|
2010
|
|
|
Irantzuk jarri duen aurpegia nahikoa zait kolpea ondo bideratu dudala jakiteko. Agian ez dut diana erdian jo,
|
baina
hor inguruan gelditu da dardoa.
|
|
|
|
Baina
hor ere... Lekeitio zatiek zer leku daukate Laboaren atzerriko arrakastan?
|
|
|
|
Baina
hor dira, halarik ere, txaloen ondotik ikastolako buraso, arestiko euskal konplexatu horiek uiui eta aiai irrintzinaka, zer lezionia hartu duen euskal antzerkiak (sic). Ikuskizun propagandak gure etsai porrokatuen diskurtsoa baizik erraten ez duelarik.
|
|
|
Nazio estatuen kartografiak" geogorputzak" kreatu zituen.
|
Baina
hor gorputz asko daude, Kobrezko txanpon erromatarra, gure aroa baino 330 urte lehenagokoa, idiaren irudiarekin. Latinez, pecunia, ‘dirua' edo ‘jabetza', pecus hitzetik dator, hau da, ‘abere' hitzetik. mugen gainetik, bizikidetzaren bila.
|
|
|
—Ni Haren Morroia baizik ez naiz.
|
Baina
hor dator bera.
|
|
2011
|
|
|
Nik ez diet ezer saltzen eta haiek ere ez didate ezer erosten.
|
Baina
hor egoten dira, berbetan, solas ederrean. Ez dituzte autoen zalapartak aditzen.
|
|
|
Gazte denboran, historia zirkulu hertsi baten barruan ikusteko joera izan genuen batzuk, gauzak zergatik gauzatu diren jakingo bagenu bezala, zer aldatu behar zen oker gertatu zena bideratzeko... zeregin argi bat aurkitu beharrez.
|
Baina
hor zegoen poesia, hor musika, hor kantua, behin eta berriz gogorarazteko mila estaldura dituztela gauzek modu bazterezinean.
|
|
|
Maitanek lehenago amaitu du eta kanpoan itxoin dio Saioari.
|
Baina
hor nonbait Saioaren komuneko krisketa trabatu egin da, ez aurrera eta ez atzera geratu da, eta Saioa gajoak ezin zuen bere komunetik atera. Maitane saiatu da laguntzen eta ez du lortu atea zabaltzea.
|
|
|
...tua lagunen bisaian zu agurtu zintugunean, han, jendeek zeharka dutenean begiratzen erru bat, akats baten zauriak ezin xukatuz, oparitu nahiko genizun azken bat xamurtasunezko ahapaldi baten lorea bere xumetasunean edo agian barkamena eskatu hainbestetan bakarrik utzi zintugulako, zu joana baitzinen bizidunen ankerkeriek zeresanik ez duten eremu itzaltsuetara, geroztik ez dugu zure berririk jakin,
|
baina
hor nonbait, ez dakit zer infinitotan ezkutatua eta betirako babestua bazeunde erruki gaitzazu gu zu behar hainbat errukitu gabeok.
|
|
|
Badakigu, 1427ko apeoan agertzen denez, Goizuetan hogeita hamalau su (etxe) bazirela; geroztik hazten joan da herria pixkanaka pixkanaka. Etxe izen batzuen sorburua antzeman daiteke apeo horretatik,
|
baina
hor agertzen diren zenbait izen zein etxeri dagozkien zehaztea ez da batere erraza.
|
|
2012
|
|
|
Neure buruari galdetzen diot konturatu ote zareten kateak dauzkagula eta kate horiek ikusezinak bihurtzen ditugula,
|
baina
hor segitzen dute, nik ikusten eta sentitzen baititut.
|
|
2013
|
|
|
Adarrak gure nahierara moztu daitezke, kimatu, eta moldatu. Adarrak moztea ez da nolanahi egitekoa, hobe da tentuz ibiltzea,
|
baina
hor dago aukera behintzat. Sustraiak, ordea, lur azpiko iraganean daude.
|
|
|
Garrantzitsua da espazio horretan egotea.
|
Baina
hor hiztun komunitatea ez da erreproduzitzen. Izatekotan eutsi egiten dio kontsumo edo klik kopuru bati.
|
|
|
Indibidualizazioan edo mota guztietako zappingean oinarritutako gizartean, input uholde baten arteko aukera soilean, euskararen kuotak arazoak ditu erreproduzitzeko. Bide horietan aukera elebiduna eskaintzea ere beharrezkoa izango da, garrantzitsua da espazio horietan egotea (telebistan, unibertsitate elebidunean, eta abar),
|
baina
hor hiztun komunitatearen muina ez dela birsortzen aipatu dugu gorago. Izatekotan eutsi egiten dio kopuru bati, indikatzaile batzuetan joerak estankamenduzkoak dira, eta beheranzkoak ere bai.
