|
2000
|
|
|
Bigarren zezena gure aitak toreatu zuen, arkabuzez tiro egitea toreatzea bada bederen —aitaren auzia, ordea, ez zen toreatzea edo ez toreatzea,
|
baina
errege Felipe IV.aren parean paratzea, hark ere, kondearen eta dukearen erranetan, bertze hainbertze egin baitzuen Madrilen, zezen ikuskizun batean—, zeren, bertzenaz, Curro Banderas zeritzàn toreatzaileak toreatu baitzuen. Hiruzpalau burtzi soilik sartu zizkion toreatzaileak zezenari, eta bere morroietarik batek haga luze batez zulatu zion bizkarra, lau hankakoak odol apur bat gal zezan eta, halatan, ahul zedin.
|
|
|
—eta, ene arrazoinen biribiltzeko, erantsi nuen—: Eta bi erabakietan ezin alege rago izanen nauzu, zeren inportantena ez baita, benturaz, gauza baten edo bertze baten egitea,
|
baina
errege Louis XIV.aren zerbitzari izaitea.
|
|
2001
|
|
|
Konde zein missi ak, oro har, austrasiar noblezian daukate jatorria; hauekinlekuan lekukoak ordezkatu zituen, eta goi aristokraziakoak izanik, sobornoak ekiditen zituen23 Karlomagnok, kontrola areagotzeko, autrasiarrak dinastiari lotuenakizanik. Lehengo funtzionarioen jarraipena ziren,
|
baina
erregeari basailutza eskaintzea exijitzen zitzaien. Ezaugarri publikodun fideltasuna konpromiso pribatu bihurtuzen,, paktista? 24; eta hori, autore apurturazaleen ustez, iraultzailea zen.
|
|
|
Oraindik ezin zizkieten ardura eta kargu hauek ondorengoei utzi edo legatu. Dokumentuetan senior edo jaun titulua erabiltzen zuten,
|
baina
errege karguak zituzten heinean soilik. Beraz, garai hartan, jaun titulua ez zen beren ondarearen partea.
|
|
|
Erregea guztien aurretik zaldiz zebilen mugakmarkatzen; atzetik beste gizon guztiak zihoazen. Izugarrizko jendetzak berretsi zuenebazpena,
|
baina
erregea beti aurretik zebilen.
|
|
2004
|
|
|
Errege berriak aurrekoaren jarrera aldatu zuen eta jakintsu alemaniar nagusiak Zientzien Akademian bildu nahi izan zituen berehala. Kant noski lehenengoetakoa zen zerrendan,
|
baina
errege berriaren aurkakotza topatu zuen, arriskutsua omen zelako. Kant ez zen inoiz Akademiako kide arrunta izan, ezohiko kide baizik.
|
|
2005
|
|
|
Juan Carlos erregeak mintzatu behar zuela Tejerok agindu,
|
baina
errege hitzaldirik ez.
|
|
2006
|
|
|
Orain Saudi Arabia bezalako herrialdeak diru asko inbertitzen ari dira, Iran Errepublika Islamikoaren erakusleihoa izan dadin» esan du haserre bizian. «Pertsiako Sha Amerikako Estatu Batuen txotxongilo bat besterik ez zen,
|
baina
errege ustel hark ez zituen kontrolatzen gure bizitzaren esparru guztiak. Orain bezain txiroak izanda ere, askoz ere zoriontsuagoak ginen».
|
|
|
«sino tanto que fuesen omes buenos e pertenesçientes [ezabatua]». Sententzia hau Legizamonek apelatu zuen,
|
baina
erregeak bere kontseilukoei entzunda berretsi egin zuen eta betearazlea egin. Beharbada sententziaren bukaera ezabatua egotea adierazgarria izan daiteke389.
|
|
|
Koroaren esku hartzea kontzejuen barne antolaketan boterea zentralizatzeko nahi bat izanik eta, aldi berean, bere mendeko jurisdikziokoak diren esparruak hobeto kontrolatu nahian, kanpoko beste botereak baztertzeko ahalegina (nobleak, jaunak) izan zen. Azken batean hiribilduak beren jaunarenak dira, fundatu dituenarenak eta haren ondorengoenak, kasu honetan Bizkaiko jaunarenak,
|
baina
errege erreginen eskuetara iritsi ziren, Bizkaiko jaun andre titulua eskuratu orduko; ondorioz, errege jurisdikzio pekoak ziren, eta ez zuten onartu nahi nobleziako kideek haien botereko lekuan ingerentzia edo sarraldirik egiterik.
|
|
|
Horregatik, hiribilduari emandakoak uzteko eskatu zieten Segurako auzokideek hiribildutik kanpora lurrak lantzen jarraitzen zutenei.
|
Baina
erregeak agindu zuen diviseros ziren haien lurretan landa zezatela eta aldi berean berak hiribilduari emandako bere mendi eta larreak erabil zitzatela (erregearen eskubideak babesean geratuta). Hori betearazteko Gipuzkoako merioak indarra zuen eta 1.000 marabediko isuna ezarri zuen.
