|
2002
|
|
|
Ziur aski, gertaerak kontatzeko euskara eta espainiera erabiltzearekin batera, denbora aldaketak eta fokalizazioa dira eleberri honen testu estrategia nabarmenenak. Narratzaileak eleberriaren lehen bost atalak behar ditu ihesaldiak irauten duen hiru minutuak kontatzeko,
|
baina
protagonistaren heriotzaren ostean iragaten diren 53 minutuak seigarrenean, azkenekoan, kontatzen dira. Denbora proustiarra nagusitzen da testuan, eta denbora horretan, errepikapen eta asoziazioen bidez, protagonistaren iraganaren berri jasotzen da.
|
|
2005
|
|
|
Antzezlanaren arrakastaren gakoa horixe izan omen da, hasieratik euskaraz lan egitea eta Alkainen ustez, «horrek sinesgarritasuna eman dio lanari eta jendeak igarri du». Baserri giroan kokatutako obra da Kutsidazu bidea, Ixabel,
|
baina
protagonista euskaldun berri urbanita da eta Alkainen iritziz, horrek eragin du ikusle mota asko harrapatzea. Errezilen (Gipuzkoa), adibidez, eszena batzuetan soilik egin omen dute barre.
|
|
|
Emakumea parte hartzaile izatetik protagonista izatera pasatzen ari da, ez da berdin parte hartzaile sinbolikoa edo protagonista izatea, Bidasoako alardeen kasuaz ari naiz. Emakumeak parte hartu izan du
|
baina
protagonista izan gabe. Gizona bezain protagonista izateko bidean dago.
|
|
2006
|
|
|
Ez zuen egiteko gozoa borreroak alde horretatik, eta lanbide hark bere bizitza baldintzatzen zuen erabat, gizartearen aurrean oso gaizki ikusia baitzegoen lan hura. Azken finean, heriotzaren eszenifikazioan rol garrantzitsua zuen borreroak,
|
baina
protagonista nagusia hiltzera zihoan presoa zen.
|
|
|
Nik neuk idazteko izan ditudan zailtasunak protagonistaren bidez kontatu ditut. Maitasun nobela da,
|
baina
protagonista idazteko grina sentitzen duen gizona da, eta, bere buruarekin dituen borrokaldien erruz, idazteko ezinduta sentitzen dena. Eta beste pertsona batek beregan duen konfiantzak bere barruko mamuak uxatzen laguntzen dio.
|
|
|
Ustekabeanagertzen da gatazkaren arrasto bat egunkari txatal baten forman, edo irratiko berribaten forman.
|
Baina
protagonistak, lehendik ere badu bere tragedia partikularra: txarrantxa hesitik askatu beharreko zakurra irratiko entzulearen kasuan, nerabezarotxoroari eta munduari aurre egin beharra Otamendiren ipuineko haurraren kasuan.
|
|
2007
|
|
|
Ekimena handituz joan da. Hasiera baten euskalkia jasotzea zen helburua,
|
baina
protagonistek euren bizitzako pasarte ugari kontatu dituzte; eta, haljja, Eskoriatzako historiaren zati garrantzitsu bat jasotzea lortu dute, hala nola orduko ohiturak, usadioak, bizimodua zelakoa zen eta beste gauza asko.
|
|
2008
|
|
|
|
Baina
protagonistek espero baino errealistagoa izango da filmaren filmazioa. Ezkutuko kamerekin grabatzen dituztelakoan daude eta oztopoei aurre egin beharrean izango dira, batez ere, euren buruari.
|
|
|
Erromako taldeak Taugres kanporatu zuen. 62 nagusitu zen Gasteizen, eta 88 Erroman,
|
baina
protagonista ez zen Radja izan, Joe Arlauckas baizik. Arlauckasek 34 puntu saskiratu zituen Gasteizen, eta 35 Erroman.
|
|
2009
|
|
|
" gero, seme alabak etxetik joan eta egin ginan erlajatu bezela", eta gaztelaniaren aldera gehiago egin. Aztertutako kasuetan," erlaxatze" horrek ez du ekarri finkatutako euskarazko harremana erderatzea,
|
baina
protagonisten kontakizunean sumatzen da aldaketa garaiak beste" intentsitate" bat eskatu ziela, garai hartan jarrera" erlaxatu" hori izan balute agian euskara ez zela nagusituko beraien harremaneko erabileran.
