|
2001
|
|
|
Lertxundiren ustearen kontra, Obabakoak liburuarekin euskal ipuingintzaksabaia jo zuen, 80ko hamarkadan ipuingintzak izan zuen estima ere ahulduz 90ekourteetan.
|
Baina
lehen bi puntuak ez al dira bete betean Lertxundik berak Carlatikaurrera saiatutako bidearen puntu programatikoak. Carla (1989) eta KapitainFrakasa (1991) saio handi bezain frustratuen ondoren, Otto Pette (1994) lansendoa idatzi zuen, Obabakoak eta Hamaika Pausoren albora erakarri dugunidazlana.
|
|
|
Ez al dut gorago esan, Lasagabasterren iritziz euskal eleberria errealismorik ezagutu gabeigaro dela modernotasunera? Hala da,
|
baina
lehen baieztapen horretan Lasagabasterrek inplizitukiXIX. mendeko errealismo klasikoari egiten dio erreferentzia. Hemen, aldiz, modernitateko korronteezberdinak besarkatzen dituen errealismoaren kontzeptu zabalago batez ari gara.
|
|
2002
|
|
|
|
Baina
lehen zutabeko ikuspuntutik aztertu ondoren, ez dugu ondorio beraaterako, agian. Ez behintzat irakasle elebidunek.
|
|
|
Sinplifikazio bat eginez, euskarazko adjektiboek eta izen arruntek deklinabide atzizki berberak hartuko dituzte12,
|
baina
lehenek baino ezin dute gradu flexiorik hartu. 3 irudian ikus daiteke lexiko sinplifikatu honen eraketa.
|
|
2005
|
|
|
|
Baina
lehen esan dugun bezala 76 urteko gertakariek trauma gogorra utzizuten Irungo gizartearengan. Alarde horretan jazotako irudiak inoiz gertatu beharez zenaren irudi bilakatu ziren:
|
|
2006
|
|
|
Aitzitik, PLOren 15 artikuluaren literaltasunak pentsarazten du aipaturiko jarduerak gauzatzeaz arduratzeak garrantzi handiagoa duela (bereziki aipatua baita) mezua teknikoki antolatzeak baino. Azken jarduera hori aipatu gabe egin daiteke kontratu bat,
|
baina
lehen jarduerak, mezua gauzatzea, alegia, publizitate kontratu orotan agertu behar du.
|
|
2007
|
|
|
Kontuan izan behar da, gu bosgarrenak garela merkatuan
|
baina
lehena, bigarrena eta hirugarrena gu baino hamahiru, hamar eta zortzi aldiz handiagoak direla.Hortaz, zaila da ahalmen finantzarioan, eta beste hainbat arlotan horiekin lehianegitea. Pertsonekin, berriz, aukera dagoela ikusten dugu.
|
|
|
|
Baina
lehenik eta behin, bakarka edota taldean, bere buruari dagokion mailaemateko ahalegina egin behar du. Erakunde batean zerbitzuburu batzuei, esaterako, udaletxeko hirigintza saileko buruari, edota arkitekto buruari, aitortuegiten zaie daukaten maila profesionala.
|
|
|
Inoiz izan al du holakorik? Eztabaidatubehar dugu hau,
|
baina
lehen esan dudan moduan: euskaldunentzat ez.
|
|
|
–Asko gustatzen zait oraineskola,
|
baina
lehen batereez?.. Vahiago dut jolastutelebista ikusi baino?.
|
|
|
Y es curioso que este choque con un medio de comunicación insuficiente, al que parece debe atribuirse la «invención» del lenguaje, es lo que en éste perdura y sigue actuando en incesante serie de pequeñas creaciones. Es el permanente choque del individuo, la persona[
|
baina
lehen talka espeziearena zen!], que quiere decir lo nuevo que en su intimidad ha surgido y los otros no ven, y la lengua ya hecha, el choque fecundo del decir con el habla1424.
|
|
2008
|
|
|
Bazirudien haurra hiztun bihurtzeko aurrerapauso egokiak ematen ari zela.
|
Baina
lehen urtea bete zuenetik, prozesua moteldu egin zen, eta, bi urte eta erdi zituenerako, haurraren gurasoak kezkaturik zeuden. Bazirudien neskak esaten zitzaiona ulertzen zuela, baina oso hitz gutxi esaten zituen.
|
|
|
Orain marrazkien izenak esango dituzu,
|
baina
lehen silaba esan gabe.
|
|
2009
|
|
|
Gero, erantzun publiko horren barruan bestelakoedukiak sartu behar zirela, nolakoa izan behar zuen, zein prestazio eskaini beharziren, zertan gauzatu behar ziren hitz egin genezakeen.
|
Baina
lehenik eta behinestatu edo administrazio publiko bezala erantzun beharreko zerbait badagoelaaitortu beharra dago. Nik hori oraindik guztiz lortu denik ez nuke esango; izan ere, bai Euskadin baita Katalunian ere horrela funtzionatu bada ere, Memoria Historikoaren Legearen tratamendu publikoa gauza pribatua balitz bezala tratatua izanda.
