|
2002
|
|
|
Neurri neurriko erritmoa eta ozentasuna ematen dizkiet hasierako konpasei, akatsik gabe egiten ditut lehendabiziko hogeita hamar segundoak, orain arte bat etorri gara metronomoa eta ni,
|
baina
hor ari zait barrena tonu aldaketaren  momentua datorrela abisatzen, badator, orain, oraintxe dator!, eta bihotza jauzika hasten zait metronomoa baino azkarrago eta zaratatsuago; ez dut besterik entzuten: iritsi da nire nekeen momentua.
|
|
2003
|
|
|
Albisteak ikusten egongo balitz, sikiera!
|
Baina
hor ageri da familia memelo hori, aurkezlearen argibideei adi adi. Seguru asko aitak edo amak xelebrekeriaren bat egin du milako batzuk patrikaratzeko.
|
|
|
Koinatuak, bisitan etortzen zenean, ez zuen inoiz alde egiten ilobari pasarte bat, beti bera, ozenki irakurri gabe. Ez daki zer plazera ematen ote zion sei urteko mukizu bat horrela txundituta uzteak,
|
baina
hor aritzen zen, tu tu tu eta ge ge ge, auskalo zer erakutsi nahian. Gixajoa.
|
|
|
Produktu mediatu elebiduna (erabat diglosikoa gaur  koz) sagar transgenikoa da, hazi antzua du. Jakina denez, Â" hedabideen mundu zabalak, delako mass mediaren sorta mardulak, gizateriaren zabaldi oso osoa bereganatzen du48"; eta, mundu horretan ere, guk geure bidea eraiki dugu, altxor handiagoei begira dagoena;
|
baina
hor da, hankamotz oraingoz.
|
|
|
Jakina, era desberdinekoak dira gure idatzizkoak; hala ere ehunen bat badira prentsa idatziaren esparru euskalduna osa  tzen duten argitalpenak. Edukien arabera desberdinak,  herrialdeka desberdin banaturik, agerpen maiztasunari begiraturik desberdinak, tirada desberdinekoak, finantzabide desberdinekoak;
|
baina
hor daude, eta esparru interesgarria osatzen dute: euskaraz egosiak dira, eta euskaldunei eskainiak.
|
|
|
Argitalpen horien artean, kasu batzuetan bizitza oso da ahula, beste batzuen kasuan, aldiz, sustraiak ondo errotutakoak dira. Ez dago esaterik esparru erabat egonkortua denik, ezta gutxiago ere;
|
baina
hor dago, hor dugu. Ikus dezagun, hobetzeko.
|
|
|
Euskarazko telebista nazionala bakarra dugu: Euskal Telebista (ETB1); eremu urriagoko euskal telebistak badira, gutxi,
|
baina
hor dabiltza, burua tentetu guran.
|
|
|
Ez gaitu beteko, osoagoa nahi izango dugu;
|
baina
hor dago. Ez ikustea, askoren lana alferrik galtzea litzateke.
|
|
2006
|
|
|
Bainugela honetan kirats antzekoa dago; ez da oso sendoa,
|
baina
hor dago. Eta usaimenak nekez egiten dit huts.
|
|
|
Horiek izan ziren aitari ostikoa jo eta bultza egin nionetik nire lehendabiziko hitzak. Ez nuen horrelakorik esateko asmorik, ez nion zakartasunik erakutsi nahi amari,
|
baina
hor etorri zitzaidan gorrotoa berriro goraka. Gurasoak edo errukia bezalako hitzak baztertuak zituen batere barne muinik gabeko herra arrotz bat ari zitzaidan barrua jaten, eta ezin nuen horren kontra ezer egin.
|
|
|
Denbora asko egin zian hemen. Bi aleman hil zitian segada batean,
|
baina
hor tematu zuan ez zuela aitortuko eta ez zuela aitortuko. Zenbat neke egunero egunero galdera berak egin eta erantzun berak entzuten!
|
|
|
" ostia". " Ostia" da, hain zuzen ere, esaldian agertu ez
|
baina
hor dagoen elementua; alegia, benetako esaldia edo galdera hau dela: " eta zuk zer ostia egiten duzu?".
|
|
2007
|
|
|
Semaforo batean Ertzaintzaren furgoneta ilara bat gelditu zen, eta bakoitzetik sei zazpi beltz kankailu atera ziren, zein baino zein handiagoa. Jada ez zen ez pilotakadarik ez sirena hotsik entzuten,
|
baina
hor hasi ziren pasealekuan gora eta behera, mehatxatzaile, kaskoa erantzi gabe.
|
|
|
Dirua barra barra izango du, frankista alaenak!; zahar etxe on bat ordaintzeko adina bai, seguru.