|
|
|
Fisherrek 12 puntu baino ez zituen lortu,
|
baina
protagonista nagusia izan zen porrota saihestu zuen bi hirukoak sartuz.
|
|
|
kostaldean 15 gradutan geratuko dira, eta barnealdean, 13 ºC tan.
|
Baina
protagonista euria izango da: batez ere, lurraldearen ekialdean eta lehen orduetan botako du.
|
|
|
Krisia generikoa dela, esan genezake. Zolaren trilogiako nobelak ez dira haren bikainenak,
|
baina
protagonistaren krisiaren gogoetan haren potentzia nabaritzen da. Baroja, kontalari xarmagarri bixi bixia bai, potentzia bat ez da, pertsonaiaren barnebizitzan barneraino murgiltzen dakiena.
|
|
|
London garaikidera garamatza istorioa, non munduko hiri guztietan bezala espekulazioa eta harekin lotutako mafia jaun eta jabe diren. David Cronenbergek bere Eastern promises en egin zuen bezalatsu, hemen ere gaizkile errusiarrak agertuko zaizkigu,
|
baina
protagonista nagusiak izan gabe. Ritchieri bestelako pertsonaiak interesatzen zaizkio, erdipurdiko gaizkile horiek, lapurretak eta hilketak trakets samar egiten dituzten ganorabako horiek.
|
|
2010
|
|
|
Samuel Sánchez, Denis Menchov, Jurgen Van den Broeck, Robert Gesink, Purito, Vinokourov, Hesjedal edota Kreuzigerrek ere zer esana edukiko dute Pirinioetako errepideetan. Ez dira izarrak,
|
baina
protagonista nagusi bihurtzeko itxaropena badute.
|
|
|
|
baina
protagonista umea izanda.
|
|
|
Antonis Kafetzopoulos aktoreak Stavrosen paperean egindako lana nabarmendu du Tsitosek: Guztiak daude bikain,
|
baina
protagonistaren rola jokatzen duena nik inoiz ezagutu dudan aktorerik argiena da. Zuk bat eskatu eta berak hamar emango dizkizu.
|
|
2011
|
|
|
Gizona bere bakardadean eko Carlosen lehenbiziko eta hirugarren ametsak ere erorikoak ziren,
|
baina
protagonistari atseginak zitzaizkion, eta uretara jausi zen, itsasora zein errekara. Carlosek kuluxka goxoan egin zituen ametsok, siestan telebistaren aurrean lehena, eta gauez hirugarrena, Teresa amorantearen alboan.
|
|
2012
|
|
|
Ibai Esoain istorio kontatzen, Egoitz Eizagirre bertso kantatzen eta Amaia Gutierrez biolina jotzen izan ziren besteak bestek.
|
Baina
protagonistak beste batzuk izan ziren, politikariak.
|
|
|
Melodramaren harian dagoen komedia da,
|
baina
protagonistek umore ukituak mantentzen dituzte. Arrisku handiko lana izan zen bere garaian, ausarta, ama senargabe baten istorioa baitu mintzagai.
|
|
|
La hora de la araña edota El coleccionista de amantes lanak gozatu zituztenentzat, En la mente del asesino dator zinema aretoetara. Aurrekoen ondorengoa,
|
baina
protagonista Morgan Freemanen itxura izatetik Tayler Perryrena hartzera pasatzen da.
|
|
|
Gatzagako Andramariek ere eman dute eman beharrekoa aurtengoari dagokionez. Aitzakia gutxiko jaiak izan dira aurten ere
|
baina
protagonistak aukeratzerakoan, herrikoen bertakoen baimenarekin, aurten gonbidatuak izan dira: otxandioarrak.
|
|
|
beharrik. edo Jende Eskubideen Nazioarteko Begiratokiak duten bezalakoa. Ez dute horiek erabakitzen gerla zibiletan zeinek duen" arrazoia",
|
baina
protagonistei erraten diete borroka armatuan sartuz geroz gerlaren legeak errespetatu behar dituztela, eta errespetu horri buruz eskatzen diete erantzukizuna. Inoiz gurean" irabazlerik eta garaiturik gabeko" bakea lortzen bada, pragmatismo horren bidetik izanen da.