|
|
|
Gaztelaren inbasioan errege nafarrari laguntzeagatik, forua eman zion 1144an Antso Ramirezek eta 1378an Karlos II.ak berretsi zion. 1378an bertan gaztelarrek inguratua izan zenez, indar gehiago egiteko Funes eta Villafrancarekin197; herritarrak kexatu egin ziren,
|
baina
erregeak berretsi egin zuen 1389an. 1423an Vianako printzearen jaurerri bihurtu zuen Karlos III.ak, baina 1430ean Joan II.ak Mosen Pierres Peraltakoari eman zion jaurgoan (1469an herritarrak errege jaurgora itzultzen saiatu ziren, baina ez zuten lortu).
|
|
|
Banekien zer zen intsentsua. Mirra zer zen ez nuen garbi,
|
baina
errege erreginen lurrina bazen, neska hari primeran zegokion izena, Orienteko printzesa zirudien eta.
|
|
2007
|
|
|
Erresumako Kontseiluko kideen bi herenek hala erabakiz gero, Erresumako Kontseiluak Gorteetara itzuli zezakeen bertan onetsitako proiektua edo proposamena, kasuan kasuko oharrekin, eta Gorteei azken hori berriz eztabaidatzeko eskatuko zien. Gorteek ohar horiek baztertu zitzaketen eta testua behin betiko onetsi,
|
baina
erregeak testuari betoa jarri ahal zion (nahi izanez gero Erresumako Kontseiluari entzunda). Amaitzeko, Kontseiluari entzun behar zitzaion, aparteko eta presako kasuetan, lege bat denbora baliodunean sendetsi ezin zenean eta Gobernuarentzat lege hori aldarrikatzea ezinbestekoa zenean, baita Gorteak deseginda zeudela Gobernuarentzat, aparteko eta presako kasuetan, ezinbestekoa zenean dekretu bidez erregelak edo xedapenak ematea, Konstituzioaren arabera horiek legearen bidez arautu behar baldin baziren (dena den, dekretu hori Gorte berriek onetsi behar zuten eta lege gisa aldarrikatu).
|
|
|
Horrez gain, erregeak Gorteek onetsitako legeak aldarrikatu eta berretsi behar zituen, eta horiei betoa ere jarri ahal zien. Dena den, betoa ez zen behin betiko, etetekoa baino,
|
baina
erregearen betoa gainditzeko Gorteek hiru aldiz jarraian onetsi behar zuten monarkaren betoa jasan zuen legea.
|
|
|
|
Baina
erregea exekutatuz bakarrik ez da iraultza egiten, ezta Jainkoa exekutatuz bakarrik ere. Kant-ek iraultza hasi egin du, ez bukatu.
|
|
2008
|
|
|
Beste Jainko bat baita nik sinesten dudana.
|
Baina
Erregeen Liburuak nik baino hobeto azaltzen du nik orain azaldu nahi dizuedana Elias Jainkoaren bila zebileneko pasartean, eta paragrafoa irakurriko dizuet: –(?) Haize zakar indartsuak jo zuen; mendiak urratu eta haitzak zartatu zituen; Jauna, ordea, ez zen haizean.
|
|
|
NAIA.
|
Baina
erregeak gameluan datoz eta indar gehiago dute. Bazuten zerbait gehiago ekartzea, ez?
|
|
|
Beste Jainko bat baita nik sinesten dudana.
|
Baina
Erregeen Liburuak nik baino hobeto azaltzen du nik orain azaldu nahi dizuedana Elias Jainkoaren bila zebileneko pasartean, eta paragrafoa irakurriko dizuet: "(...) Haize zakar indartsuak jo zuen; mendiak urratu eta haitzak zartatu zituen; Jauna, ordea, ez zen haizean.
|
|
|
Hain zuzen, Gorrailen ergelkerien garrantziaz azaldu nahiko zukeen gogotik Otsogrisek,
|
baina
Erregeak manatzen zuena sinetsi behar zuen, eta bakezko musu bat ordaindu zuten bi etsaiek.
|
|
2009
|
|
|
Olentzero pertsonaia ezezaguna izan da XX. gizaldiaren amaierara arte.
|
Baina
Errege Magoen etorrera antzinatik ospatzen da Jataben.
|
|
|
Eusko Legebiltzarreko presidenteari Erregearen Etxeak egin ohi dion harrera inbestidura saioaren hurrengo egunean egin ohi da
|
baina
Erregea atzerrian dagoela eta, ezin izango da horrela eginda.
|
|
|
(Auspoa 317),
|
baina
Erregeen ondorean berehala kaleratuko da.
