|
2003
|
|
|
Dirudienez, bada, giroanahikoaberotutaibili zenAldudeinguruetan.Pentsatudaitekeoroitarriaezarribeharreko tokiazeztabaidatzeamemelokeria dela, etagalanta,
|
baina
kasu, besterikdakontuhorrekostendutadaroana.Batzuenasmoaoroitarria elizarenbaranoanplantatzeaizanzen; bestetzuek esparrulaikoanzuten nahi.Hortikulertubeharditugukokapenarengainekotirabirak, eta, izan ere, nikneuklan hipotesimoduraluzatukodutherrikomedikuaizanzela eztabaidagaiamahai gaineratu zuena, hainbesteapaiz, misionistaetaserora emandituenAldudeherrisinestunean.Etaziurrenez, geroagoEskualdun...
|
|
2008
|
|
|
Azkenik, hiztegi batua hornitzeko eta aberasteko euskalki eta hizkeratan hain bat hitz daude, batzuk galduxeak edo galduak, beste batzuk oraindik bizi bizi dirau tenak, eta denak testu idatzietan edo hizkuntz mintzatuan bil daitezkeenak.
|
Baina
kasu aunitzetan esanahi gurutzatuak, nahasiak eta, ia beti, hizkeren arabera balio pro pioak edo bereziak hartzen dituzte. Lexikologoen eta semantikoen lana da, nire ustez dialektologoekin batera, euskara batuan txertatu izan daitezkeen hitz horien balioa ongi biltzea gero euskara batuan erabilera egokia izan dezaten.
|
|
|
Duda gabe Azkuek euskaratu zuen gaztelaniazko publizitate orriren bat oinarri hartuta (zenbait hitz teknikori gaztelaniazko ordaina ematen baitio, itzulpena dela iradokiz). Agian ordaindu ere egin zioten testua Euskalzalen jartzeagatik (edo agian ez),
|
baina
kasu horretan ere Azkueren inplikazioa ageri da, hiriko gestio komertzial bat, elektrizitatea moduko zerbitzu industrial bat instalatzekoa, euskaldunei euskaraz ezagutarazi nahi izan baitzien, hiria eta euskara gerturatuz.
|
|
|
2). Manex Goihenetxe ere aipatzen du Zalbidek gai honetan interpretazio bide berriak ireki dituztenen artean,
|
baina
kasu honetan aranisten aferari baino gehiago Ipar Euskal Herriko barne tentsioei egin zien ekarpena baxenabartar historialariak.
|
|
|
Gorago ikusi da nola, Bustintzak ez ezik, Euzko Deya, k erehasiera bertatik uko egin zion Akademiaren hautaketan parte hartzeari eta halaber erakundea gaitzetsi zuen ez zelako osotara jeltzalez osatua.
|
Baina
kasu honetan ere Bustintzaren arrastoa suma daiteke:
|
|
|
rako liburuak, narrazio literarioak, zarzuelak, operak eta antzerkiak, euskal linguistikari buruzko artikuluak... Obra hauetako batzuk euskara hutsez zeuden, beste batzuk,
|
baina
kasu guztietan euskara maila formaletan erabiltzeko asmoa zuten, dela idatziz dela ahozko errepresentazio publikoetan (antzerki eta gisakoetan). Halaber euskara ahalik eta gizarte sektore zabalenei helarazi gura zien:
|
|
|
Azkueren aldizkarietan trebatu zen euskaraz idaztera, baina laster, 1906tik aurrera, sabindar eredura aldatu zen. Azkuek bezala euskarazko irakurlego bat sustatu nahi izan zuen kazetaritzaren inguruan,
|
baina
kasu honetan alderdi proiektu bati lotuta. Izan ere, Bustintzaren euskarazko ekoizpena EAJko aldizkari eta egunkarietan garatu zen.
|
|
2010
|
|
|
lankideen erdiak edo gehiagokoak %14tik% 21era. Euskaldun batzuk dituzten lankidegoak ere bai %31tik %43ra,
|
bainan
kasu honetan erdaldunak gehiengoan dira.
|
|
2012
|
|
|
76 1934an argitaratutako Barne muinetan liburuko. Itzai zekena? poema ere itzuli zuen gaztelaniara,
|
baina
kasu horretan badirudi zentsura kontuengatik egin zuela. 1930eko Olerti Eguneko lehiaketara aurkeztu zuen Orixek, eta, antza denez, lan guztiak gaztelaniazko itzulpenarekin aurkeztu behar izan ziren, zentsura lanak errazteko.
