaldunen artean gatazkari buruz eta horren irteerari buruz ikuspuntu bat
|
baino
gehiago daudela. Egia da euskal gatazka politikoak baduela baita kanpo dimentsio bat ere, Estatuarekin lotzen gaituena, hitz egin eta negoziatu beharrekoa, dudarik gabe.
|
|
Pisu sozial, aterpetxe, egokitutako garaje edo pentsioetara jotzen du hainbatek, campinga bera ere, garai batean alternatiba zen arren, garestiegia delako egun. Kasurik krudelenetan, autoan lo egiten bukatzen dute. Caritas erakundeak aditzera eman duenez, halako egoera jasan duten gizonezko bat
|
baino
gehiago dago gaur egun ate joka dituzten eskaleen artean.
|
|
Gutxi dira Euskal Herrian Urnietak duen moduko ondare megalitiko oparoa erakutsi dezaketen udalerriak. Adarra Mandoegi mendikatean eta Urumea eta Leitzarango arro inguruetan, 140 megalito
|
baino
gehiago daude sailkatuta. Historiaurrera bidaiatzearen parekoa.Goiburu auzoko jatetxe ezagun batetik abiatzen da, kasurik gehienetan, Adarra gailur ezaguna Lekaio eta Agerre izenak ere baditu jomuga duen ibiltari andana.
|
|
Gobernua parapolitika eskandaluetan murgildu da, 63 parlamentario uribista
|
baino
gehiago daude nahasita talde paramilitarren aferetan. Ralitoko bileretan egon ziren [2001eko uztailaren 23an Estatuko hainbat ordezkarik eta Auco paramilitarrek egindako bileraz dihardu] estrategia prestatzen, paramilitarismoaren eta narkotrafikoaren menpeko errepublika eratzeko.
|
2009
|
|
Zerbait badaki horretaz Carles Mantecak, Televisio de Catalunyako antena eta programazio zuzendariak; han bost urte daramate bost kanalekin, bata orokorra eta besteak arlo zehatzei begirakoak. " Kalitatea jaisten dela?", diosku," bai, baina kalitate mota bat
|
baino
gehiago dago (teknikoa, edukizkoa...), eta ikusi behar da zeini eusteko egiten den ahalegina. Gure kasuan, seguruenik, berrikuntzaren kalitatea da galtzailea, alegia, programa batzuk errepikatu behar ditugu, ordutegi desberdinetan.
|
|
Bestean, Serantes mendiko ondare naturala eta haren kontserbaziorako egiten ari den lana ezagutaraztea dira helburuak. Gastronomia bikaina
|
baino
gehiago dago Santurtzin.
|
2010
|
|
Aldiz, bestela da pertsonak izan gizon, izan emakume, gauzaki egiten dituzten aldizkarietan. Hor bai, hor emakume asko
|
baino
gehiago dago. Jo ezazu, adibidez, Espainian aurrerakoia omen den El Pais egunkarira, jo iragarki orrialdeetara, han bai, han asko baino gehiago dira emakumeak.
|
|
Alegia, zergatik utzi zuten Irailaren 11koa gerta zedin, atentatugileak hemen zirela jakinda. CIAk bazekien suizida haietako batzuk hemen zirela, informazioa zuen, baina ez zion FBIri jakinarazi… Agentzia horien artean komunikaziorik ez dagoela diote, baina nire ustez, hori
|
baino
gehiago dago hor.
|
|
Estrasburgon eta Bruselan, erabaki politikoak hartzen ari den europarlamentari bakoitzeko enpresen interesak zaintzen dituzten 20 agente
|
baino
gehiago dago. " Interesen ordezkari" izendatzen dituzte beren buruak, prentsak lobbysta deitzen die, eta beren lana dute eurodiputatuen jardueran eragitea.
|
|
Feminismo bat
|
baino
gehiago daude. " Beste ahots feminista batzuk" iritzi korrontea da, 2006an sortu zena feminismo ofizialari erantzun gisa.
|
2011
|
|
Azken boladan eztabaida sutsua piztu da Infernuko Zubia igarobide seguruagoa bilakatzeko hartuko omen dituzten neurrien inguruan. Aukera bat
|
baino
gehiago dago mahai gainean: denboraren joanak eta mendizaleen joan etorriek erabat leundutako harkaitzak zizelkatu eta laztu, burdinazko katea itsatsi harkaitzari...
|
|
* Hoztu elikagaiak behar bezala. Egoera onean mantentzeko, esnekiek, izozkiek eta zukuek batez ere ez lukete hamabost minutu
|
baino
gehiago egon behar hozkailutik kanpo, kontsumitu aurretik.
|
2012
|
|
Antzeko zerbait ondorioztatu dute Alemaniako zenbait ikertzailek: pertsona bat, oro har, web orrialde baten aurrean ez da 10 segundo
|
baino
gehiago egoten.