|
|
|
Bertan aipatzen diren baldintzak, hauek dira: Zaragozako Nafarroako erregea militarki hornitzen du eta garaipena lortutakoan Nafarroako erreinua arabiarren menpeko erresuma bezala azalduko litzateke,
|
baina
erregea agintari moduan onartuz. Erregeak sinatu egiten du, bere herria berreskuratzeko aukera bakarra delako.
|
|
|
Erdi Aroko bidean ere bazen mandazainentzako ostatu sare bat, dio Rekondok,
|
baina
errege bidea herrien kanpoaldetik pasatzen zenez, kanpoaldean eraiki behar izan zituzten herritarrek ostatu eta bentak, baita ferratokiak ere. Orgategiak ere egin behar izan zituzten, gainera, bidean zebiltzan zalgurdiek zaldia aldatu ahal zezaten.
|
|
|
Horretaz ere ez dakigu ezer.
|
Baina
erregearen zerbitzua alde batera utzita, negoziotan sartzea oso ondo ikusia zegoen euskal noble txikien artean, Gaztelan ez bezala. Merkatari gisa proba zezakeen, edo bere diruarekin inbertsioak egiten saiatu; sasoi horretako Gasteizen merkatari talde indartsua zegoen, nazioarteko negoziotan sartuta.
|
|
2010
|
|
|
Aitak, hala ere, garbi zituen ideiak, eta, etorkizunean izan genezakeèn zalantzazko egoera balizko bati aurrea hartu nahian edo, behin betiko argudioa eman zigun: . Erregeak, pertsona den neurrian, huts egin dezake,
|
baina
erregea den neurrian ez?. Orduan, baina, aztoratu egin nintzen.
|
|
|
Zalantza bat nuen, beraz, eta aitari neure zalantza erakutsi nion: . Bai,
|
baina
erregeak lege bidegabe batzuk promulgatzen baditu, norbaitek ekarri du bidera?. Aitak harrituta begiratu zidan, baina, beste askotan ez bezala, ez ninduen mehatxatu; aitzitik, irri bat eskaintzen zidala, halaxe erantzun zidan:
|
|
|
Eta zapata zintadunekin,
|
baina
erregeak haserre dio: nire kapeluagatik!
|
|
|
Bestalde, errege dekretuak enpresariei eta profesionalei kreditu edo kreditu txartelen bidez kobrantzak kudeatzeko zerbitzua ematen dieten banku edo kreditu erakundeak eta gainerako erakundeak egindako eragiketen berri ematera behartzen ditu, urteko zenbatekoa 3.000 eurotik gorakoa denean. Zerga Agentziak dagoeneko eskura zezakeen informazio hori, banketxeei espresuki eskatu ondoren,
|
baina
errege dekretu berriarekin datu transferentzia hori sistematizatu egiten da, eta urtero erregulartasuna ematen zaio. Arau berriak zerga ikuskapenaren eta tributuen aplikazioaren arloko legeria ere aldatzen du, enpresen sorrera bultzatzeko.
|
|
|
Mondragoiko kalezainaren bertsoak (Auspoa 213) liburua inprentatik irtetearren utzi zuen Antonio Zavalak, 2009ko urtearen hasieran; eta geroztik argitara emanak dira Uztapide bat batean, bertso antologia+ CDa (Auspoa 313), Uztapideren Leengo egunak gogoan, berrargitarapena (Auspoa 314), Gurutz Azkararen Ondorengoak jakin dezaten (Auspoa 315) eta Paxi Iraolaren Naizen apurra (Auspoa 316). Eguberrietako jaiak direla-eta inprimategian gelditu zaigu Txomin Garmendiaren 2008ko Nere egunkaria (Auspoa 317),
|
baina
Erregeen ondoren berehala kaleratuko da.
|
|
|
Aitak, hala ere, garbi zituen ideiak, eta, etorkizunean izan genezakeèn zalantzazko egoera balizko bati aurrea hartu nahian edo, behin betiko argudioa eman zigun: " Erregeak, pertsona den neurrian, huts egin dezake,
|
baina
erregea den neurrian ez". Orduan, baina, aztoratu egin nintzen.
|
|
|
Zalantza bat nuen, beraz, eta aitari neure zalantza erakutsi nion: " Bai,
|
baina
erregeak lege bidegabe batzuk promulgatzen baditu, norbaitek ekarri du bidera". Aitak harrituta begiratu zidan, baina, beste askotan ez bezala, ez ninduen mehatxatu; aitzitik, irri bat eskaintzen zidala, halaxe erantzun zidan:
|
|
2011
|
|
|
Gudu hark ez zuen luze iraun. Abendañotarrek bere herrian bilatu zuten babesa,
|
baina
errege nafarraren gizonek su eman zioten lau aldeetatik bitan pentsatu gabe eta guztiz kiskali zuten barruan ziren guztiekin batera. Ez zen inor bizirik atera, Osana izeneko andere bat eta hazten ari zen umetxoa izan ezik.
