|
2008
|
|
|
Bestalde, Regutia ren erla zioan, río/ re? bezala ere intepreta daiteke,
|
baina
hemen ez da hain itxurazkoa. Beraz, probableago, monte de pastizales?
|
|
|
Euskalkien ekarria gehitu diogu (nork bere hizkeratik abiatuta), euskara aberats, bizi eta goza garria egiteko.
|
Baina
hemen ere eginahalak bi norabide izanen ditu:
|
|
|
|
Bainan
hemen erran behar dena hauxe da: pilota mundu bat zela apez hori bera berekilakoekin, oroitzapen kondari xarmegarria gainerat, eta pilota bizi arazten zuela berak bezala besteekin.
|
|
|
|
Baina
hemen [egun erdi] izen elkartu arrunta daukagu.
|
|
|
b) Laurden ekin ere beste horrenbeste gertatzen da, funtsean.
|
Baina
hemen, laurden batez ari bagara eta ez bi edo hiru laurdenez, singularreko komunztadura eragiten du (36a), baina plurala ere eragin dezake (36b):
|
|
|
11
|
Baina
hemen perpaus osoa besarkatzen duen adberbio batez baliatu behar izan dugu, ez egiazki adjektibo sintagmari datxekon neurri sintagma batez.
|
|
|
Amerikan ezin bazen Euskal Herrian izan.
|
Baina
hemen ere zailtasunak aurkitu zituen. Iparraldean bereziki hiztegiak harrera eskasa izan zuen.
|
|
|
Hola 1908an Euskal Akademiaren inguruko debatetxo bat piztu zuten. Azkuek ere idatzi zuen Euskal Esnale aldizkarira auziaz,
|
baina
hemen ez dut zehaztasunez aztertuko debate hura170 Laburbilduz, esan liteke EuskalEsnaleko kideen artean Euskal Akademia sortzeko gogoa zegoela. Aurreko urteetan Diputazioen inguruan egindako saioek porrot egin izana ere deitoratzen zuten zenbait artikuluk, eta proiektua suspertzeko itxaropena azaltzen zen orobat.
|
|
2010
|
|
|
Denbora berean, familia mistoen edo elebidunen alorrean ere herriko ikasleak etorkinak baino gehiago dira hiru ikasturteetan.
|
Baina
hemen bi kurbak, herritarrena eta etorkinena, petik gora doaz eta bien arteko ezberdintasuna ttipitzen da: –
|
|
|
publikoa eta pribatua, Espainiako legediarekin araututakoak biak.
|
Baina
hemen errealitatea ezberdina zen: hiru sare, eta sare bat, ikastola?
|
|
2011
|
|
|
...roarekikoetenarenikonizitateagaltzean, harenbarnean txertatudirenean.Antzekoadugubigarrenaere: hemenbisilaboadaemaitza etalehenhiatoabazen* hzaharrarenabiapuntuarenarrastoa, oraindiptongoa (cf. do.i/ lohi) dugususmagarri (§5.2); hasieranestalidenaereezdaaurrizkiaorainkonposatuaren lehenosagaiabaizik (cf.i dor, i bon, etab.). Haragietaharanhartzenbaditugu, funtseanaurrekofenomenoak kausitukoditugu
|
baina
hemen, iluntasuna?, hots, erroberrizabalagoarenuniformitatearen aldekoprozesua, areagotueginda: ezda nhorren arrastorikitxuraz, eskubitaraeta, gainera, lehensilabako abokalismohorrek (cf.* ardano, arbin, arraultza?) zailduegitendulehengoaditzzaharrarenegituraantzematea.
|
|
2012
|
|
|
Erakutsia izan zen film hau iaz Cannes eta Veneziaren izena, besterik ez aipatzeagatik, zeharo ixilarazi duen Donostiako zinema aste ederrean.
|
Baina
hemen ari natzaizuen honek ez du jai horietan sarrerarik izaten, ordaindu gabeko sarrerarik, alegia. (ZIN:
|
|
2013
|
|
|
Euskarari buruzko atalean aipatu dugu pasarte hori, euskaldunei euskarazko meza entzutea atsegingarri zitzaielako.
|
Baina
hemen azpimarratzekoa dena da euskara entzuteaz gainera, mezara joatea zela plazer iturri eta euskaldunek ez zeukatela huts egitekoa elizako hitzordua; hori da, bederen, Saint Pierrek erakutsi nahi zuena. Zerbitzari k ere idazten zuen igandeetan eliza betetzen zela.
|
|
|
egun eder baino tzar gehiago haatik.
