|
2008
|
|
|
(Namen wie Derro, > sind dagegen wegen des Anlauts wohl kaum baskisch: B.u.I.> 41).
|
Baina
lehen aipatu dugun erro teoriaren ara bera ez dago eragozpenik aitzin euskal erroak hasieran d > izan zezan, zenbait bisila boen bigarren silabak (arestiagoko erro bakarreko morfemak) erakusten duen legez. Gogora dezagun hemen De Rijken (1992) da > aitzin adizlagunari buruzko berrerai keta eredugarria.
|
|
|
Izan ere, gipuzkoar aldizkariak La. Gacetako artikulua bere orrietara ekarri eta irakurleak iritzia ematera gonbidatu zituen. Joseba Zinkunegi gipuzkoar mediku jeltzaleak Akademia oso onuragarria zela iritzi zion,
|
baina
lehen akademikoak Diputazioak barik «euzkeliztilariak eta euzkelidazle [e] k» hautatu zituzketela zioen, «auek araudia egin dezatela, eta geroa araudiak agintzen duan eran gañerakoak autu» zitezela. Bilbotik idazten zuen J. Arizmendi ere Akademia bat sortzearen alde agertu zen, ortografia guztiz bateratzen lagunduko baitzukeen, neologismoak hautatzen eta eredu idatzia finkatzen, eskolatxoen anarkia gaindituz.
|
|
|
Beste hitz batzuekin esanda,
|
baina
lehen esan dugun bezala, antzeko ezaugarriak aipatzen ditu Zuazok gaurko gazteen euskara deskribatzean.
|
|
2009
|
|
|
Azaroko batzarrean esan zuen Luis Villasantek. Euskaltzaindiak bere gramatika bat egin bear leukeala?, proposamena onartu eta Villasanteri berari eskatu zioten lanaren ardura hartzeko, eta hurrengo hilabeteetako batzarretan Villasantek egindako lanak aztertu izan zituzten, baita oharrak egin ere, besteak beste Inazio Maria Etxaidek, Isidoro Fagoagak eta Eusebio Erkiagak.
|
Baina
lehen ahalegin hura bidean gelditu zen.
|
|
2010
|
|
|
Ez,
|
baina
lehen aritu naiz
|
|
|
–San Fermin ikastolan gela gabezi handia zuten, eta guraso batzuk irtenbideak bilatzen hasi ziren. Diputaziora eta Iruñeko Udalera jo zuten, konponbide eske,
|
baina
lehenak ez zuen deus egin, bere erantzukizuna ez zela argudiatuz. Beraz, guraso haiek eskolak ematen hasi ziren kalean, protesta gisa; taldea gero eta gehiago handituz joan zen?
|
|
|
–
|
Baina
lehen esparru horretan solaskide ez ginenez, eta horrela ere hartzen ez gintuztenez, bigarren esparruari begira jarri ginen: lan esparruan, gure esparru naturalean alegia?, erantsi du Larramendik.
|
|
2012
|
|
|
Horixe gertatzen da, esate baterako, Sarrionandiak Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak (1985) itzulpen antologian txertatu dituen hainbat poematan. Liburuaren hitzaurrean bertan aitortzen du Sarrionandiak poema itzulien artean apokrifo batzuk ere badaudela, 118
|
baina
lehen begiratuan behintzat ez da erraza sasi itzulpenak benetako itzulpenetatik bereiztea. Mohammed Al Kali ustezko poeta afrikarraren hiru poemak, adibidez, ez dira beste hizkuntza batean idatzitako sorburu testu baten itzulpenak, Sarrionandiak berak asmatutako poemak baizik.
|
|
|
Ez dakigu nondik itzuli zuen Sarrionandiak. Clara Janések egina du poema horren itzulpena(. Tras muchos años en casa de mamá?) Dolor liburuan,
|
baina
lehen argitalpena 1986koa izanik, ezinezkoa da Sarrionandiaren zubi testua izatea, Holanen itzulpenak 1985eko Izkiriaturiken argitaratu baitzituen. Baliteke Josef Forbelsky ren itzulpenaz baliatu izatea poema hori itzultzeko, baina oraindik ez dugu lortu liburu hori kontsultatzea (Holan 1970).
