|
2010
|
|
|
Eta Espainian ez da hori gertatzen. Frantzian bai,
|
baina
hemen ez. Atzeratuago gaude." Martini kosta egin zitzaion erreakzionatzea.
|
|
|
" Ez da Villa Lecuona.
|
Baina
hemen bizi izan naiz jaio nintzenez gero. Eta bere pobrean, gustatu egiten zait."" Jakina", esan nion.
|
|
|
Gaitzagatik bukatu gabe utzi zuen ikasturtea.
|
Baina
hemen bukatu ahal izango du urterik galdu gabe. Eguberrietan unibertsitatera joateko aukera izango du." Ahalik eta modurik normalenean hitz egiten ahalegindu nintzen:
|
|
|
Ez, ez, ideiarik ez daukat.
|
baina
hemen ondo zaudete benetan, toki atsegina da egun pasa egiteko.
|
|
|
Beste definizioak bai direla etnizistak. Arzallusek, politikoak, erran zuelarik nahiago zuela euskaraz mintzo zen beltza ezen ez euskal abizeneko erdalduna, polemika gaitza sortu zuen,
|
baina
hemen gaindi euskaldunen artean ez zezakeen irria baizik eragin. Euskaraz mintzo den beltza euskalduna deitzen delako eta bestea frantzimenta (biarnesez da hitz hau).
|
|
|
" kale mocak, kaleak hemendik, hortik, handik, edonundik, Gorbeiara joateko gutizia sorcen zait barrenean, bertan organizaceko euskeraren salbazioa,
|
baina
hemen geracen naiz, kale honetan, milagro baten zai".
|
|
2011
|
|
|
Euskaraz asko dira hamaika gauza, izarrak bezain beste,
|
baina
hemen, bazter hauetan, ortziaren azpian dauden gauza guztiak hamar mila dira ez gutxiago, ez gehiago, eta ondoko lau karaktere hauek erabiltzen dituzte horren berri emateko: O' Ortzia esan nahi du lehenengo hitzak eta, erroz erro, ondoko azalpena atera liteke:
|
|
|
—Kaka! oihukatu du haserre Bernardek, ikusirik ez duela arrainik harrapatu (Beno, berak ez du" Kaka!" oihukatu," Merde!" baizik,
|
baina
hemen itzultzaile lanetan ere ari natzaizue).
|
|
|
Tira, ba zuk esanen didazu zer nahi duzun, esan zion Norak, iritsi berriak gara
|
baina
hemen badirudi ez duzuela denborarik galtzen. Bai, bai..., lehenengo hitzak zezelka esatea lortu zuen kazetariak, nire aldizkariari zuen filmaren eta, batez ere, zure bizitzaren inguruko primizia izatea gustatuko litzaioke.
|
|
|
...melankolia geldia, esan zenuen leihora irtetzen ginelarik egunsentiak gaua errenditzen duen ordurik nekatuenean, han, lanbro hesiari zegozkion ikusametsetan nabaritu genuen bihotzean noraezaren zama astuna desolazio hura, oh, desolazio hura, orduan, barnegela babestuetara itzuliz apal berrabestu genuen izpirituak kontsolamenduz zekarkigun eresia, hemen gaude, esan genion elkarri, bizidun umezurtz,
|
baina
hemen gaude oraindik ez da erabat kunplitu gure ordua, eta kontzertuaren pasarteak oroitu zenituen harmoniaren sabairik gorenari euts ziezaioten bakean bakez bakeratu nahirik arimak iluntasunean sarri itsulagun dituen egusentia, edertasuna eta hiria, bitartean, isilik ihes zihoazen gogoetak ontziak, desirak, neguko ibiltari misteriotsuak hegi lokartuetatik haruntzagoko kostalderuntz....
|
|
2012
|
|
|
—Madelainerekin hagoenean nahi duana egin.
|
Baina
hemen ez.
|
|
2013
|
|
|
Zigor gelari esaten diogu hemen" kobazulo". Beste leku batzuetan" suite" edo" alkoba" esaten diotela uste dut,
|
baina
hemen" kobazuloa" da.