|
|
|
Gisa honetako azken hitzarmena 1693an egin zen. Urte horretan Gipuzkoak berriro ere eskatuko dio erregeari merkataritza askatasunerako baimena
|
baina
erregeak ukatu egin zuen, Frantzia kontrako gerratean buru belarri sarturik baitago.
|
|
|
Gizon hau, agintaldi hau, monarkia absolutuaren adibiderik garbiena izan zen. Gobernatzeaz bera arduratuko zela erabaki zuen; nobleak bere mende zeudela, adiskideak zituen; elizarekin bat zetorren,
|
baina
erregearen aginduak obedi zezan saiatu zen; zentralizazio politikoa inportatu zuen; Frantzia osoko legeak eta zergak bateratu zituen; protestante kalbinistak Frantziatik kanporatu zituen... Luis XIV.ak Europako beste edozein erregek baino botere handiagoa lortu zuen eta gainerako monarkek haren gobernu mota imitatu nahi izan zuten.
|
|
|
Jaurtitzaileak gibelean edukiko zuen eguzkia, eta erregeak pare parean. Bizkartzainek beti eguzkitarako betaurreko beltzak eramaten dituzte,
|
baina
Erregeak ez eta ez zuen mugimendua ikusiko. Beraz, tartak han egon behar zuen.
|
|
2012
|
|
|
Gorputza erregerekin da,
|
baina
errege ez da gorputzarekin.
|
|
|
17. Galeseko Printzea (gero George II.a) bere aitaren kontra zegoen eta, beraz, nolabaiteko itxaropena ematen zien Toriei,
|
baina
errege egin zenean Walpole mantendu zuren lehen ministro postuan.
|
|
|
(40: 33) Bere atzetik joaten ahalegindu gara,
|
baina
erregeak
|
|
|
Enuntziatu hori oihartzunezko aipamena balitz bezala txertatzen du, ziurrenik bestelako testuinguru batean (liburuarena kasu) arras egoki datorrena,
|
baina
erregearen amoranteei erantsirik agertzea ez du norentzakoak espero; esatari norentzakoek batean duten informazio pragmatikoaren arabera (kultura ezaupidearen eta kultura horretako heziketa, ohitura, ideologia eta barneko, arau, ikusezin horien arabera) ez da egokia.
|
|
|
Estatuaren jabetzakoak diren
|
baina
erregek eta haren familiak erabiltzen eta gozatzen dituzten ondasunak biltzen dituen erakunde publikoa da Ondare Nazionala (http://www.patrimonionacional.es/). Helburu hirukoitza du:
|
|
|
Eta istant horrexetatik aitzina, Enekok ez zien ulertu miru harroari, aztore errukigabeari, belatz handiari, argi oilar saiatuari eta kuku maleziatsuari. Buztanikara apalek baizik ez zioten erregutu, beren txorrotxioekin, printzesarengatik urruntzeko —buztanikarek ekaitz hodei ilunen kolore bera daramate beren lumajean—,
|
baina
erregeak, ordurako, ezin zien ulertu haiei ere.
|
|
|
Leonor bere aitaren eta osabaren arteko gerra zibil ikaragarri krudelaren erdian hazi zen, eta uxatzen zaila da haurtzaroan sortzen den beldurra, eta, horregatik, orain uste du umetan jasan zituen amarru guztiak errepikatu eginen direla, inolako zalantzarik gabe, bere patria berrian.
|
Baina
erregeak badu modu bat beldur horiek desagerrarazteko: andrearentzat Erriberrin gaztelu bat eraikiaraztea, Leonorri sutondoan goxo goxo irakurtzen zizkion zalduntza liburuetan ageri direnak baino are ederragoa.
|
|
|
Demokraziaz hitz egiten dute,
|
baina
errege eta diktatzaileak babesten dituzte.
|
|
2013
|
|
|
Eta Blaise Adémakkritikak egin zituen hango erregearen kontra, Greziaren jarrerak aliatuen estrategian zuen garrantzia esplikatuz, aliatuek Serbia lagundu nahi baitzuten eta horretarako Greziatik pasatu behar baitzuten. Adémak azpimarratu zuen Greziako jendea Aliatuen aldekoa zela,
|
baina
erregea ezetz, Alemaniako enperadorearen koinatua zenaz gero. Ingelesen eta frantsesen ontziak Grezian lurreratzeko baimenik ez zuen eman nahi, eta hori kritikatu zuen Adémak, gogora ekarriz, 90 urte lehenago, Grezia Frantziari eta Ingalaterrari esker bihurtu zela estatu independente, eta beraz, horren ordainez, soldaduak hara igortzeko eskubidea bazutela, Serbiaren laguntzeko.
|
|
2014
|
|
|
Hori guztia, Espainian; nazioartean, lobby ez hitz egin genuke noski, estatuen gaindiko interesez.
|
Baina
erregeak ba al du benetako boterea Espainian. Nola ez du, ba, boterea izango, armadaren burua bada?