|
|
|
«Etxeko» metodoen artean, hauek aipatu ahal dira: amonio sulfatoaz, azido trikloroazetikoaz, azetonaz, azetatoz zein metanolaz eta fenolaz...
|
Baina
lehen aipatu den bezala, metodo hauek mugak eduki ditzakete.
|
|
|
Haatik, sarearen aukerak aipatu bai,
|
baina
lehen Gremio de Editores de Euskadi Euskadiko Editoreen Elkarteak izendatu digun arriskua ere ikusten dute Gipuzkoako Liburu Denden Elkartekoek (Jakin, 2009: 104):
|
|
|
Azpiprograma bat definitzeko, sub hitz erreserbatua idatzi behar da lehenbizi, segidan azpiprogramaren izena, eta ondoren giltza artean{} agindu blokea, funtzioaren gorputza deiturikoa. Azpiprogramari izena jartzeko, letra, digitu eta azpimarra karaktereak erabil daitezke,
|
baina
lehen karakterea ezin da digitua izan (aldagaiekin bezala). Perl eko hitz erreserbatuak ere (while, print, for...) ezin dira funtzio izen gisa erabili.
|
|
2010
|
|
|
Kattalinek zahartzaroaren ondorioz entzumen urritasuna du eta zarata askodagoen tokietan ez du ongi entzuten. Nabaria da moteltze psikomotorra «bakarrikjantzi eta dutxatzen naiz,
|
baina
lehen baino denbora gehiago behar dut. Ez dutpresarik, beraz, nahiz eta ordu oso bat eman dutxatu eta arropak janzteko, bakarrik egiteko gai naizen bitartean, ez diot inori lanik eman nahi».
|
|
2011
|
|
|
10 urtean langile kopurua 980tik 920ra jaitsi zen, eta, orain, berriro, 980 gara, bitelebista kate gehiago izanda, ETB3 eta ETB4, ekoizpena handitu baita. la ia 1999angeneukan langile kopuru bera dugu,
|
baina
lehen ekoizten genuena baino askoz gehiagoekoizten dugu orain. Hau da, edukiak ugaritu ditugu, programazio ordu gehiago egitenditugu, langile kopurua handitu gabe.
|
|
|
Azkenean, konbergentzia kontua da(...) alderdi editorialean eta edukietan taldeakduen estrategia kontua(...) zuzendaritza berriak planteatu duen estrategia(...) egunenbatean hortik joko dugu,
|
baina
lehenik goitik etorri behar du(...) Interneten aldekoapustua egin behar dugu, Internetek ezin duelako beti telebistak eta irratiak egitendutenari begira egon, eta orain horrela gaude(.) beti atzetik gabiltza eta Internet ezinda atzetik ibili(.) Taldeko estrategia izan behar du, Interneti daukan garrantzia emanbehar zaio, eta taldeak benetan estrategia hori hartzen duenean, aurreko zuzendaritzakeg... Oraingoz, zertan ari gara Internetekoak. Eta irratikoak?
|
|
|
|
Baina
lehen aipatu bezala, telebista sare sozialak elkarreragina sustatzeko tresnagisa erabiltzen hasi da. EITBko telebista kanaletako programa askok eta irrati askokprofilak sortu dituzte Facebooken, batik bat, eta Twitter eta Tuenti sareetan, berenjarraitzaileei nobedadeen berri emateko.
|
|
|
UPV/EHUk lehen liburua euskaraz 1984 urtean plazaratu zuen eta lehen itzulpena 1990 urtean. Deustuko Unibertsitateak, berriz, lehen liburua UPV/EHUk baino lehen atera zuen (1980an),
|
baina
lehen itzulpena 1994 urtera arte atzeratu zen641 Ingumako datuen arabera, urte tartean unibertsitateek goi mailako euskarazko liburu produkzioaren% 13 kaleratu zuten (ikus 18 taula).
|
|
|
Campusa Leioako orube isolatu batean 1970.ean eraikitzen hasi zen. 1971 urtearen amaieran fakultate guztiak Leioara eraman zituzten,
|
baina
lehen ikasturtean Medikuntza Fakultatean ematen ziren fakultate desberdinetako eskolak.
|
|
|
Hala ere, aipatutako muga kronologikoak ez ditugu hertsiki baliatu, epe honetan abiatutako proiektu zein prozesu batzuek hurrengo urteetan jarraipen zuzena izan zutelako. Esate baterako, UZEI 1977 urtean sortu zen,
|
baina
lehen hiztegia 1979 urtean argitaratu zuen, eta Mitxelenaren polemika ez zen 1980ko abendura arte plazaratu. Beraz, epe honetan sortzen den UZEIren hasiera hasierako urteak ulertzeko, azalpena ondoko urteetara luzatzea erabaki dugu.