|
|
|
Bistan dena, agoniazko ikuspegi hauek eztabaidagarriak dira,
|
baina
protagonistentzat errealak, eta horietan datza Ezker abertzale ilegalizatua baino zabalago den multzoaren existentzia. Arazo identitarioek irtenbiderik izanen ez duten bitartean, ilegalizatuen koltxoi gisa jarraituko dute.
|
|
2013
|
|
|
egiten duten ezkontza ideiala da. Austenek bukaera biribil hori ematen dio bere nobelari,
|
baina
protagonisten suertea ez daukatenentzat arazoa konpondu gabe geratzen da. Egia da bai ezkontza «mertzenarioak» eta bai «burugabeak» kritikaturik agertzen direla, baina argi eta garbi azaltzen da gizarte horretan zein aukera gutxi dagoen konponbide zoriontsu bat egiteko.
|
|
|
Atzo, eguneko bosgarren filma ikusi eta gero, Canibal pelikularen festara gerturatu ginen. Ez zen jende askorik joan,
|
baina
protagonistarekin hitz egiteko aukera izan genuen.
|
|
2014
|
|
|
Opera publiko berriarengana zabaltzeko asmoz egingo denez, sarrerak erdi prezioan izango dira. Carmen obra interpretatuko dute,
|
baina
protagonisten paperak Ana Ibarra, Paulo Ferreira eta Zoltan Nagy abeslariek egingo dituzte. Gainerako pertsonaiak egingo dituzten protagonistak, berriz, betikoak izango dira.
|
|
|
Penizilinaren gorakada bere ipurmamitan sufritutako belaunaldi bera izan zen, handik urte batzuetara, heroinaren aparraldia gozatu zuena. Zer gozatu, zer sufritu, eztabaidatzeko luzea izan liteke,
|
baina
protagonista berberak kasu bietan, nire harridurarako. Anbulatorioko indizioen zeremonia lazgarri hura jasandako batek nola sar zezakeen, bere borondatez, orratz bat zainetan?
|
|
|
Baina kontaketan distantziak jarri dituzte. Etxeberriak pertsonaiak lotu ditugenero indarkerian,
|
baina
protagonista nagusiari, erasoak jasaten dituenari, hainzuzen ere, ahotsa kendu dio. Balirudike Etxeberriak hartara analogia bat egin nahiizan duela errealitatean gertatzen denarekin; izan ere, biktimen artean gehiengoakisiltasunaren hautua egiten baitu (Bourke, 2009:
|
|
|
bere lagun baten sabeleko argazkiak bere seme alabekin argitaratu ondoren, beste emakume batzuen mezuak jasotzen hasi zen. Edertasun handiko argazkiek osatzen dute, zuri beltzean,
|
baina
protagonistak emakume arruntak eta arruntak dira, eta haien gorputzak oso urrun daude, erdigune lau eta aktoreen artean, bihotzeko aldizkarietan erditu eta aste gutxira. Udaberri honetarako, ‘The Bodies Of Mothers’ (‘El cuerpo de las mujeres’) liburua plazaratu berri dute.
|
|
2015
|
|
|
Lehen begi kolpean, liburu bakarra egin zitzaizun ezaguna, azaleko irudian txingo jolasa klarionaz marraztuta erakusten zuena, zeruraino bidea egiteko bederatzi laukiekin. Aspaldi irakurri izanaren gomuta zeneukan,
|
baina
protagonistaren izena oroitzeko ere ez zinen kapaz. Justu haren ondoan, soldadu errusiar bat zeneukan begira begira, hotzetik babesteko iledun beroki lodi eta txano handi bat jantzita, frankotiratzaile fusil bat eskuetan.
|
|
|
Ehun metro n eta Hamaika pauso n ez bezala, Martutene-n ez dago orainaldian ETAn dabilen militanterik.
|
Baina
protagonisten bizitzak eta nobelako giroa goitik behera determinatzen ditu ETAk. Eta Kepa, protagonistetako bat, etakide izan zen.
|
|
|
Ageri bai, bere nobeletan ageri da Jainkoa,
|
baina
protagonisten gogotik at, gizartean. Eta etsaia da, gizarteko alderik makurrenak erabiltzen baitu, zapaltzea helburu:
|
|
2016
|
|
|
Hurrengo argazkiak ahalmen handiko zoom batekin aterata zeuden, leiho erdi ireki batean zehar. Irudien kalitatea ez zen hoberena,
|
baina
protagonistak ederki ikusten ziren: Baakir zutik eta biluzik, baseball txano bat besterik ez soinean.