|
|
|
Adar asko ditu gai honek, lurrarekiko lotura, zientzia, sozioetika, bioetika, espiritualitatea...
|
baina
hemen ez dut gogoeta hori gogoan. Beste hau baizik:
|
|
|
—A bai.
|
Baina
hemen barruan ez al lukete bizirik jarraitu bada. Estalian ez dik kazkabarrik bota.
|
|
2014
|
|
|
Ez eiki.
|
Baina
hemen jende berek garraia litzakete. Gerla ondotik egiten den manipulazioa horretan da.
|
|
2015
|
|
|
Horretaz, klasikoak dira Erving Goffmanen lanak, batez ere, 1959ko The Presentation of Sef in Everyday Lfe.
|
Baina
hemen nabarmendu nahi dut aurkezpen horietan nola zertzen diren identitateak (berriz diot: sailkatzeak, bereizteak, biltzeak...).
|
|
|
Horregatik denagatik, agian zuzenago liteke praktikak abiarazteko moduak esatea, aldi berean erabili ahal diren logikak direnez.
|
Baina
hemen nabaritu nahi ditut bai historian izan diren aldaketak, bai jendarteko egitateak konfiguratzeko duten indarra. Horregatik hautatu dut erregimen hitza.
|
|
|
65. Edward T. Hall antropologoak asmatu zuen kontzeptua aldi berean hainbat ataza egiteko gaitasuna irakasten duten kulturak izendatzeko,
|
baina
hemen bitara erabiltzen dut: batetik toki berean elkarren ondoan bizi diren kulturak (zein bere sinkronian) eta bestetik toki berean elkartu eta nahastu diren sinkroniak (nahas mahas berri bat osatuz).
|
|
|
Eskerrak bihurtzen dizkiot nik espainiar Estatu Buruari eta haren Gobernuari, ulerberatasunaz eta estilo bereziaz ikusi baitituzte Iruñeko gure afera guztiak, eta oroitzapen zinez berezia departamendu jakin batzuei, zeintzuetan traba egin baitugu, eta alta, batzarri bikaina jaso izan dugu beti, gure hiriaren aitzinamendua gogoan, hauek dira Ejertzitoaren Ministerioa eta Espainiako Tokiko Kreditu Bankua", eta eskertu zion hainbeste jenderi ere emaniko laguntza, izan Udalean, izan Diputazioan. Sinetsia zen halaber, ez zuela behar zezakeen guztia egin, aitortuz damu zitzaiola ez jakin izana" baliatzen ordu denak Iruñeko agintean izan naizeno;
|
baina
hemen naukazue, nahi den une eta gune oroz, hain segur utzi ditudan hutsak betetzen laguntzeko." Bere aldetik, Arrietak nabarmendu zizkion hiriaren aldeko sakrifizioak," Herrian, Herriarekin eta Herriaren alde bizi izan den alkatea, bereizketarik gabe". Udal Dantza Taldeko dantzari batek esker oneko testua irakurri zuen, eta txapela eman zion, eta alkateak, laketua, buruan jantzi zuen.
|
|
|
Enpleguaren murrizketa zorrotza enpresen eta lantegien itxieraren bidezzekarren birmoldaketak: 1975tik 1985era Bizkaian enplegu industriala %61era murriztu zen, Gipuzkoan %67, 5era eta Araban, %79ra; Nafarroan, bere egitura ekonomikoagatik, industria krisiaren eragina ez zen hain nabarmena izan,
|
baina
hemen ere gertatu zen enpresa inportanteen krisia, nabarmenena INIren Potasas de Navarrak pairatu zuena; horrela azaltzen zuen Jose Elorrietak egoeraren larritasuna: " La empresas cierran y el tejido industrial vasco se esta desmantelando:
|
|
|
Kemena eta armonia batera adierazten dituen dantza da. Serak Eskoriatzan erakutsi zigunean sumatu nion indarra,
|
baina
hemen jaso dut benetan dantza honen sua.
