|
2000
|
|
|
|
Baina
hemen ahantzi ezinezkoa zaigu Axular handia hainbeste goraipatzen zuen Joannes Etxeberri() Sarako mediku hura. Julio Urkixok bildu zituen bere lanak, sarrera eta oharrez osaturik argitaratzeko (ikus Obras vascongadas del Doctor Labortano Joannes D. Etcheberri, 1712 Paris, 1907), norengan aurki genitzakeen giza eskubideen alderako iritziak.
|
|
|
Iritzi horren arabera eta aurrera begira, zientzia eta tekniken etorkizunekoa den ingelesa zergatik ez?
|
Baina
hemen, gaur egun, gezurra badirudi ere, elebakardunen itsutasunak agertzen duenez,, pluralistak, omen.
|
|
|
Egia esan, usaina eta soinuak ez zitzaizkidan ezezagunak egiten, Euskal Herriko edozein portutako berdinak baitziren.
|
Baina
hemen ez dago etxe alturik, itsasontzi handirik edo trafiko astunik. Irlandako kostaldeko herrixka sinple bat imajina dezakezu, beraz, Bitakora laguna, eta asmatuko duzu.
|
|
|
Izan ere, ez ote da zuzen ari gaurko hainbat nafar gazte, Espainiaren izenean pizten diren gerla horiei uko egiten dietenean, zeren nafartzat baitute, lehenik eta behin, beren burua? Eta nola anitz duenak gero eta gehiago nahi duen eta, hargatik, kendu dionari are gehiago kendu nahi izaiten dion, hala, ez ote da piztuko berriro gerla noizbait, ez Katalunian,
|
baina
hemen Nafarroan, Espainiaren kontra, eta ez ote ditugu pairatu behar izanen berriro zinak eta minak...?
|
|
|
|
Baina
hemen ere hitzak eta hitzen itzalak nahasten zaizkigu, zeren eta zenbatetan ez ote nuen ikusi Mundu Berria eta Mundu Zaharra zuhaitzaren eta huntzaren eredurat, halako moldez, non erran baitzitekeen ezen Mundu Zaharraren huntzak inguratzen zuela Mundu Berriaren zuhaitza, eta kentzeko guztia kentzen eta edoskitzen ziola anitzetan, harik eta iharturik uzten zuen arte?
|
|
|
Ordea, badakizu zein izan zen gure tratua: Urbiaindik harat, itsas hegiko portu horietan, nahi duzuna,
|
baina
hemen ez, hemen ordena behar dugu, eta ordena iduriaren zaintzetik eta begiratzetik hasten da... Zeren eta, egia bada ezen arraina burutik galtzen dela, berant baino lehen joanen baitzaigu jauregia hankaz gora...".
|
|
|
Agian ez zaik gauza bera egitea gogoratuko... —haren ezpainak mehatxuz okertu ziren nire aldera— Nik, gutienez ere, hik adina arrazoi zaukaat logalez urratua egoteko,
|
baina
hemen nauk, bolantearen aitzinean, bertze ordu erdiz gidatzeko prest, zomorroiek geldiarazi eta alkoholimetroa ahoan sartuko didaten beldurrik gabe. Eta istorio puta hau horrela akitzen balitz, gaitz erdi.
|
|
|
Whiskya, berrogei eskoziar mozkortzeko adina whisky —irriño egin zuen, baina nekez zituen zainak estaltzen—, gehiagorik ez. Mehatzeari eman zionez geroztik, kirolariendako edari txatxu horiekin baizik ez zenuen harrapatuko Ximurra,
|
baina
hemen, nirekin egoten zenean, whiskya edaten zuen beti. Bai larrutan egin baino lehenago, baita geroago ere.
|
|
2001
|
|
|
Portu ederra izango da, behin atrakatu ondoren edonongo haizeetatik gordean egongo zaretelako,
|
baina
hemen ere balea hilen hondakinak izango dira, odolezko gandu gorrilunak barreiaturik eta ur urdinarekin nahasturik; oraintsuko harrapakinak, hats gogor eta nazkagarria dariela.
|
|
2003
|
|
|
Telebista dago sukaldean, eta sofa bi, handiak.
|
Baina
hemen ez dut telebista askorik ikusiko. Edo igual bai.
|
|
2004
|
|
|
Bai, horixe baietz.
|
Baina
hemen arazoa ez duk nik hirekin segitu nahi dudan, hik nirekin segitu nahi duan baizik. Bueno, ezta hori ere.
