|
2001
|
|
|
" Gartzela? Kateak daramatzana ez da zoriontsua, erdibiturik dadukat bihotza eta sinetsi ene begietan itsasoan
|
baino
gatz geihago dagoela.
|
|
2003
|
|
|
Aukera polita izanagatik, arraina
|
baino
gatz gehiago eta proteina gutxiagokoak
|
|
|
Aukera polita izanagatik, arraina
|
baino
gatz gehiago eta proteina gutxiagokoak
|
|
2004
|
|
|
Horregatik txorizoak eta gainerako hestekiek (baita urdaiazpiko onduak eta egosiak ere) solomoak, txuletak, saiheskiak eta gainerako animali atalek
|
baino
gatz gehiago daukate: hamar aldiz gehiago, hain zuzen.
|
|
2005
|
|
|
Gainerako laginek
|
baino
gatz gehiago.
|
|
2006
|
|
|
saltsa batetik bestera alde handi handiak daude: maionesak eta allioliak ketchup edo barbakoa saltsek baino askozaz ere gantz gehiago daukate eta, hortaz, zazpi aldiz kaloria gehiagoz hornitzen gaituzte; mostazak, berriz, barbakoa edo ketchupak
|
baino
gatz gehiago dauka (bi halako) eta maionesak edo cocktail saltsak baino zazpi aldiz gehiago; ketchupak allioliak baino bi halako gatz dauka eta maionesak baino hiru halako.
|
|
|
Batetik bestera sekulako aldeak daude: maionesak eta allioliak ketchup edo barbakoa saltsek baino zazpi aldiz kaloria gehiago dauzkate; mostazak, berriz, barbakoa edo ketchupak
|
baino
gatz gehiago dauka (bi halako).
|
|
|
Eta, geroaldian osasun arazo gutxiago izateko, osasun oneko pertsonek ere eduki osoaren %1, 3
|
baino
gatz gehiago daukaten elikagaiak neurriz kontsumitu lituzkete.
|
|
|
Aztertu ditugun eta gure dietan ohi ohikoak diren 67 elikagai prestatuen erdiek baino gehiagok osasun eta nutrizio alorretako adituek komenigarri jotzen dutena
|
baino
gatz gehiago daukate
|
|
|
Hala ere, Erresuma Batuko agintariek uste dute britainiarrek gatz gehiegi kontsumitzen jarraitzen dutela. Azterketa epidemiologiko baten arabera, herrialde hartako 26 milioi biztanlek behar
|
baino
gatz gehiago hartzen dute. Gizonek, batez beste, 11 g/ egun kontsumitzen dute, eta emakumeek, berriz, 8,1 g/ egun.
|
|
2008
|
|
|
Saldarik gehienek
|
baino
gatz gehiago du(% 1), eta proteina gutxiago(% 0,2), nahiz eta esaten duen urdaiazpiko egosia ere badaramala oilasko haragiaz gain.
|
|
|
Jaki batek guri komeni
|
baino
gatz gehiago duela esateko,% 1,5etik gora izan behar du gatza eta% 0,6tik gora sodioa.
|
|
2009
|
|
|
Espainian, batez beste, 9,7 g gatz kontsumitzen da pertsonako egunean, Munduko Osasun Erakundeak gomendatzen duen kantitatearen ia bikoitza (egunean 5 g baino gutxiago pertsonako), eta populazioaren %80k gomendatutakoa
|
baino
gatz gehiago kontsumitzen duela kalkulatzen da. Hori da, hain zuzen ere, Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak (AESAN) Madrilgo Unibertsitate Konplutentseari (UCM) eta Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeari (OCU) eskatutako gatz irensteari buruzko bi azterlanetan jasotako ondorioetako bat.
|
|
2010
|
|
|
Espainiarren %80k gomendatutakoa
|
baino
gatz gehiago kontsumitzen du. Egunean batez beste 10 eta 12 gramo artean hartzen direla kalkulatzen da, eta Munduko Osasun Erakundeak (OME), berriz, egunean 5 g baino gehiago ez hartzea gomendatzen du.
