|
2001
|
|
|
Lagina txikia izateak ez du ondorio guztiz adierazgarririk ateratzeko biderik ematen,
|
baina
hiri batetik bestera egoera oso desberdina dela esan liteke, batez ere eguneko menuen nutrizio balioaren ikuspuntutik.
|
|
2002
|
|
|
Egoera aldatu egiten da hiri batetik bestera,
|
baina
hiri batek ere ez du gainditu azterketa.
|
|
2003
|
|
|
Landa mundura hurbiltzen dira isolamenduan oinarritzen dira
|
baina
hiriko eskemak gordetzen saiatzen dira.
|
|
2006
|
|
|
Seme alabak maitasun osoz hezteko ahaleginetan dihardutela aitortzen dut
|
baina
hiri handietan, batez ere, ez dute astirik hartzen seme alabekin izateko.
|
|
2007
|
|
|
Bestetik, Sevilla, Iruñea eta A Coruñako igerilekuek urtean zehar ixten ez dute
|
baina
hiri gehienetakoek astebete edo pare batez, mantenu lanak direla medio, atea ixten dute, instalazioen itxierak txandakatuz.
|
|
2008
|
|
|
Spa daukaten establezimenduetako (azterturikoen %45) batez besteko prezioa 90 euro da
|
baina
hiri batetik bestera sekulako aldeak daude.
|
|
|
“Egoera errealistago batean, 48 minutuko egonaldietan, gidariak legea baino %7 gehiago ordainduko du”. Hiru orduko iraupenerako, igoera batez beste %15ekoa da,
|
baina
hiri batzuetan %30etik gorakoa izan daiteke. Ikerketak ondorioztatu du araudiak debekatutako praktikek dirautela, hala nola blokekako kobrantzak.
|
|
|
Hiri bakoitzean, eremu urdinean aparkatutako ehunka auto ikusi ziren, parkimetroaren tiketa erakusten zutenak, adierazitako denbora zenbat gainditzen zuten eta horietatik zenbat ziren isunez zigortuak. Behatutako 4.000 autoetatik %15ek ordaindu zuten denbora gainditzen zutela egiaztatu zen,
|
baina
hiri batzuek askoz proportzio handiagoa zuten: Granadan autoen %40k denbora gainditzen zuten, Alacanten %30ek eta Zaragozan eta Sevillan %20k baino gehiagok.
|
|
|
Bilbok, Iruñeak (9,5 ordu) eta Madrilek (11 ordu) bakarrik gainditzen dituzte 9 orduak, eta A Coruñak, Sevillak, Gasteizek eta Zaragozak bakarrik ez dituzte 8 ordu baino gehiago ordaintzen. Eremu urdinean ordaindu beharreko gutxieneko tarifa eta onartutako gehieneko denbora Eremu urdineko batez besteko gutxieneko tarifa 0,26 eurokoa da,
|
baina
hirietatik hirura dago aldea: 0,15 euro Murtziako eta Oviedoko gutxieneko tarifa da, baina 0,50 euro Granadan eta 0,40 euro Bilbon.
|
|
|
Hala adierazten dute Atlantaren eta Bartzelonaren adibideek. Bi hiri horiek populazio bera dute,
|
baina
hiri eredu desberdina dute, eta, ondorioz, lehenengoaren aztarna ekologikoa bigarrenarena baino 26 aldiz handiagoa da. Txostenak “klima aldaketaren erronka seriotasunez hartu duten” hirien adibideak ere ematen ditu; besteak beste, Milan, Tokio, New York, Dong Tan Txinan, Hanoi, Singapur eta hiri gutxi batzuk Manilako metropoli barrutian.
|
|
2009
|
|
|
Hiritik hirira alde nabarmenak antzeman genituen orduan (Bilbon 1.358 balio zuen eta Granadan 505),
|
baina
hiri berean ere baziren aldeak: Bartzelonan, adibidez, 953 euroko aldea zegoen garestienetik merkeenera.
|
|
|
(20:00etatik 08:00etara),
|
baina
hiririk gehienetan zortzi edo bederatzi ordurako izaten da (Iruñean zazpi ordukoa da, 23:00etatik 06:00etara).