|
|
2013
|
|
|
Berri ezkor bat izan zitekeen galdutako gudu baten aipatzea.
|
Baina
lehen erran dugun bezala, eskualde bat galdu zutela aitortzen zuten, berreskuratu zutela kontatu zutenean. Gerla lekuetako?
|
|
|
Ikus daiteke idazle bakoitzaren estiloa ez dela beti bera, batzuek gisa batera erabiltzen dutela eta beste batzuek beste batera. Erretorikaren azterketa Lehen Mundu Gerrako testuetan bezala egin daiteke beste garai batzuetakoetan,
|
baina
Lehen Mundu Gerrako artikuluak erretorikaren ikuspegitik landu daitezke aztertzeko nola egiten zuten eta zer bide erabiltzen zuten irakurleak beren ideietara konbentzitzeko. Nahi bada azterketa erretorikoari loturik edo nahi bada aparte, hitzen azterketa ere egin daiteke.
|
|
|
Sail horri buruzko xehetasunak geroago aipatuko ditugu, sakonki.
|
Baina
lehenik, gerlari horien identifikatzea garrantzitsua da. Gehien idatzi zutenez eta lan honetan ikertuko ditugun testuen egileez izanen dugu solasa ondoko orrietan.
|
|
|
Han egunbat iragan ondoan, berriz abiatu ziren Grezia aldera, hala nola hilabetearen25ean. Ondoko etapak ez zituen egunez egun zehaztu,
|
baina
lehenik Pireoko portuan geldialdi bat egin zuten, gero Atenasera joan ziren, gero berrizere Pireora itzuli, handik Mudrosko portura. Han arratsalde batez egon ondoan, Salonikara abiatu ziren.
|
|
|
Euskal Herriaz gogoratzea mendiengatik, itsasoarengatik edo etxekoengatik ez da nahikoa jarrera euskaltzale bat zutela ondorioztatzeko. Ondoko orrialdeetan begiratuko dugu nola agertzen zen jarrera euskaltzalea,
|
baina
lehenik hona ekarri behar dugu Jon Casenavek argitutakoa: XIX. mendean erregionalismo bat piztu zen Bretainian eta Provence aldean.
|
|
|
Beste gisako lasaitasun bat zen, aldiz, kanoikadak gelditu zirenekoa. Kasu horretan, lehen lerroetako egoeraren berri ematen zuen,
|
baina
lehen lerroetan ere borrokak eta kanoikadak ez ziren etengabekoak. Batzuetan une lasaiagoak ere baziren, artikulu horrek aditzera eman zuen bezala.
|
|
|
Edukin analisia kualitatiboa erabili du Eneko Bidegainek, editorialak eta gerla berri-emaileen artikuluak arta berezi batez tratatuz.
|
Bainan
lehenik Eskualduna agerkaria nola sortu eta nola hedatu den azaltzen du. Indar handiko astekaria zen.
|
|
2016
|
|
|
Emeki, Ida, emeki. Etorriko da gutarterat,
|
baina
lehenik jujeak behar dio hortako baimena eman. Nik uste, prestuago liteke Ameriketako gure lehenengo asmoari eustea, bertatik kaleratzea eta ondotik izkiriatzea zer gertatu den hemen eta beharbada ez girela Ameriketarat joanen.
|
|
|
Aski aise emaiten die Lafitte-k delako baimena, bainan berak erantzukizunik ez hartzekotan argitalpen berrian. Eta orduan aldizkari berpiztu beharraren alartzera biltzen gara gazte lagun andana bat, gehienak Lafitte n ikasle ohiak,
|
bainan
lehen ezagutu ez dugunak. Mark Legasse eta Diharce?. Iratzeder?, en inguruan hor genbiltzan beraz Labeguerie Michel eta Joseph bi anaiak, Ximun Duhour?. Xori??, Roger Etchegaray??
|
|
|
Herriko bozen karietara xuriek, gorriek bezala barrika bat arno eskaintzen diete herritarrei. Pakok botoa nori eman behar dion epaitu behar du,
|
baina
lehenik ardoa dastatu. Philippe jaunak eta auzapezak kontatzen digute zer lan baliosa egiten duten Herriko Etxean eta erakusten digute nola herritarren bozak biltzen dituzten, zerrendak kontrolatzen dituzten.