|
|
|
Zeren eta, ba ote da tokirik euskal demokrazia horretan espainolak eta frantsesak izaten segitu nahi dutenendako? (...) Hark ez zuen esaten
|
baina
hemen arrisku ikaragarri bat dugu euskal demokraziaren izenean etnokrazia edo, are murriztuago, glotokrazia bat sortzeko, askotan Euskal Herria edo euskara bera jainko bihurtu eta hezur haragizko euskal herritarren borondatearen gainetik jartzen baitugu. Horretan ere zaharrak maisu:
|
|
2005
|
|
|
Erebon sartzeko gakoa haren jagolea zen.
|
Baina
hemen ez du adierazten nora goazen, ze norabidetan mugitzen garen. Zenbat ibai dagoen mundu puta honetan!
|
|
|
Begiak pantaila nagusira zuzendu eta ezagunagoa egin zaion leihoa ikusi du orduan. Hasieran agertzen zenaren antz handia du,
|
baina
hemen ez da erabiltzaile izena eskatzen, pasahitza baino ez.
|
|
|
Handia zen libelularen putzua, eta gehiago zen lakua putzua baino.
|
Baina
hemen, herrian, ez dago lakurik; lakuak telebistan bakarrik egoten dira. Eta ur garbia izaten dute, eta horko eskoletako putzua zikin egoten da beti, eta marroia da batzuetan eta berdea beste batzuetan.
|
|
2006
|
|
|
714
|
Baina
hemen, eta Prologoan alemanentzat berdin," Volk" berbak berak Herder edo Hegel ez gero balioa franko aldatua duela begiratu behar da. Aldakuntza ez dago Volksgeistetik Volksseelera bakarrik, ezpada Volk kontzeptuan bertan (hein batean" nazional alemana" esan nahi izatera ekarria).
|
|
|
Arima edo esentzia (karaktere, etc.) espainolaz autua ez da izaten, arima edo esentzia berba espresuki aipatzen denean bakarrik, noski7 Espainiako historiaren batzuk arima espainolaren teoriak dira, teoria literario batzuk arima espainol suposatuaren itzulketak baino ez diren moduan.
|
Baina
hemen kontzeptuaren historiara mugatuko gara, eta apunte batzuetara bakarrik, esaustibotasun uzirik gabe, oroz gain alor nagusi batzuk seinalatzea beste asmo barik, gazteren batek artoski ikertu nahi baleza, nondik hasi baduela erakusteko adina. Ondorengo oharrok ez dira izango irakurzale batek afiziozko irakurketa libreetan –ez sistematikoak–, urteetan zehar, aspalditxo gehienak, gustu lukeen baino usuago, aurkitu izan dituen adibideen oroitzapen mortxaka besterik.
|
|
|
Hori gertatzen zaizu Alemanian ere.
|
Baina
hemen ez zaude Alemanian. Teorian zeure etxean zaude.
|
|
|
–Horixe da jakin behar duguna.
|
Baina
hemen bizi izan zen gizona beldurrak jota zegoen: leihoetako ikur babesleak, aurkitu zenituzten zepoa eta armak...
|
|
2007
|
|
|
|
baina
hemen bien ala biak
|
|
|
Ideia nahiko topikoa hau ere.
|
Baina
hemen ere, denek izpiritu espainol idealistaren handi eta miragarria ikusten duten tokian, Ortega kritikoa da berriro. Don Quixoteri ez dio axola, egiten duenak zentzurik duen ala ez:
|
|
|
historiaren filosofoarentzat, kaos iraultzaile/ napoleondarra azkenik gainditzen duen ordena berri hori, iragan historia guztiaren gailur eta etorkizunaren egitamu politiko legez ageri da. Mundu zaharra suntsitu eta berria definitiboki hasi, Valmy ko guduan ez
|
baina
hemen egin da (ez ahaztu artean Europa osoa gerran egon dela). Ordena berriko Estatu horretan iragan guztiaren helburu eta zentzua konplitzen da:
|
|
|
bat bihurtu nahi ere, ez da-eta!). Poliakov en Herder-en aurkezpenari antisemitismoaren historian E. Adler-ek jada aski erantzun dio haren obraren eta testuinguruaren behar bezalako azalpenekin (itzuliko gara horretara),
|
baina
hemen itzulpenari buruz ohartxo batzuek dirudite (espainolaz ari naiz) premiazki noraezekoak, izan ere, gure artean Herder gehienbat holako erreferentzia indirektoetatik eta itzulpenetatik ezagutzen da.
