|
2001
|
|
|
Ezberdintasun horrek, Espainiako Estatuan baino handiagoa, parekatzeko joera izan du: lehen epealdian (1976), langabeziaren tasak gogor egin zuen gora gizonengan nahiz emakumeengan; bigarren epealdian (1986), langabeziak behera egin zuen gizonen artean,
|
baina
ez emakumeen artean; hirugarren epealdian (1992), gizonezkoen langabezia emakumeena baino gehiago hazi zen; laugarren epealdian(), langabeziak behera egin zuen bi esparruetan, eta ezberdintasunak parekatzera jo zuen.
|
|
2005
|
|
|
Azkenik, eztabaida honen aurrean Irungo Emakumeak taldeak gaia alde baterautzi zuen,
|
baina
ez emakumeek. Urtez urte, 1980 urtetik abiatuta, Alardean (nahiz eta agintariak konturatzean ibilbidetik bota) emakumeen istorioakazaltzen ziren.
|
|
2008
|
|
|
emeki ta gizonez. Emeki, biguñ, astiro;
|
baina
ez emakume bezela, gizonai dagokitenez baizik. Gure lanetan beaztopa, eragozpen ta buruauste, zirikada ta nayezak maiz izango ditugu enura gabe.
|
|
2011
|
|
|
Dirudienez, orain arte, emaitzak ez dira eztabaidaezinak biztanleei gomendio zuzena egin ahal izateko. Hutsune horiek zenbait ikerketatan hauteman dira; esate baterako, 2008ko otsailean “Nutrition” aldizkarian argitaratu zen, zeinak agerian utzi baitzuen folato kopuru dietetiko handiago bat sintoma depresiboen prebalentzia txikiagoarekin lotzen zela gizonezkoen artean,
|
baina
ez emakumeen artean. Beste azterketa batzuek ere, hala nola 2008ko abuztuan “European Journal of Clinical Nutrition” aldizkarian argitaratutakoak, ez dute loturarik aurkitu bitamina horien kontsumo apalaren, homozisteina maila altuen eta depresioaren artean, 70 eta 90 urte bitarteko 332 heldu osasuntsutan.
|
|
2012
|
|
|
Hori horrela egiteko, paktu sozialean gizartearen erdia dago beldurrez akabatzen, eta beste gizarte erdiak ez dauka beldurrik. Bai, gizonak beldurra dio,
|
baina
ez emakumeari, bera baino indartsuagoa den beste gizon bati baizik. Gizartean ez du egon behar kontratu sozialik beldurren desorekan oinarritzen denik.
|
|
2013
|
|
|
Parekidetasun natural baten bidean doa Jakiunde. Hau da, emakumezko akademikoak aukeratu egiten dira,
|
baina
ez emakumeak direlako, nor bere alorreko merituengatik baizik. Beraz, ez dira gauzak behartzen.
|
|
|
|
Baina
ez emakume bategatik!
|
|
2014
|
|
|
Heltze goiztiarrak edo berantiarrak eragin psikologiko desberdinak eragiten ditu bi sexuetan. Luzetarako hainbat ikerketak diote heltze goiztiarrak on egiten diela gizonei,
|
baina
ez emakumeei. Gizonek independenteagoak eta seguruagoak izateko joera dute, eta lagunen artean ospe handia lortzen dute.
|
|
|
Langileenak,
|
baina
ez emakumeenak.
|
|
2015
|
|
|
Futbola gauza polita da umeentzat.
|
Baina
ez emakumeentzat. Eta Aisha jada emakume bat da, eta emakumeen ardurak hartu behar ditu bere gain.
|
|
2016
|
|
|
" gizon onak" (bon homme) ziren. Giristinoak ziren beraz,
|
baina
ez emakumeen baztertzaileak. Iduriz erlijio hori Erromakoa baino zorrotzagoa zen eta gehiago eskatzen zuen sinesleengandik.
|
|
2017
|
|
|
Salaketa, bai zera; jai zeukan. Nik atzera egin nuen, noski,
|
baina
ez emakumearen edo salaketaren beldur, ona naiz ni kontu horietan atzera egiteko?, baizik eta dezepzionatu egin ninduelako. Ez zen gimnasiotik berriro agertu.
|
|
|
bizitza negar batean pasa zuen. Ezkontzan negarrez,
|
baina
ez emakume normalek bezala, malko batzuk zeremonian, edo aitari musua ematean, ez: egun osoa eman zuen negarretan, baita gaua ere, ez dakit gehiegi edan zuelako, edo gutxiegi.
|
|
2018
|
|
|
–Orduan planteatu genuen zergatik ezin genuen alardean parte hartu besteek bezala. Bagenekien atera izan zirela emakumeak soldadu, bakanki, mozorrotuta edo,
|
baina
ez emakume gisa. Iruditu zitzaigun polita izan zitekeela aztertzea?.
