|
2008
|
|
|
Hauen ordez detena, > tzien, > tziun, > zaiz> eta zoatz bezalako adizkiak erabiltzen dituzte bai gazteek eta baita helduek ere. 50 inguruko zenbait hiztunek adinekoek darabiltzaten adizkiak modu berean erabiltzen dituzte batzuetan,
|
baina
oro har adizki hauetan aldaketa gertatuta dagoela esan liteke.
|
|
|
Bilbon, Bermeon, Lekeition, Lemoan, Plentzian, Mungian, Markinan, Durangon, Donostian, Azpeitian, Bergaran, Tolosan, Irunen, Deban, Zumaian, Zarautzen, Oñatin, Arrasaten, Eibarren eta Errenterian. Bilbo zen salmenta gune nagusia,
|
baina
oro har Gipuzkoan Bizkaian baino eskari handiagoa zegoen, Errenteria, bere 150 bat eroslerekin, izaki emankorrena469 Nolanahi ere, ez da harritzekoa Bilbo izatea ostera ere irakurle gehien zuen herria: bertan zegoen Azkueren euskara katedra eta sostengu soziala, eta beraz han ohiko erosleak izango zituen.
|
|
|
Euskaraz, 1890erako, ez zegoen ez nobelagintza erregionalistarik, eta ezta prosazko eredu sendorik bat ere. Euskal idazleak autodidaktak ziren, beren irakurlegoa urria, hein bateko ikasketaduna(
|
baina
oro har ez goi mailakoa) eta hirietan bertan modan egondako baserri gaietara ohitua. Testuinguru horretan Azkueren meritua izan zen euskaraz genero ia ukitu gabe bat zenbait obratan lantzea, eta beste idazleei ere azpiegiturak eskaintzea (aldizkari bat, lehiaketak, moldiztegia).
|
|
|
Horren lekuan, Azkueren ideiak eta proiektuak beren baitan aztertu dira, baina beti presente izanik intelektualitate ideiak eskaintzen dituen interpretaziorako bideak. Izatez atal batean espresuki oratu zaio Azkueren izate intelektualaren auziari43,
|
baina
oro har puntu guztiek izango dute inplizitu gako interpretatibo hau. Amaitzeko, ondorioetan (IV. partean) zuzenean helduko zaio ostera gaiari.
|
|
2010
|
|
|
Euskara ikasten dutenek mintzakide euskaldunak behar dituzte.
|
Baina
oro har ikasleen lagunarteetan ez da goaita ziteken bezainbat euskaldun: heren baten heina soilik.
|
|
2012
|
|
|
Garbi dago, bada, enuntziatu parentetikoa lehendabiziko pertsonan egotea dela ohikoena, nahiz eta E1ek hirugarren pertsonako aditza izan. Egia da hirugarren pertsonan ere adibide ugari daudela,
|
baina
oro har, adibide horietan ez da aldaketarik gertatzen; hau da, ez da oinarrizko enuntziatua lehen pertsonan egonik, enuntziatu parentetikoan hirugarren pertsona hautatzen (4 adibidetan izan ezik).
|
|
2013
|
|
|
Hori ukaezina da.
|
Baina
oro har, gauza gogorrak ere modu arinean kontatzeko joera zegoen. Ez ziren marmarka ari, ez ziren egoeraz kexatzen, ez zuten protestatzen.
|
|
|
Lan hau egiterakoan, Eskualduna astekaria zer zen ongi aurkezteari garrantzia eman diogu. Astekariaren historia orokorraz gauza franko idatzi da,
|
baina
oro har, beti gauza bera edo bertsua idatzi da. Horri buruzko literaturak balio izan digu datu orokor batzuen jakiteko, baina xehetasun gehiago nahi izanez gero, horrekin ez zen nahikoa.
|
|
|
Garrantzitsuena, garaipenaren baitan sinestea zela adierazten zuten etengabe. Dudarik gabe, une zail batzuetan, artikulu negatiboak saihestezinak izan ziren,
|
baina
oro har, alde negatiboa agertzen zen gehienetan ere baikortasunez bukatu nahi izaten zuten. Jarrera baikorra ez zen desagertu Eskualduna ko zutabeetatik.
|
|
|
Posizio gerla hasi eta zenbait hilabeteren buruan argitaratu zuen artikuluak gogoeta interesgarri franko eskaini zuen; batetik, lubakien alde txarra onarturik ere, oro har zergatik baikorrak izan ziren esplikatu zuelako, eta, bestetik, mugimendu gerla denboran frantsesen ahulezia zein izan zen aitortu zuelako. Lubakiek eritasun anitz edo heriotza eragiten zutela argitu zuen,
|
baina
oro har, salbatzaile izan zirela gehitu zuen. Lubakiak alemanek asmatuak izanik ere, ororen buru, frantsesentzat aukera ona izan zirela azaldu zuen.
|
|
|
1916tik landa beheranzko joera bat izan zuen, eta 1918an berriz izan zen gorakada bat. Orain arte ikusi dugu Eskualduna ko idazleen bihotza ez zela beti berdin ageri,
|
baina
oro har, euskaldunak soldadu motibatu eta mobilizatuak zirela azpimarratu zuten behin eta berriz.
|
|
|
Haragiaren deskribapen hori ez zen loriagarria, bereziki «ziminokia» edo haragi hormatua aipatu zituenean,
|
baina
oro har janariaz aski baikor mintzo zen. Zerbitzari k ere ogiaren kalitate ona azpimarratu izan zuen, eta ongi eta ausarki jaten zutela ere idatzi izan zuen.
|
|
|
Zati honetan agertuko da zergatik jarri dugun Euskal Herriari buruzko aipuen azterketaren zati handi bat «herrimina» izenburupean. Herrimina baino zerbait gehiago ageri da,
|
baina
oro har, Euskal Herriaren aipuen zati handi batek urrunetik edo hurbiletik herriminarekin zerikusia zuelako egin dugu banaketa hori. Herrimina da etxetik eta herritik urrun egoteak eragin dezakeen tristura.
|
|
2021
|
|
|
Erran daiteke Koldo Mitxelena izan dela haren lehen finkatzailea 60ko hamarkadaren hastapenean eta orduz geroz, osatuz joan dela. Denbora joan arau, aldaketak, egokipenak eta gehiketak ezagutu ditu eredu historiografiko horrek,
|
bainan
oro har, Mitxelenak eman zion egitura berdintsua atxiki du baita ere helburu berdina, hots barneko eta kanpoko transmiziorako" euskal literaturaren historia" fidagarri bat egitea. Eta alde hortarik, inguruko kulturetan egiten denarekin bat egin dugu, mende erdi batez.
|
|
2023
|
|
|
A eredura begiak itzuliz, nire uste apalean, ikasle guztiei DBHko zikloa amaitzean B1ekoaren heina eskatzea ez da gauzagarria egun. Badira, zer esanik ez, DBHko 4 mailan B1eko titulua eskuratzen dutenak, edota Batxilergo 1 mailan, eta ez dira gutxi,
|
baina
oro har ikasle on samarren kasua da, edo ereduan urteak emandako ikasleena. Bidenabar esan dezadan, eredutik A eredura iraganiko ikasle batzuek C1 Hizkuntza Eskakizuna gainditu dutela, baina oso kasu bakanak dira.
|