|
|
|
Eusko Kontseilu Nagusia sortu arte (1978) bertako administraziorik ez zegoen horren guztiaren ardura hartzen hasteko, eta Euskaltzaindia bere baliabide eta ahalmenen arabera erantzuten saiatu zen. Eusko Kontseilu Nagusiarekin Hezkuntza Saila antolatzen hasi zen,
|
baina
lehen Eusko Jaurlaritza eratu ez zen arte (1980) administrazioak ez zuen euskara tituluen ardura eta kudeaketa bere gain hartu, ezta helduen euskalduntzerako erakunderik sortu ere (HABE adibidez 1983 urtean sortu zen).
|
|
2012
|
|
|
XIX. mendeko nazio estatuak mundu publikoaren eta pribatuaren artekobanaketa zilegitu egin zuen. Legediak eta ezarritako politika publikoek egoera horisendotu zuten, eta justizia arduratu zen horrela ezarritako ordena iraunarazteaz.Emakume anitz egoera horren aurka altxatu eta mugimendu sufragistan antolatuziren;
|
baina
Lehen Mundu Gerra amaitu arte itxaron behar izan zuten boz eskubidea eskuratzeko. Bigarren Mundu Gerraren amaieran Mendebaldeko herrialdegehienetara zabaldu zen.
|
|
|
Aitzitik, PLOren 13 artikuluaren literaltasunak pentsarazten du aipaturiko jarduerak gauzatzeaz arduratzeak garrantzi handiagoa duela (bereziki aipatua baita) mezua teknikoki antolatzeak baino. Azken jarduera hori aipatu gabe egin daiteke kontratu bat,
|
baina
lehen jarduerak, mezua gauzatzea, alegia, publizitate kontratu orotan agertu behar du.
|
|
2014
|
|
|
Bada, fonologia dakienak badaki, antzematen dio, sentitzen du, igartzen dio, hori erabaki eta gero ezin erabaki daitekeela orain MMidaztea (immigrazioa etab.), eta NM dela tokatzen dena.
|
Baina
lehen euskararenbarrutik bezala, orain «nazioartera begira» egiten dira gauzak, eta hargatik ateratzendira gero holako porru haziak. Bestalde, Arantzazun kontsonante multzoakbakuntzearen bidetik jo zen, italieraren bidea hartu zen, nolazpait esateko, etafonetika naturalarena, eta hemen ere traizioa egin zaio Arantzazukoari, berriro erenazioarteko pedantekeria zaharraren aurrean makurtuz eta aBSentzia, objeKTu, PNeumatiko eta abarrak irentsaraziz.
|
|
|
Hainzuzen ere, goi nafarrerazko ezaugarri bereizgarri nabarmenetako bat instrumentaleko s da eta ia lehen testuetatik sistematikoki agertzen da. Bigarren testuan ikus daitekekasu guztietan s aldera duela,
|
baina
lehenak soil soilik z aldaera du. Horrek biirtenbide izan ditzake:
|
|
|
3 atalean subjektu isil mota desberdinek TZE perpaus jokatugabeetan duten banaketaaztertuko dugu.
|
Baina
lehenik, egitura hauek berak aurkeztuko ditut laburki.
|
|
|
Bazirudien haurra hiztun bihurtzeko aurrerapauso egokiak ematen ari zela.
|
Baina
lehen urte bete zuenetik, prozesua moteldu egin zen, eta, bi urte eta erdi zituenerako, beraren gurasoak kezkaturik zeuden. Bazirudien neskak esaten zitzaiona ulertzen zuela, baina oso hitz gutxi esaten zituen.
|
|
|
Ezagutza faltsua: pertsona bat ezaguna iruditzen zaio,
|
baina
lehen aldiz ikusi du. Korsakoff-en sindromean ohikoa da.
|
|
2015
|
|
|
Bigarrenik, neurtu dira frantsesezko gaitasunak, eta hemen alderantziz, suposatu da adineanjoan arau gero eta hizkuntza maila hobea ukanen zutela ikasleek,
|
baina
lehen hezkuntzako azkenurteetan gaitasun berak baldin badituzte ere denek, garapena lasterrago bat eginen zutela etxetikerdaldunek etxetik euskaldunek baino. Azken urteetan, suposatu da ere frantses elebakarrengaitasun berak ukanen zituztela elebidun guziek, etxetik euskaldunek ere, Ipar Euskal Herrikoeuskararen egoera diglosikoaren ondorio.
|
|
2019
|
|
|
Honenbestez, badagoGizarte Langileek beraien jardutean, gainerako beste hiru elementuak hartzen dituzten bezala, kontuan hartu behar duen beste figura garrantzitsu bat, aliatu bezala joka dezakeena, dudarik gabekolan komunitarioa bultzatuz.
|
Baina
lehenik eta behin, garrantzitsua da planteamendu hau azaleratu etaeztabaidatzea (Rodriguez, 2014; Pastor eta Marchioni, 2016).
|