|
Baina
hor segitu nahi du, txoro horrek, bere behazunean usteltzen.
|
|
|
Ez zen gobernu edo parlamentu erkiderik. Tira, 1775etik aurrera, noizean behin Konferentzia Politikoak biltzen ziren,
|
baina
hor Nafarroak ere hartu zuen parte behin edo beste. Komeni da gogoraraztea Elgetako Estatutua berez Bizkaian baizik ez zela indarrean izan (edo ia) eta bederatzi hilabetez baizik ez (1936ko urritik 1937ko ekainera).
|
|
2008
|
|
|
Ez dituk amak egiten zituen bezalakoak,
|
baina
hor nonbait, diotso Tomasek.
|
|
|
[Aurrekoari oharra II.] Nostalgiaren kontra dagoenak uste du momentuan bizi dela," orain" bizi dela, hots, ezin harrapatuzko zera iheskor horretan bizi dela,
|
baina
hor, oharkabean ez dakigu, baina ohartuki bederen ez da inor bizi, zeren beti iheskorra dena ez baita garai edo denbora jakin bat. Nostalgiaren kontrakoak desgaraikoa gaitzesten du, eta behar den garaian esistitzen da, zintzo eta esaneko.
|
|
|
Adoptatutako haur ororen atzean sufrimendu latz baten istorioa dago, baina ez dugu ikusten, ez dugu ikusi nahi izaten, hain dira itsusiak aditz horrek gure gizartean dituen konnotazioak.
|
Baina
hor dago, gure seme alaben irribarreek gehienetan ezkutatzen badute ere.
|
|
2009
|
|
|
Zutitu, eta hasi gatzaizkie biok ostikoka. Arratoia eta erbinudea ihesi abiatu dira lehen erasoan,
|
baina
hor datozkigu berriro, eta gu ostikoka eta haiek atzeraka, baina gero eta gertuago, eta azkenean aurre egiten digute.
|
|
|
Aro hauek askotxo, lartxo baitute eztitik. Tximeletak ere, banakatxo oraindik,
|
baina
hor ditugu hegaldi baldrestxotan. Bixiloreak aspalditik ja.
|
|
|
Nafarroa aldetik, Goldaratz herrian Julian Alustizak bildu zuenez, azken elur bigun urtuerraz horiek ere bazizuten bakoitzak bere deitura frexkoa. Aurten ez da iritsi,
|
baina
hor zizuten" sahatsa florearen elurre" otsaileko sahats lorearekin batera zetorrena. Beste izen ponpoxoa martxoaren gerrikoak zeukan:
|
|
|
Hor daukagu Gernikakoa beste askoren seinale garai.
|
Baina
hor dauzkagu beste hainbat ere: Ondategiko Haritza, Zigoitiko bailaran; edo, Bizkaia aldean gehienak, Gerediagako Hariztegia, edo Abellanedako Haretxa, eta baita Aretxabalagakoa ere.
|
|
2010
|
|
|
Añamari:
|
Baina
hor desagertzen da gure xoria, eta bitxi da, kasik saindutzeko on zen gizon horren berririk ez dute Vatikanoan ere! Ingratak, beren soldaduak horrela eskertzen dituzte bele beltz horiek!
|
|
|
Sarjentu batek deitu zidan bezperan ezer arrarorik nabaritu al nuen galdezka. Betiko martxan aritu ginela erantzun nion eta bakean utzi ninduen
|
baina
hor ez zen dena bukatu. Antxonek aparte hartu ninduen.
|
|
|
maiteminduta nagok eta kidea nirekin seko maiteminduta dagoela sentitzen diat. Igurtzien kalitatea goi mailakoa duk, ukiturik sotilenak ere dantzan jartzen zizkidak bazterrak eta pixkanaka gailurrerako bidea hartzen dik,
|
baina
hor atea itxita aurkitzen dik.
|
|
|
Ondorengo bisitaldiak urte hauetan izan ziren: 1983, 1987, 1991 (bi aldiz), 1995, 1997, 1999, eta 2002
|
Baina
hor dago berak idatzi eta 2000 urtean amaituriko testamentua. Gutun horretan, nahiko goibel azaltzen da 1980an idatzitako lerroetan.
|
|
|
|
Baina
hor daude emaitzak. Zuntz optikoari dagokionez, Euskalnet egiten ari zen inbertsio estrategikoa, eta enpresa publiko honek aurretik joatea erabaki zuen sektore konplexu batean.