|
|
Eskuinean euskarazko baliokidea jartzen joan dira erabiltzaileak. Boluntarioa sartu eta ordurako itzulita baldin badago itzulpen aukera bat
|
baino
gehiago egon daitezke, gustukoena bozka dezake edo bestela norberaren proposamena egin. Itzulpenak onartua izateko bozka kopuru gutxienekoa behar du.
|
|
45.000 baino gehiago? Ez naiz ausartzen hori
|
baino
gehiago egongo den esaten, baina goia jo duela inondik inora. Azkeneko urteetan behea jo duena hizkuntza politika izan da, hizkuntza politika ausartagoekin eta abarrekin, berriro gora egiteko aldagai guztiak daude.
|
2013
|
|
Trenbide zaharraren lorratzean jarraitu dugu guk, eta Endarlatsa igaro bezain pronto tunel luze bat aurkitu dugu, 150 bat metrokoa. Tunel bat
|
baino
gehiago dago bidean, baina hau bezain luzeak beste bi baino ez Igantzira iristear bigarrena eta Sunbilla aurretik hirugarrena eta mugimendu sentsoreen bidez argia automatikoki pizten da hiruretan etengailua ere badago tunel sarreretan, baina badaezpada linterna eramatea komeni da.
|
|
Jolasgarri izan liteke zenbaitetan. Baina jokoan edo entretenimendu hutsa
|
baino
gehiago dagoenean euskararen inguruko diskurtsoak eraikitzean, adibidez, zorrotzagoak izan genukeela iruditzen zait, besterik ez bada, gure zain beti aizkorarekin dabiltzan horiei aukera gutxiago emateko.
|
|
Badakigu zer nolako aurreikuspenak egiten diren, gehienetan bi hiru hilabeteren buruan zaharkituta geratzen baitira; baina nola jakingo dugu hemendik 37 urtera zer gertatuko den populazioarekin? Aldagai bat
|
baino
gehiago egonda: etorkinak, jaiotzak sustatzeko politika publikoak eta abar.
|
2014
|
|
Baiona, Donibane Lohizune, Tolosa, Bergara, Arrasate, Gatzaga, Gasteiz… Oso egun gutxitan zeharkatu zuen Euskal Herria. Bigarrenean berriz, hilabete
|
baino
gehiago egon zen hemen: 1801ean.
|
2015
|
|
Sendabelar arrunta da; kontuz erabili behar da, eta batez ere ongi identifikatuta: bat
|
baino
gehiago dago, eta denek ez dute, ezta gutxiago ere, eragin bera. Jaki ere bada:
|
|
Libre utzi zuteneko mamia behin behineko espetxe zigorra betetzeari buruzko arauen interpretazioan zegoen. 2008an Konstituzio Auzitegiak erabaki garrantzitsua hartu zuen behin behineko espetxealdiaz, beti ere zigor bat
|
baino
gehiago dagoen kasuei eragiten diena. Auzitegiak ebatzi zuen bigarren edo hirugarren, laugarren… zigorraren behin behineko espetxealdia, guztira bete beharreko espetxe zigorretik kenduko zela.
|
|
Mikel Garcia Idiakezek Argia honetan aurrerago azaltzen duen moduan, etorkinen iriste masiboenarekin egin du topo aurrez aurre Europak. Abisatuta geunden, lau milioi
|
baino
gehiago daudela itsasoa zeharkatzea deliberaturik Turkian, Libanon, Jordanian eta beste hainbatetan. Udan ikusi zaio neurria uholdeari.
|
|
Honek esan nahi du etengabe egokitu behar dugula, baina instituzioak eta nazioarteko laguntzarako erakundeak ez dira gai erritmo horri aurre egiteko. Siriako gatazka adibidez, teorian gerra zibil bat da, baina errealitatean, eskualdeko eta nazioarteko aktoreek dituzten esku hartze guztiak aintzat hartuta, gutxienez eskualde mailako kategoria eman genioke, hamabost herrialde
|
baino
gehiago daudelako gatazkan inplikatuta, eta Irak, Libano, Jordania edota Turkiari eragin dielako. Horrelako gatazka bat lehertzen eta enkistatzen utzi du nazioarteko komunitatearen eta eskualdeko botereen pasibotasunak.
|
2016
|
|
Baina ez dute sartzeko itxaropena galdu. 10.000 pertsona
|
baino
gehiago dago Idomenin, eta sinetsita daude egoera horretan ezin dituztela luzaz mantendu. Horregatik ez dira beren lekutik mugitzen.
|
|
Sentimenduei hitza jarri dietela eta oinarrizko printzipioez mintzatzeko aukera izan dutela nabarmendu digu irakasleak: denok garela inportanteak, irtenbide bat
|
baino
gehiago daudela, norberak bere iritzia izateko aukera daukala…" Printzipio horien arabera, bakoitzak kokatuko du bere burua. Ez pentsa, esan ohi diet, zuek sentitzen duzuen hori guztia helduok soluzionatuta dugunik.