|
|
|
Ortodoxoek ere norbere ukitua ematen diete elizei. Ortodoxoak ikustea espero nuen,
|
baina
hemen denak daude, kristautasunaren mosaikoan, hirian dagoen nazio puzzlearen erakusgarri.
|
|
|
Hura leku zoragarria zela eta dela diote denek, bai interneteko turismo gidek ere. Hau ere ederra da,
|
baina
hemen bizimodu berrira sartu behar izan dute. Lur beroagoari dagozkion landaketak, etxalde txikiagoak, etxeak pilatuago.
|
|
|
Nirekiko konplizitatea sortzeko gogoa sumatzen diet. Badut nik ere.
|
Baina
hemen ez dago Latinoamerikako konturik elkarrizketa eta harremanak sortzeko. Hizkuntza muga handia da.
|
|
|
83. " Ez dago zure hitzaldi honetan,
|
baina
hemen esloganmoduan erabiltzen dugu zure esaldi bat: " Euskara da gure territorio libre bakarra".
|
|
|
Eta egia da, botereak ez du beregandu bertsolaritza edo ez du hainbesteko interesik agertu orain artean, bere txikian saiotxoak egin dituen arren.
|
Baina
hemen ere panoptikoarena ederto dator egoera esplikatzeko. Bertsolaria, eta bertsolaritza osotasunean ere bai, asko zintzotu da urteokaz.
|
|
2016
|
|
|
Baltiko itsasoa aska bat da, eta Kolbergeko hiria hondakinen habia.
|
Baina
hemen dagoen lekurik hoberena aurkitu dut, oso lasaia den hotel bat, parketik eta hondartzatik hurbil. Apur bat nekatuta nago batetik bestera ibili behar honetaz.
|
|
|
Honaino My Mama Marie liburuarena. Badira bertze hainbertze istorio orrialde haietan,
|
baina
hemen utziko dut kontua. Liburua leitu eta handik hilabete batzuetara Nevadako unibertsitateak sarean paratu dituen materialen artetik bertze liburu bat eskuratu nuen.
|
|
|
Jentilak ez dira beti ageri proposatu ditugun testuetan bezala. Sinkretismoaren ondorioz aurki daitezke haien deskribapen ezkorragoak,
|
baina
hemen azaldutakoak dira jatorrenak eta benetakoenak. Deskribapen horren araberako izakiak anitz izenez iritzi ohi ditu herriak, bai Euskal Herrian, bai eta hemendik kanpo ere.
|
|
|
Esan beharra dago kontakizun hau errotulagailu beltzez idatzia dagoela eta aurrekoa boligrafo urdinez. Bi koloretako gailuak tartekatzen dira txosten osoan,
|
baina
hemen ez dirudi kolore aldaketak ezer esan nahi duenik, ez bada dendariak zatika osatu zuela txostena.
|
|
2017
|
|
|
Haserrez betetako mehatxuak dauzkat eta itzalez betetako hitzak ere bai,
|
baina
hemen esertzen naizenean guztiak ezkutzatzen dira argia piztean labezomorroak bezala.
|
|
|
Hiri gorriak bihotz urdina dauka orain, beira eta altzairuzko bihotza infinitura abiatzen dena, beste hirietan errepikatzen den hiria
|
baina
hemen ez dago hondamendi aurpegirik, leku guztietatiko aurpegi baikor eta irrifartsuak baizik ez, made in China berriaren aurpegi aseak.
|
|
|
Leku izenetan harrigarriro ugaria dugu, milaka izango baitira ara horretan oinarria duten izenak.
|
Baina
hemen eta gaur, gure gaiarekin zerikusi dutenak bakarrik aipatuko ditugu: Aralar, mendi sakratutzat hartua duguna Euskalerri guztian.
|
|
|
Gauza bera gertatzen da hizkuntza bat baino gehiago tartean daudenean,
|
baina
hemen hiztunak ezagutza desberdina izan dezake batean eta bestean, eta normalean hala izaten da.