|
|
2014
|
|
|
Egoera orokorra gogorra da EHn eta mehatxuak badira euskara eta euskaldunentzat, da hemendik hara etxeko idi eta orgez okupatu. Ez dakit nori so dagoen, ez dakit nori mintzo zaion
|
baina
hor, parez par dago landderrarekin eta gu ez gara horren parrean baina gibelean. Gidaren rola du hartzen.
|
|
|
Jauziak eman daitezke molde ezberdinetan
|
baina
hor kabalkadak dantzatzen ditu bere estiloan. Jauzien interpretapena da eskainia eta entzuten dudalarik oraingo sorkuntzetan ari izan den bat, Garaziko istorio horretaz deus jakin gabe erraten hemengo bolant bati, tokikoek biziki bolant ederra atzematen duten bati, ez direla jauziak hola ematen, ari naiz zer erreferentziekin ari den.
|
|
|
Populu guziek beren jate orekaren kontzientzia daukate. Bada berek har dezaketena, arraina eta sagarroiak,
|
baina
hor dira barazkiak eta holakoak, ebasten direnak. Edo eskatzen, ez badira ebasten ahal, esnea eta arroltzeak.
|
|
|
Uste duzu aitzinatzen girela?". Nik" Ba, ni pesimista naiz naturalki
|
baina
hor ohartzen naiz gazte gazteetan badirela euskaraz aldebat ari direnak, kuadrilla oso batzuk, politeziaren traba gainditu dutenak, erdaldunekin frantsesez mintzo dira baina hauen aitzinean ere, euskaldunarekin euskaldunari euskaraz printzipioa aplikatzen. Entzuten da gehiago, asumituago, naturalago, estigmata gainditurik" Tupindegiko Roxalien" arralabak Tupindegian bizi dira beti, baina euskaraz eta ezpain gorria lore.
|
|
|
Eta Landartek: " A eni ere berdin zatak antzerkia ez ulertzea ingelesez
|
baina
hor euskaraz duk, badakik zer den hire hizkuntza ez ulertzea!". Dena horretan da, abertzaletasuna eta EGA eta denen funtsa hor da, ez dugula onartzen gure hizkuntza ez ulertzea, gure jendarte behar guziak erran behar dituelarik euskaraz.
|
|
|
Biei batean. Batzuetan haurrean kondatu zitzaizkigun gauzak berriz heldu zaizkigu berantago
|
baina
hor neska hemengoa ez izanki eta gauza bera ikusi...
|
|
|
EATB zen antolatzaile, ez nakien zer zen xuxen garai hartan. Antzerkien ikusten ibili nintzen
|
baina
hor ari zen jendea ez ezagutzen. Ezterenzubin mundu zaharrean bizi nintzen, Arnegiko kabalkadaren ikusten ibiltzen ginen.
|
|
|
Gaetanen exekutatzea, herriaren aitzinean, pilori plazan. Aluek beti beren burua salbatzen dute antzerkian
|
baina
hor gehiegi kargatzeak aspektu interesgarria ematen dio. Antzerki pertsonaia zinez ederra da, ene ustez, ikuskizunaren hirugarren herenetik goiti, sala bere alde bildu behar du.
|
|
|
Collage bat da eta edertasuna atzematen badiogu, ulertzen dut ontsa, surrealisten obra biziki kausituak badira metodo horretatik abiatuz.
|
Baina
hor ageri da herriko indar guzien konfiskatze edo brentsatze bat: lehengo hiriko miliziak alarde bilakatuak, kabalkada puskak, ibilaldian zentzu lerraketa jasan duten pertsonaia mitologikoak dabiltza, (nola esplika oilarrak bestenaz), elizako funtzioak (beretter eta Suisa) ondoan dauzkate, harrera praktika zaharrak integratzen ditu, handikiei, Errege edo hautetsi nagusiei liliak botatzen zitzaizkien bandera eta mihisez beztitu hirian, klika integratuz anciens combattants en gorputz soziala ezartzen da apezaren alde, (dudarik ez da oraingo besta berriren defendatzaile suharrei arazo pausatzen dietela kleron aireek, soinuak plazako ekintzetan daukan funtzioarekin, libertimenduko ikusiko dugun bezala.)
|
|
|
Badakit neskak tranpa gainean ezartzea itsusia zela erran dutenak badirela.
|
Baina
hor hasten da kontserbadorismoa eta eliza ezberdinen garaia. Bigarren inperiotik hona jiten den morala, familia onen behar den bezalakotasuna eta zirtzilak Indietara joatea.