|
|
2013
|
|
|
Errugabetasun ustekizuna errespetatu gabe, Blaise Adémak errudun gisa aurkeztu zuen atxiloketa haren berri eman zuenean. Adémak idatzi zuen Leon Daudet diputatu zuriak abisua emana zuela, baizik eta bazirela alemanen alde ari ziren frantsesak,
|
baina
kasurik ez ziotela egin. Azkenean Almereyda atzeman zutela, baina Malvy ministroaren adiskide izanik, orain arte bakean utzi zutela salatu zuen Adémak.
|
|
|
Beste ikuspegi batetik, Eskualduna k gerlaz idatzi zuena Bretainiako, Korsikako edo Okzitaniako gisa bereko aldizkarietan idatzi zenarekin konpara daiteke, ikusteko ea haiek ere beren herriko jendea frantses sentiarazteko gisako mezuak zabaldu zituzten ala beste gisa bateko solasetan zebiltzan. Konparaketa bide anitz egon daiteke,
|
baina
kasu honetan bereziki merezi duen saila da nola agertzen zuten frantses izaeraren aldeko jarrera, edo alderantziz, kontrako jarrera bat agertu zen. Ikus daiteke ere ea erlijioaren gaia erabili zuten, Eskualduna k erabili zuen bezala, eta ea erlijioa eta frantses izaera uztartu zituzten.
|
|
|
Beste aukera da, A.I. inizialen bigarren hizkia etxe izenari lotua izatea,
|
baina
kasu honetan, anitzez zailagoa eta luzeagoa litzateke identifikatzea. Zer gerta ere, Serbia aldean hildako zuberotarren berririk bazen begiratu dugu Eskualduna astekarian.
|
|
|
Etxepareren arabera, Alemaniak laster onartuko omen zuen Alsazia ematea, Serbia uztea eta abar.
|
Baina
kasu, artikulu hartan berean abisua eman zuen, ez sobera goiz kontent jartzeko. Zuhurtziarako deia egin zuen.
|
|
|
Sorginaren erantzuna beste bi urtez luzatuko zela erran ondoan, sorgina kritikatu zuen, ez zuelako sinetsi nahi. Ezin dugu jakin ea delako sorgin hark etorkizuna asmatzeko gaitasuna bazuen ala ez,
|
baina
kasu hartan, asmatu zuen. 1916an erran zuen gerla bi urteren buruan bukatuko zela, eta hala gertatu zen.
|
|
2017
|
|
|
Horrela, Korsikari trataera berezi bat egiten zaio. Egia da normalean Estatu frantsesak nekez onartzen duela hori, Errepublikaren baloreen kontrakoa delakoan;
|
baina
kasu honetan, jurisprudentziaren arabera, gaitasun transferentzia hori objek tiboki justifika daiteke. Hain zuzen ere, Kontseilu Konstituzionalak transferentzia legeari buruz erabaki bat hartu zuen 2002ko urtarrilaren 17an41 Honakoa aitortu zuen:
|
|
|
eta Errepublika bat eta zatiezinaren defendatzaileen baitan.
|
Baina
kasu guziz, epaile
|
|
2021
|
|
|
Gehienetan agerian daude diskurtsoan birformulazioaren bi atalak (birformulakizuna eta atal birformulatzailea),
|
baina
kasu batzuetan —bereziki, birformulatzaile urruntzaileekin— isilean geratzen da birformulakizuna. Hala eta guztiz ere, pentsa daiteke birformulatzaileek beti betetzen dutela lokailu zeregina (Garcés 2008:
|
|
|
Egitura hori izenaren islapena da eta barruan biltzen ditu ko erlaziozko postposizioarekin sortutako izenlagunak (egunsentiko eta kolore arroseko) eta adjektibo bat (usaintsu). Ko postposizioak eta adjektiboek ere beren islapena dute, kategoria guztietako kideek beren egitura zabaltzen baitute (ikus 2 kapitulua),
|
baina
kasu honetan egitura horiek izen sintagmaren barruan daude, eta guztien artean eratutako izen sintagma gustatu aditzaren argumentua da.
