|
2000
|
|
|
Azken urteetan erakundeen eta editoreen aldetik irakurzaletasuna pizteko formula ahalegintzen ari dira bilatzen (eta gauzatzen).
|
Baina
prentsaren iragarkiak baino areago, literatura eta idazleak eskoletara eta auzoetara eramatea baino efektiboagoa, idazlan onak eskaintzea da. Ez dago formula hoberik hori baino.
|
|
2001
|
|
|
|
Baina
prentsa idatziaz gain, Seaskak euskal irratiak erabili izan ditu euskaldun etxe guztietara iristeko asmoz, eta familia frankofonoengana iristeko irrati nagusietan eguraldiaren informazioa babestera ere heldu dira. Honetaz guztiaz gain, Seaskakoek mintzaleku publiko bat antolatu dute eta beren mezua Iparraldeko hautetsi eta botere publiko guztiei ere bidali diete, dena ahalik eta jende gehien eta garrantzitsuenarengana iritsi asmoz.
|
|
|
J. AISA. Irakurri egin behar da, dokumentatu, arduratu eta hori guztia ez da samurra; jakina, dena ulertzea oso zaila da,
|
baina
prentsan agertutako artikuluekin eta eskuarki arazoaren nondik norakoak ulertu daitezke.
|
|
|
Lehen kasuan, hedabideek eta haien barnean ziharduten intelektualen oilategiak legearen araberako jardueratzat hartu zuten jokabide hura eta deblauki ukatu zuten hartan inolako motibazio politikorik. Izan ziren, egia da, neurri hori matizatu zuten prentsa artikuluak eta interpretazioak, baita haren zilegitasuna zalantzan jartzen zuten batzuk ere,
|
baina
prentsa gehiena eta irrati eta telebista emisora guztiek ia ia, onetsi zuten erabakia eta gotortu ziren haren atzean.
|
|
2003
|
|
|
El liberal Guipuzcoano).
|
Baina
prentsa idatzi horrek lehiakide ezin gogorragoa eta boteretsuagoa du aurrean, Fernà ¡ ndez Sebastià ¡ nek ederki adierazten duen bezala: " de un lado, el modo tradicional de la oratoria eclesià ¡ stica; de otro, el mà ¡ s novedoso y profano de la publicación impresa.
|
|
2007
|
|
|
nahi duzun horrekin, eta ez horrenbeste hedabide batek. Hedabide batean posible izan daiteke, mertzenario, izatea
|
baina
prentsa bulegoan oso gogorra litzateke.
|
|
|
|
Baina
prentsa bulegoek betidanik funtzionatu izan al dute horrela?
|
|
|
Gauza bat egiaztatutabaldin badago eta interesekoa baldin bada, argitaratu egiten da. Sar naitekepixka bat hitzartzera esaten didatenean «ez ezazu orain kontatu, utziezadazu...»
|
baina
prentsa arduradun askok presio lana egiten dute guk ezargitaratzeko. Hori oso larria da, eta gertatzen da.
|
|
2008
|
|
|
Kexu da Mendebaldeko komunikabide nagusiek Kongoko gerra ahaztuta daukatelako. Azken eraso saila abuztuan hasi zen,
|
baina
prentsan ez zen aipatu bi hilabete geroago arte. " Guduek idatzi du Zirionek, lekualdatzeek eta gizakien sufrikarioek bi hilabeteko abantaila zeramaten.
|
|
2009
|
|
|
Lamalou les Bainseko alkateari bidalitako gutunarekin hasi ziren mehatxuak,
|
baina
prentsari filtratu zizkietenean hartu zuten sona handiagoa. Izan ere, herri txiki bateko alkateak ez ezik, Rachida Dati Justizia ministroak, Michele Alliot Marie Barne ministro ohiak eta Christine Albanel Kultura ministroak ere jaso zituzten eskutitzak.
|
|
|
Esan bezala, hau guztia emigranteari emigratzeko ideia bururatzen zitzaionean hasten omen zen. Euskal Herriko prentsaren arabera, emigranteak ideia oker bat zuen Amerikari zegokionez; gazteek Amerika lurralde oparoz beterik zegoela uste zuten eta bertan aberats egitea arras erraza zela ere,
|
baina
prentsak zioenez, han ez zuten miseria besterik aurkituko. La voz de Vizcaya egunkarian azalduriko 1877 urteko berri labur honetan garbi utzi zen hori:
|
|
|
Irratien kasuan, bi enpresa baino ez ditu aztertu Eusko Jaurlaritzak,
|
baina
prentsan baino lan-talde handiagoak direla ondoriozta daiteke, 11 laguneko lantaldeak hain zuzen ere.
