|
2007
|
|
|
Espainian, autonomia erkidegoen artean, alde handia egon da zelula amen ikerketan,
|
baina
orain aldeak berdintzen hasiak dira. EAEn ere arlo hau garatzeko ahaleginak egiten ari dira.
|
|
|
Erretxinak, animalia handiak baino gehiago, txikiak harrapatzen ditu, eta Arabako anbara animaliaz josirik dago. Orain arte aipatutakoak begi hutsez ikusten dira,
|
baina
orain arte ikusi ez ziren sorpresa gehiago ere gordetzen zituen anbarak.
|
|
|
Lehen onak,
|
baina
orain hobeak
|
|
|
Esate baterako, jende askoren merkurio iturri nagusia enpasteak dira. Arnasaren bidez merkurio lurruna hartzen da,
|
baina
orain artean ez da frogatu horrek kalte egiten duenik, lurrun hori toxikoa izan daitekeen arren (merkurio meatzariek ederki zekiten hori), arnasten den gehiena kanporatzen omen da eta.
|
|
|
Herrialde batzuetan debekatuta daude merkuriozko amalgamekin egindako enpasteak,
|
baina
orain artean ez da frogatu kalte egiten dutenik. Artxibokoa
|
|
|
Horietako batzuk desagertzen ari dira, gasolinarekin gertatu zen bezala, arriskutsuak direla frogatu dutelako. Esaterako, asko erabili zen pigmentuak edo ur hoditeria egiteko;
|
baina
orain leku askotan debekatuta dago, horietatik erraz igarotzen baita pertsonetara eta ingurumenera. Dena den, oraindik berun asko izaten dute, adibidez, Txinan ekoitzitako zeramikak, letoiak eta biniloak (elektrizitate kableen estalkietarako).
|
|
|
Lehendi ere bazekiten Bodélé munduko hauts iturririk handiena zela,
|
baina
orain arte inork ez zekien zenbat hauts ateratzen zen handik, ez eta Amazoniara zenbat iristen zen ere. Hori jakiteko, hiru orduko aldeaz azalera berdinaren irudiak hartzen dituzten bi sateliteren datuak erabiliz haizearen abiadura eta hauts kantitatea kalkulatu dituzte ikertzaileek.
|
|
2008
|
|
|
2000 urtean hasi ziren mundu osoko itsasoak ikertzen 82 herrialdetako 2.000 zientzialari. Errolda 2010ean bukatzeko asmoa dute,
|
baina
orain arteko lanaren berri eman dute azaroan Valentzian egindako Itsasoko biodibertsitateari buruzko munduko biltzarrean.
|
|
|
Besteak beste, GIBa detektatu ezin daitekeen mailara murrizten duen farmako bat.
|
Baina
orain artekoa ez da nahikoa. Saharaz hegoaldeko herrialdeetan, adibidez, egoera oso larria da, eta txertoaren bidetik ere porrotak handiagoak izan dira arrakastak baino.
|
|
|
Garai batean egurrezko ontziak eta tresnak erabiltzen zituzten, egurra zelako eskura zuten materialik onena.
|
Baina
orain dela 30 bat urte altzairu herdoilgaitzezko tresnak atera zituzten, eta horiek erabiltzen hasi ziren. Tresnok askoz errazago garbitzen dira, eta errazago iristen dira osasun eta garbitasun baldintzak betetzera.
|
|
|
Tindagai organikoz egindako plaka koloredun batek xurgatzen ditu argi izpiak, eta eguzki panelaren zeluletarantz igortzen ditu.
|
Baina
orain arte probatutakoek energia asko galtzen dute bidean.
|
|
|
70 kiloko pertsona bat garraiatzeko tona eta erdiko autoa propultsatu behar bada, ba, aizu, energia balantzea ez da bideragarria... Honek ongi funtzionatzen zuen autoa pribilegiatu gutxi batzuek soilik erabiltzen zutenean,
|
baina
orain...