|
|
|
Bestela esan: nazioaren fundamentua Natura omen da, ez erregea,
|
baina
erregeek ezarri dizkioten fronterak dauzka. 2 Dagoena ez da nazioaren kontzeptu berri diferente bat:
|
|
|
Azken finean, haientzat Zarzuela kanpotik itsatsitakoa da.
|
Baina
erregea eta haren familia ukiezin bihurtu behar izan dituzte. Hau jakin eta gero, gogoan duzue duela gutxi Juan Carlosek berak lotsa askorik gabe esan zuena?
|
|
|
Lehen eskolan kontatu zion norbaitek ahizpari, ahizpak niri eta nik amari erregeak gurasoak zirela. Ez zitzaidan notizia txarra iruditu, azken batean esaten ziguten zintzoak behar genuela izan eskatutakoa lortzeko eta guk tratua betetzen genuen,
|
baina
erregeek ez. Orduan ulertu nuen erregeek asko ekartzen diotela asko duenari eta gutxi lehendik ere gutxi duenari.
|
|
|
|
Baina
erregeren interesa galdu du.
|
|
2015
|
|
|
Jostunak bigarren jantzi bat josi zuen, eta hirugarren bat, eta laugarren bat ere bai, denak ederren eder.
|
Baina
erregeak probatu, ingurura begiratu, eta errepikatzen zuen, geroz eta haserretuago: –Ez dut gustuko, ez dut atsegin?.
|
|
|
–Svalbard uhartean baleak harrapatzen ibilitako kapitain euskaldun bati topatu diote itsasertzeko zaindariek. Orain preso dago tripulazio osoa Kopenhagen,
|
baina
erregeak jakin nahi du zuk zerikusirik daukazun gai honekin.
|
|
|
Beraz, laburki: Azpilkueta Erroman da prozesu politiko ezinago garrantzitsu batean leporaino sartuta, eta zurrumurru gaiztoak zabaltzen dira kardinal izendatu nahi izan duela,
|
baina
errege Filipe II. Espainiakoak izendapen hori blokeatu duela, gorrotoa hartu diolako. Izatez, hala da, Jose Goñi Gaztanbide ikerle bipilari esker gaur egun badakigu erregeak izendapen hori eragotzi zuela (ik.
|
|
|
Hark bere bide ezkutuetatik entzuten digula dirudienean, orduan ona da isilik egotea, beragandik hurbil egoten utzi baitigu, eta ez da txarra izango adimenaren bidez lanik ez egiten saiatzea, ahal badugu, diot?.
|
Baina
Errege honek oraindik ez digula entzun eta ikusi ere ez gaituela ikusten uste dugunean, ez dugu inozoak izan behar, nahiko inozo geratzen baita arima hau lortzen saiatzean, eta irudimena askoz ere lehorrago eta, beharbada, urduriago ezer ez pentsatzeko egin duen indarraz, baina Jaunak nahi du eska diezaiogula eta pentsa dezagula beraren aurrean gaudela, Berak dakiela zer zaigun egoki.... Nik ezin dut neure burua behartu giza ahaleginetara, Haren Maiestateak muga ezarri eta berarentzat gorde nahi izan zituela dirudien gauzetan; beste gauza batzuk, ordea, ez zituen berarentzat gorde eta burutu ditzakegu beraren laguntzaz, bai penitentziazko egintzak, bai bestelakoak, esaterako, otoitza, gure ezereztasunak ahal duen heinean.
|
|
|
Honezkero ongi egongo dira. Ez beza har penarik berorrek horregatik, ezta ez beza utz hor komeni dena egin gabe,
|
baina
Errege egunerako amaiturik ez denak denbora luzea du, eta Erromakoari dagokionez, Jainkoak ekartzen badu, hemen garaiz izatea komeni da.
|
|
|
Eta honek egin zion mesede hori. Teresaren gutuna galdu egin da,
|
baina
errege agiria, 1575eko ekainekoa, gordetzen da.
|
|
|
|
Baina
errege baten hatza baino ahaltsuagoa.
|
|
|
|
Baina
erregeak antxeta baten luma bat bezala kendu zuen.
|
|
2016
|
|
|
Gainontzeko guztiek justizia ikusten duten lekuan, berak mendekua ikusten duelako.
|
Baina
erregeren hitzari aurka egiteko aski botererik ez duenez, ihesi joan du berehala, zigorrik jaso nahi ez badu. Zoroa da Kixote, baina, hain zuzen ere, zoroa delako du gauzen egia izendatzeko aukera.
|
|
|
Kontua da gutxi gorabehera urte K A gure artzainak sedentarizatuz doazela eta badute behar bezalako jainko bat, Yahve, zeinak ez baitzuen estatuarik nahi, orduan haren presentzia dibinoa Itunaren Arka hutsean zegoen. Gizarte sedentarioek erregea edukitzeko joera zuten, baina juduen kasuan bada tarteko garai bat, pertsona batzuk klan bateko buru baino zerbait boteretsuago ziren,
|
baina
errege bat baino txikitxoago; horiek shofet ak ziren. Shofet bat ile luzeduna zen eta juduen etsaiak ostiaka garbitzen zituen.