|
|
|
Dena argitu nuke oraintxe bertan eta egoera hau bukatutzat eman: ni Carlos naizela, Oscar miserable hori auskalo non dagoen,
|
baina
hemen, nire etxean, ez, hori ziurtatu dezaket. Baina isilik geratu naiz eta neskak nire isiltasuna baiezko bat dela pentsatu bide du, izan ere, zita bat atondu du bat batean, ni konturatu baino lehen:
|
|
2008
|
|
|
–Hire ama zeruan zagok, ez diat dudarik,
|
baina
hemen ere zer gustura egongo litzatekeen orain, bihar zer esanik ez!
|
|
|
–Beñardoz galdetu didazu,
|
baina
hemen ez dakigu ezertxo ere. Basajaunak eraman edo lurrak irentsi ez badu, Ameriketara joango zen:
|
|
|
Batekoek zein bertzekoek bat egiten dute nazionalismoa nahiko fenomeno berria dela historian, eta normalean sorreraren data 18 mende bukaera 19 mende hasierako tarte horretan kokatzen dute. Non jaio zen lehenago, Frantzia iraultzailean edo Herderren Alemanian, eta bi herrietan sorturiko nazionalismoak erabat kontrajarrita ote dauden, bertze istorio bat da, sinplekeria galantak erratera eraman duen istorioa gainera,
|
baina
hemen kontatu behar ez dudana.
|
|
|
errateak baino.
|
Baina
hemen ez gara hizkuntzaren logikaz ari, logika politikoaz baizik. Eta logika politiko horren arabera, navarristek Nafarroa Espainia delako aukera politikoa, egia ukaezin eta ukiezina bihurtu nahi izan dute.
|
|
|
Ez dakigu denek benetan gura duten autoa, ala berriketari ekiteko aitzakia den. Peula da Amadou,?
|
baina
hemen bizi izan naiz azken urteotan?. Afrikako etniarik berezienetako da peula.
|
|
|
Pentsa, zutik egon balitz, eztabaida geroz eta ozenago, borrokan amaituko zuten.
|
Baina
hemen, norbait berotu eta altxatzen saiatuz gero, sekulako kaskarrekoa hartuko du sabaiaren kontra. Eta hala, lasaitu, jesarri eta patxadaz jarraituko du eztabaidan, agian buruko min apur batekin.
|
|
|
–Garrantzitsua da eskola.
|
Baina
hemen badaukate jadanik. Turistak dabiltzan herrietan badago diru apur bat, azpiegitura batzuk sortzen dira?
|
|
|
Mundu guztiak autoak saltzen ditu Malin, baina ofizialki ezin da. Esango nuke estatuak berak onartu eta bultzatutako iruzurra dela, zerga gutxiago jaso arren herrialdeko auto kopurua ugaritu dadin,
|
baina
hemen gauzak geroz eta ilunago daude. Azkenean bota dit lehor:
|
|
|
–
|
Baina
hemen? 320 emango dizkizut, Nouadhibou osoan ez duzu gehiago lortuko.
|
|
|
Hiriko barruti finantzarioa behar du honek: itxurosoagoa,
|
baina
hemen ere hareaz beteta bide bazterrak; hiriari neurria hartzen ari gatzaizkiola konturatu gara Menata ostatua ere hemendik oso hurbil dagoela, leku dotorean gaudela, alajaina. De Gaulle eta Nasser etorbideen inguruan daude Parlamentua, Museo nazionala, ministerioak, bankuak, bidaiaagentziak eta zenbait meskita.
|
|
|
Sinestea ere kosta egiten da,
|
baina
hemen gaude, Saharaz beste aldean, tropikora Express zaharrak ekarrita. Autobusetako txartelak izen exotikoz beteta daude, Saharako asfalto marra estua amaitu eta bideak berriz ugaritu dira:
|
|
|
Pular deritze Senegalen Malin peul deituriko herritarrei. Hauek ere harro eutsi diote euren nortasun eta izaerari,
|
baina
hemen abeltzain ordez merkatari dira. Mandingak berriz, banbaren ahaide, Niger ertzetik Afrika mendebaldeko hainbat lekutara hedatu ziren islamarekin batera.
|
|
|
–Guk ere hogeita bost orduko bidea izan genuen,
|
baina
hemen gaude, ondo gustura azkenean.