|
|
|
Orain dela 6.000 urte, egon bazeuden aintzirak Saharan; eta gorde zuten informazioa sedimentuetan,
|
baina
orain dela 4.000 urte arteko informazioa baino ez gehienek; hortik aurrera, asko eta asko lehortu egin ziren, eta sedimentuak modu ordenatuan pilatzeari utzi zioten.
|
|
|
Niri eskolan erakutsi zidaten ura baliabide berriztagarria eta agortezina zela.
|
Baina
orain guztiz kontrakoa dela ikusten dugu: umeei jakinarazi behar diegu ura baliabide ahula eta amaikorra dela.
|
|
|
Bai, funtzio batzuek (deceptive functions) nolabait iruzur egiten diote algoritmoari, eta optimotik urrutiratu egiten dute. Garai batean, uste zen algoritmo genetikoek ez zutela funtzionatzen funtzio horiekin,
|
baina
orain ikusten dugu batzuekin baietz eta beste batzuekin ezetz. Zaila da zergatik jakitea, eta gure taldean justu horretan aritzen gara; saiatzen gara argitzen zer ezaugarrik egiten duten funtzio bat algoritmo genetikoen bidez optimizatzen zaila izatea.
|
|
2009
|
|
|
Albert Einsteinek berak ez zuen onartzen.
|
Baina
orain arteko esperimentu guztiek arrazoia eman diote Heissenbergi. Fisikan, magnitude askoren neurketak fokatzea galtzea ekartzen du.
|
|
2010
|
|
|
Antartikan izan ezik, gainontzeko kontinente guztietan badago.
|
Baina
orain artean ez zegoen datu nahikorik taldearen jatorria zein zen jakiteko. Ikertzaileek lehendik zituzten susmoek ere Hego Amerikan kokatzen zuten, eta hori berrestera etorri da, hain zuzen, 2002an fosil bilatzaile amateur batek aurkitutako fosila.
|
|
|
Zehazki, mitokondrioen ondo ondoan aurkitu dituzte algak Kanadako Dalhousic Unibertsitateko ikertzaile batzuek. Alga arrautzen kanpoko gelatinan egoten dela aspalditik zekiten zientzialariek,
|
baina
orain arte inoiz ez zuten ikusi horrelakorik zelulen barruan.
|
|
|
Aspalditik dakite zientzialariek galio artseniurozko erdieroaleak siliziozkoak baino hobeak direla,
|
baina
orain arte oso garestia zen haien fabrikazioa. Izan ere, oso zorrotz kontrolatutako kondizioetan, galio artseniurozko olata lodi batzuk fabrikatu ohi dira, eta, ondoren, olata horien azaleko geruza fin batzuk baino ez dira erabiltzen.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, Ramosek zuhurtziaz hitz egin du aukera horri buruz: Duela bost urte, arlo honetan hasi nintzenean, iruditzen zitzaidan behar bada hamar urteren buruan egongo zela zerbait komertziala,
|
baina
orain ez naiz hain baikorra. Dena dela, haren ustez, gakoa ez da izango sistemak funtzionatzea, baizik eta produktuak oso sendoa eta egonkorra izan behar duela, eta arrazoizko prezioa izan behar duela.
|
|
|
Espero dugu kontzeptua esperimentalki neurtzeko bide bat asmatzen duen zientzialari azkarren bat azalduko dela.
|
Baina
orain oso urruti gaude hortik.
|
|
|
Hark zehaztu duenez, hain zuzen, 2003az geroztik urtero egiten da espezie amerikarraren kontrola Araban. Bagenituen susmoak,
|
baina
orain egiaztatu dugu lehenbizikoz bisoi amerikarrak zuzenean egiten diola eraso europarrari, nabarmendu du. Zehazki, aurten bisoi amerikar handi handi bat jo dute europarraren aurkako erasoen erantzuletzat, eta hura harrapatu nahian buru belarri aritu dira.