|
|
|
|
Baina
errege balitz
|
|
2017
|
|
|
Gurutzeak ematen du aukera Jaizkibel gainera egiteko, malda pikoa, bigarren karlistadako dorreak ikusteko, edo eskuinetara, Pelloerrotako harizti, gaztainadi eta akazia arteko bidetik, Justitz baserrira iristeko. Kondairak dio Antso Abarka errege nafarra ehizara etorri zela,
|
baina
erregea bera izan zela ezustean harrapatua, hain zen ederra bertako alaba. Alegiak jatetxe, golf eskolari egin dio gaur leku.
|
|
|
|
Baina
errege Dabidek nahiago zuen jendeekin baino Jainkoarekin iharduki, nahiago zituen bere on gaitzak harekin iragan:
|
|
|
Baina harrezkero, nork bere bideari ekin zion. 1814ko udan Mina Madrilera heldu zenean, Porlier ere han zen,
|
baina
erregek atxilotua. Hortik aurrera ere nork bere bideari ekiten jarraitu zuen:
|
|
|
Parisen, gaitzeko sua pizten zuten. Eta etzuen nornahik pizten gainerat,
|
bainan
erregeak berak! Azken aldikotz piztu zuen 1648 an Luis XIV erregeak.
|
|
2018
|
|
|
Promesa mailan, Doneztebeko Eloy Garcia izan zen txapeldun, Azpirozekin bikote eginez.
|
Baina
erregea, oraindik Koteto Ezkurra dela nabarmendu zen bere agurreko omenaldi hunkigarrian. Peñetako txarangak ‘Sigo siendo el rey’ abesti mexikar ezaguna jo zion, publikoak kantatzen zuen bitartean.
|
|
|
Eskuan zeraman makilatxo batez zaldiaren ipurgaina jo, eta animalia nire zaldiaren parean jarri zen, baina hamar bat oinetara. Segiziokoek ere aurrerantz egin zuten,
|
baina
Erregek, besoa jasoz, bertan gera zitezela agindu zien.
|
|
|
Aba Yakueren kontrako lehia galdutzat joko nuen, baldin egun batzuk lehenago gertatu balitzait Erret hiriaren erreketa.
|
Baina
Erregerengana agertu nintzen egun hartan, ez: zer lehia gal dezake lehiatze hutsari ere uko egin dion batek?
|
|
|
Maisuaren hitzek ez ninduten bete,
|
baina
erregeren jauregira joan nintzen haren ordez, nire koadro bat neramala besapean. Gorteko inork ez ninduen ezagutzen, eta, arte maisua eta gremioko lankide urri batzuk salbu, nire teknika berria ere oso jende gutxik ezagutzen zuen; Erret hirian ni bakarrik ausartzen nintzen hura erabiltzera:
|
|
|
askozaz nardagarriagoa da krabelin eta arrosa zimelduek usteldutako urarena baino; trinkoagoa, harrak egin zaizkion behikiarena baino. Bitxia da orain peto aitortuko dizudana,
|
baina
erregeren jauregiko gertakizun haien garaian nire barrengo burutazioei ere ukatzen niena: pinturak ustel usaina beti du arrisku.
|
|
|
Jatorriz, Eliza kristauaren ordezkariek izan zuten hiriaren kontrola. Monarkia ibiltaria zen,
|
baina
errege erreginak katedralean koroatu behar ziren eta hiriarekiko lotura oso estua izan zen. Nabarreriako biztanleek, adibidez, apezpikuaren onespenarekin, Antso VI.a Jakituna erregeari lursail bat eman zioten errege etxea eraiki zezan.
|
|
|
|
Baina
erregearen esku hartzea ez zen horretan gelditu, eta harago joan zen: apezpikuak eta katedraleko kabildoak hala eskatuta, baimena eman zuen Nabarreriako eta San Zerningo harresien arteko eremuan etxeak eraikitzeko, indargabetuz horrela Alfontso Borrokalariak 1129ko foruan emaniko debekua.90 Agindu hura" Iruñeko elizaren eskubidearen, ohorearen eta onuraren kontra ez ezik erreinu guztiaren kontra" emana zela adierazi zuen erregeak.
|
|
|
Horren atzean, Uharte, Oro eta Monjardineko gazteluen gaineko interesak zeuden: gotzainarenak ziren
|
baina
erregearen esku zeuden. Saintongeko Gillermo gotzainarekin harremanak berriz okertu ziren:
|
|
|
alondegia, positoa eta udaletxea bata bestearen jarraian zeuden.
|
Baina
errege iraganbidea San Domingo enparantzan zegoen, eta hiltegia kanpoaldean, errekaren gainean. Eraikuntza hau ere ez zen" batere gomendatzeko modukoa, erosotasun eta garbitasunagatik ez balitz"; labe publikoak, ordea, Erruki etxearen aldamenean zeuden," ur onez eta orea egiteko leku egokiz horniturik".