|
|
|
Horiek guztiak bi konfigurazioetan agertzen ahal dira. Loratu aditza inakusatiboa da gehienetan,
|
baina
kasu berezi batzuetan konfigurazio trantsitiboarekin ageri da, kausatibo gisa: ez zuen irribartxorik ere loratu; ezin izan zuten ametsa loratu.
|
|
|
43.10.4a Edozein modutan birformulatzaile urruntzailea ere atal birformulatzailean agertzen da eta birformulazio eragiketari bidea zabaltzen dio. Bi modutara gauzatu ohi da birformulazio urruntzailea,
|
baina
kasu batean zein bestean atal birformulatzailean adierazten da ideia garrantzitsua.
|
|
|
22.7.3a Berdin ere batzuetan sail honetan sartzen ahal dugu: Betidanik eta alde guztietan berdin gaizki ikusia dela[...] (Larreko); Iduri kanpoz berdin ongi doazela beti,
|
baina
kasurik egin gabe galtzerat uzten beren mintzaia (J. P. Arbelbide).
|
|
|
Adibide horretan zer ere... baitperpausa gaineko aditzaren (khentzera) ezkerrean da, baina halere perpaus horretako osagaien erdian, zeren ezkerrean duen sintagma (geure konzentziatik) khentzera aditzaren adizlaguna da. Erlatibo korrelatibo gisa aztertzen bada [zer ere... bait] perpausa, suposatuko da, haren ondotik izenordain anaforikoa badela,
|
baina
kasu horretan isildua dela (haren edo genuke gauzatua balitz). Alabaina, ikusi dugu gorago Ø formako izenordain anaforiko horren aukera agertzen dela korrelaziozko erlatiboetan (ikus § 31.4.6.5c).
|
|
|
Aurkaritza adierazten dute horrelako perpausek: horrela, adibidean, ‘hitz berri gehiegi izateak’ txaloa ukatzea ekarriko lukeela pentsa daiteke,
|
baina
kasu honetan ez da hala gertatzen(" Hitz berri gehiegi baditu ere, ez diogu txaloa ukatu behar").
|
|
|
Asko ikasten du, baina ez du irakasgaia gainditzen; Ez du irakasgaia gainditzen, baina asko ikasten du. ...sua baino; nolabait esatearren, ‘asko ikasten du, eta asko ikasiz gainditu litzatekeela pentsatzen dugun arren, ikasle honen kasuan ez da betetzen, eta ez du irakasgaia gainditzen’ Bigarren adibidean, ordea, ikaslearen ahaleginean jartzen du arreta handiagoa igorleak, eta adierazi nahi du, gutxi gorabehera, ‘azterketak gainditzen ez dituenez, pentsa daiteke ez dela askorik saiatzen,
|
baina
kasu honetan, gehienetan gertatu ohi denaren aurka, ez da ez saiatzearen ondorio, ziur bainago ikasleak lan asko egiten duela’.
|
|
|
Kontzesiozko perpausetan, baliogabetutako aurrekari edo kausa bat aurkezten da, eta kontrakoaren bidera eramaten gaitu kontzesiozko menderagailuak: ‘eskuarki X gertatu ohi da,
|
baina
kasu honetan... ’ Aurkaritzakoetan berriz, lehenengo juntagaian adierazpen bat egiten da, eta ez da horrelako inferentziarik abiarazten; baina ren ondoren sortzen da aurkakotasuna, eta lehenengo zatiak egiten duen iradokizunari kontra egiten zaio.
|
|
|
Hori guraso eta seme alaben artean arrunta da toki batzuetan, semeak edo alabak nekez egingo baitio aitari edo amari hika.
|
Baina
kasu markatuak dira horiek, hikak berez alokutiboa eskatzen baitu.
|
|
|
Berdin haren samurgo eta haserre handiak kezkatu ninduen. Aldiz, haren samurgo eta haserre handiek kezkatu ninduten esan daiteke, jakina,
|
baina
kasu horretan haserrea bera da plurala: haren haserre handiak ikusi nituen.
|
|
|
Horretaz gain, izan eta* edun aditz laguntzaileen arteko banaketa dago bi perpausen artean, eta bigarren perpausean ageri den laguntzailea da aditz trantsitibo arrunt batekin, ikusi aditzarekin adibidez, hautatzen dugun bera. Beraz, argumentu bakarra (hortaz, intrantsitiboa),
|
baina
kasu desberdina (absolutiboa batean, ergatiboa bestean). Horregatik esan dugu lehenago konfigurazioa hausten dela holakoetan.
|