|
|
|
Neska loditxoek batez ere 45 kilora oso azkar iristen badira bederatzi urte betetzerako ere izan dezakete lehen hilekoa; alegia, pisu normala duten neskekin alderatuta, hiru urte lehenago edo arinago ere irits dakieke heldutasun fisiologikoa, dio Basilio Moreno Estebanek, Madrilgo Gregorio Marañon Ospitaleko endokrinologia klinikoko buruak. Izan ere, lehen uste zen gantza erreserba hutsa zela,
|
baina
orain ikusten da zenbait hormona sortzen dituen organo endokrinoa dela, argitu du Amaia Velak.
|
|
2011
|
|
|
Hasieran azelerometroak ez zeuden oso ondo eginda,
|
baina
orain bai, dio Minguezek. Bi mugikor hartu eta azelerometroen erantzunak konparatzen badituzu, emaitza ez da berdina izaten; hala ere, bietan izaten da ona.
|
|
|
Hala ere, badago alde bat bien artean: fosilak datatzeko teknika fidagarriak badaude, karbono isotopoan oinarritutakoa adibidez;
|
baina
orain arte ez zegoen ehunak datatzeko teknika fidagarririk, ehun kantitate oso handi
|
|
|
Hala ere, badago alde bat bien artean: fosilak datatzeko teknika fidagarriak badaude, karbono isotopoan oinarritutakoa adibidez;
|
baina
orain arte ez zegoen ehunak datatzeko teknika fidagarririk, ehun kantitate oso handiak erabili gabe. Orain, Marylandeko Smithsonian Museumaren Kontserbazio Institutuko kimikari batek hobetu egin du teknika zahar bat, zeta lagin txikiak datatzeko.
|
|
|
Nature aldizkariaren webgunean azaldutako artikulu baten arabera, hiesean espezializatutako ikertzaile asko sutan daude antisorgailu injektagarri bat erabiltzeak hiesa pairatzeko arriskua areagotzen duela frogatu delako. Izan ere, badira 15 urte horren susmoa zutela,
|
baina
orain arte ez dituzte aintzat hartu. Lancet Infectious Diseases
|
|
|
Nature aldizkariaren webgunean azaldutako artikulu baten arabera, hiesean espezializatutako ikertzaile asko sutan daude antisorgailu injektagarri bat erabiltzeak hiesa pairatzeko arriskua areagotzen duela frogatu delako. Izan ere, badira 15 urte horren susmoa zutela,
|
baina
orain arte ez dituzte aintzat hartu.
|
|
|
Martínezen esanean, neurrien kostuak eta gizartearen onurak alderatzea nahiko berria da: Lehen ez zen egiten,
|
baina
orain konturatu dira arriskua gutxitzeko neurri guztiak hartzea ez dela onena beti. Esate baterako, behi eroen gaitzaren kanpainak oso garestiak dira, eta, beharbada, dagoeneko ez dira beharrezkoak, kasuren bat agertzeko arriskua oso oso txikia baita.
|
|
|
Mundu osoko 26 ikerketa zentrok elkartuta egindako ahaleginari esker, lortu dute patataren genoma sekuentziatzea. Arroza, garia eta artoa bezala, munduko oinarrizko elikagaietako bat da patata;
|
baina
orain arte ezin izan dute haren genoma deskodetu, oso espezie konplexua baita genetikoki.
|
|
|
Algoritmo asko eta softwarea oraindik garatzeko daude.
|
Baina
orain ordenagailu kuantiko bat izango bagenu, etekin handia aterako genioke. Batez ere simulazio kuantikoak egin ahal izango genituzke, eta horrek materialen diseinuan lan egiteko aukera emango liguke.