|
|
|
Aldea, teknologikoa besterik ez da. Cabdiwelli Cabullahi du izena torturatuak,
|
baina
prentsak Abdu Willi bataiatu du. Kristautu.
|
|
2010
|
|
|
Eta Mikel Otegi itsasondoarraren aurrekariak: bi ertzain tiroz garbitu arren, errugabe izendatu zuen epaimahaiak,
|
baina
prentsaren eskandaluak eta politikarien bultzadak Auzitegi Gorenera eraman zuten kasua, lehen errugabe zena errudun bihurtzeko.
|
|
|
Egia da izugarri testu gutxi daudela, baina Euzkadi-n atzeman ditut. Literaturan ez,
|
baina
prentsan bai.
|
|
|
Hipotesi bakarra dago edo gehiago egon daitezke? Galdera ugari daude erantzuteko,
|
baina
prentsak saihesten ditu.
|
|
2012
|
|
|
Horiek aldekoak izanik, baliogabetzea deliberatu zuen Lasserre presidenteak, ez zutelako aho bateko emaitza aldatzen. Garrantziaren ardura Bilkura bukaturik, Lasserrek prentsa agerraldia antolatu zuen,
|
baina
prentsaren beha egon behar izan zuen, kanpoan hartu baitzuten hitza diputatu eta senatari sozialistek. «Proposamena onartu da; aho batez hartu da deliberoa, eta orain bere bidea egin behar du, gobernuak azter dezan», erran zuen Frederique Espagnac senatari sozialistak.
|
|
|
Euskal Herriko Elizak ez dakit zenbat ehunka bider gaitzetsi omen du bortxakeria, Deustuko ikertzaile gazte batek berriki ikusarazi digunez.
|
Baina
prentsa eta politiko espainolisten aldetik bortxakeria ez gaitzetsi izatea leporatzen zaio eta leporatzen jarraituko zaio betiere. Aralarrek atentatu bat gaitzetsi zuen, eta Miguel Sanzek berehala protestatu zuen, kondena hura politikoa zela soil, berak kondena morala esijitzen zuela.
|
|
|
beste batzuek eskandaluak,
|
baina
prentsa gazte eta libre bat
|
|
2013
|
|
|
Pierre Purseiglek beste aldizkari batzuk ikertu ditu, eta hark ere ondorioztatu du aldizkari giristinoek Frantziako giristinoen engaiamendua azpimarratu zutela.
|
Baina
prentsa giristinoaren jarrera hori Elizaren hierarkiatik heldu ziren aginduen arabera ulertu behar da, Purseigleren arabera.
|
|
|
|
Baina
prentsari sinesgarritasuna kentzeak eta egunkariak ez irakurtzeak ez zuen estaltzen jendeak eta, oroz gainetik, soldaduek zuten informazio gosea. Beraz, bide batetik edo bestetik, solasak barreiatzen ziren, eta zurrumurruak zabaltzen hasten zirenean, zuzena ez zen informazioa nagusitzen zitzaion egiazkoari.
|
|
|
Halaber, oraingoan ere agerian geratu da Bilduren inkoherentzia; herritarren parte hartzeaz eta gardentasunaz ahoa betetzen zaie,
|
baina
prentsaren bitartez jakin behar izan ditugu inkestaren emaitzak. Beraz, zalantzan jarri ditugu emandako datuak.
|
|
|
Prentsaz aritu gara,
|
baina
prentsak gero eta gutxiago darabil prentsa.
|
|
2014
|
|
|
Jendea egunero harritzen zen asmakuntza berriekin: lurrunontzia, trena, telegrafoa, argindarra, harako edo honako lurraldearen aurkikuntza...
|
baina
prentsa ilustratuan baizik ez zen haien berri zabaltzen.
|
|
|
" Bertze hainbertze urtez!" daukute opatuko askok.
|
Bainan
prentsa idatzia, orokorrean, ez ote da larrezkenera edo berdin negura heldua?
|
|
2015
|
|
|
Arkatz ukaldi sarkastikoak frangotan, krudelak ere batzutan, dekapagarriak.
|
Bainan
prentsaren libertatean kokatzen da ere batzu ta bertzetaz doi bat trufatzea, zenbait aldiz trufa horrek min egiten badu ere. Erlisioneak ditu bereziki begitan Charlie Hebdo kazeta ateoak, erlisioneek zabaltzen dituzten ideologia eta fundamentalismoa gaitzesteko, horgo kazetariek berek diotenaz.