|
|
|
Teobaldok isun gogorrak finkatu ere zituen pakea urratzen zuenarendako, haien artean 500 idi ordaindu beharrekoa; jakina, inork ez zuen holakorik,
|
baina
erregeak lege hausleen herrikideak egin zituen erantzule, beraz, hobe zuten batzuek eta bertzeek muga auziari erantzun paketsua atzematea.
|
|
|
Eta, zera ez da oso garrantzitsua
|
baina
errege karabana herrira dator gaur.
|
|
|
Txo, badakit
|
baina
errege karabana da, ez erretiro karabana.
|
|
2019
|
|
|
Inolako dorrek ez zuen izan behar, zaldi baten gainean gizon bateklantzarekin heldu zezakeen altuera baino altuagoa.
|
Baina
errege erregina edo jaun andereen
|
|
|
" Ez larritu, aita, ni neu joango naiz erregearegana, mutil jantzian". Eta neska ausarta joan bazen, joan zen,
|
baina
erregearen emazteak berehala igarri: " Hori Guarin?
|
|
2020
|
|
|
Asmoa zen bai, ni koxkortu bezain laster Madrilera bidaltzea, bertan senitarteko nuen Gorteko gizon garrantzitsu baten menpean lan egiteari ekin beharrean nengoen. Bagenuen gure amaren aldetik ahaide bat Gortean, auskalo zer gradutan,
|
baina
erregearen ez dakit zer ahokularitza sailetan idazkari nagusia zena. Konbentzitu behar genuen ni bere lan tokian ikasle zein bere etxean apopilo onartzeko, hau da, egunero iritsi ohi zitzaizkion eskakizun guztietatik ni hautatzeko.
|
|
|
|
Baina
Errege Jauna, altxorra erdi hutsa dago, eta horrelakoak oraindik gehiago hustuko du! Etxauzeko Jaunak, eskuak burura eramanda.
|
|
|
15 izateaz.
|
Baina
erregeari ez zitzaion burutik pasatzen ere zer ikarak sentitzen zituen astoak oihana zeharkatzen zuen bakoitzean. Martinbeltx, aspalditik han gorderik zegoen otsoaren beldurrez ibiltzen zen.
|
|
2021
|
|
|
Eta Errege, gizona landetxean zela jakin orduko, haren emaztearengana joaten zen huts egiteke; eta gizonak, gaua erortzean, gaztelura jotzen zuen Erreginarengana, Erregeren lotinant zereginetan; hain gordean, non nehor ez baitzen sekula jabetu. Bizimodu hark denbora luzez iraun zuen,
|
baina
Erregek, pertsona publikoa izanik, ezin zuen bere maitasuna hain ongi estali, eta jende oro ohartu zen; denak urrikaltzen ziren bertze gizonaz, eta mutil bihurri batzuek adarrak egiten zizkioten gibeletik, trufaz; eta bera konturatu egiten zen, noski. Baina hain atsegin zuen trufatze hori, bere adarrak Erregeren koroa bezain estimatuak baitzituen; Erregek, jaunaren emaztearekin zegoen batean, orein buru bat ikusi zuen haren etxean paratua, eta ezin izan zion irriari eutsi, etxe hartan apaingarri egokia zela erranez.
|
|
|
|
Baina
Erregek gerora izan zituen afera larriek, eta bai beraren eta Ingalaterrako erregearen arteko bakeak, Delfin anderearen erditzeak eta gorte osoaren aria trabatzeko moduko bertze hainbat gauzak ere, ahantzarazi egin zuten egingai hori guzia, zeina, gure egonaldi luze honi esker, amaitu ahal izanen dugun hamar egunetan, gure zubia burutu zain gauden bitartean. Hortaz, plazer baduzue, joaten ahal gara egunero, eguerditik arrastiriko lau orenak arte, Gave ibaiaren ondoko pentze eder horretara, non zuhamuak hain baitira hostotsu, ezen eguzkiak ezin zulaturen bailuke itzala, ez eta freskura epeldu ere; eta han, eroso jarririk, kontatuko du bakoitzak istorioren bat, bai berak ikusia zein fidatzeko moduko jenderen bati entzuna.
|
|
|
Eta hala, auzia abiatu eta Erregeri igorri zitzaion. Batzuek, bizia salbatu nahirik, beren sorginkerien bidez Erregeren grazia irabaztea bertzerik ez zutela nahi erran zioten;
|
baina
Erregek, arrebaren bizia berea bezainbat estimatzen zuelarik, bera hiltzen ahalegindu izan balira bezalako sententzia emateko agindu zuen. Hala eta guziz ere, Erregeren arreba Alençoneko dukesak aipatu prokuradorearen bizia salbu uzteko eta haren heriotza zigor ankerren batez trukatzeko erregutu zion; eskakizun hori onartu egin zitzaion, eta prokuradorea eta Gallery Marseilara bidali zituzten, Saint Blanchart eko galeretara, eta han bukatu zuten beren bizialdia, gatibutasun estuan, eta beren bekatuen larritasuna aitortzeko astia izan zuten.