|
|
|
Onartu du IEAk urteetan zehar berriztagarrien ahalmena gutxietsi duela. Egia da berriztagarrien potentzialaren inguruan oso kontserbadoreak izan garela,
|
baina
orain gero eta berdeagoak gara, dio Tanakak.
|
|
|
EHUko eta Bordeleko hainbat zentrotako ikertzaileek egindako ikerketa batean, garunean omega gantz azidoak faltan izateak depresioari lotutako zer aldaketa eragiten dituen azaldu dute. Izan ere, aspalditik lotu izan dira omega gabezia eta depresio arazoak,
|
baina
orain arte ez zen ezagutzen zer garun mekanismo dagoen atzean. Nature Neuroscience aldizkarian argitaratu dituzte fenomeno hori ulertzeko gako berriak.
|
|
|
Astronomoek adierazi dutenez, hondoko mikrouhin erradiazioaren ikuspuntutik, orain arte aurkeztu dituzten emaitzak zarata dira berez,
|
baina
orain badute aukera haiek baztertzeko eta benetan interesatzen zaiena aztertzeko. Hondoko mikrouhin erradiazioaren mapa osoa 2013ko urtarrilerako izatea aurrikusten dute.
|
|
|
Kostatik oso gertu bizi da. Getarian ikusi ditugu beti,
|
baina
orain desagertzeko arrisku bizian daude.
|
|
2012
|
|
|
Internet hasi zenean, gehienbat mezuak, dokumentuak eta horrelakoak bidaltzen genituen, eta horiek nahiko erraz kodetzen dira.
|
Baina
orain bideoak bidaltzen ditugu eta bideoek askoz datu gehiago dute, enkriptatze azkarragoa behar dute, kopuru handiagoetan, eta beraz erronka berriak sortzen dira. Liburua 1999an argitaratu zen, eta geroztik, irailaren 11koa gertatu da, eta terrorismoaren beldurra zabaldu da.
|
|
|
Itziar Laka EHUko hizkuntzalariak hizkuntzaren eta garunaren arteko erlazioa ikertzen du, eta, haren iritziz, Max Planckeko ikertzaileek egindako aurkikuntza garrantzitsua da. Haren hitzetan, ez da erraza izango jakitea zer lan egiten duen zehatz mehatz FOXP2 geneak,
|
baina
orain aurkeztu duten ikerketak itxura ona du. Hitz batean, oso lan interesgarria iruditu zaio.
|
|
|
mahai inguruan. Esaten zuen lehen ardiak lapurtzeagatik eskuak mozten zituztela herrialde batzuetan,
|
baina
orain gauzak ez ditugula horrela egiten. Bai eskuak eta bai Internet konexioa beste gauza batzuetarako erabiltzen dira eta behar dira...
|
|
|
Elikagaiak izugarri garestitu dira, baina ez behar baino gutxiago ekoizten delako, baizik eta beste faktore batzuengatik, hala nola bioerregaien ekoizpena edo lurren jabe egitea (land grabbing). Lehen lurra ez zen salerosten,
|
baina
orain merkatuan dago, eta korporazio handiak lurra erosten ari dira Afrikan, Asian... ikusten dutelako etorkizunerako gordailu onena dela, bai elikagaiak bai erregaiak sortzeko.
|
|
|
Nik uste dut hau izugarria dela. Europar Batasuna ohartu da egoera zein den,
|
baina
orain gizarteari azaldu behar zaio, eta hor dago koxka.
|
|
|
Eta guk landa lan handia daukagunez, behar duzu asteburu osoa Asturiasera joateko, eta abar. Gainera, lehen oso ondo ikusten nuen ezer gabe,
|
baina
orain... [betaurrekoak ukitzen ditu].