|
|
2016
|
|
|
Nolanahi ere, Arthur Conan Doylek Sherlock Holmesen abenturak plazaratu zituenetik, ipuina nagusitu zen misteriozko kontakizunetan. Doylek berak Holmesen nobelak ere idatzi zituen,
|
baina
prentsan argitaratutako ipuinei zor zien ospea. 1891 urtetik aurrera ezin arrakasta handiagoa izan zuten Holmesen istorioek, eta horren antzeko detektibeen istorioak Britainia Handiko eta AEBko aldizkarietan azaltzen hasi ziren.
|
|
2017
|
|
|
–Ordubete pasa egon ginen, eta jakin nuena izan zen Luhusoko operazioa izan zenean Le Roux ez zegoela Barne Ministerioan. Operazioa Justiziatik agindu zuten, Molins prokuradoreak,
|
baina
prentsa oharra Barne Ministerioko Komunikazio sailak igorri zuen. ETAren aurkako operazioetan bidali ohi zena zen, eskema berekoa?.
|
|
2018
|
|
|
Zenbatek zoriondu zaituzte Urnietan. Xakea ez da batere ezaguna kirol lehiaren munduan,
|
baina
prentsan nire izena agertu da eta zoriondu naute, bai. Gainerakoan, etxekoek agertu didate poza; horretarako, aurrez kanpainatxoa egin behar izan dut.
|
|
2019
|
|
|
Donostiako Euzko Abesbatzak kantatutako meza oso jendetsua izan zen. EJ GEko J. A. Aguirre lehendakaria eta J. M. Leizaola eta T. Monzon sailburuak bertan izan ziren, baita Egunako kolaboratzaile andana ere,
|
baina
prentsako berrietan ez da euskaltzainik agertzen. Santos Juanes elizara bertaratutako guztiak jeltzale militanteak ziren eta ondoren bazkaria egin zuten Emakume Abertzale Batzaren egoitzan.
|
|
|
S. Altubek Euskaltzaindiaren ekitaldi irekian sortutako istiluaren berri jakin bezain laster F. Krutwigi gutun bat bidali zion Akademiako idazkaritzara.849 F. Krutwigek 1951ko abenduaren 30ean idatzitakoari egindako erantzuna zen, eta uste izatekoa da Bilboko gutuna jaso zuenean ez ziola garrantzirik eman, Akademiarekin etsita zegoelako.
|
Baina
prentsa jeltzalean hitzaldiaren berri jakin ondoren, erantzun egin zion. Nuevo Ateneo n egindako lanagatik zoriontzeaz gain, R.
|
|
|
618 F. Krutwigek N. Ormaecheari idatzi zionez, 150 inguru pertsonak bete zuten udaletxeko ekitaldia,
|
baina
prentsako berriak irakurrita ez dirudi horrenbeste jende bildu zenik (Iztueta & Iztueta 2006: 473).
|
|
|
Agerkari ofiziala ez zen berehalakoan argitaratu, baina F. Krutwigek dosierrean idatzitako nahiari jarraituta, batzarren berri prentsara zabaltzen hasi ziren. P. Lafittek Herrian() informazioa eman zuen, noski,
|
baina
prentsa frankistara ere zabaldu zen aktaren edukia: izendapen berriak eta F. Krutwigen ekarpena.
|
|
|
Mainstream hedabideek lagundu zuten, duda barik, handitzen hasierako protestaldietako partaide kopurua (287.000 azaroaren 17an, gobernuaren arabera).
|
Baina
prentsaren ohiko jokabidea da ere bozeramaileak aurkeztu eta liderrak sortzea: ondoko asteetan egunkarietan bezala telebistan hainbat ustezko lider azaldu ziren, hasi Ingrid Levavasseur moderatuagandik eta Maxime Nicolle eta Christophe Chalençon bezalako eskuindar gogorretarainoko abanikoa osatuz7 Kazetari batzuk saiatu ziren Drouet aurkezten eskuin gogorreko gizontzat hein batean ematen zuen itxura hori baina baldin eta Marine Le Penen jarraitzailea bazen oso ondo disimulatzen zuen, ukatuz esatea noren alde bozkatu zuen presidentetarako hauteskundeetan, horrek garrantziarik ez zuela eta.
|
|
|
Ez dit deus erantzun. Nire harridurarako, Berria ko gaurko notizian sartuta ikusi ditut nik aipatu
|
baina
prentsa oharrean jasota ez dauden pare bat xehetasun, printzipioz nik eta beste epaimahaikideek baino ez dakizkigunak. Guztiz harrituta nago egunkariaren ikerketa ahalmenarekin.