|
|
2018
|
|
|
Patri Urkizuk eta Xabier Azurmendik apailatu zituzten haren poemak 1991n Klaudio Otaegi olerkaria: () liburuan,
|
baina
hemen Otaegiren prosari helduko diot laburki.
|
|
|
Hiztegiz euskara batuaren antzekoa dela ikusiko dugu, ekialdeko ukitu handiarekin".
|
Baina
hemen, anakroniaren ildoan, Aranak lehengo testuetan ageri diren ezaugarri horiek gaur egun duten banaketa geografikoarekin alderatzen ditu; ondorioz, bere ustez, gibel ‘atze’ ekialdekoa da, eta gaur egun hala da, baina ezin ahatz daiteke gibel hori bera dugula bizkaierazko 1596 urteko Refranes y sentencias errefrau bilduman (239 Quibelecachari, bularaldi onari ‘Gibel ekaitzari, bu...
|
|
|
—Aireportuan, ezezagun bat.
|
Baina
hemen errefuxiatuta zeuden izeba osabek lortu zuten ni hona ekartzea. Osabak Singapurretik egin zuen ni hona ekartzeko eskaera.
|
|
|
Badaki Parisekoa basatia baino gehiago izan zela. Bortxaketa hitzak gurutzatu dio burua—
|
Baina
hemen ere etxebizitzak egiteko lursailen beharra egon zen. XIX. mendean zozoa ere bihurtu zen hiritar.
|
|
|
—Egarri nauk,
|
baina
hemen ez zagok putzurik! Urik gabe bizi haiz?
|
|
2019
|
|
|
—Frontoia,
|
baina
hemen ez dut inor ikusi pilotan jokatzen.
|
|
|
Kartzelako garaian beste talde batzuetako militanteek maoistei egin ohi zieten kritika etorri zitzaion gogora: " Txinan, berrehun milioi nekazari izanda, normala Mao Tse Tungek iraultzaren oinarrizko indartzat hartzea,
|
baina
hemen. Barregarri samarrak zarete euskal maoistak".
|
|
|
" Ez dut kapitalistaren eta irudia arrosa koloreko argiaren pean jartzen, hain justu.
|
Baina
hemen pertsonez ari gara, kategoria ekonomikoen pertsonifikazioa eta klase bateko lotura jakin batzuen eramaile diren neurrian. Nire ikuspuntuak prozesu historiko eta naturaltzat hartzen du formazio ekonomikoa.
|
|
|
—Ez dakit,
|
baina
hemen zerbait mugitu da!
|
|
|
Ez nintzateke inoiz puta izango El Hoyon, Bondojiton, Auzo Eroan, Mexiko Hirian, han, pachuco en artean, hori inoiz ez.
|
Baina
hemen, zergatik ez. Hemen Holandan, prostituzioa guztiz arrunta da, erabat legezkoa, lan bat gehiago da, beste edozein lan bezalakoa, prostituta bat langile bat gehiago da, bere segurtasun sozial pribatua ordaindu behar duena, zergak estatuari ordaintzen dizkiona, errenta zerga aitortzen duena, gauza garbia da, higienikoa, osasun kontuetan kontrol handikoa.
|
|
|
Hemendik aurrera, guzien onerako neure poltsetik galanki pagatutako kopia digitalak baliatuko dizkizut; behar bezala arautu gabe dagoen injustizia honek, bere garaian Peio Monteano berari esan nion bezala, artikulu zorrotza merezi luke,
|
baina
hemen ezin hasi langite txorrotx horretan. Segi dezadan, bada, testiguek diotenarekin:
|
|
2020
|
|
|
Baina hara non, nire harridurarako, ez zen apostolua azaldu, gizaki bat baizik, pertsona ezagun bat, Euskal Herrian maisu izandakoa... Esango nuke oraintxe haren izena, kontatuko nuke harekin izandako hizketaldia ere,
|
baina
hemen, lurrean, irratian, ez da zeruan bezala: zeruan nahi adina denbora dago; hemen, berriz, urria da gai hori.