|
|
|
Elhuyarko I+G Taldean duela hamarkada batetik lantzen ditugun teknologia horiek, zeinei buruz sarritan hitz egin dizuegun atal honetan (corpusak, itzulpen automatikoa, bilatzaile hobeak egiteko teknologiak, galderak erantzuteko sistemak, elkarrizketa agenteak...), tradizionalki toki gutxi izan dute webaren eta bilatzaileen inguruko kongresuetan. Halako gaiak hizkuntzaren inguruko kongresuetan lantzen ziren edo hizkuntza teknologien ingurukoetan,
|
baina
orain artean webaren eta bilatzaileen munduak ez du haien beharrik ikusi. Oso azaletik tratatu izan dute hizkuntza:
|
|
2013
|
|
|
Eta Askondon ere topatu ditugu Erdi Paleolitoko aztarnak, baina oso sakonean, maila antzu baten azpian. Garai batean, ez ziren sakonera horretara iritsiko,
|
baina
orain horren bila goaz. Hor aldaketa bat egon da.
|
|
2014
|
|
|
Izenaren" 1" hori txantxa izan zen; LGM2, 3 eta 4 ere baditugu, eta ez daude lau gizontxo berde Lur planeta ziztrin honetara seinaleak bidaltzen, maiztasun ero horrekin eta zentzurik ez duen teknika baten bitartez. Izena txantxa zen,
|
baina
orain damutu egiten naiz txantxa hori egin izanaz.
|
|
|
|
Baina
orain joera aldatu egin da. Badirudi bide hori bere gailurrera iritsi dela.
|
|
2015
|
|
|
Edo afrikarrei esan behar diegu ez inbertitzeko osasunean? XIX. mendetik dakigu, Malthusen eskutik, populazio hazkundea garapenerako arazo bat izan daitekeela
|
baina
orain arte hazkunde hori gelditzeko martxan jarritako politika orok porrot egin dute.
|
|
|
Datuak interpretatzeko erraztasuna ematen dute, eta jendeak, gainera ikasi du mapak interpretatzen. Horretan eragin handia izan du Googlemaps orokortzeak; lehen mapak behar zituen jendeak bakarrik erabiltzen zituen,
|
baina
orain edonork begiratzen eta erabiltzen ditu.
|
|
2016
|
|
|
Biologia klasikoaren arabera, hori ezinezkoa da.
|
Baina
orain badakigu gertatu zela. Horrek esan nahi du distantzia genetikoa ez zela hain handia; eta nahiz eta hezurrak eta beste aztarna batzuk aintzat hartuta desberdintasun nabariak dituzten elkarren artean, genetikoki eta beste ezaugarri batzuen arabera ez zirela hain desberdinak.
|
|
2017
|
|
|
Amilsentzat, une honetan garrantzitsuena lurpeko ekosistema hori ulertzea da. Gezurra dirudien arren, lurpeko bizia Darwinek iragarri zuen duela 150 urte,
|
baina
orain oso gutxi arte, ez gara hasi hori ikertzen, inork ez zuelako sinesten harkaitz baten barruan bizia egon zitekeenik. Orain, badakigu baietz.
|
|
2018
|
|
|
Ilargian laginak hartu eta haiek Lurrera ekartzea zen misio horren helburua, baina ontzia jaurti behar zuen suziriarekin, Martxa Luzea5arekin, arazoak izan dituzte, eta, beraz, aurreratu egin behar izan dute Change 4a. Bitxia da, Change 5a 4a baino lehenagorako zutelako aurreikusia,
|
baina
orain zenbakiak hurrenkera egokian geratuko dira.
|
|
2020
|
|
|
Kontraesan handiak daudela iruditzen zait: hasieran esan ziguten ez zela oso larria,
|
baina
orain konfinamenduan gaude. Eta beste hainbat adibide daude.
|
|
|
Hasi berria da tesia egiten, eta, beraz, bere etorkizun hurbila horretan ikusten du, noski. Badaki ez dela bide erraza izango,
|
baina
orain arte ez du oztopo berezirik topatu. Beraz, motibatuta dago, alde batetik giroagatik, baina, batez ere, ikergaiagatik beragatik:
|