|
|
|
Askoz txeratsuagoa zen etxe barnean kalean baino. Erdi lo gelditu zen horrela,
|
baina
protagonista batek beste bati bere labana sudur zulo batean sartu eta mugimendu azkar batez ebaki bat egiten dion eszenaren zain zegoen Joseba, neskaren erreakzioa ikusteko. Espero bezala, Iratiren gorputzak hotzikara moduko zerbait nozitu zuen hura gertatzean eta zeharo esnatu zen.
|
|
|
Istorioak erakusten ditu hainbat gizaki mailo bati arrautzak jaurtitzen eta kontatzen dute mailoa apurtu nahian dabiltzala eroak direlako. Irudia nahiko iradokigarria da berez, beste igergarririk huts eginda ere,
|
baina
protagonisten erotasunaren aipamenari darion arrazionalizazio usainak azken bultzadatxoa ematen dio aztertzailearen gogoari. Aurrekoaren aldamenean, arrautzaren eguzki sinbolismoa dugu gainera, gure orainaldiko testuinguruan oraindik bizirik dagoena, eguraldi onaren eske noiznahi egiten diren hainbat eta hainbat arrautza oparik erakusten duten modura.
|
|
2017
|
|
|
Ez dut filma ikusi ez duzuenen plazera oztopatu nahi; beraz, ez dizuet kontatuko zer gertatzen den,
|
baina
protagonistaren izena defendatu egin nahi dut. Pelikulari hartu diodan itxura baino ez da, baina iruditzen zait Hubert Le Blonen hubrisek ez zuela harropuzkeria oinarri, maitasuna baizik:
|
|
|
Kulturaren prozesu historiko eta politiko sozial bezala Freudekin errepasatu duguna, gauza nahikoa ezagunak ziren,
|
baina
protagonista honek berriro gomutarazten ditu nahi ezta ere?, berrikus dezagun dena barne prozesu bezanbatean: h.d., kulturaren egituratze kanpotiarra arauketa molde hori bada?, instituzioetan?:
|
|
2018
|
|
|
Getarian oso errotuta dagoen itsas kulturaren ikur da Elkano, eta beraz, oro har, getariarrentzat ohore handia da tripulazioko kide gisa aritzea. Antzezle nagusiak zozketaz hautatzen dira herritarren artean,
|
baina
protagonista nagusiak, 18 marinelen papera gatibu ekarritako hiru indigenak ez dira agertzen emakumeek ezin dute egin," pertsonaia historikoen generoari" eusteko. Abuztuaren 7an izango da aurtengo edizioa.
|
|
|
desberdina izan zen beste neskatilengandik. Kontakizunean zehar desberdintasun hori aldika ondoez eta aldika harrokeria iturria da,
|
baina
protagonistak badu horren berri inplizituki legea eragile esplizitu gisa agertu baino lehen bere kontakizunean. Herculinek ez du zuzenean bere anatomiaren berri ematen egunerokoetan, baina Foucaultek Herculineren testuarekin batera argitaratutako txosten medikoek pentsarazten dute Herculinek ziuraski edo zakil txiki bat edo klitori handi bat zuela, aluaren lekuan «kale itsu bat» zeukala, medikuen hitzetan esateko?, eta, horretaz gain, ez omen zeukala bular femeninoen arrastorik.
|
|
|
Nola lortu zaintza ezkongabea bazara? Epailearen erabakia,
|
baina
protagonista gehiagorekin Nork ematen du zaintza. Epaileak du azken erabakia.
|
|
2019
|
|
|
Baina hori ez zen hain inportantea, ahotsa baizik. Azkenean narratzaile bat erabili dut hirugarren pertsonan kontatzen duena,
|
baina
protagonistaren ahotsarekin nahasten dena; eta jolas hori dago nobelan zehar, nolabait nahastea narratzailearen kanpoko ahotsa eta pertsonaia nagusiarena. Horregatik, batzuetan, anbiguoa suerta daiteke:
|
|
2020
|
|
|
Baina ez zen hori Bergman Von Sydow bikotearen lan bakarra, zenbait urtez zuzendariaren ideien transmisore bilakatu baitzen aktorea. Nära livet (Bizitzaren atarian, 1958) draman rol txikiago bat bete zuen,
|
baina
protagonista izan zen Ansiktet (Aurpegia, 1958), Jungfrukällan (Dontzeilaren iturburua, 1960), Såsom i en spegel (Ispilu ilunean zehar, 1961) eta Vargtimmen (Otsoaren ordua, 1968) filmetan.