|
|
|
...zki gogoratzen duena baina bada zerbait gorputzaren ertz batean hezur baten ertzean itsatsita geratu zaion zerbait dardarazio moduko bat zerbait horretaz edo zerbaitekin gogorarazten duena eta egunak aurrera jarraitzen du eta betebeharretara lotzen da eta orduan aurrera egiten du baina ezin du hezur baten ertz horretan itsatsitakoa desegin eta azkarrago mugitzen da eta azkarrago egiten ditu gauzak
|
baina
hor jarraitzen du edo zerbaitekin hori hezurretik gorputz osora pasatzen da eta zenbat eta gehiago mugitu orduan eta gehiago hedatzen da behin edo askotan amestu duen hura eta jada ez daki amestu egin zuen edo egunerokotasunean instalatu zaion, eroso, ohearen burkoan.
|
|
2015
|
|
|
Badago hor Azkue handiaren printzipio oker bat," purismo eskola" baten sortzaile bihurtu zena euskal literaturan. Villasantek dioskunez, purismo horren jarraitzaileek ez zituzten neologismo aranatarrak onartzen,"
|
baina
hor zebiltzan beti hitz jatorren bila" nahiz eta" zabalera eta sustrai ttipikoak" izanerdaratiko elementuak baztertzeko; Villasanteren esanean, Olabide da eskola horretako segitzaile argienetako bat, eta joera horretakotzat ditu Orixe, Andima Ibinagabeitia eta Jokin Zaitegi.
|
|
|
Utz dezagun aparte horko pcjaros terrestres hori, izatez, aves terrestres izan litzatekeela.
|
Baina
hor gorriones irakurtzea guztiz irrigarria suertatu zitzaidan lehendabizikoan, eta bigarrenez ere topo egin nuenean gorriones horrekin, ezin sinetsizkoa begitandu zitzaidan.
|
|
|
Mugaldetarra, beraz, kategorien artean bizi da, hezikaitz eta bereiz, liminala da. Mugako euskaldunek, euren kategoria propioetan arrotz, beste kategoria batzuetan jokatu behar izan dute,
|
baina
hor izaera bereizgarri bati eusteko anomalo jokatu beharra, besterik ez dute izan. Hori, dena den, ez da izan berariazko ekinbidea modernizazio normalizatzaile eta homogeneizatzaileak (bai:
|
|
|
Sen horiek koktel konplikatua osatzen dute. Gero mendeetan zibilizazio eta kultura bakoitzak bere erara puztu, apaldu edo kontrolatuko ditu bulkada horiek, eta kulturak egiten du gizakia,
|
baina
hor daude giza-aberearen senak azpian. Horiez gain, interes indibidualen eta interes kolektiboen arteko oreka ez da nolanahiko malabar ariketa.
|
|
2017
|
|
|
Pentsa liteke desagertu egin direla, orduko mundua akitu egin den bezalaxe.
|
Baina
hor ditugu gure begira, zain. Eta ez dago zertan txonbo egin etimologiaren ozeano prozelosoan, Florentzio Basalduak legez, igarri ahal izateko gosekil adjektibo hori goseak hil dela, hau da, miseria gorria —porca miserialexiko bihurtu zutela gure aurrekoek:
|
|
|
Gudal bideak leku bipilez bipil behar baitziren ustegabeko topaketarik ez gertatzeko, eta, arren, hola zoan delako bidea Garruzetik Eiheralarreraino.
|
Bainan
hor bat batean Zuziñateko erroitza beltza hegoruntz, Ezterenzubi giltzatzen duena. Bideak eskubirat hartzen du mendi bizkarrez bizkar, Arnoztegi, Soraluxe, Lepederreko ateketarat, Orreaga Auritz begistan.
|
|
2018
|
|
|
—Aproposa ez zen izango.
|
Baina
hor zegoen, gure artean, mamu modura.
|
|
|
Informazioaren jabe egiten garelako inpresioa izaten dugu, baina benetan telebista ari da geure informazioaren jabe egiten. Eta nahi dugunean amata dezakegu,
|
baina
hor dago eta berez bezala pizten da. Orrialdea pasa dezakegu, berrirakurriz gero kezkatuko gintuzkeena ahalik eta lasterren ahazteko.
|
|
2019
|
|
|
Artean, Bibliako pasartean baino ez nuen pentsatzen.
|
Baina
hor non, hurrengo saioan, beste esaldi hau deklamatu zenuen: " Erroma uzten duenak Erroma galtzen du".
|
|
|
Ez du aretoko inork aspaldi ikusi.
|
Baina
hor dator, hor dator azkenean. Orratz takoidun zapata beltzez gain kolore bereko galtza elastiko pegatuak daramatza, eta transparentziadun blusa gorrizta bat.
|
|
|
Hipotesiaz ari nintzen, baina egia da jaietako beste ikur ofizial batzuk zentzu bertsuan eguneratzen joan direla azken hamarkadotan, nahiko era naturalean eta zalapartarik gabe: blusekin batera, neskak ere izaten dira aspalditxotik, gutxi samar,
|
baina
hor daude. Halaber, abuztuaren zazpian dagoeneko ez da Zeledon Txiki bakarrik jaisten; izan ere, Neska Txiki ere Plaza Berrian agertzen da.
