|
2004
|
|
|
Paradoxaren zentzugabekeria gertatzen zaigu elebitasunaren irizpide pertsonalean: itxuraz, bi hizkuntza taldeen arteko berdintasun oreka lortu nahi dela dirudi ele bitan bizitzeko aukera legez ezarrita,
|
baina
hizkuntza komunitate gailenduaren estatus erabilera ezertan aldatu gabe. Azkarrak dira benetan elebitasunaren izenean elebakartasuna eragiten duten hauek!
|
|
2010
|
|
|
Ze, batetik, herriaren kontzeptu alemaniarra hasiera hasieratik zen espirituala edota kulturala, eta, bestetik, hizkuntza komunitatearekin betetzen zen historizitatearen baldintza, berori ezinbestekoa zelarik disposizio natural guztiak" itsu" eta isolaturik ez geratzeko.
|
Baina
hizkuntza komunitate hori bera —nahiz eta bestelako aurrebaldintza naturalen gainean" atseden" hartu— espirituala den horren agerpena da. Eta gertaera biologikoek —ama hizkuntzaren eta hizkuntza komunitatearen arteko interakzioan— ez dute aurrebaldintza bat osatzen, faktore bat baizik, zeinek lotura horretan —aktiboki eta pasiboki— garrantzi ez txikiko zeregina duen, baina berori inolaz ere erabakigarria ez den.
|
|
|
Eta, jakina, hori posible izango litzateke, baldin eta ondasun linguistikoaren hautaketa eta eskurapena gizakiaren esku baleude.
|
Baina
hizkuntza komunitatearen legeak, egiaz, ez dio inolako lekurik uzten ez aukerari ez borondateari. Horrelako definizio ahaleginak —guztiak kanpotik abiatzen diren heinean— ez dira sakoneko oinarrira iristen.
|
|
2011
|
|
|
Munduko hizkuntzen ia% 82k 100.000 hiztun baino gutxiago dauzka, eta, are dramatikoagoa dena, hizkuntzen ia% 56k 10.000 hiztun edo gutxiago dauzka. Erabiltzaile kopuru urria izatea ez da hizkuntza txikien etorkizunean eragiten duen baldintza bakarra,
|
baina
hizkuntza komunitate txiki horietan hizkuntza aldaketa garrantzitsuak izango direla aurreikus daiteke (Crystal, 2000; Amorrortu et al., 2004).
|
|
2017
|
|
|
|
Baina
hizkuntza komunitatearen eragina ez da elkarteen osaerara soilik mugatzen. Euskaltzaleen mugimenduaren eragin ahalmena herriko gizarte mugimendu, erakunde eta enpresatan eragiteko gaitasunaren arabera neurtzen da.
|
|
|
Sarri aipatzen da euskararen biziberritze prozesu malkartsu honetan, oso kontuan hartzeko bi elementu nagusi daudela: ...skaradun izateko moduetan. ebidentzia horren jakitun izanik, interesgarri da espresuki biltzea gaia aztertzen ari diren ikertzaileen lanak. eta horretara dator hemen aurkezten dugun zenbaki monografikoa. izenburuak dionez, ez ditugu soilik euskararen hiztun berrien inguruko lanak bildu. hiztun berrien gaia, hizkuntzen biziberritze prozesuetan garatzen den gertakaria da, ezinbesteko prozesu komuna.
|
baina
hizkuntza komunitate bakoitzak bere ezaugarri propioak ditu, eta ez da beti samurra izaten orokortasunetara heltzea. edozein kasutan, esan daiteke zalantarik gabe, hiztun berriak estrategikoak direla bai euskararentzat eta baita gainerako biziberritzen ari diren hizkuntzentzat ere.
|
|
2022
|
|
|
Lehen eta bigarren mailako iturriek Tafallan eta Arabako Mendialdean jartzen dute euskararen euskalduntasun elebakarraren muga hegoaldetik Aro Modernoan,
|
baina
hizkuntza komunitateen mapa ez da homogeneoa. Orduko eta lehenagoko gizartearen irudia poliedrikoa da, bereziki hiribilduetan eta lanbideen arabera.
|