|
2007
|
|
|
Konstituzio Auzitegiak prestazio eskubide gisa definitu du, eta hori dela bide, botere publikoei zerbitzu hori ematea eskatu ahal zaie (uztailaren 10eko 86/ 1985 KAE). Zerbitzu horrek ez ditu mota guztietako irakaskuntzak biltzen, baizik eta «irakaskuntza arautu» izenekoak, hau da, Herri Administrazioek egindako plangintza eta programazio orokorraren objektu direnak (EKren 27.5 art.).
|
Baina
oinarrizko hezkuntza, eskubide bat izateaz gain (hau da, hamar urteko eskolatzea hartzen duena eta, normalean, sei eta hamasei urte bitartean garatzen dena. HLOren 4 art.?), betebeharra ere bada. Hori dela eta, doakoa ere bada, EKren 27.4 artikuluak ezartzen duen moduan.
|
|
|
Horretarako, Herri Defendatzaileak Administrazioaren jarduna gainbegiratu ahal izango du, Gorte Nagusiei kontu arrazoiak emanez. Argi dago Herri Defendatzaileak egindako eginkizunak garrantzitsuak direla,
|
baina
oinarrizko eskubideak babesten dituzten beste erakunde batzuekin gertatzen den bezala, defizit handia ikusten da: horren eskumenak ez dira betearazleak, ezin baititu hartu administrazio publikoei jokabide zehatzak ezartzen dizkieten neurriak; horren ordez, pertsuasio eskumenak ditu, bai zuzenean, ukitutako erakundeen aurrean, euren jardunak alda ditzaten, bai zeharka, jardun horiek salatuz, Gorte Nagusiei egindako txostenen bidez.
|
|
|
32 artikulua Lehen kapituluaren bigarren atalean jarri da, eta horrek orain arte aztertu ditugun eskubideek baino berme ahulagoa duela esan nahi du. Ildo horretatik, zenbait egilek adierazi dute zalantzarik gabe konstituzio eskubide bat dela,
|
baina
oinarrizko eskubidearen izaera eztabaidatzeko modukoa dela.
|
|
|
lehenengo eta behin, sortze edo ekoizpen artistiko eta literarioaren esparruan; horren barruan, genero guztietako sortze lana, edozein komunikabidetan eta igorritako edozein mezuri lotuta egongo litzateke, hau da, emozio edo sentipen estetikoei zein ideia eta iritziei; bigarren, eta sortze zientifiko eta teknikorako askatasunari dagokionez, ekarpen teorikoak zein aplikazio tekniko edo praktikoak sartuko lirateke barruan. Ikus daitekeenez, eskubidea modu zabalean formulatuta dago,
|
baina
oinarrizko eskubide guztien moduan, mugak ditu, oinarrizko beste eskubide batzuetatik eratorritakoak, esaterako ohoretik (martxoaren 23ko 43/ 2004 KAE).
|
|
|
Ezaugarri nagusiei dagokienez, lehenengo eta behin, jatorria zalantzarik gabe herrian duela esan dezakegu, Espainiako nazioa baita, Gorte «nagusi eta apartekoen» bidez, bere buruari Konstituzioa ematen diona, beste inongo boterek parte hartu gabe (erregeak ez zuen idazketan parte hartu eta Erregeordetzak, erregea Espainiatik kanpo baitzegoen, testua argitaratu besterik ez zuen egin). Bigarren, konstituzio oso luzea da, izatez, 384 artikulu zituenez, Espainiako konstituzio historiako luzeena da?; atal organikoa du (hau da, konstituzio organoen arauketari buruzkoa), nahiko ondo sistematizatuta,
|
baina
oinarrizko eskubideen arauketa barreiatuta dago eta testu osoan ikus daiteke.
|