|
|
2020
|
|
|
Urzidilek editatu gabe utzi zuenez, baliteke azken berridazketa baten faltan egotea testua.
|
Baina
hor dago materiala, esan nahi dut, testamentua. Ez da gertaeren azterketa soziopolitikorik egiten, begirada emozional bat pausatzen zaie pertsonaiei.
|
|
2021
|
|
|
Ibaia adierazpide hobea da: aldatuz baitoa, sigi sagan, meandroak marraztuz, bete eta hustu egiten da,
|
baina
hor jarraituko du bere ahapaldi agorrezina kantatuz; beti berdina dirudi, baina ez du inoiz ur bera.
|
|
2022
|
|
|
Nik neuk Liburuklik ondare bibliografiko digitalizatuan lokalizatu dut, fotokopiatu, eta bistadizoa egin diot. Aukera eduki dut egiaztatzeko garai horretako gure idazle gehienen antzera" ideia aldetik atzerakoia" zela Tene ere inon irakurri dudan bezala,
|
baina
hor utziko dut haren ideologiari lihoakiokeen irakurketa astitsu eta sakona, ez naiz-eta gai ur handi horietan murgiltzeko.70 Dena dela, Teneren idazkera agerrarazteko, Miren Itziari idazkiak eta olerkiak liburuaren pasarte bat edo beste aldatuko dut hona, eta begi bistakoa egingo zaigu haren pentsaeraren nolakoa.
|
|
|
Bada, proiektu hura burutu zen orduan, hurrengo ikasturterako helburuak adostuta eta lan egiteko jokabideak erabakita ere bai.
|
Baina
hor bukatu zen dena, asmoetan.
|
|
|
Ezkerreko gobernua, jakina, kapitalismoa kudeatzen ari da hazkuntza puntu batzuk gehiago lortzeko.
|
Baina
hor geratzea irakurketa sinplistegia litzateke.
|
|
|
Maiaren transmisio eta bizi indar erreala dagoen komunitatean duen inpaktu eskasa, hori da literatura honek duen ahulgunea.
|
Baina
hor dago.
|
|
|
Lehena, aipatu genuena, transmisioa bizirik duten herrixka edo komunitateak izatea barnealdean. Indargune makala izan liteke, kopuruaren eta bilakaera zehatzaren arabera,
|
baina
hor dago, balizko beste edozeren oinarri. Komunitateok, gainera, ez daude aparteko geografia urrunean, dena nahiko irisgarri dago, konexio handiko errepide sarean.
|
|
|
da transmisio hori etetea denbora kontua dela, mundu garaikidearen olatua belaunetik gora iristen hasten denean.
|
Baina
hor daude. Hizkuntza motibazio batzuengatik transmititzen da, motibazio horiek nolanahikoak direla ere.
|
|
|
Alerik ere ez hango ezagunik. Landare txikiagoetan gehiago,
|
baina
hor nonbait, nire begiratu mugatuan.
|
|
|
Ez da ezer entzuten, ez dabil inor inguruan. Pinuek garatu dituzte kimu berriak, hortentsien loreei oraindik kolorea falta zaie,
|
baina
hor daude. Hor daude, era berean, belazean udaberrian sortu diren bitxiloreak, sorgin belarrak, oraindik izenik ez duten lore more txikiak.
|
|
2023
|
|
|
Ahmed bere arnasarekin eskuak berotzen saiatu da. Aljeriar taldekoen aurpegietan hotz handia marraztu da,
|
baina
hor daude, tinko.
|
|
|
zerbait esan nahi badugu bederen adibide bat eguneroko bizitzatik hartua telenobela batean entzundakoak iduri arren galderok bertze hamaika adibide aipa liteke molde berean zernahiz izanik ere solasa mugagabea baita ez dakigunaren galaxia lainoak irentsi eremu zingiratsua da eta nekea bertan egin urrats bakoitza laprast egiten dugu han barna irrist oztopo eta hitzetan bilatzen ditugu hura zeharkatzen lagunduko gintuzketen makuluak sortzezko herrena arindu edo eginen liguketen makilak jainkoak igorriak hitzak halakoak ere gisa anitzeko apaizentzat sakratuak eta berdin poetentzat ere: zaindu beharreko harribitxiak mea arrunta dira ordea harri traketsak zernahi argiren isla izateko ezgai hura jasotzeko alferrikako dena hauts ilun batez estaltzeko baizik balio ez duen hondarraren hondar ganga denok dakigu horrenbertze
|
baina
hor jarraitzen dugu deus ez bageneki bezala
|