|
|
Sardinian bertan ohitura bat
|
baino
gehiago dago. Lau aldaera bereizten dira eta guk egiten duguna uhartearen hegoaldean baino ez duzu entzungo.
|
|
Dastamenari, baratzea; usaimenari, lorategi mediterraneoa; ukimenari, lorategi frantsesa; ikusmenari, lorategi ingelesa; eta entzumenari, lorategi japoniarra, bere errekasto eta ur laster soinuarekin. 30 zuhaitz espezie, 95 zuhaixka espezie eta 70 lore espezie
|
baino
gehiago daude parkean, urteko sasoiaren arabera paisaian aldaketa handiak eragiten dituztenak. Gune berde hori, noski, bizitoki ezin hobea da basoko animalia ugarirentzat.
|
2019
|
|
Mende bukaeran jada, Argia prest zegoen XXI. mendeko iraultza digitalari eusteko. Gainerako hedabideetan moduan, urteetako eztabaida izan da edukiak libre edo ordainduz eskaintzea, eta behin
|
baino
gehiagotan egon da Argia bere edukiei giltza jartzekotan, baina azkenean beti gailendu da doan eskaintzearen aukera. Euskarak berez baditu nahiko oztopo egungo gizartean, guk gehiago jartzeko moduan; beraz, errentagarritasunaren aurretik hau giltzarrapoak lortzen duen ere oso zalantzazkoa Argiak zabalkundea hobetsi du XXI. mendeko lehen bi hamarkada hauetan.
|
|
Gaur gaurkoz, zigilu ekologikoa duten 50 ekoizle
|
baino
gehiago daude egitasmo hasi berrian: fruta eta barazkiak, edariak, olioak, kontserbak eta landutako jakiak, ogia, haragia, esnekiak edota bidezko merkataritzako kafe eta azukrea eskaintzen dute.
|
|
Zer dago horren atzean? Ez dakit zein diren puntu klabeak, uste dut faktore bat
|
baino
gehiago egongo dela, baina gero errealitatea da toki batzuetan ez gaudela. Ez gaude.
|
|
Euskal Herriko zazpi probintzietatik jaso dituzte urteotan haziak. " Zaila da zaindari kopurua kalkulatzen, baina gutxi gorabehera, hazien 200 zaindari
|
baino
gehiago egonen dira ziur, eta fruitu arbolenean 300 bat ere bai", azaldu du.
|
|
Datu judizialekin erantzun nahi izan zion galderari: 2015eko azken sei hilabetean 700 pertsona
|
baino
gehiago zeuden ustelkeriagatik inputatuta Espainiako Erresumako epaitegietan; 2019ko lehen sei hilabetean, aldiz, 52. " Ematen du arrakasta izaten ari garela ustelkeriaren aurkako borrokan", ondorioztatu zuen.
|
2021
|
|
Asko, ezta? Bai, jende asko maite dugu, eta pertsona bat
|
baino
gehiagorekin gaude afektuz lotuta, garbi dago. Maita dezakegun jende kopurua ez da mugagabea, hori ere egia da, maitasunak lotura galdegiten duelako, eta loturak denbora, baina tira; maitasuna jende askori zabal dakiokeen sentimendua dela, gu guzion esperientziak eta bizipenek ongi frogatutako egitatea da.
|
|
Aldiz, bigarren hodiarekin atera dute zigor ekonomikoen artileria osoa, Nord Stream 2 gelditu eta proiektuan parte hartzen zuten konpainia askori ihes egitera behartuz. AEBen erasoaren oinarrian faktore bat
|
baino
gehiago daude. Hasteko, Gas Natural Likidotuak (GNL).
|
2022
|
|
Politika aldatu dute. Lehen baztertu zituzten faktore batzuk alderdi soziala, ingurumenarekin lotutakoa edo teknologikoa lehen lerrora ekarri dituzte egun. Munduko 5G estazio guztien %70
|
baino
gehiago daude Txinan. Oso aurreratuta daude industria iraultza berriaren esparru jakin batzuetan, eta Txinak prozesu hori gidatu nahi du.
|
|
Gerta daiteke norma baino zakil ttipiagoarekin edo barrabilik gabe sortzea, azkenean XY kromosomez gain, gutxienez X bat gehiago duelako" Klinefelter sindromea", iturrien arabera, 1/ 500 edo 1/ 1.000). 30 tipologia
|
baino
gehiago daude intersexualitatean. " Atipikoak eta ezegokiak dira gure gorputzak medikuntzarentzat", dio Bastien Charleboisek, autoritate honen arabera klitori bat handiegia izan daitekeelako eta zakil bat berriz ttipiegia.
|
|
Energia berriztagarrien inguruan, adibidez, eguzki plakaz eta haize errotaz ari dira betetzen lur sailak eta mendiak. 50 proiektu
|
baino
gehiago daude Nafarroa osoan. Kontsumo propiorako, aldiz, etxean jarri nahi badituzu azpiegiturak, oztopo eta burokrazia piloa aurkitzen duzu.
|