|
|
2019
|
|
|
Emakumeak dira adibidez bidaian xantaia eta indarkeria gehien jasaten dutenak, biolentzia sexuala militarren partetik, migratzaileen euren partetik bidaian eta kanpalekuetan… Hori errealitate ukaezina da, hona iristen diren emakumeek kontatzen digute. Horregatik, sarri gizonen babesa behar dute pasabide klandestinoetan, edo gizonen borondatearen menpe daude,
|
baina
ez emakume ahulak direlako, beste aukerarik ez dutelako baizik. Egin kontu, hilekoa duen emakumeari ziurrenik ez diote itsasoratzen utziko, debekatua du, esaten dutelako odolaren usainak marrazoak erakartzen dituela.
|
|
|
Laneko gizonezko kideen lagun egiten denean,
|
baina
ez emakumeena.
|
|
|
gizonarentzat, emakumea sexu da, eta, beraz, horixe da guztiz. Gizonaren aldean determinatzen eta bereizten da emakumea,
|
baina
ez emakumearen aldean gizona; emakumea inesentziala da, esentzialaren kontrakarrean. Gizona Subjektua da, Absolutua:
|
|
|
Baina senarra baino askoz gazteagoa da askotan. Horren garrantzia ez da behar bezainbeste azpimarratu; sexuen desberdintasuntzat jo izan dira maiz heldutasun aldearen ondorioak; kasu askotan, emakumea haur bat da,
|
baina
ez emakumea delako, baizik oso oso gaztea delako. Senarraren eta haren lagunen seriotasunak ito egiten dute.
|
|
|
margolana, estatua eta agertokiko aktorea bezala, analogon bat da, subjektu absente bat iradokitzen baitu: emakumearen pertsonaia,
|
baina
ez emakumea bera. Hain zuzen, nahaste horrek lausengatzen du emakumea:
|
|
|
emeki ta gizonez. Emeki, biguñ, astiro;
|
baina
ez emakume bezela, gizonai dagokitenez baizik. Gure lanetan beaztopoa, eragozpen ta buruauste, zirikada ta nayezak maiz izango ditugu enura gabe.
|
|
|
" Irakurtzen gaituzten moduak eragiten digu. Emakume modura irakurtzen gaituzte,
|
baina
ez emakume modura bakarrik: beti zara emakume gehi beste zer edo zer.
|
|
2021
|
|
|
Bigarren maila horretan egoteak, isilaraziak eta ikusezin bihurtuak, izugarri zaildu du frankismo garaiko emakumeen errealitatea estatistika eta errolden arabera aztertzea. Adibidez, lan honetarako erabili dudan 1955eko etxola auzoen errolda, Bilboko udaltzainek egina, oso baliagarria izan da auzoen eta familiaburuen ezaugarriak ezagutzeko,
|
baina
ez emakumeena. Errolda horretan informazio guztia familiaburuaren –senarraren– arabera antolatuta dago, eta emakumeak bigarren mailan aipatzen dira, askoz informazio eskasagoarekin.
|
|
|
Gizonaren aldean determinatzen eta bereizten da emakumea,
|
baina
ez emakumearen aldean gizona; emakumea inesentziala da, esentzialaren kontrakarrean. Gizona Subjektua da, Absolutua:
|
|
|
" Bazen behin Txanogorritxo izeneko urte gutxiko pertsona bat, bere amarekin bizi zena baso baten mugan. Egun batean, amak bere amonaren etxera joateko eskatu zion, fruta freskoa eta ur minerala zeuzkan saski bat eramatera,
|
baina
ez emakumeari berez zegokion lantzat zuelakoan, baizik eta ekintza eskuzabala zelako, komunitate bat izatearen sentsazioa sendotzen zuena".
|
|
2022
|
|
|
Amatu, hitzaren zentzurik hertsienean, emakumeok ama  tzen gara.
|
Baina
ez emakume guztiok. Beraz, zuzenago litzateke esatea zorrozki emakumeok amatu gaitezkeela.
|
|
2023
|
|
|
Hernaniko Gay Mur eskolan bi ikasgela batu eta irakasle emakume bat eta biok batera aritzen ginen, eta ez zegoen ezberdintasunik, haurrek batengana edo bestearengana jotzen zutenean. Bikotean arituta, ikasgelan rol ezberdinak hartzen genituen kontzienteki eta elkarrekin hitz eginda,
|
baina
ez emakume eta gizon rolak, bestelakoak baizik (batek esaterako haurraren autonomia bultzatzen zuen, besteak haurra laguntzen zuen…).
|