|
|
|
Hiltzea garesti ateratzen da Bi mila euro, hori da gure herrialdeko ehorzketa apalaren batez besteko kostua, iazko otsailean CONSUMER EROSKI aldizkariak argitaratutako ikerketa baten arabera.
|
Baina
hiri batzuetan 3.000 euro baino gehiago kostatzen da ehorzketa erraza. Gastu hori eta hil ondorengo izapide eta kudeaketak luzatzea dira, hain zuzen ere, heriotza poliza bat kontratatzera bultzatzen duten arrazoiak.
|
|
2010
|
|
|
|
Baina
hiri parkea egokia izan dadin (berdin du botanikoa den, monumentala edo beste zeinahi eratakoa), baldintza batzuk bete behar ditu:
|
|
|
AEB, Raymond Joseph Hala ere, laguntza iristea zaila izango da, azpiegituretan eragindako kalteak direla eta. Puerto Príncipe aireportua berriro ireki dute,
|
baina
hiriarekin lotzen duen bidea oso kaltetuta dago, NBEko Laguntza Humanitarioko Bulegoko bozeramaile Elizabeth Byrs ek adierazi duenez. Elizabeth Byrs ek esan du obra hondakinek eta bestelako oztopoek ibilgailuen joan etorria oztopatzen dutela.
|
|
|
Garraio publikoa da erabiltzaileek hirian ibiltzeko gehien aukeratzen dutena.
|
Baina
hiri handietan biztanleria handitzeak eta autobus, metro edo tranbia gehiago erabiltzeak zuzeneko ondorio gisa istiluak izateko arrisku handiagoa dakar. Horiek saihesteko eta okupatzaileen segurtasuna bermatzeko, zerbitzu horiek kamerak, zaintzaileak, interfonoak eta bestelako sistemak dituzte, hala nola alarmak edo manparak.
|
|
2012
|
|
|
Tamaina ertaineko hiri adimendunak eta ekologikoak “European Smart Cities” proiektuak aldagai adimendun nagusien garapena aztertzen du, hala nola ingurumena, mugikortasuna edo gobernantza, tamaina ertaineko Europako 70 hiritan. Haren arduradunek, Europako zenbait unibertsitatetako talde batek, azaltzen dute hiri adimendunei buruzko azterlanak herri handietan oinarritzen direla,
|
baina
hiri ertainen erronkak eta beharrak desberdinak izan daitezke. Aztertutako 70 hirien sailkapena eskaintzen du proiektuak.
|
|
2013
|
|
|
Azken hori ez da ihes hodietatik ateratzen,
|
baina
hiri inguruei eta landa eremuei eragiten die, ustez aire garbia dagoen lekuei; Madrilgo mendilerroari, adibidez.
|
|
|
Hori dela eta, mahai eta aulki bakarrak osatzen dute logela eta bainu gela ere, eta hori ere oinarrizkoa da (dutxa, konketa eta komuna), xaboirik gabe, batzuetan lehorgailurik gabe, eta beste eskuoihal bat ere bai, xaboiak, koloniak eta hortzetako eskuilak ordaindu behar izaten baitira. Low cost hotel batzuetan «extrak» ordaintzen dira lehorgailu, garbiketa zerbitzu edo bigarren eskuoihal gisa Hotel estandarizatuak dira, ia beti periferian kokatuak kostuak aurrezteko,
|
baina
hiritik hain hurbil, bezeroak ez uxatzeko, eta metro ahoak edo autobus geltokiak ia saltokiaren atondoan. Espainian, gaur egungo hotel eskaintza minimoa den arren, gero eta gehiago ezartzen dira.
|
|
2014
|
|
|
Osasuna Kasu honetan, ospitale publiko eta pribatuen eskaintzak ez du zalantzarik, hiri handietan askoz ere mediku eta espezialista gehiago baitaude.
|
Baina
hiri txiki bateko edo herri bateko mediku baten arreta pertsonalizatua eta ia familiarra ez da beti hiri handietan aurkitzen. Eta hiri txikienetan, ez dago edozein motatako esku hartzerako itxaron zerrenda kilometrikorik.