|
|
|
–Beñardoz galdetu didazu,
|
baina
hemen ez dakigu ezertxo ere. Basajaunak eraman edo lurrak irentsi ez badu, Ameriketara joango zen:
|
|
|
–Hire ama zeruan zagok, ez diat dudarik,
|
baina
hemen ere zer gustura egongo litzatekeen orain... bihar zer esanik ez! –eta, begietatik malko bat isurita, gehitu zuen–:
|
|
2009
|
|
|
Jainkoen gaizki moralaz den bezainbatean, berriz, VI. mendean K. a., Xenofanesek Homeroren Jainko gezurti eta likitsak arbuiatu egin ditu, V.ean Platonek debekatu egingo ditu Jainko inmoral horiek bere Errepublika idealean. Israelen beste forma batzuk hartuko ditu arazoak (Probidentziarena bereziki), Jobek (V. mendean edo) eta Kohelet-ek (II. mendean) testigatzen dutenez,
|
baina
hemen ere gaizkiaren lekua, justifikazioa galdegiten duena, giza historia eta existentzia da, ez fenomeno naturalak (dena den, heriotzak, Lopez Adanen harrigarriro antzeko tonuak sortarazten dizkio Kohelet-i). Hala ere, Teodizearen arazoa errigortsuki moderniarena da.
|
|
|
azken finean, zergatik gaizkia ongi dagoen, argituko ligukeena), baizik ekintzaren historia edo mito bat (salbazio bat). Horregatik hori dena irekia egon liteke printzipioz Jainkoari,
|
baina
hemen espreski Jainkorik gabe nahi da. Ondo iruditzen zait.
|
|
|
sozialak sortarazten duten, garbiaren? gosea (errealitatearen ukoa), beste espazio batzuetan asea bilatu behar izaten duena 106.
|
Baina
hemen ezin has gaitezke luzeago aztertzen, zergatik eta nola XIX. mende hondarrean garbitasunaren obsesio forma politiko, erlijioso, literario diferenteak ilki diren euskal gizarte deskontsolatuan!
|
|
|
Eta gorde itzazu astamakilak piztien kontra borrokatzeko. Oraindik ez dakizue, jakina,
|
baina
hemen gauak arbeltxa bezain ilunak dira, otsoaren ahoa bezalakoak, turroirik gabeko Eguberriak bezalakoak. Kopetan begi bakarra daukaten basapiztiak begira dauzkagu gau eta egun!
|
|
|
–Ez, ez, ondo nago, etxean dena ondo,
|
baina
hemen pixka bat geratzea bururatu zait, besterik gabe, kristoren giroa daukazue, aizue!
|
|
|
–Aizue,% 12 ere lortuko genian,
|
baina
hemen jai, gorringo biko arrautzak eduki ezean! –mintzatu zen Luis Moraza, hitz errazeko gizona, Fanelliri gero eta itzal handiagoa egiten ari zitzaiona.
|
|
|
–Barkatu, Txaro,
|
baina
hemen bukatzen da ikastaroa, nik hala uste?
|
|
|
Eta nola begiratu zien hiru anaiei banan banan, begiratu harro ezin adierazgarriago batekin, harekin zera esaten ari balitzaie bezala: . Hurrengo jolasetan utziko dizuet, beharbada, jeneral izaten,
|
baina
hemen, gure artean, badakizue zein den benetako jenerala, baita zuek jeneral zaretenean ere, ezta??
|
|
|
–Katalana naiz,
|
baina
hemen bizi naiz, gertatuak gertatuta gero osaba izeben etxera etorri bainintzen, orain dela hilabete. Eta ez naiz damu, hain da polita hiri hau?
|
|
|
Horixe baita geratzen zaiguna, hitzei mozorroa kenduz gero: egia!,
|
baina
hemen inork ez dik egia entzun nahi, zer egingo diogu?. Iraultza egin arte halaxe segitu diagu, miseriaz miseria.
|
|
|
–Hara, Grigori: kapitalak kaka egin dik,
|
baina
hemen plusbaliorik ez? –eta, hiruzpalau segundoko tartean pixontziari halako gainbegiratu espantuzko bat zuzentzen ziola, jarraitu zuen?:
|
|
|
–Barkatu, Txaro,
|
baina
hemen bukatzen da ikastaroa, nik hala uste...
|
|
|
–Aizue,% 12 ere lortuko genian,
|
baina
hemen jai, gorringo biko arrautzak eduki ezean! –mintzatu zen Luis Moraza, hitz errazeko gizona, Fanelliri gero eta itzal handiagoa egiten ari zitzaiona.