|
|
|
Normalean, zeruan nabilela, aingeru, deabru eta gainerako izaki zerutiarren laguntza dela medio, azkar jakiten ditut gauzak,
|
baina
hemen behean, entziklopediak begiratu behar, sarekoak eta sarez kanpokoak. Hala, ingelesezko batean aurkitu nuen" lintxamendu"," lintxatu" eta abarren etimologia.
|
|
|
—Arantzazun ez nuen erretzen,
|
baina
hemen bai aitortu zidan nire harriduraz ohartzean. Izan ere, zeruan ez dago arazorik tabakoarekin.
|
|
|
Eta guk, tonto aurpegiarekin, ezetz. "
|
Baina
hemen zentral nuklearra zegoela bazenekiten, ezta?" Eta guk berriro tonto aurpegia. Nire lagunak hots egin zuen orduan:
|
|
|
|
Baina
hemen jasotzen ditudan gertakari gordinak paper aukeratuak, ordenatuak dira. Marrazten duten kontakizunak badu, beraz, fikziotik zerbait.
|
|
|
...melankolia geldia, esan zenuen leihora irtetzen ginelarik egunsentiak gaua errenditzen duen ordurik nekatuenean, han, lanbro hesiari zegozkion ikusametsetan nabaritu genuen bihotzean noraezaren zama astuna desolazio hura, oh, desolazio hura, orduan, barnegela babestuetara itzuliz apal berrabestu genuen izpirituak kontsolamenduz zekarkigun eresia, hemen gaude, esan genion elkarri, bizidun umezurtz,
|
baina
hemen gaude oraindik ez da erabat kunplitu gure ordua, eta kontzertuaren pasarteak oroitu zenituen harmoniaren sabairik gorenari euts ziezaioten bakean bakez bakeratu nahirik arimak iluntasunean sarri itsulagun dituen egunsentia, edertasuna eta hiria, bitartean, isilik zihoazen gogoetak ontziak, desirak, neguko ibiltari misteriotsuak hegi lokartuetatik haruntzagoko kostalderuntz"....
|
|
2022
|
|
|
Horrek erakusten du, batzuetan gorabeherak izanda gure bizitzetan ere, aurre egiten saiatzen garela.
|
Baina
hemen badirudi aitak bazterrean utzi duela Gregorioren itxura aldaketa eta egoera berri bati ekin diola semearen aldaketari jaramonik egin gabe".
|
|
|
Askotan entzuna naiz Brasilgo ipar ekialdea musika eta oro har kultur sorkuntza maila handikoa dela. Duela hamaika urte hortik zerbait izan genuen,
|
baina
hemen berretsi dut zertaz ari ziren. Barnealdeko herri bateko hiru anaiak maila musikal, maila performatibo eta maila poetiko hau izateko, kultura oso baten lur abonatua behar du inondik ere.
|
|
|
Jartzeko martxan proiektu hori, epe oso laburrean behar dutela helduek maia ikasteko sistema on bat. Uf,
|
baina
hemen ditugun harremanen hariak meheegiak dira, momentuz handi geratzen da horrelako proiektu baten aurrekontua eta konplikazioa.
|
|
|
Eta Zumalakarregiak bilatzen ditut oharkabean, edo Santa Kruz apaizak, haiekiko solasa sortzeko.
|
Baina
hemen, nonahi bezala, urteak behar dira egoeraren koloreak ulertzeko.
|
|
|
Nire intsistentzia apur bat arraro egin zaiola esango nuke. Euskal Herrian ere aipatu genion,
|
baina
hemen aipatzea elementalagoa egiten zait. " Nolaz ari zarete Tosepanen hizkuntzari etorkizuna prestatzen, horretarako behar duzuen corpusa beste nonbait landuta dagoen edo ez jakin gabe?" Eta jakiteko interes handirik gabe?
|
|
|
Hizkuntzaren alde proiektuak egiten ari diren elkarte txikietan dago, beharbada, hizkuntzaren diagnostikoa gordin egitera irekien dagoen jendea,
|
baina
hemen badira bi oztopo ikuspegi oso eta eragilea erdian jartzeko: elkarte horien egitasmotxoek hartzen dute haien arreta esparrua, harago begiratzeko indarrik gabe; bestetik, elkarte hauen biziraupen beharrak" proiektuak" lortzea bihurtzen du lehentasun.
