|
2003
|
|
|
Horiek dira, hain zuzen ere, Espainiako erlezaintzako sektoreak dituen arazoetako bat. “Eztia inporta daiteke,
|
baina
erleen lan polinizatzaile eta onuragarria ez”, zehaztu du Ruizek. Arazo horiek alde batera utzita, inork ez ditu ukatzen eztiaren propietate elikagarriak eta onuragarriak.
|
|
|
Erle batzuk galtzen dira bai.
|
Baina
erle asko geratzen dira. Erlategian.
|
|
|
|
Baina
erleak ez dira zoroak beti. Batzuetan ez dira zoroak erleak.
|
|
2009
|
|
|
Ezin uka ongietorririk beroena eman behar zaiola euskal literaturaz jarduten duen edozein argitalpeni,
|
baina
Erlea aldizkariaren arduraduna izango banintz kezkatuta egongo nintzateke. Harrera hotza baino hotzagoa jaso du idazleen eta irakurleen artean.
|
|
2010
|
|
|
Eremu honetako kalitate arauek kalitate handiko ezti europarra bermatzen lagundu behar dute. Erlezaintzako erronketako bat patogenoen aurka eraginkorrak diren
|
baina
erleek kalterik egiten ez duten botikak lortzea da. Erle espezieek, batez ere Apis mellifera ekoizleenak, duten garrantziaren ondorioz, Europako Batzordeak estrategia berri baten berri eman du, erlezaintzako hainbat arlotan esku hartzeko beharra nabarmentzen duena.
|
|
2011
|
|
|
Oso garestia da erlezain bihurtzea? “Erlezain izateko ez da inbertsio handirik egin behar,
|
baina
erleak ondo ezagutu behar dira” Hobby gisa erlezain izateko ez da inbertsio handirik egin behar, ez eta lurrak eduki ere, baina erleen biologia, erlauntza modernoak eta haien eritasun garrantzitsuenak sakon ezagutu behar dira. Horregatik, interesdunek hastapen ikastaro bat egin behar dute, gauza horiek guztiak ikasi eta erlezaintzako jarduerarekin lehen harremana izan dezaten.
|
|
|
Oso garestia da erlezain bihurtzea? “Erlezain izateko ez da inbertsio handirik egin behar, baina erleak ondo ezagutu behar dira” Hobby gisa erlezain izateko ez da inbertsio handirik egin behar, ez eta lurrak eduki ere,
|
baina
erleen biologia, erlauntza modernoak eta haien eritasun garrantzitsuenak sakon ezagutu behar dira. Horregatik, interesdunek hastapen ikastaro bat egin behar dute, gauza horiek guztiak ikasi eta erlezaintzako jarduerarekin lehen harremana izan dezaten.
|
|
2012
|
|
|
Autobiografia eta harria zenbaitetan uztartuta datoz elkarrizketa berean esatebaterako
|
,
baina Erleak ohi bezala beste eduki batzuk ere proposatzen ditu, artikuluak, ipuinak, poemak edota objektuen bidezko elkarrizketa, honetan Xabier Kintanari egiten zaio galdeketa eta bat baino gehiago harrituko da honek hautatu dituen objektu eta piztirekin. Egilearentzat azkena izaten da beti hoberena, oraingoan ere bai.
|
|
2015
|
|
|
Ez gara ohartzen kutsadurazein heinetaraino sartua dugun. Ez dut alarmista izannahi, ez dut jendeari beldurra sartu nahi, ez da hori nirehelburua,
|
baina
erleetan ikusten da, sufritzen dute.
|
|
|
Iparralde huntan, aldiz, erlezain gutiago da erle beltzarekin ari dena, frangok oraindik Ingalaterratik edo Kaukasiatik ekarrarazten baitute erleen anderea (erregina), bertze mota batekoa.
|
Bainan
erle beltzarekin ari diren erlezainen kopurua ari da hemen ere emendatzen. Aurten 50 erlezain badaude Euskal Erle Beltza elkartearen baitan, gutiz gehienak amaturrak.
|
|
2017
|
|
|
Arte hortan ere erre da mazela eder bat dena brana hutsa heldu zena, eta milaka erle hortxe alhatzen zirenak. Guk brana erraiten dugu, bruyère du frantsezez izena, eztia maite
|
bainan
erlerik ez, ez dakit haizu litaken brana erretzea.
|
|
2018
|
|
|
Umesabian den tenperaturaren kontrola oso garrantzitsua da, batez ere pupa bat duten gelatxoei dagokienean. Erleek hegalak aztintzeko muskuluen kontrakzioz lortzen dute berotasuna ematea,
|
baina
erle bakoitzak gelatxo bat baino ezin duenez berotu, aberaskaren erdialdean (kumedun gelatxoen gainean) erle ugari pilatzen dira.