|
|
|
Etzanda geunden lekutik esnatu eta jolgorioaren parte izan nahi izan dute askok. Besterik ez bada ikusle,
|
baina
protagonista guztiak gizonak izango direla dirudi. Jende asko gaude inguruan, begira edo ez.
|
|
|
Baina ez zen hori Bergman eta Von Sidow bikotearen lan bakarra, aktorea zuzendariaren ideien transmisore bilakatu baitzen zenbait urtez. Nära livet (Bizitzaren atarian, 1958) draman rol txikiago bat bete zuen,
|
baina
protagonista izan zen Ansiktet (Aurpegia, 1958), Jungfrukällan (Dontzeilaren Iturburua, 1960), Såsom i en spegel (Ispilu ilunean zehar, 1961) eta Vargtimmen (Otsoaren ordua, 1968) filmetan.
|
|
2021
|
|
|
Gaurko ekitaldia Olideni omenaldia egiteko baliatu nahi zen,
|
baina
protagonistak ezin izan du Arraunetxen egon. Horregatik, alkateak eta Josu Esnaola Orio Arraunketa Elkarteko presidenteak bisita egin zioten atzo, liburua eta oroigarria eskura emateko.
|
|
|
Gerora, Albertine estrategia deitu izan diote horri: Marcelen maitalea da Albertine, eta emakume gisa irudikatzen du autoreak,
|
baina
protagonistaren sexu orientazioa agerian ez uzteko eginiko tranpa litzateke, hainbat adituk azaldu dutenez.
|
|
|
zer garrantzi har dezakeen musika talde batek pertsona baten bizitzan. «Filmean ez da agertzen,
|
baina
protagonistetako batek esan zidan bizirik jarraitzen badu Berri Txarrak i esker dela», jarri du adibidetzat.
|
|
|
" Inoiz baino argiago, ezker abertzale barruko pultsuaren berri eman dute pultsua bota zutenek beraiek. Jakina zen barne borrokena ez zela prentsaren asmakizuna,
|
baina
protagonisten ahotik entzunda, errealagoa da dena.
|
|
2022
|
|
|
" Duela hiru urte Euskal Herriko V. Jardunaldi Feministetan parte hartu genuenean nazioarteko aliantza sendo honetara batzeko deia egin genizuen. Horizontala izatea nahi dugu,
|
baina
protagonistak emakumeak gara. Dokumentu bat zabalduko dugu eta aliantza honetara atxikitzeko eskatzen dizuegu".
|
|
|
Negatiboa den zerbaitetik gauza positiboak ateratzea da garrantzitsuena, eta jabetu behar gara pertsona arruntei gertatu zitzaigun istorio bat dela gurea. National Geographic ek dio bizirik irauteko inoizko istorio harrigarriena dela,
|
baina
protagonistak jende arrunta ginen. Zu izan zintezkeen.
|
|
2023
|
|
|
Biak ekoitzi ditu Filminek; bietan nahasten da errealitatea eta fikzioa; eta bietan ateratzen da plazara, bi emakume gazteren begietatik, zinemaren industriaren alde ezkutu eta iluna.
|
Baina
protagonisten izaera erabat bestelakoa da, baita kontatzeko modua ere. Autodefensa ren probokazioak kitzikatu zuenari epela egingo zaio Selftape.
|
|
|
Idazlea bera da liburuko protagonista,
|
baina
protagonistari gertatzen zaion guztia ez zaio gertatu Meaberi. Zorigaiztoko bizipen pertsonal batetik abiatzen da liburua:
|
|
|
Beraz, larunbatean, berriz ere Nafarroa eta Gipuzkoaren arteko finala errepikatuko da,
|
baina
protagonista berriekin: «Azken urteetan Urriza eta Barrenetxea izan dira protagonista, aurten txapeldun eta txapeldunorde berriak izanen gara eta hori baloratu behar da.
|
|
|
Haren tristura berea balitz bezalaxe sumatzen du. Zinema areto batean bezala ikusten du gertatzen ari dena,
|
baina
protagonistaren tristura barne barnean sentitzen du.
|