|
|
|
Ertzaintzak berretsi du susmagarria atzeman duela gaur goizean,
|
baina
prentsa bulegoak azaldu du goizez, gutxienez, ez duela informazio gehiago zabalduko. Hortaz, ez dute zehaztu zein den akusazioa, edota epaitegira eraman duten atxilotua.
|
|
|
Etxanizek Azkoitia Baik proposatutako neurriak onartu izana eskertu zion Udal Gobernuari, eta" baiezkotik ezezkotik baino gertuago" daudela azaldu zuen arren, abstentziora jotzea erabaki zuen bozketan. Janire Igoa PSE EEko eledunak ez zuen hitz egin udalbatzarrean bozketaren aurretik,
|
baina
prentsa ohar bidez helarazi zuen" Azkoitiak behar dituen" aurrekontuak direla 2020koak, eta baiezko botoa eman zuen bozketan. EH Bilduk, berriz, kontrako botoa eman zuen; besteak beste, berdintasun teknikaria lanaldi osora kontratatu ez izana, soldaten %2ko igoera eta Gipuzkoako EAJren" kudeaketa txarraren ondorioz" zaborretan %5 gehiago ordaindu beharra kritikatu zituen Iraitz Otañok bozeramaileak.
|
|
2020
|
|
|
Irratia, ordea, ahulago dagoela ikusi da, baina, beheraldia izan ondoren, azken urteetan entzuleak errekuperatzen dabil. Egunkariei dagokienez, papera gain behera doa,
|
baina
prentsa digitala, gora. Eta sare sozialak, informazioa jasotzeko ikuspegitik nagusi zirenak (Facebook eta Twitter), lekua galtzen ari dira.
|
|
|
Une honetan, ez dugu datu gehiagorik,
|
baina
prentsa elkartearen arabera, zuzeneko lekuko batek dio
|
|
|
|
Baina
prentsako organo nagusiak ez diot Breitbarts, Infowars edo jende eroa guztiek sinetsi zuten.
|
|
2021
|
|
|
Emmanuel Macron berriz ere mintzatu da izurrite tzar hortaz. Aldi huntan ez telebistan
|
bainan
prentsa idatzizko berriketari andana batekin, kasik iduri hedabide horieri opariño bat egin nahi ziotela. Polliki polliki lausengatu ditu alabainan.
|
|
|
Urte batzuk berantago, sozialistek, Jaures en gisa, prentsaren libertateak" kapitalismo erregimenaren desegitean" bere eginkizuna ukanen zuela pentsatzen zuten. Jaures ek L’Humanite kazeta sortuko zuen,
|
baina
prentsaren askatasunak ez zuen diruaren boterea deseginen, justu alderantziz ahal ginuke erran, ikusiz gaur egun prentsaren titulu anitz noren eskuetan diren. Prentsaren libertatea eguneroko borroka bat da!
|
|
|
Lehen Modernitate horretan telebistarik ez zen, noski,
|
baina
prentsa hasia zen kulturaren sozializazioan paper garrantzitsu bat betetzen. Beraz, kazetarien kontakizuna ahalbidetuko zuen ikuskizuna gauzatu beharra ere egon daiteke formatuaren bilakaeraren atzean.
|
|
|
Adinari erreparatzen badiogu, errotariak nahikoa gastatuta behar zuen mende berriaren hasiera honetan, eta Txirritak, berriz, erabat sasoiko. Gerora jaso izan diren kontakizunetatik eta hernaniarrak izan duen proiekziotik urte haietako bat bateko bertsolaririk onena eta ospetsuena berak behar zuela ondoriozta daiteke,
|
baina
prentsan" el humorístico Chirrita" gisako izenlagun sorta bat baino ez da jasotzen. Mende berriarekin bertsolaritzarekiko klase jasoen interesak behera egin zuelako zantzutzat har daiteke ikusezintasun hori.
|
|
|
Oso larria iruditzen zaigu, udaletxean nahi duzuena egin eta zuena balitz bezala jokatzen duzuelako. Errespetu osoa merezi digun pertsona da Atxaga,
|
baina
prentsan haren balioak nabarmendu dituzue eta udalerrian denak ez datoz bat iritzi horrekin. Ez diguzue idatziarekin ados edo aurka agertzeko aukerarik eman.