|
|
|
–Katalana naiz,
|
baina
hemen bizi naiz, gertatuak gertatuta gero osaba izeben etxera etorri bainintzen, orain dela hilabete. Eta ez naiz damu, hain da polita hiri hau...
|
|
|
–Hara, Grigori: kapitalak kaka egin dik,
|
baina
hemen plusbaliorik ez... –eta, hiruzpalau segundoko tartean pixontziari halako gainbegiratu espantuzko bat zuzentzen ziola, jarraitu zuen–:
|
|
|
Horixe baita geratzen zaiguna, hitzei mozorroa kenduz gero: egia!,
|
baina
hemen inork ez dik egia entzun nahi, zer egingo diogu.... Iraultza egin arte halaxe segitu diagu, miseriaz miseria.
|
|
|
Eta nola begiratu zien hiru anaiei banan banan, begiratu harro ezin adierazgarriago batekin, harekin zera esaten ari balitzaie bezala: " Hurrengo jolasetan utziko dizuet, beharbada, jeneral izaten,
|
baina
hemen, gure artean, badakizue zein den benetako jenerala, baita zuek jeneral zaretenean ere, ezta?"
|
|
2010
|
|
|
Piramideak Egipton, Partenoia Grezian?
|
baina
hemen ere badugu beste bat, eta hori euskara da, munduko hizkuntzarik zaharrena, guztiok zaindu genukeena?; eta orduan zuk, Damaso, honela erantzun zenidan gutxi gorabehera, harro: –Zer esan nahi diguzu, euskara fosil bat dela, lehen gizon emakumeak leize zuloetan bizi zirèn garaikoa?
|
|
|
Otto Horkheimer?, 1870/ 71ko frankoprusiar gerran parte hartu eta komandante maila bereganatu zuena, noiznahi aritzen zitzaigun gerra hartaz, tonurik triunfalistenean: . Frantsesek uste zuten, Napoleonekin eta, mundua belaunikatuko zutela,
|
baina
hemen Alemania da Israel berria, Jainkoak beste herri guztien gainetik egoteko jarria?. Halaxe deitzen baitzion Alemaniari, Israel berria, bere iragan kulturaletik hautatutako adierazpide bakarretakoan, zeren, arbasoak juduak zituen arren, Errusiatik hiru mende lehenago etorriak, bere judutasunaren arrastoak ezabatzen ahalegindu baitzen aitona:
|
|
|
Eta biek dute arrazoi, Platonen Ideia, berak buruan zuèn errealitate subjektibo batekin lotua baitago gehienik ere, eta errealitate asmatu batekin, azken batean, ez errealitate objektiboarekin.
|
Baina
hemen eta orain jende gehienak erabiltzen du Jainkoa makulu gisa, eta makulu hori dugu geure baitatik kendu beharra, pertsona askeak eta indartsuak izatekotan, Nietzscheren supergizona bezala, horretaraino ados bainago Nietzscherekin, hortik aurrera marxista banaiz ere, badakizu?.
|
|
|
zergatik jende batek zuen hiltzeko baimena eta beste jende batek ez, Jainkoaren bosgarren agindua mundu guztiari ezarritakoa zenean; isilik ez ezik, beraz, deseroso geunden laurok, Ada batez ere;. Ikasleak errespetua eta obedientzia zor dizkio irakasleari, semeak aitari, langileak nagusiari, herritarrak alkateari, alkateak gobernadoreari, gobernadoreak printzeari, printzeak erregeari, eta erregeak Jainkoari.
|
Baina
hemen zer gertatu da. Erregea bota dutela, bai, baina ordenaren zutoinak erortzen direnean erortzen da eraikin osoa!
|
|
|
Gaur dagoen sisteman, independentzia gauzatu dezakezu, baina horretarako Konstituzioa erreformatu behar duzu.
|
Baina
hemen bidea zen Estatutua eta Foru Hobekuntza erreformatuta, independentzia gauzatzeko moduko bitartekoak jartzea, Konstituziotik pixka bat aparte. Guretzat izugarrizko pausoa zen?.
|
|
|
Han gatazka sortu zen eskubide zibilei buruzko auziagatik.
|
Baina
hemen ez zegoen halakorik?.
|
|
|
Esaten zuten: . Oso ondo,
|
baina
hemen argitu behar dena da hauek jarraituko duten borroka armatuarekin, terrorismoarekin eta abarrarekin?. Hor errekuperatzen zuten beren terrenotxoa?.