|
|
|
|
Baina
hor geratuko bagina," hemen ez da ezer aldatu" esan eta aurrerago jo gabe, errealitatearen gaineko hausnarketa partzial eta sinplifikatzailea egiten ariko ginateke, jarrera hori hartuta ez baikenituzke gutxienez bi kontu politikoki nahiz sozialki oso garrantzitsuak aintzat hartuko. Alde batetik, handia da euskal gizarteak hartzen duen" lasaitua", eta, batez ere, terrorismoaren eta indarkeriaren mehatxua orpoz orpo sentitzen duten milaka pertsonak eta familiak hartzen dutena.
|
|
|
Sasia daukagu aurten indarrean, udaberriko euri harroek lagunduta, hainbat kostaldetako eraikuntza goititua bailitzan: ez da erraza txepetxa han bistaz ere harrapatzen,
|
baina
hor dabil, bere fiitt ahultxoek diotenez. Bi bider ikusi ahal izan dut bixi bixi zebilen txepextxo (ea, ahoskatu berriro) arina.
|
|
|
Noski, sahatsa goiztiarrak ere lanak izan ditu,
|
baina
hor da bere jantzi sorta zabalean, loretxo berde ajeatua bezala, grixa eta arrea ere. Lizarra ere, lore ilun xumeen sehaska zabaltzen doa.
|
|
2011
|
|
|
Mamuaken sumatzen den berezitasun gozoak Henry Jamesen Koxka bat estuago dakar gogora eta harrigarria gertatzen da Irène Némirovskyk genero honetan, mamuen istorioetan, erakusten duen maisutasuna, inork uste ez zuena.
|
Baina
hor ageri den mamua beste beldur baten agerpena baizik ez da: Hélèneren atsekabea eta bizitzak garaitu eta mendean hartu duelako sentimendua.
|
|
|
Whiski botilarengatik, horixe aldea, nahiz paperen anabasak ez liokeen batere mesederik egingo ni atxilo hartzeko irrikari.
|
Baina
hor daude gertakariak, hor egintzak, hor delituak, eta bizitzan ikusitakoek irakatsi didate, ezen ez txikitatik joaten nintzen maristen eskolako fraideek, garaian garaiko legearen argitan epaitzen direla erruak eta errugabetasunak, ez beste mundu batean auskalo nork aintzat hartuko omen dituen asmo ezkutuen arabera.
|
|
|
Nahiko aktore gutxiko obra bat idazten ari naiz, horixe egia, eta oharpenak nahiko txundituta utzi nau: konbentzituta nengoen nire belaunaldiaren halako kronika sozial bat ateratzen ari zitzaidala, nire abildadeen neurriko istorio koral baten isla marrazten ari nintzela,
|
baina
hor non mundu mugatu bildua irudikatu dudan nire zilborraren jira bueltan...
|
|
|
Beharbada, indiarrek hilko zuten, urrea osten harrapatu zutenean.
|
Baina
hor bazen koska bat: indiar haiek ez zeukatela suzko armarik.
|
|
|
berezia izan zen niretzat baina berezia izan zen beraientzat, antolatzaileentzat, jendearentzat... jende asko etorri zen, auditoriuma, planetariumeko auditoriuma betea zegoen, eta jai bezpera bat zen gainera, eta zubi luze hori, Nafarrek izaten dutena, eta jendeak alde egingo zuela, eta ez, jende asko zegoen.
|
Baina
hor egon zen momentu bat oso esanguratsua. Hasten zarenean hizketan edo irakurtzen, edo kantatzen, berdin da, jendearen, entzuleen artean egiten baldin bada halako isiltasun bat baina isiltasun arretatsua, arreta jartzen dizutela konturatzen zareneko isiltasun zera hori, izugarri hori, orduan zure buruari esaten diozu:
|
|
|
Ezin nuen irentsi, bota egiten nuen. Minik ez nuen,
|
baina
hor, hestegorriaren parean, traba izugarria sentitzen nuen. Bolara bat pasa nuen minbizia eduki nezakeela pentsatuz.
|
|
|
Abertzaleak, nazionalistak gara?
|
Baina
hor beste jende asko ere badago eta hemen bizi da.
|
|
2012
|
|
|
Esnatzen naizenean bera adi adi dago, eta halaxe segitzen du, adi adi, loak hartzen nauen arte, eta badakit lotan nagoenean ere nire ametsak zelatatzen dituela. Ez dakit zer pentsatzen duen, zertarako eta norentzat egiten duen lan, zein den ni horrela zaintzeko arrazoia,
|
baina
hor dagoela jakiteak nire bizitza osoa baldintzatzen du. Hau egingo nuke, baina hura egiten dut susmo txarrik har ez dezan; gauzak haren gustura egiten saiatzen naiz; esaten dudana kontrolatzen dut; begiradak zaintzen ditut.
|
|
2019
|
|
|
–Mauthausen, Austria. Ez da Birkenau bezain izugarri,
|
baina
hor nonbait.
