|
2003
|
|
|
Gehienek bazekiten, inori galdetu beharrik gabe ere, idazlea zela. Libururik gabeko beste idazle askok bezalaxe, literaturaren iturburua, liburu guztiak ernatzen eta jaiotzen diren puntua aurkitu nahi zuen,
|
baina
literaturak ez du nonbait iturbururik, begi askoko iturria da, barreiaturik dagoen altxorra, eraman handiz bildu beharreko urre hautsa –jarraitu zuen eta itzali egin zitzaion une batzuk lehenago aurpegian edo beharbada begiradan pizturik zuen argi distira.
|
|
2004
|
|
|
Errealitate hori gehiago edo gutxiago errefraktatua izan daiteke, baita transformatua edo metaforizatua ere.
|
Baina
literatura ez da jolas huts eta debaldekoa. Literatura tentsioa da.
|
|
2010
|
|
|
" Nazio txikiaren memoria ez da nazio handiarena baino txikiagoa, eta nazio txikiko jendeak daukan materialaz ardura gehiago hartu behar du. Literatura txikietan, literaturaren historiari buruz ikerlari gutxiago ari da lanean,
|
baina
literatura ez da literaturaren historiarena, baizik eta herriarena".
|
|
2011
|
|
|
Nolanahi ere, ematen du literatura eta jolasa sakonagoak direla politika eta historia baino. Literaturak Historia barnebil dezake, erabil lezake hazkurri gisa,
|
baina
literatura ez da Historian kabitzen. Literaturaren askatasunari eta jolasari dagokio Agirre zaharraren kartzelaldi berriak honen ametsezko azpiegitura sendoa, non txertatzen baitira kontakizun historikoak.
|
|
2012
|
|
|
Ama alaben arteko hartu emanean inportantea da bietariko baten heriotza, baina ez da literaturan zehar berau gehiegi aztertu. Amarentzat alabaren galera edota alabarentzat amaren galera humanitatearen funtsezko tragediak dira,
|
baina
literaturan ez dira hala jasoak izan. Ezagutzen dugu Lear (aita alaba arteko galera), Hamlet (seme alaba), Edipo (seme ama).
|
|
2020
|
|
|
|
Baina
literatura ez da filosofia eta testu literarioak ez du filosofiaren hizkera erabili beharrik. Saiakera filosofikoak ezin dira entsegu literarioekin nahastu, bakoitzak bere berezko mintzaira behar baitu.
|
|
2021
|
|
|
Hala ere, zalantza handia agertzen du literaturan gazte sortzailerik ote dagoen: " Bertsolaritzan beste zerbait ikusten dut gazteen artean,
|
baina
literaturan ez. Guk jasotzen ditugun lanen artean ere, nik sortzaile gazte asko ez dut antzematen" (EIAE1).
|
|
|
Liburu guztiak fede horrekin idatziko balira, beste bat litzateke literatura.
|
Baina
literatura ez da besterik, ez bada hori, arimak salbatzeko egiten dugun fedezko ahalegin hori. Geurea, behintzat, idazten ari garen bitartean.
|
|
|
Izan ere, Brenanek aztertzen duena jendarte batek gaztelaniaz egindako literatura da, Espainiako Estatua sortu baino lehenagotik existitzen zen jendarte batek, bai Al Andalusen bai gaur egun Portugal litzatekeen eremu geografikoan. Literatura hori ez da guztiz" Espainiakoa", egungo Espainiarekin maila bateraino –ez guztiz– identifika daitekeen herri batena baino –Brenanen iritziz, betiere, eta beste definizio hobe baten faltan–
|
Baina
literaturak ez direnez inoiz estatuenak eta idazleak ere ez direnez hizkuntza, tradizio eta komunitate batetik isolaturik sortzen diren asteroideak, ezin da literatura inorena izan ez bada herriarena. Horregatik da Brenanen liburuarentzako titulurik onena Brenanek jarri ziona, The Literature of the Spanish People.
|