|
Bainan
hemen ez da erreketan bezala: han, nola nahikoa izan dadien aroa, lanak egin behar du:
|
|
2016
|
|
|
Pobre eta aberatsen arteko ezkontzak berriz ere aipatzen ditu, gurasoek hemen ere ezin ikusia dute.
|
Baina
hemen gazteen indarra bultzatzen da:
|
|
|
Ohargarria da beste lurraldeetako antzerkigintza ezagutzen ez dutela erraten duela Letek, dagoeneko Labayenek kanpoko antzerkigintza ezagutzen baitzuen, kanpoko antzerkiak itzuli ziren,
|
baina
hemen ere kanpokoa da erreferentzia. Bi kultura nagusien erakargarritasuna, txikiaren konplexua eta handiaren heinera heltzeko nahi sutsuak erakusten ditu, hizkuntza gutxituan, kultura gutxituan dauden sortzaileek bertako kulturak sortzen duena errazki gutxiesten dutela ematen du.
|
|
|
Baina Larzabalen baitan ez zegoen horrelako aztarnarik. Problematikak ez zituen azterketen bidez jorratzen,
|
baina
hemen izendatuak zituen gai nagusiak, euskara eta geroa, biak, antzerkietan lantzen zituen. Aldiz, itzulpenen problematikan ez zen sartu, nahiz eta bere inguruan idazleak horretan aritu, ez zuen bide hau hartu.
|
|
|
–In fraganti? biziki antzerki herrikoia zen han (eta anitz gustatu zitzaidan),
|
baina
hemen ez zen hain ontsa funtzionatzen, ez bazenuen Hegoaldea ezagutzen.553
|
|
|
Larzabalek eredu desberdinak dauzka euskal kultura munduan ibiltzeko, Piarres Lafitte horietakoa da, garaiko nagusia segurki, haurtzarotik ondoan izan duena, Larzabalek idazten dituen komediei buruz komentario asko entzun zituzkeen,
|
baina
hemen euskaltzain izendatua izateko egunean Piarres Lafittek erran zizkionak itzal handikoak zitezkeen. Bestalde, pastoralaz idatzi zuen lanean Larzabalek bi erreferentzia zituen gogorat:
|
|
|
Hemen agertzen zaigu Larzabalen engaiamendua, gizonaren libertatea goraki aipatzen baitu, gizonari zor zaion zuzentasuna. Berantago idatziko dituen antzerkietan erakutsiko du herri gisa defenditu behar den libertatea, duintasuna,
|
baina
hemen pertsonaia azkar eta hautatu batzuekin, gizonaren askatasuna defenditzen du suharki.
|
|
|
Beste batzu ohore gosez. Gure etsairik handienak ez ditiagu Parisen,
|
bainan
hemen gure etxen. Halako apostolu arrazoin batzu aterako ditie:
|
|
|
Aitzineko azterketetan ikusi dugu antzerkiaren jatorria oso zaharra dela, forma asko izan dituela eta horren definitzeko unean zalantzak daudela terminologian eta definizioetan.
|
Baina
hemen azpimarratu nahi duguna formen aldetik dagoen aniztasuna da, horrek eraman baitu Larzabal aniztasunaren bultzatzaile, erreberritzaile nahi izatera.
|
|
|
Lurraren bestaren karietara, testu bereziak ekartzen zituen. Kanpoko antzerki gutxi gordeak izan dira,
|
baina
hemen aurkezten dugu horren adibide bat. Antzerki horiek Euskal Gazteriarekin zeraman lanaren parte bat bezala ikus daiteke, talde horretan zebiltzan gazteek ematen baitzituzten Euskal Herriko plazetan.
|
|
2020
|
|
|
|
Bainan
hemen agertzen den Azken elurra izeneko nobela da orai artinoko haren euskarazko lanik nagusiena, bai gaiaren, bai mintzairaren, bai nasaiaren aldetik. (...)
|
|
2021
|
|
|
" Argumentu" hitza hemen anbiguoa gertatzen da. Oro har, gramatikan" predikatu" nozioari lotua ageri da (hartu aditzak ‘zerbait’ hartzea eskatzen du, argumentu bat eskatzen du),
|
baina
hemen argumentuak eskatzen dituzten izenei buruz ari gara. Hori dela eta, esan dezakegu izen argumentudunek parte hartzaileak eskatzen dituztela, osagarri argumentalak, duten esanahiagatik.