|
|
|
Eta azkenean hiria abandonatu egin zuten. [Nafarroako] Iruñean hiri erromatarraren gainean beste hiri bat eraiki zen,
|
baina
hemen ez, eta alde horretatik indusketa birjina dela esan daiteke. Proiektua edozein dela, garantiak daude gauza asko aurkitzeko.
|
|
|
Cervantes, Calderón eta Quevedoz aparte, Jüngerren liburutegian Cristobal Colonen ondoren Ameriketara joandako konkistatzaileei buruzko kontakizunak zituen laket.
|
Baina
hemen, bi, zenbakia agertzen da berriro hitzaldia jasotzen duen testu bikoitzean:
|
|
|
–Sentitzen dugu,
|
baina
hemen ez da zuentzat lekurik.
|
|
|
–
|
Baina
hemen ez da ezer aldatuko, Amaia, eztanda egin zuen azkenean Mariok, eta ez zegoen, ez, txantxetarako?. Uribe komisarioak jarraituko du aitonaren atzetik, atsedenik gabe, edozein aitzakiarekin.
|
|
|
–Rodilloak gehiena kentzen die,
|
baina
hemen beste langile bat dago, artaziekin, luma arrasto guztiak garbitzeko.
|
|
|
guztiz kontra geunden —izeba Ernestinak ere, jendea iraintzeko joerarik ez zuenak, bandalo antiklerikaltzat hartu zituen sakrilegoak ehun aldiz gutxienez, baita kontzientziarik gabeko piromano aho zikintzat ere, egunkarietako argazkiak ikusi zituenean, estatuak burugabeturik eta tenpluak sutan—, baina ez genekien —nik behintzat ez, eta izebak, Maria Bibianak eta Adak ere ez, nik uste— zergatik jende batek zuen hiltzeko baimena eta beste jende batek ez, Jainkoaren bosgarren agindua mundu guztiari ezarritakoa zenean; isilik ez ezik, beraz, deseroso geunden laurok, Ada batez ere;" Ikasleak errespetua eta obedientzia zor dizkio irakasleari, semeak aitari, langileak nagusiari, herritarrak alkateari, alkateak gobernadoreari, gobernadoreak printzeari, printzeak erregeari, eta erregeak Jainkoari.
|
Baina
hemen zer gertatu da. Erregea bota dutela, bai, baina ordenaren zutoinak erortzen direnean erortzen da eraikin osoa!
|
|
|
" Munduan aspaldiko monumentuak ditugu, ederrak baino ederragoak: Piramideak Egipton, Partenoia Grezian...
|
baina
hemen ere badugu beste bat, eta hori euskara da, munduko hizkuntzarik zaharrena, guztiok zaindu genukeena"; eta orduan zuk, Damaso, honela erantzun zenidan gutxi gorabehera, harro: " Zer esan nahi diguzu, euskara fosil bat dela, lehen gizon emakumeak leize zuloetan bizi zirèn garaikoa?
|
|
|
Eta biek dute arrazoi, Platonen Ideia, berak buruan zuèn errealitate subjektibo batekin lotua baitago gehienik ere, eta errealitate asmatu batekin, azken batean, ez errealitate objektiboarekin.
|
Baina
hemen eta orain jende gehienak erabiltzen du Jainkoa makulu gisa, eta makulu hori dugu geure baitatik kendu beharra, pertsona askeak eta indartsuak izatekotan, Nietzscheren supergizona bezala... horretaraino ados bainago Nietzscherekin, hortik aurrera marxista banaiz ere, badakizu’ Gehien behar nituenean iritsi zitzaizkidan behar nituèn hitzak, halako moldez, non erabat ados sentitu bainint... Jainkoa arazo bihurtu zitzaidanean, beraz —zuri bezalaxe, Damaso! —, besarkatu nuen ateismoa, Jainkoa bainuen nik arazo eta ez ateismoa, jende askori gertatzen zaionaren guztiz beste aldera.