|
|
|
Lehen, jogging izena zuen, eta orain running deitzen zaio,
|
baina
hiriko kaleetatik, inguruko zelaietatik edo muturreko eta muturreko inguruetatik korrika ateratzera, antzinako Grezian erreferentzia historikoak dituen milaka urteko kirol bat da. Maratoiko lehen proba 490 urtean egin zen.
|
|
|
Azpimarratu da, langileentzat, asko aurreztuko lukeela bizikleta erosterakoan, ez baitute ordainduko dagokion PFEzaren zatia, soldata tartearen arabera, ibilgailuaren preziotik aurreztuko bailuke. Ekimenak Espainian Espainian, proiektu gehienek herritarren artean bizikletaren erabilera sustatzea baino ez dute bultzatzen, eta horrek ingurugiroan dituen abantailak lehenesten ditu,
|
baina
hirietako mugikortasunaren alde ere bai, baina inoiz ez lanera joateko garraiobide gisa. Ildo horretan, «Andaluziako Bizikletaren Plana» k bidegorri gehiago sortzea proposatu du, bizikletak hiriburuetan ibil daitezen.
|
|
|
Madrilek, bestalde, bizikleta publikoaren zerbitzua jarri du martxan alokairuaren bidez. Hautatutako bizikletek 3,5 kiloko bateria dute, eta modu mekanikoan ere erabil daitezke. Bost ordu behar izaten ditu erabat kargatzeko,
|
baina
hirian erabiltzeko denbora gehiago behar da. Sistema adimendun bat bateriaren karga maila kalkulatzeaz arduratzen delako gertatzen da azalpena; izan ere, ainguratzean uzten du, berriro kargatu behar den erabakitzeko.
|
|
|
16 urtetik gorakoentzat, araudiak berdin jarraitzen du: herriz kanpoko bideetan baino ez da derrigorrezkoa,
|
baina
hiri bideetan gomendatzen da. Ikusgarritasuna:
|
|
2017
|
|
|
Eta, momentuz, lortu du Bartzelonako animaliak babesteko ordenantzak debekatu egiten dituela pintxo lepokoak eta itotzea (oraindik ez elektrikoak).
|
Baina
hiri hori ez da bakarra. Ceutan eta Italian eta Txekiar Errepublikan ere legez kanpokoak dira.
|
|
2018
|
|
|
Erlauntzak, erleak salbatzeko Erleak funtsezkoak dira gure ekosistemetarako, eta landarediaren polinizatzaile izateak intsektu giltzarri bihurtzen ditu naturarekin dugun erlazioan.
|
Baina
hiri erlezaintzak ez ditu erakartzen soilik ingurumenaz edo elikadura iraunkorraz arduratzen direnak. Diseinatzaileek ere joera horretara jotzen dute, eta erlauntza estilotsuak sortzen dituzte errazago jartzeko:
|
|
2022
|
|
|
Vilchik» href= »https ://pixabay.com/es/ users/ ksu_ ff/» target=»_ blank» rel= »noopener noreferrer»>Ksenia Vilchik Hegazti horiek berez dira aski janaria bilatzeko, bai hotzetan bai beroetan. Basatiak badira, aleak eta haziak jaten dituzte,
|
baina
hirikoak badira, eta ingurunera egokitzearen ondorioz, orojaleak dira; beraz, kalean aurkitzen duten ia edozein janari jaten dute. Oso babesgabe ikusten ditugunez, usoek ez dute gizakirik behar elikatzeko, eta, beraz, bide publikoa ogi gogorrez ereiteak ez du zentzurik.
|
|
2023
|
|
|
Huescak, 2016 urtetik, maiatzean ospatuko du Jokoaren Eguna kalean.
|
Baina
hiria ez da egun batean gelditu aire zabaleko jolasaren garrantzia onartzeko; kalean jokatzeko eskubideari buruzko hainbat proiektu ditu. Bartzelonaren helburua da 2030 baino lehen hiri “jokagarri” bihurtzea, igandeetan trafikoa etenda, doako ur parke gehiago eta plazetan jolas ibiltariak, besteak beste.
|