|
2003
|
|
|
Magia, erlijio eta filosofia batzuen patroiez ari da Feyerabend, zientziatik ex professo urruntzen direnak. Jakin badakigu zientzia ez dagoela beste aspaldiko alternatiba horien azpitik,
|
baina
ezta goitik ere, eta horregatik hain zuzen ez dugu ziorik zientzia pribilegiatzeko ezagutzaren gizartean, batez ere honek askea izan nahi duenean.
|
|
2004
|
|
|
Ez du gura bere pentsamenduen berrantolaketa soila egitea salbatu beharrekoa salbatuz —nahaskila ederra sortuko litzatekeena hori eginez gero! — Bere pentsamendua, bere garaiko pentsaera, goitik hasi eta beheraino irauli gura du, ez gehiago,
|
baina
ezta gutxiago ere. Helburu horrekin, orduan, da geratu ezagutza eskolastikoa bakarrik auzitan jarrita.
|
|
|
Onartu beharra dago, dena dela, gaur egun ere ez duela ematen hain erraza denik zalantza egitea eta geuri ere nekeza egingo zaigula erroetaraino jotzea geure sinesmenak eta konbentzimenduak auzitan jartzen hasiz gero; baina Descartesi bezain zaila, ez gutxiago
|
baina
ezta gehiago ere. Izan ere, arrazoiak egon badaude, eta ugariak gainera, gure oinarrizko ideiak eta gure munduaren ikuskera zuztarretatik auzitan jartzeko.
|
|
|
Nor bere buruaren jabe izateko beharrezkoak diren baldintzak mugatu nahiko ditu, ezagutza ahalezkoa egiten duten baldintzak, alegia. Berarentzat oinarri hori ez da aurkituko ez ametsetan nagoela, ez haluzinazioak ditudanean eta ezta fedearen menpe bizi naizenean ere,
|
baina
ezta iratzarrita eta erne nagoenean ere. Horren guztiaren aurreko zerbaitetan aurkitu ditugu horren zuztarrak, hots, arrazoimenean.
|
|
|
Hau ordurako makina bat eztabaidarako hizpide izan zen eta Descartesen pentsamenduan tratamendu berezia izango zuen, argi eta garbi adieraziko zuelarik badela esparru bat —errebelazioaren esparrua alegia— arrazoimenari ez dagokiona, arrazoimenaz gaindi dagoena eta arrazoimena ez erabilita ere eztabaidatu ezinezko balioa duena. Garbi utziko du arrazoimenarena eta fedearena bi bide ezberdin direla eta leku ezberdinetara heltzeko gainera, edo egia mota ezberdinetara behintzat, eta ezin direla bi esparruak nahastu, ezin dela fedea arrazoimenera murriztu,
|
baina
ezta alderantziz ere arrazoimena fedearen menpean ipini. Honek ez du esan nahiko berarentzat arrazoimenaren bidea bestea baino goienagoa denik.
|
|
2006
|
|
|
Ukazio honen arabera, egia ez da eternala,
|
baina
ezta denbora bera ere (Kojeverentzat bai, egia denbora bera da, ikusiko dugu), baizik eta denborazkoa, denboraren barnean dagoen beste zernahi bezala. Kojeveren ustez, ikuspuntu honek ez du merezi kontuan har dadin, jakintza erreal edo benetakoari buruzko ideia bera ere baztertzen baitu.
|
|
2007
|
|
|
Autoritatearen banaketa arau (nomoj) berri horrek ordena igualitarioa dakar atzetik: bakar batek ezin du bere nagusitasuna (kratoj) ezarri bestearen gainetik622; ez Biltzarrean, epaitegietan edo arte lehiaketetan,
|
baina
ezta ere filosofian: dena bilakatzen da eztabaidagai.