|
|
2011
|
|
|
Kezka handiagoa da errealitate horrek haurrei eragiten dienean; izan ere, garatzen ari diren organoei (giltzurrunei, esaterako) ondorio negatiboak eragiteaz gain, helduaren etorkizuneko osasunari ere eragin diezaioke. Hurrengo erreportajeak azalduko digu nola kontsumitzen duten haurrek gomendatutakoa
|
baino
gatz gehiago, zer kalte eragiten dituen horrek eta zer proposatzen duen Espainian gatz gutxiago hartzeko planak.
|
|
|
Tom & Katrien Gatz gehiegi kontsumitzearen arazoa ez da helduentzat soilik. Erresuma Batuan egin berri den azterlan batek erakutsi duenez, ikerketan sartu ziren zortzi hilabeteko haurren %70ek gomendatutakoa
|
baino
gatz gehiago kontsumitzen zuen (400 mikrogramo sodio eguneko), eta batzuek ia hirukoiztu egiten zuten kopuru hori. Datua kezkagarria da; izan ere, adin goiztiarretan gatz asko kontsumitzeak osasunean eragin dezake etorkizunean, epe luzera odol presioan izango dituen ondorioak zehazten baitira.
|
|
|
Aurkikuntza horren arrazoiak elikadura osagarrian bilatu behar dira, hau da, elikagai berriak sartzean, testura, zapore, aroma eta alderdi gehiago izatean. Haurtxoetan
|
baino
gatz gehiago Elikagai berriak janez gero, haurtxoek gatz gehiegi kontsumitzen dute. Ikerketa britainiarrak erakutsi zuenez, sei hilabeteren buruan elikadura osagarria hastea gomendatzen den arren, lehen solidoak hiru edo lau hilabeteren buruan ematen ziren.
|
|
|
Espainian, batez beste, 9,9 gramo gatz kontsumitzen da pertsonako eta eguneko, hau da, Munduko Osasun Erakundeak gomendatzen duenaren ia bikoitza (gehienez ere 5 g egunean). Halaber, Espainiako populazioaren %80k gomendatutakoa
|
baino
gatz gehiago kontsumitzen duela kalkulatzen da. Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak (AESAN) datu hori gogorarazi du “Cuídate+.
|
|
2012
|
|
|
Herritarren% 88k komeni
|
baino
gatz gehiago hartzen dutela uste da, eta gatz hori, nagusiki, elikaduraren bidez barneratzen dutela.
|
|
|
Beste zenbaitetan, mezu eta aipamen erakargarriak jartzen dizkiete produktu batzuei (adibidez, bitamina eta mineral asko eta askotarikoak dauzkatela), eta gurasoek okerreko ondorioak atera ditzakete horien egiazko elikadura balioari buruz, eta gerta daiteke ohartu ere ez egitea azukre gehiegi daukatela, gantz asko edo haurrei komeni
|
baino
gatz gehiago.
|
|
|
Bestalde, aperitibo horren ekarpen nutrizional osasungarria baldintzatu eta desitxuratu egiten da zera eginez gero: olio gehiegi erabili zartaginean salteatzeko, gurina erabili olioaren ordez zapore handiagoa lortzeko, behar
|
baino
gatz gehiago bota edo kontrapuntu gozoa emateko azukrea edo eztia erantsi.
|
|
|
Espainiako biztanleen batez besteko gatz kontsumoa 9,7 gramo da pertsonako, egunean; Osasunaren Mundu Erakundeak, berriz, 5 gramo gomendatzen ditu. Espainiarren %80k gomendatutakoa
|
baino
gatz gehiago kontsumitzen du. Gatz kontsumoa da arteria presioa eta, beraz, gaixotasun kardiobaskularrak handitzeko faktorerik garrantzitsuena.
|
|
2013
|
|
|
Ketchupak, gainera, tomate frijituak
|
baino
gatz gehiago izan ohi du.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, Estatuko herritarrek behar
|
baino
gatz gehiago hartzen dute lehendik ere: Osasunaren Mundu Erakundeak gomendatzen duena halako bi.
