|
2001
|
|
|
Lehen moduko kausalitatea soilik balego, bertan dena kausen kate batean determinatua legoke eta kausen kate luze bat sortuko litzateke, zeinak lehen kausa bat izango ez lukeen.
|
Baina
lehen kausarik gabe kausen katea ez dago hasterik. ‘Primum movens’ baten beharra Aristoteles berak aipatzen zuen.
|
|
2003
|
|
|
Hortaz, ekitate erregela gehienak era berean erabiltzen dira toki guztietan,
|
baina
lehen aipatu adibidean, ulerkera desberdinak daude. Hori gertatzen da kasu horretan ez dagoelako nonahi betetzen diren erregela horien kontrako besterik, baina, aldi berean, lege batek agintzen duelako nolabaiteko mugak jarri behar zaizkiola albokoak oinordetzara deitzen dituen legeari.
|
|
|
Aurrekoarekin hertsiki lotutako beste talde batek aldarapena jotzen zuen funtsezko efektutzat, eta beste talde batek, berriz, erakarpena eta aldarapena biak ala biak zituen elektrizitatearen oinarrizko agerpen gisa. Talde horietako bakoitzak oinarri horien arabera moldatzen zituen bere teoria eta ikerkuntza,
|
baina
lehenak adina zailtasun izan zituzten sinpleenak ez diren eroapenaren edozein efekturen berri emateko. Efektu horiexek izan ziren hirugarren talde baten abiapuntua, elektrizitatea eroaleetan barna iragaten den" fluido" gisa ikusteko joera baitzuen, ez eroaleetatik jariatzen zen" effluvium" gisa baino.
|
|
2005
|
|
|
12 Bada zuzenbidearen bestelako iturburua, jatorrizko hartatik kanpo ere, alegia, Jainkoaren borondate askea, gure adimenak nahitaez men egin behar diola.
|
Baina
lehen azaldu dugun zuzenbide hura ere, hots, zuzenbide naturala, gizartearena izan zein sustrai zabalagokoa, hain zuzen, gizakumearen barruko oinarrietatik datorrena, Jaungoikoari egotz dakioke, Jaungoikoak berak nahi izan baitu oinarri horiek guregan izatea. Hala uste zuten Krisipok eta estoikoek ere:
|
|
2008
|
|
|
— Bestalde, lehenik subjektua oinarrian ezartzen da norbera objektibo finko gisa; hortik abiatu ondoren beharrezko higidurak jarraitzen du determinazioen edo predikatuen aniztasunerantz; hor subjektu haren ordez nia jakituna bera agertzen da, eta predikatuen elkarlotzea eta haiek bermatzen dituen subjektua da.
|
Baina
lehen subjektu hura determinazioetan sartzen den heinean eta haien arima den heinean, bigarren subjektuak, jakitunak alde batera utzi zuen hura eta bere gainetik bere baitara itzuli nahi zuen hura oraindik ere predikatuan aurkitzen du, eta predikatuaren higitzean ekilea izan beharrean arrazoitzaile gisa, hari predikatu hori edo hura egotzi balitzaio bezala, edukiaren norberaz arduratzen da oraind...
|
|
2016
|
|
|
Darwinentzat egungo gizarte zibilizatuetan ematen du moralak autonomiaren bat baduela.
|
Baina
lehen gizona, abereak legez, etengabeko bizi borrokan ikusten du, eta haren dena konstituzio fisikoa bezala intelektuala eta moralaborroka horri lotuta esplikatzen da.96 Sozialtasuna, elkarlaguntza, kooperazioa, aipatu maiz aipatzen dira, baina beti bizi borrokari subordinatuta. Bizia hautespen naturalaren legepean dago; morala hautespen naturalaren erreminta da, hots, ‘gerraren’ zerbitzuan dago eta kasu! ez da besterik (aintzat hartzen). 97 Moralak tribuaren bizi borrokari zerbitzatzen dio (ez, esaterako, tribuaren barruan jendearen helburu espiritualen bati).
|