|
|
|
Langile gazteen zeregina lehenengo egunetan, gela garbitzea eta umesabiaren2 gainean jarrita, larbak berotzea da (horrela larbek beren garapena egin dezaten). Berotzea hegaldirako muskuluen kontrakzioz lortzen dute,
|
baina
erle bakoitzak gelatxo bat baino ezin du berotu aldiko, horregaitik multzo handiak osatzen dituzte aberasken gainean. Garai honetan polena jaten dute.
|
|
2019
|
|
|
Bai, beno, erabaki ez oso gomendagarriak hartu ditu,
|
baina
erle txisteak ere egin zituen bere lagun onenaren jokoa salbatzeko.
|
|
2020
|
|
|
Sirfidoak ez dira kaltegarriak,
|
baina
erleak eta liztorrak imitatzen dituzte harrapariak uxatzeko.
|
|
2022
|
|
|
Komunikabideetan gero eta titulu gehiago ikusten ditugu erleen gainbeheraz eta horrek biodibertsitatearen iraupenean izan ditzakeen ondorioez.
|
Baina
erleetan pentsatzen dugunean, jende gehienak ezti erleak ditu gogoan; gutxik dakite, ordea, Iberiar penintsulan mila erle espezie baino gehiago daudela, eta munduan kopurua 20.000 espezieraino iristen dela. Txori espezieak halako bi!
|
|
|
Garbi dago erleen mintzaira ez dagoela sexuari lotuta, errealitateari buruzko informazioari baizik.
|
Baina
erleen ustezko mintzaira sexurik gabeko makina baten lengoaia bezalakoa da. Horregatik, sexurik gabeko mintzaira horiei lengoaia57 deituko diegu eta ez mintzaira.
|
|
|
Hoteletik gertu dagoen terraza batean eseri eta hainbestetan bezala jendeari begira jarri da, entomologo baten sakontasunaz. Tximeleta esaten zion orain Eugenia izena duenak,
|
baina
erlearen antza handiagoa sumatzen dio edo, agian inurri batena. Inurriek bezala bildu eta gorde zuen Modiglianiz Modigliani irabazitako dirua, orain eta aurrerantzean askatasuna emango dion dirua.
|
|
2023
|
|
|
Kalkuluen arabera, erleek planeta mailan ematen den polinizazioaren %80a burutzen dute. Badira beste polinizatzaile batzuk ere, saguzarrak, tximeletak etab.,
|
baina
erleek duten ahalmena apartekoa da. Beraz, erleen desagerpenak polinizazioaren beherakada izugarria ekarriko luke.
|
|
|
Txinan bada erlerik gabe gelditu den zonalde bat, eta eskuzko polinizazioa egiten hasi behar izan dute. Udareondo sail handiak dituzte
|
baina
erlerik gabe geratu dira, eta polinizazioa eskuz egitea besterik ez zaie geratu. Sekulako lana da hori, eta gainera epe luzera mantendu ezinezkoa.
|
|
|
Erleak erlauntzetatik desagertzen ari dira; zuk erlauntzak dituzu, eta bat batean, hustu egiten zaizkizu. Eztia bertan dago,
|
baina
erlerik ez, desagertu egiten dira. Erlauntzetatik atera egiten dira, baina ez dira itzultzen, eta oso egun gutxitan kaxa hustu egiten da.
|
|
|
Flubalinatoaren eta antzeko tratamenduen ondorioz, erlea ahultzen joan da. Erlezainek, bere garaian nik neuk ere bai, borondate onenarekin erabili dituzte produktu horiek,
|
baina
erleen kalterako izan dira. Flubalinatoaren eta antzeko tratamenduen erabilpena egokia ez zen susmoa banuen, une jakin baterako balio zezakeela, baina gerora begira, ezetz.
|
|
|
Egoera okertzen zihoan. Erleak gero eta errazago hiltzen ziren, gero eta zabor gehiago erabiltzen baitzen, jarabeak etab. Bestetik, barroa bat batean etorri zitzaigun, eta flubalinatoa erabili genuen horren aurka, oso toxikoa dena,
|
baina
erlea bizirik mantendu nahi genuen eta… Produktu toxiko bat urtero erabiltzeak, ordea, badu bere eragina, naturan dena metatu egiten baita. Konturatu nintzen tratamendu horiekin erlea zaindu beharrean kaltetu egiten genuela.
|
|
|
|
Baina
erlearen argizari lurrintsua erabili zuenean, hanketako ilea mozteko, galduta zegoela jakin nuen.
|