|
|
|
Irudia: tan4ikk 1 Gatza Azterketa batzuek, 2006ko ekainean argitaratu zutenek adibidez, Heird eta kolaboratzaileak, 6 eta 11 hilabete bitarteko haurrek %33
|
baino
gatz gehiago hartzea aholkatzen dute. Ez dira albiste onak:
|
|
2016
|
|
|
Horregatik, garrantzitsua da etiketari erreparatzea, eta gogoan izan «azukre erantsirik gabe» bezalako esaldiek ez dutela esan nahi produktuak azukrerik ez duenik, ez dela azukre sinplerik erantsi eta produktuak azukre naturalak dituela. 5 Kontuz elikagai gaziekin Borroka egin beharreko zaldietako bat da, Osasunaren Mundu Erakundeak gomendatutakoa
|
baino
gatz gehiago hartzen baitu Espainian. Zehazki, eguneko batez besteko gatz kontsumoa 9,8 gramokoa da, gomendatutakoaren bikoitza.
|
|
2017
|
|
|
Izan ere, 7 eta 11 urte bitarteko txikitan, gernuan 24 orduz iraitzitako sodio kopurua neurtu dute. Datu horrek erakusten du lan zientifiko gehienetan egiten diren dieta dietetikoek
|
baino
gatz gehiago hartzen dutela. Azterketan egiaztatu zen gehienek(% 84,5) 4 g gatz baino gehiago hartzen zituztela egunean, eta 10 urtetik gorakoen% 66,7k 5 g baino gehiago hartzen zituztela egunean.
|
|
|
Azterketan egiaztatu zen gehienek(% 84,5) 4 g gatz baino gehiago hartzen zituztela egunean, eta 10 urtetik gorakoen% 66,7k 5 g baino gehiago hartzen zituztela egunean. Gehiegizko pisua zuten haurrek pisu normalekoak
|
baino
gatz gehiago hartu zutela ere ikusi zuten, eta hori azal daiteke, gatza hartzeak gosea eta egarria areagotzen dituelako, eta, horrela, energia kantitate osoa handitu egiten delako. Julio Basultto dietista nutrizionistak ere azpimarratzen du zenbat eta gatz gehiago kontsumitu, orduan eta edari azukretsu gehiago edaten dituela, Hyperlintentsio eta Pediatrics aldizkari ospetsuetan bildutako ikerketetan oinarrituta.
|
|
2018
|
|
|
Oro har, gatza ugariagoa da irin integralekin edo azukrerik gabe egindako gailetetan. Baliteke fabrikatzaileek zuntz gehiago edo azukre gutxi izatea (zaporeari modu negatiboan eragiten dioten faktoreak) gainerakoek
|
baino
gatz gehiago gehituta konpentsatu nahi izatea.
|
|
2020
|
|
|
Hori gutxi balitz, preziorik altuena duten ogien artean egoten dira, eta, beraz, ez dira hain gomendagarriak. Espezialitateetako ogiek zuntz asko dute (%8 inguru), baina, bestalde, ogi zuriak eta integralak
|
baino
gatz gehiago dute (%1, 2 inguru). Gainera, osagaien arabera, gantz eta proteina kopuru handia izan dezakete (adibidez, haziak badituzte, seguru asko gantz proportzioa nahiko handia izango da), eta hori kontuan hartu behar da, batez ere kaloria ekarpena dela eta.
|
|
2022
|
|
|
Donostiako hirukotea bueltan da; egia esan, ez da inoiz joan, baina azkenaldian sarean argitaratutako abestiei berri batzuk gehituta, hamar kantuko disko interesgarria osatu dute. Baliteke lan berriak aurrekoak (Itsuen aroa)
|
baino
gatz gehiago edukitzea, eta sonoritate apur bat gogorragoei lekua utzi izana ere. Ez dugu, haatik, eskema aldaketa sakonik sumatuko, ahotsaren leuntasun handiegia nagusi baita.
|