|
|
2021
|
|
|
8.2.5a Adjektibo kategoriakoak dira ondoren aztertuko ditugun egiturak13,
|
baina
lehen elementua partizipioa da, ez aditzoina; beste hitz batzuetan esanda, ez da kategoria lexikoa. Horrexegatik hartu dira elkarketaren eta sintaxiaren arteko mugako egituratzat (Odriozola 2004a); Hitz Elkarketa/ 3 lanean ere sail berezitzat hartzen dira egin berri (a), irakurri berri (a), hil zahar eta horien antzekoak.
|
|
|
Atzizki izaeratik gertu egoteagatik edo, bi osagaiak elkarturik idazteko gomendioa eman zuen Euskaltzaindiak (25 araua).
|
Baina
lehen osagaia luzea edo hitz juntura bihurria duten elkartu berrietan marratxo bidez elkarturik edo bereiz idatz daitezke: kapitalismo() aldi, erredakzio buru, administrazio() gune eta abar.
|
|
|
Lehen atalean adierazitakoa alde batera uzten da: baliogabetu, ez da baliogabetzen,
|
baina
lehen atalekoa indiferentea da atal birformulatzailean aurkezten den konklusiora iristeko, eta, hain zuzen, bigarren atal horretan kokatzen du indargunea enuntziatzaileak.
|
|
|
hau/ berau; hori/ berori; hura/ bera.
|
Baina
lehen esan bezala, berau eta berori bizkaieraz izan ezik, oso gutxi azaltzen diren formak dira.
|
|
|
[A, baina B] egitura dugu hor. Egitura hori trukatu egin daiteke, eta [B, A baina] bihurtu (tarteko pausuan
|
baina
lehen osagaiari atxikiz [A baina/ B]): Gaixo dago, baina kalera irten da → Gaixo dago baina, kalera irten da → Kalera irten da, gaixo dago baina.
|
|
|
Hunkituta eta negarrez subjektuari begirako bigarren mailako predikatuak dira, subjektuaren une bateko egoera deskribatzen dutenak; berez ez dute aditzak adierazten duen ekintza (‘inguratzea’) nola gertatzen den deskribatzen.
|
Baina
lehenean (hunkituta) egoera soil gisa ulertuko dugu; aldiz, bigarrenean (negarrez) egoera eta jokabidea, biak uztar daitezke. Bigarren mailako predikatu modura azaltzen diren elementuak oro har egon aditzari loturik ager daitezkeenak izaten dira (‘triste nengoen bileratik irten nintzenean’, ’zoriontsu geunden saria hartu genuenean’, ‘gogorik gabe nengoen bazkarira joateko’), baina izan aditzari lotzen zaizkionak ere izaten dira:
|
|
|
Ohart gaitezen, azkenik, ez ezik/ ezen/ eze eta ez bakarrik dituzten esamolde hauen ordez erabili izan direla eta erabil daitezkeela z gainera, z gain, z landa eta antzeko beste postposizio batzuk ere.
|
Baina
lehenek mintzagaiak elkartzen dituzte, edo perpausak; postposizioak, aldiz, sintagma bati eransten zaizkio perpaus bakarraren barnean.
|
|
2022
|
|
|
|
Baina
lehenik Zuria I.aren erreinaldia bere denborako giroan koka dezagun. Erdi Aroa bukatzen ari zen, baita Frantzian Ehun Urteetako Gerla ere (13371453).
|
|
2023
|
|
|
Musulmanak ere Frantziako Erresumatik hurbilduko ziren.
|
Baina
lehen gurutzada arte ez zen mundu musulmana ezagutu. Kristau munduak ez zituen mu sulmanak gurutzatu, Frantziako Erresuma gehiengoan, baina denborarekin mun du horren irabazteko proiektua ere garatu zen.
|
|
|
Horrez gain, erran behar dugu liburuan amaren eta alabaren arteko zortzi gu tun daudela dirudiela,
|
baina
lehen gutuna ez da agertzen. Ondorioz zazpi gutun baizik ez ditugu itzuli.
|
|
|
Bada, bidean naizenez, Laster botika emanen diot,
|
Baina
lehenik ikusi behar dut, Gero bere kasuaz aginduko dut.
|