|
|
|
Beren begietan" beraiek bezalako beste borrokalari" bat naiz nolabait, kasu honetan bere hizkuntzaren bizi lehian luzaro engaiaturik dagoen euskaldun bat. Aldea sotila da,
|
baina
hemen ez da alde txikia. Adituak (antropologoak bereziki), irakasleak, kooperanteak... figura ezagunak dira herri hauetan.
|
|
|
Hezkuntza arautuko hizkuntza kontuez ari gara,
|
baina
hemen hezkuntzaren markoak baditu bestelako inplikazioak. Hezkuntzak, hizkuntza kontuez harago, garrantzi dramatikoa hartzen du Haitiko herrigileen kezketan.
|
|
|
Laster ezagutu behar dugun hezkuntza ministroak beste garai batean egindako oharra da. Hiperbolea dirudi,
|
baina
hemen heriotza errealei buruz ari dira, egunerokoez, eta estatistikoez. Denzelek aipu horri heldu dio, hizkuntzaren tokia ere ohar horretan txertatzeko.
|
|
|
Dena gustatzen zaien horietakoa naiz, eta jatetxeetan aukera zabala dagoenean ezagutzen ez ditudan platera apurrak eskatzen saiatzen naiz,
|
baina
hemen ez dago horretan ibili beharrik. Dena ezezaguna, eta dena ezinago zaporetsua.
|
|
2023
|
|
|
19 Auto handiak dituzte/ eta urrezko ibaiak/
|
baina
hemen haizeak zeharkatzen zaitu. / Ez da zaharrentzako lekua.
|
|
|
" Kontu hori ez al da kondaira?"" Ez dakit."" Halima ongi, eskerrik asko."" Eta orain, kontraturik gabe, nola moldatzen zarete?"" Beltzean ari naiz lanean, tarteka, txapuza batzuk egiten, igeltsero lagun batekin."" Eta epaiketaz, badakizu ezer epaiketaz?"" Eta zu, Inaxio? Gogorra izan da?"" Latza, bai,
|
baina
hemen gaude."
|
|
|
Barkatu horrela esatea, e?
|
Baina
hemen barruan sexurik ez, beraz imajinatu: edozein tontakeriarekin bero bero jartzen gara.
|
|
|
Markosek berak dozena bat palindromo kartel egin zituen, eta orain, bere lagun grafitero, marrazkilari eta fotografoek, eta Markosek imajinatuko ez lituzkeen idazle eta irudigileek kolaboratu dute Markosen Espirituarekin, palindromoak ilustratzeko zeregin itzelean. Ermuarrak, eibartarrak, gainerako euskaldunak oro har,
|
baina
hemen daude kanpokoak ere (Aristides Hernandez edo Graziosa Oroz, adibidez), eta behialako jendea ere diskriminaziorik gabe (oso prestu aurkeztu dira elkarlanera, esaterako, Joanes Leizarraga eta Rosa Luxemburgo). Auzolan eder unibertsalista honetan, palindromo bakoitzari zentzua ematen ahalegindu gara, zentzua beste zentzu diferenteen artean osatzen eta gaurkotzen delakoan (eta ia berez kontraesankorra delakoan).
|
|
|
Zen eme han ia berez, errez ere.
|
Baina
hemen ez.
|
|
|
Zen eme han ia berez, errez ere.
|
Baina
hemen ez.
|
|
|
Naturaren bizi baldintzek herrien mundu ikuskera moldarazi zuten, kosmogonia eta, era berean, sinesmenak. Gurean bizi zirenek ez ziguten kristautasunaren aurreko lekukotasun idatzirik utzi,
|
baina
hemen Euskara dugu eta hizkuntzak gure kulturaren kosmogoniaren berri eman diezaguke, ongi begiratzen badugu. Segidan adibide batzuk ikusiko ditugu.
|