|
2013
|
|
|
Ez zezakeen bestela egin, gerla lehertu eta urte baten buruan hil baitzen, 1915eko azaroaren 4an.
|
Baina
hil aitzineko testuetan bada, segur, zer aztertua.
|
|
|
Gerlako ekintzak berak baino gehiago aipatzen ziren geroago ikusiko ditugun bizi baldintzak eta kezkak.
|
Baina
hiltzearen goraipatze batzuk aurkitu ditugu. Eta bereziki Jean Saint Pierre zen gai hori aipatu zuena.
|
|
|
Azken artikulu horretan, Zerbitzari k aipatu zuen Azkainek 32 hil bazituela,
|
baina
hil kopuru hori ederretsi zuen, aditzera emanez zenbat eta hil gehiago (sakrifizio handiagoa), orduan eta herri «hobea» zela. Heriotza heroismoarekin lotuz, Frantziaren alde hiltzea onargarriago bihurtzen zuten.
|
|
|
Urepelekoak erantzun zuen 18 urteko guztiak Ameriketara joanak zirela. Halaber, Philippe Boulangerren arabera, intsumitu «faltsuak» ere baziren, atzerrian zirenak
|
baina
hilak zirenak beren Herriko Etxeek heriotzaren berririk ukan gabe eta beraz hiltzat ekarriak izan gabe. Beraz, desertoreez mintzatzerakoan, intsumisioaren eta desertzioaren datuak ez dira nahasi behar.
|
|
|
ondoan edukitzearen garrantzia transmititu zuen. Inguru haietan berean, Maisy herriaren inguruan, uztail batez alemanek zenbait bonbardaketa egin zituztela eta horiek hil anitz eragin zutela kontatu zuen,
|
baina
hilen artean ez zegoela euskaldunik zehaztu zuen. Euskal komunitateari ematen zitzaion garrantziaz gain, berriz ere ageri zen taldeari ematen zitzaion atxikimendua.
|
|
|
Baina ez zuten erran, adibidez, 49 Infanteria Erregimentuan 27 soldadu hil, 10 desagertu eta 113 zauritu zirela maiatzaren 4an, eta beste 32 hil, 9 desagertu eta 104 zauritu maiatzaren 5ean. Halako daturik ez zuten ematen eta ez zen haizu,
|
baina
hiltze eta zaurituei halako erreferentziarik ez egitea aitzinamendua are gehiago ederrestea zen, eta ez zen zinezko informazioa ematen.
|
|
|
Zerbitzari k ez zukeen halako daturik, heriotzei buruzko zenbakirik ez baitzen ematen.
|
Baina
hil kopuruen konparaketa maiz errepikatu zuten; ororen buru, ez da garrantzitsua jakitea ea egia zen ala gezurra; garrantzitsuena dena da, beti garailearen paperetik idatzi nahi izaten zutela. Gauza bera egin zuen lehenago aipatu dugun beste artikulu batean ere, non beste borroka batean frantses guztiak hil zirela euskaldun bat salbu aipatu zuen.
|
|
2014
|
|
|
–Aresti asko aipatzen da. irakurri ere egin go dela espero dut (alegia, ez dut uste inoiz baztertuta eduki du gunik).
|
Baina
hil eta hamar urtetara ez zait iruditzen haren azter ketan asko aurreratu dugunik. Betiko planteamendu alferrikako batzutan preso gaudelako gertatzen da hori seguruenik?.
|
|
2016
|
|
|
Zuek duzue hura mespresatzen, bizirik ukatzen zuen elizarat, hil eta bortxaz sar arazi nahi baituzue. Eliza, bizi guzientzat da hil artino;
|
bainan
hil eta, hartaz bizi nahi izan dutenentzat bakarrik, ez bertzeentzat.
|