|
|
|
Oinarri oinarrian, Hesiodok aztoratu egiten du ekialdeko mitologiari nabarmen egokitzen zitzaion eskema; alegia, galdutako urrezko paradisutik burdinazko garaira zegoen etengabeko gainbehera dotorea hausten du528 Hasteko, Hesiodok ez du bosgarren arrazaren burdinazko sasoi horretan bizi nahi, nahiago zukeen hil;
|
baina
ezta ere urrezko garaian: nahiago zukeen, oso modu adierazgarrian, beranduago jaio529 Oso argigarria da antropogonia hesiodikoa:
|
|
|
Elkarrizketarako gaitasuna, modu horretan, ez da planifikatutako ekintzen bidez" egiten" uzten —edo neurri batean eraikitzen uzten— den zerbait,
|
baina
ezta ere —nolabait esateko— bere kabuz garatzen den zerbait. Gaitasun hori garatu ahal izateko zera da ezinbestekoa:
|
|
2009
|
|
|
garrantziaren araberako hierarkiarik ezarri gabe dena ezagutzeko premia du; gorentasunaren araberako bereizketarik gabe dena ulertu beharra dauka; dena, desberdintasunik egin gabe, onartu beharra du. Ezerk ez dio ihes egin behar,
|
baina
ezta ezerk ere ez du baztertua izan behar. Historialariek esango dute hori dela zuhurtasunaren eta tentuz ibiltzearen froga:
|
|
2017
|
|
|
izate erreala da. Izate hori ez da inola ere bere baitakoa, ez baita kanpokotasun eta ezaxolatasun betean sortu,
|
baina
ezta bere baitarakoa ere, ez baita nik izateko dudan izatea nire burua ezereztatzen dudalarik. Izate hori nire Bestearentzako izatea da, hain zuzen, oinarrian aurkakoak eta zentzuz alderantzizkoak diren bi ezeztapenen artean zatikatua dagoen izate hori; Bestea ez baita berak intuizioz daukan Ni hori eta nik ez baitaukat ni naizen Ni horren intuiziorik.
|
|
2021
|
|
|
Beraz, gorputza jada ez da destinoa ezartzen duen esentzia determinatzailea,
|
baina
ezta kulturak esanahia noiz txertatuko zain dagoen naturaren orri zuri pasiboa ere. Harawayren hitzetan," agente material eta semiotikoa [esanahiduna]" da:
|
|
|
Etenik gabeko prozesu subjektibatzaile eta haragiztatua izanik, ez da subjektu autonomoak nahieran egiten duen hautua,
|
baina
ezta objektu pasiboak jasaten duen inposizio kultural hutsa ere. Ezaugarri baten edo kausa baten aldebakarreko efektua baino, guzti guztiok sartuta gauden etengabeko prozesu erregulatu eta jarraitua da, indibidual eta kolektiboa, sari, zigor eta mehatxuz jositako jokalekuan garatzen dena:
|
|
2022
|
|
|
Ezin daiteke kaosean konfiantzarik izan, baieztatzen du Luhmannek.
|
Baina
ezta ordena absolutuan ere. Konfiantzarako beharra besteen ekintzarako askatasunaren ondorio da.
|
|
|
Europa jada ez da metropolia, baina ez dago munduan zirrikiturik Mendebaldeko kulturarekin loturarik izan ez duenik eta hark eta haren ordena ekonomiko eta politikoak zuzenean baldintzatua izan ez denik. Globala bezain bortxazkoa den munduan, ez dago jada botere politiko, ekonomiko eta espiritualaren erdigune bakarrik,
|
baina
ezta kanpoalderik ere. Horregatik, esaten du Foucaultek elkarrizketa horretan bertan," pentsamendu europarraren krisia mundu guztiari zaio deigarri eta mundu guztiari dagokio.
|
|
|
Nietzscheren liburu bat Nietzscheren liburu bat da, baina hartaz irakurketa ezberdinak egingo dituzte haren pentsamenduaren aditu batek, Nietzscherengana solaskide modura jotzen duen filosofo batek, orokorrean filosofiaren zale den batek edo bere bakardade mingarriari, urgentziaz, erantzunak bilatzen dizkion nerabe batek. Filosofiarik onena, beretzat ezer gorde gabe, idazketaren bidez balizko hurbilketa guztiei eskaintzen zaiena da; ez ditu nahastuko,
|
baina
ezta hierarkizatuko ere.
|