|
|
|
Otto Horkheimer—, 1870/ 71ko frankoprusiar gerran parte hartu eta komandante maila bereganatu zuena, noiznahi aritzen zitzaigun gerra hartaz, tonurik triunfalistenean: ‘Frantsesek uste zuten, Napoleonekin eta, mundua belaunikatuko zutela,
|
baina
hemen Alemania da Israel berria, Jainkoak beste herri guztien gainetik egoteko jarria’ Halaxe deitzen baitzion Alemaniari, Israel berria, bere iragan kulturaletik hautatutako adierazpide bakarretakoan, zeren, arbasoak juduak zituen arren, Errusiatik hiru mende lehenago etorriak, bere judutasunaren arrastoak ezabatzen ahalegindu baitzen aitona: judaismoa eta sinagoga erabat utzi zituen behintzat, familia osoarekin batera; hala, aukera zuen bakoitzean, aleman jatorriko alemanak baino alemanagoa zela erakusten saiatu zen, halako moldez, non Wagnerren musikaren zale ez ezik —Leipzigeko jenioaren musika hanpatsua zen, haren esanetan, Alemaniaren balioen esentzia hobekien islatzen zuena:
|
|
2011
|
|
|
|
Baina
hemen ez naiz lidergo eraginkorraz bakarrik ari, lidergo handiaz baizik. Hendrick Verwoerd doktorea, apartheid aren aita edo arkitekto deitua, oso lider eraginkorra zen.
|
|
|
Ez da torturak daudena ez dakitelako.
|
Baina
hemen bortxaren alderantzizkoa gertatzen da nonbait jendearen buruetan. Tortura edonoiz eta edonon kondenagarri ote da?
|
|
|
Blogean datorrenarekin informe bat egin dut, hiru orriko txosten bat. Badakizu ni ez naizela oso trebea horrelako eginkizunetan, seko eta lehor idatzitakoa jaso beharrean egilearen kontakizunaren tranpan sartzen naizela maiz eta egilearen estiloa kopiatzen amaitzen dudala,
|
baina
hemen duzu blogetik jaso, euskaratu eta osatu dudana. Hau da nire ikerketa edo inbestigazio lanaren laburpena.
|
|
|
Hori Frantzian, Ameriketan?
|
Baina
hemen?!?. Pelikula fundazionala dela dio, animaziozko filmak egitea posible zela erakutsi zuelako, eta animazioan lan egiteko aukera eta teknikarien sorrera ahalbidetu zituelako.
|
|
|
Formula 1ean emaitza onak lortzen dituen gidari euskaldun bat dagoelako ez genuke Ordizian zirkuitu bat eraikiko, beretzat soilik; zinema industria sortzeko aldiz, Bilbon eta Errenterian gune bana egin nahi dituzte,, eta lau katu gara?. Atzerrira irteteko beldurrik ez da izan behar, bere ustez, aurreratuagoak gauden arlo jakin batzuetan kanpotik hona etorriko diren moduan,?
|
baina
hemen dena nahi dugu, oso onak garelako denean?. Zinemagile batek pelikula baino ez du egin nahi, eta Madrilek jartzen badu dirua, edo Parisek, hara joango da.
|
|
|
|
Baina
hemen ez dago aktore lanik, benetako pertsonak dira, barruak benetan husten, benetako arimak agertzen. Gertutasun eta konfiantza hori nola lortzen den galdetu diot Helenari.
|
|
|
istorio arruntak dira zailenak, bizitza funtsean egunerokotasun hori delako. Beste zonalde batzuetan ezbehar eta gatazka handiak jasaten dituzte eta istorioek beste dimentsio bat dute,
|
baina
hemen arruntagoa da bizimodua eta eguneroko horretan ere badago sufrimendua, anbizioa, maitasuna??.
|
|
|
Areago esango nuke, film horiek ingelesez baleude, ia ia faxismotik gertu dagoen tratamendua izango lukete.
|
Baina
hemen problema oso bestelakoa da, haurrak futbolera erdaraz jolasten dira, eta ikustea Iribar eta Kortabarria euskaraz hitz egiten, horrek berak badauka balio bat, eta balio horrek eraman gaitu tratamenduan amore ematera. Hala, futbolari buruz mintzatzerakoan, ez ditut haren zikinkeria denak kontatzen, beste ikuspegi klasiko bat bilatu genuen.
|
|
|
|
baina
hemen inork ez daki
|
|
|
–
|
Baina
hemen inork ez gaitin ikusten, esan zuen Josephinek. Halako tiraldia eman zien oheko arropei, non agerian geratu zitzaizkion bi oinak, eta burkoan gora joan zen arrastaka, haiek berriro tapatzeko.
|
|
|
–
|
Baina
hemen harriak itsasora bota, esan nuen azkenean?, eta arnasa hartzera igo diren arrainak harrapatu dituzte, galdera aurpegiarekin begiratu zidan?. Esan nahi dudana da ipuinean intentziorik gabe jaurtitzen zituztela harriak, baina hemen intentzioarekin.