|
|
|
Hor ikusten da garbi semantikak morfologian duen eragin zuzena. Leku postposizioekin gertatzen da hori (ikus 20 kapitulua),
|
baina
hemen ere badugu argitu beharreko kontu bat: ez da* arbola (ren) gan esaten, arbolan baizik, hau da, landareak bizigabetzat hartzen dira, nahiz hor ere pago hori bere baitatik sortu da modukoak baditugun (§ 12.3.8b).
|
|
|
Beti partizipio burutua behar dute eskuinean gogok eta asmok; ezinezkoa da gogo dut edo asmo dut bakarrik erabiltzea. Uste izan bada aditz predikatua, perpaus osagarria eskatzen duena;
|
baina
hemen aztergai ditugun egituretan, partizipioak adierazten duen gertaeraren egiazkotasunari ‘uste’aren ñabardura eransten dio. Hortaz, aditz modaltzat hartuko ditugu egitura hauek guztiak ere (§ 23.4.1d).
|
|
|
Beste atzizki batzuk ikusten ditugu ezia, tate, tzia... izen abstraktuen sortzaile eta, beraz, hein handi batean tasun atzizkiaren baliokide; hain zuzen ere, euskarak askotan izango du tasundun eratorria (ahuldade/ ahulezia/ ahultasun, gabezia/ gabetasun eta abar) beste atzizki hauekin sortutako izenaren ondoan.
|
Baina
hemen aipatuko ditugun atzizkiok ez dute emankortasun handiegirik izan euskararen ondare lexikoan, eta ihartutzat eman ditzakegu euskara estandarrean hitz berriak sortzeko. Horien artean adibide gehien utzi dizkiguna ezia da (ikus Villasante 1974:
|
|
|
Postposizio bezala ere erabiltzen dugu (fonetikaz eta fonologiaz gainera...).
|
Baina
hemen DM gisa ageri zaigunean bakarrik hartuko dugu kontuan. Noiz erabiltzen dugu?
|
|
|
Bakoitza ere, berez, determinatzaileen sailekoa dela dirudi, nahiz eta mugatzaile eta guztiko forma izan.
|
Baina
hemen azaldu dugun joko honetan ere gertatzen da. Hortaz, batzuetan nolabaiteko izenordain gisa ere agertzen da.
|
|
|
Alejoren tabernan bazkalduko dugu).
|
Baina
hemen Alejoren tabernaz edo etxeaz ari gara, ez Alejo beraz;* Alejorengan bazkalduko dugu (cf. Alejorengan uste osoa dut).
|
|
|
24.3.5.4a Iraupena adierazten duten aditzen artean ditugu iraun, jarraitu eta segi. Egoera mailakotzat hartzen diren predikatuekin erabiltzen dira, eta alde horretatik parekotasun handia dute egon aditzarekin,
|
baina
hemen egoera hori lehendik datorrela eta horrela dirauela iradokitzen da. Kategoria desberdinetako predikatuekin ager daitezke eta artikulua agertzea debekatuta dago, partizipioekin ez bada:
|
|
|
Perpaus jokatugabeak elkartzean ere bakoitzak bere postposizioari eustea da ohikoena, nahiz eta koordinazioaren lehen partean partizipioa duen adibiderik biltzen den literaturan: Auto baten saltzeko edo erosteko; Ikusi nuen haur bat baratzean sartzen eta enegana hurbiltzen
|
baina
Hemen berean nintzen, oilaskoak lumatu eta husturik, apailatu nahi nituen (Lafitte); Gehiegikeria horiek entzun eta ikustean, Frantzisko dohatsuak, esan bezala, errieta egiten zien eta halakorik ez egiteko agintzen (Asisko Frantzisko).
|
|
|
Etxera noa telebista ikustera [orokorra]/ Etxera noa telebista ikusten (bizk.).
|
Baina
hemen ere bietako bat aukeratuko du joan aditzak, hizkeraren arabera. Eta beste batzuetan, euskalkia gorabehera, formalki perpaus osagarri bat baino gehiago izan ditzake aukeran gobernatzaile batek:
|
|
|
Horren parean jartzen ahal dugu orain gezurrak esaten dira. Izatez inpertsonala da,
|
baina
hemen egitura interesatzen zaigu. Aurrekoarekin erkatuz, han objektu zuzena zena (gezurrak) orain subjektu bihurtu da.
|
|
2023
|
|
|
Bere barneko elkarrizketak hor daude agerian, pertsonaien bitartez. Askotan esan ohi izan da herritar xumeen artea zela antzerkia, pastorala bezala,
|
baina
hemen kultura gehien zuen autore baten sorkuntza dugu, kultura baten parte, ez bazterrekoa.
|