|
|
|
Uriartek, bereziki, ETAren garrantzia hanpatzeko borondatea aipatzen du. Gero aldatuko dira estatuaren helburu politikoak, eta horiekin bahe, aholku edo filtrazio sortzaileak,
|
baina
prentsa espainiarrak ETAri buruz emanen dituen informazioez mantendu da oinarrizko jarrera kritiko bat, manipulazioak saihesteko eta bakarrik kazetari prestuen lanak iturri fidagarri gisa erabiltzeko.
|
|
|
Komunikatuan, Erakunde armatuak akusatu zuen poliziaren lankide izateaz, bai eta eskualdeko saldo parapolizialetan parte hartzeaz. Ez dut osorik ikusi,
|
baina
prentsak ez du aipatzen haren filiazio politikoa izan zela ekintzaren arrazoina.255 Ihardespenak:
|
|
|
Inongo epaiketarik ez da izan,
|
baina
prentsak, hain segur poliziaren informazioaz, Orbea taldea eta konkretuki Jose Luis Quintanilla nahastu zuen ekintzarekin.209
|
|
2023
|
|
|
Ikusmina piztu zuen aukeraketak. Azken partidetan, txapelketa luzeak eragindako nekea nabaritu dute bi bikoteek,
|
baina
prentsa aretoan ongi daudela azpimarratu zuten. Adibidez, Zabaletak arazoekin amaitu zuen igandeko norgehiagoka, baina, azken bi egunetan masaje parea jaso ondotik, «askoz hobeto» dago, eta iganderako bete betean egotea espero du.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria k, lehen, eta BERRIAk, orain, munduko eta bizitzako esparru guztiak euskaraz aipatzeak nazio izaera ematen dio euskarari. Bistan da, prentsarekin bakarrik ez da aski, eta beste hamaika arlotan ere behar du euskarak nazio estatusa,
|
baina
prentsa ezinbesteko arloa da. Euskal prentsa nazionalak herri gisa independenteago egiten gaitu, ez bakarrik frantsesaren eta espainolaren beharrik ez dugulako, baizik eta mundua gure begiekin kontatzen digulako.
|
|
|
Tentsio hori ikaragarria da, mugatu egiten duelako zure egunerokoa, naturaltasuna, freskotasuna. Alderdiek zure diskurtsoa egokitzen dute,
|
baina
prentsa mediatikoak erabat estutzen zaitu, eta esan edo egingo zenituzkeen gauza asko ez dituzu egiten.
|
|
|
Tentsio hori ikaragarria da, mugatu egiten duelako zure egunerokoa, naturaltasuna, freskotasuna. Alderdiek zure diskurtsoa egokitzen dute,
|
baina
prentsa mediatikoak erabat estutzen zaitu, eta esan edo egingo zenituzkeen gauza asko ez dituzu egiten.
|
|
|
Eufemismoak, paralelismoak, ondo daude jendeak hobeto ulertzeko erabiltzen badira.
|
Baina
prentsa ekonomikoan halakoak jendearengan iritziak sortzeko erabiltzen dira, albisteari kutsu positibo edo negatibo bat emateko, haiek nahi duten moduan. Ez dute nahi zuk ulertzea:
|
|
|
Peloduro ez dute bilerara gonbidatu. Arraro iruditu zaio,
|
baina
prentsa eta etxeko aldizkariak irakurtzeko une aproposa eta lasaia dela pentsatu du. Egongelako sofan eseri da, lehenengo aldizkaria ireki eta bere aurpegia agertu da, collage batean deseginda, betaurreko babesleekin, txima luzeekin eta arratoi gorputzarekin.
|
|
|
hasieran denek ziurtzat jotzen zuten Kokotxa desagerrarazi zutenak eskuin muturreko mertzenarioak izan zirela, Poliziaren edo Estatuaren zerbitzu sekretuen nolabaiteko laguntza edo oniritziarekin; baina une jakin batetik aurrera, editorial egileek 180 graduko bira eragiten zieten euren hipotesiei, eta Kokotxaren kideak izan zirela bahitu eta desagerrarazi zutenak ia segurutzat jotzen zuten. Biraketa ikusgarri haren arrazoiak ez zeuden oso argi, frogarik gabeko susmoen, iritzien eta zurrumurruen nahasketa bat zirelako,
|
baina
prentsa ia guztia txilibitua jota bezala lerratu zen bertsio berrira. Ezker erradikalaren ingurukotzat jo zitezkeen argitalpenak ziren bertsio aldaketa onartu ez zuten bakarrak.
|
|
|
|
Baina
prentsa kontrola dezagun.
|