|
|
|
–Baina hemen harriak itsasora bota, esan nuen azkenean?, eta arnasa hartzera igo diren arrainak harrapatu dituzte, galdera aurpegiarekin begiratu zidan?. Esan nahi dudana da ipuinean intentziorik gabe jaurtitzen zituztela harriak,
|
baina
hemen intentzioarekin.
|
|
|
–
|
Baina
hemen zaude.
|
|
|
–Oraindik ez.
|
Baina
hemen behar zaitugu. Lehenbailehen.
|
|
2012
|
|
|
–Geroxeago operara joango gara,
|
baina
hemen gera zaitezke nahi izan arte.
|
|
|
–Gaizki egon naiz, oso gaizki, sakonune itzel baten erdian, esan zidan bere ohiko jarrera hanpatuaz?.
|
Baina
hemen bakea berreskuratuko dudalakoan nago.
|
|
|
Munduko herri guztiek berez duten eskubidea da.
|
Baina
hemen Espainiari eta Frantziari eskatzen diegu.
|
|
|
–Bai,
|
baina
hemen ez.
|
|
|
–Orain dela berrogeita hamar urte etorri nintzen hona lehenengo aldiz, gure ezkontza bidaian, hain zuzen. Ez zen, inola ere, nire asmoa emazteari desleiala izatea,
|
baina
hemen, labar hauetan, maitale baten sorginkeriak bere besoetan erorarazi ninduen, eta urte horietan guztietan ez nau askatu; maitale horren mendean egon naiz hainbat urtez, berrogeita hamar, dagoeneko!?.
|
|
|
–Ba, ez dakit,
|
baina
hemen ez gara sartzen dozena bat baino askoz gehiago?
|
|
|
Ez da torturak daudena ez dakitelako.
|
Baina
hemen bortxaren alderantzizkoa gertatzen da nonbait jendearen buruetan. Tortura edonoiz eta edonon kondenagarri ote da?
|
|
|
Ahal bezain ongi, Europako egoera orokorra azaldu nion; merkataritza eta industria, arte eta zientziei buruz mintzatu nintzaion; eta hark egindako galdera guztiei ematen nizkien erantzunak etengabeko elkarrizketa iturri bihurtzen ziren.
|
Baina
hemen neure herrialdeari buruz gure artean esandakoaren mamia bakarrik azalduko dut, ahal bezain ongi ordenatuta, garai edo zirkunstantziak kontuan hartu gabe, baina egiari guztiz atxikia. Nire kezka bakarra zera da, nekez egingo diedala justizia ugazabaren argudio eta adierazpenei, nire gaitasun faltaz eta gure ingeles zakarrera itzultzeaz nozitu egingo dutelako.
|
|
|
7. Bere jarrera politikoengatik (adibidez, takoi luze edo Whig enganako begikotasunagatik) George (Jurgi) I.a ematen du Enperadore honek,
|
baina
hemen behintzat erregeen harropuzkeria eta tirania orokorki satirizatzea da Swiften helburua.
|
|
|
Hegalunez jantzitako dama paristar baten ondoan, doktore ospetsu, pertsonaia kondekoratu eta kotxedun baten sala handian, urgazle gizagaixoak, dudarik gabe, dardara egingo zukeen haur baten gisa;
|
baina
hemen, Rouenen, portu gainean, mediku txastar haren emaztearen aurrean, aiseki sentitzen zen, aldez aurretik ziur lilura eragingo zuela. Zentzutasuna, pausatzen den ingurunearen baitan datza:
|
|
2013
|
|
|
Azkenean, gustua hartu nionan Hendaiako bizimoduari, eta Irunera itzultzeko aukera izan, eduki ninan.
|
Baina
hemen gelditzea erabaki ninan. Zahartu nintzenean, neronek erabaki ninan hemen bizi nahi nuela, hotel bat bezala dun hau, haizan.
|
|
|
–Estatu Batuetan horrela izango duk,
|
baina
hemen ez. Ez dik xarma handirik, ez pentsa.
|
|
|
–Denok izan ditiagu arazoak,
|
baina
hemen gabiltzak. Ez duk zerbait egin nahi bakearen alde eta bide batez diru piloa irabazi?
|
|
|
Bai, gitarra jotzen zutelako akordatzen naiz. Ez dakit han,
|
baina
hemen ez da jende askorik ibiltzen gitarra soinean eta edonon jotzen. Gure aitona fijatu zen.
|