|
|
|
Noizbait argiki hitz egingo zuen Erauntsi komandoko kideekin, buruz buru, zintzoki.
|
Baina
hor, ez zen ordu egokia. Igurikatuko zuen.
|
|
|
Marianen senarra ohartzen zen manifestalariek ez zituztela poliziaren eskuetan zeudenak ezagutzen.
|
Baina
hor ziren, deliberatuak. Ez zuten minuturik galtzen.
|
|
|
Espero zuen Pierre eta Marian iparralderako bidean izatea. Behiala koldarrak zirela murmuratu zuen,
|
baina
hor, zuhurtzia osoz ekin ziotela berretsi zezakeen. Eta Renault 14a aztertzean aurkituko zituzten amonal metak zer?
|
|
|
Bortizkeriaren esperientzia latzak. Ez zekien Mariak, bortizkeriaren zama biluzi hori, elkartasun berria elikatzeko hazkurririk hoberena zenez,
|
baina
hor zegoen, bera ere, Madrilen, karrika erdian zutik.
|
|
|
Zenbat aldiz iruditu zaizu, asteburuan baino hobea egiten duela astelehenean lanera sartu zareneko?
|
Baina
hor, ohartu nahi bazenu, tranpatxoa ere badaukazu: asteburuan giro aparta eta zure asmo eta planetarako propiala, txit egokia nahi izaten duzu, eta gehienetan ez da horrenbestekorik koadratzen parean.
|
|
2020
|
|
|
Ez zuen sekula lortzen, ordea. Begi urdinak jartzera iristen zen,
|
baina
hor bukatzen zen bere marrazkia. Ezagutzen zituen beste pertsona batzuen aurpegiak agertu ohi zitzaizkion, eta ezabatu egiten zituen berehala, aita iraintzen ari zelakoan.
|
|
|
Uste dut Oleskariak deitzen zela.
|
Baina
hor, oso denbora gutxi egin nuen, berehala Baskoniak fitxatu ninduelako. Hala ere, gutxienez behin kantatu nuen, Arroan, Gipuzkoako herrixka horretan.
|
|
|
Ezin nuen irentsi, bota egiten nuen. Minik ez nuen,
|
baina
hor, hestegorriaren parean, traba izugarria sentitzen nuen. (...) 1989 urtean hiru hilabetez egon nintzen ingresatuta, eta une batez hilzorian.
|
|
2021
|
|
|
Ezer ezta" balitz bezala", ze gaixoek eta biktimek beti arrazoia daukate. â
|
Baina
hor nahasten ari gara zeozer, ala? ⣠Hau dena itsaso nahasi bat duk...
|
|
|
hortik desbideratzea. â
|
Baina
hor era... " ideologiko" esango dinat?... era ideologiko batean ari haiz hizketan, ez?
|
|
|
Zer da?, gauzak ondo egiteko berme bat, ala? â³ Etzekiat,
|
baina
hor ere erantzun arrazoizkoagoa egon duk Txinan baino, konfitamendu orokorrik gabe, eta emaitza askoz hobeekin. ⣠Eta transexuala izatea... ze nahi duk esatea?... agian bide zail hori, bide berezi hori egin behar izan duenak badik argi berezi bat...
|
|
|
â³ Eta gainera... fedea baldin bada eduki behar dena, erlijioaz ari gara, edo erlijioaren senide bikia den zerbaiti buruz, nik uste. â
|
Baina
hor" fedeak" beste zerbait esan nahi du, ezta. Konfiantza bat adituengan edo...
|
|
|
⣠Eta eskerrik asko esateari ere utzi  ta, ezta? Jakina,
|
baina
hor ez al da egongo gurasoen agintearen kontrako indar bat. Baten batek goxo bat ematen baldin bazizun, segituan ze esaten da?:
|
|
|
Bai, hala da. Nire iritzian muga hori desegokia da, sobran dago,
|
baina
hor daukagun bitartean etekina atera behar zaio. Gure familian, konparazio baterako, beti egon da mugarekin zera bat...
|
|
2022
|
|
|
ea bidaliko digun dozena bat garagardo. Oraintxe eskatu diot berriro,
|
baina
hor ari da, mahuka hutsik, barraren kontra jarrita, Cowley zinegotziarekin berriketa sakonean.
|
|
|
Ezkongabearen senak atzera egiteko ohartarazten zion.
|
Baina
hor zegoen bekatua; ohorearen zentzuak ere horrelako bekatuak kalte ordaina behar duela esaten zion.
|
|
|
Saleko hirigunean, agian.
|
Baina
hor ere segurantzarik ez. Rabaten, ordea, bai, han badago mangoak erosterik.
|