|
|
|
|
baina
errege hura lez
|
|
|
Arenas gazte hasi zen danborra jotzen,
|
baina
Errege Magoek ekarritako txirulatxoa jotzea zen bere umetako nahia. Danborrarekin lotura nola egin zuen kontatu du:
|
|
|
Bere nia askatzeko azken erregua egiten dio errege jaunari.
|
Baina
erregeak ezin du. Gehienez ere, maitasun nartzisista bat erakutsi luke:
|
|
|
Orduan, hark, ahalik azkarrena, mezulariak bidali zituen erresumako lau haizetara. Denbora luze gabe, urruneko herrixka batetik Anisa ekarri zuten,
|
baina
erregeak hura bakarrik ikusirik, bihotza atsekabez eta nahigabez bete zitzaion. Alaba negar batean besarkatu eta, zotinka, galdegin zion:
|
|
|
" Hurrengo egunaren egunsentiak hiritik oso urrun harrapatu zituen iheslariak; hala ere bidaian aurrera egin zuten, eta zazpi egunen buruan, erregeak agindu bezala, Anisak altxorra gordetzeko zulo handi bat egiteko eskatu zion morroiari.
|
Baina
erregeak agindu ez bezala, ostera, sugearen miztoa zuten hitzekin, Anisak honela jarraitu zuen: " Gaur gauean, har ezak labana bat eta sar iezaiok nire ahizpa Adjibi bihotzean.
|
|
|
Bere nia askatzeko azken erregua egiten dio errege jaunari.
|
Baina
erregeak ezin du. Gehienez ere maitasun nartzisista bat erakutsi ahal izango luke:
|
|
|
Eskola edo lanbide elkargo handienentzat ere beren behar partikularren zerbitzura zeuden tresna baizik ez ziren. Alexandriako Liburutegiaren aurrekoetatik gehien hurbildu zitzaiona Asurbanipaleko liburutegia izan zen, Niniven, gaur egungo Iraken iparraldean,
|
baina
erregeak erabiltzea zen haren xedea. Alexandriako Liburutegiak —hagitz aberatsa eta deus falta ez zuena— gai guztiei buruzko liburuak biltzen zituen, mundu ezaguneko bazter eta txoko guztietan idatziak.
|
|
|
Poppy, ez gaizki hartu,
|
baina
erregeak erregeari, edozer hori izan ezik.
|
|
2022
|
|
|
" Karlosek euskaldunetaz baliatu nahi zun errege alkian eseritzeko".
|
Baina
errege aulki horretan eseri zena, ez zen Karlos jauna izan, karlostarren ahaleginak gorabehera.
|
|
|
|
Baina
errege eta erregina pertsona izenentzat erabili nahi izanez gero, malgutasunez joka daiteke gure iritzian. Zilegi da esatea, errege seme, errege alaba, erregeorde edo erregegai edota printze printzesak erregina seme edo erregina alaba be zala izendatzea, are arrazoi gehiagoz euren aita errege ez denean.
|
|
|
|
Baina
errege etxea erabilita ere, ez genuke hutsik egingo, zeren izen neutro tzat erabil daiteke kasu honetan errege. Alemanierazko prentsan zalaparta ho nen gorabeheran erreginaren etxe hori izendatzeko Königshaus irakurri dut be hin eta berriro, eta ez* Königinshaus.
|
|
|
Orduan gobernadoreak, nagusiarekiko amodioz sutan, baimena eskatu zion edo haizatzeko edo haiza zezaten agintzeko.
|
Baina
Erregek espresuki galdatu zion ez egiteko deusen alegia, pentsatuz ederki jakinen zuela berak egia bertze moduren batez.
|
|
|
Martin, arrazoi duzu babesgabetasuna niri leporatzen,
|
baina
Errege aginduen kontrako ekimena izango da. Aldez aurretik abisatu diet muga ondoko Gaztelako jauntxoei erasoak geldiarazteko.
|
|
|
Hasieran, beste osabei eta Erregeri Uharteko tenentzia berreskuratzeko laguntza eskatu nahi izan zien, ez zuen egin, ordea. Bi osabek beren laguntza osoa agindu zioten,
|
baina
Erregeren baimena eta oniritzia behar zuten eta honek eskutitz luze eta sentitu batean adierazi zion momentuz ezin zuela Semeño anaia Uharteko tenetziatik kendu, Semeno Santxez osabak babesten zuelako eta honek militarki garrantzi handia izateagatik. Azken urteetan, Semeno Santxezek Uharten agindu ondoren izen bereko Xemeno Enekones ilobari utzi zion familia leinuaren burutza.
|