|
2000
|
|
|
Onarpena handia bada ere, erdialdeko dialektoetan oinarritutako asturiera batua darabil, Asturiesko hiztunen% 80k hizkera hori baitaukate.
|
Baina
ekialdeko eta mendebaldeko dialektoetan sartzen diren hizkerak ere baditu asturierak, eta erdialdeko eredua zenbaitzuek euren hizkerara moldatu ohi dute (lleondarrek batez ere, lurralde horretan iraun duten hizkerak mendebaldekoak baitira). Miranderazko eredua portugesaren ortografiatik hurbilago dago.
|
|
|
Hori gertatzen da, adibidez, sanmigel aize haize motarekin: mendebaldekohaizea da Etxalekun,
|
baina
ekialdekoa Urdiainen. Eta arras ondo ulertzen da, hainzuzen ere Aralarko San Migel, izenaren erreferentzia, zehaztasun handiegirik eskatzenez bada, bataren mendebaldean eta bestearen ekialdean kokatzen delako.
|
|
2002
|
|
|
Ordubetean edo Binbaletako lepora iritsi eta ez dugu iparraldera joko atzoko bidetik; horren ordez, muga jarraituko dugu mendebalderantz, Xotako leporaino. Parez pare dugu Xardekagainaren tontorra (1.893 metroko gailur honi Barazea ere esaten diote Iparraldean);
|
baina
ekialdeko kresta nahiko konplikatua denez, gailurra eskuinean utzita, aurrera jarraitu dugu 247 mugarriraino, Utururdinetako leporaino. Bertatik, mendebaldeko magaletik askoz errazago egin daiteke tontorrerako bidea.
|
|
|
Familia aberatsekoa zen poeta hau, zaldun herronkakoa. Erroman izan zen erretorika ikasle,
|
baina
Ekialdera eta Greziara egin zuen ikasketa bidaia. Luzaro bizi izan zen Atenasen eta Sizilia ere bisitatu zuen.
|
|
|
Zazpi itsas dortokak dauden arren, Mediterraneoan dortoka berdea, úd eta boba bakarrik aurki daitezke. Hiruretatik, lehenengo biek bakarrik egiten dituzte beren erripeak Mediterraneoko hondartzetan,
|
baina
ekialdean. Mendebaldeko eremuari dagokionez, WWF/ Adenaren arduraduna den Miguel Angel Valladaresek dio «zoritxarrez gure kostaldean ez dagoela ugaltzeko koloniarik».
|
|
2003
|
|
|
FAOk egiten dituen eskualdeen multzoak ez datoz bat erabat MBk egiten dituenekin.Horrela, aurreko grafikoarekin alderatuz, hemen Ekialde Urrunak lehengo Hego eta Ekialdeko Asia hartukoluke,
|
baina
Ekialde Hurbilak ez du Ipar Afrikako mendebaleko Maroko, Argelia, Tunez eta Mendebaldeko Sahara hartzen, horientzat beste kategoria propio bat dago.
|
|
2006
|
|
|
|
Baina
Ekialde Hurbileko saltsak gure telebistetan daukan nagusitasunak ez dizkigu ahaztarazi behar munduko beste bi eskualde gatazkatsu. Ekialdeko Asiaren garrantzia gero eta handiagoa da; India eta Txina jadanik potentzia handiak dira, eta gainera eskualde hau tentsio ugariz beteta dago:
|
|
|
Gero 1200etik Gaztelak hartuta, lehen zabalpena 1208tik aurrera egin zen Alfontso VIII.a erregeak bultzatuta, mendebaldeko hiru kaleak zabalduz (Sokagileena, Zapatariena eta Errementariena). Hurrengo handitzea 1256 aldera egin zen Alfontso X.aren garaian
|
baina
ekialdera (Aiztogileena, Margolariena eta Kalebarria). 1476an hiri izaera jaso zuen.
|
|
|
Bestela, kolore gris zilarra hartuko du, baina, estimatua izan arren, ez da bere jatorrizko kolore bereizgarria. Oso egokia da tarima eta terraza altzarietarako,
|
baina
ekialdeko estiloko barne altzarietan ere oso ohikoa da. Kolore arrea du, urre kolore uniformea edo marroi ertaina, eta perretxiko ilunak eta larru usaina.
|
|
|
Txintik ere ez zuen atera bere aitaginarrebak eta amaginarrebak langa kendu zutenean. Kanpoan dena ilun zegoen,
|
baina
ekialdean sarri urratuko zuen egunak.
|
|
2007
|
|
|
Aurreko hamarkada amaitzean Europan gorpuztu zen bloke politika, hasierako txanparen sasoirik onenean zegoen edonola ere, eta mundu mailako egitate bilakatu zen 1950ekoan. Mendebaldarren nagusitasuna argi zegoen ekonomian, zientzia eta teknikan,
|
baina
Ekialdeko blokearen nagusitasun demografikoa eta geografikoa ere ezbairik gabekoa zen. Eta deskolonizazio prozesuak lehengai eta langile merkerik gabe utz zezakeen industria mendebaldarra.
|
|
|
El ciruelo y otros cuentos, Ozaki Naru. Ez izenburuak ez idazlearen izenak ez zioten deus erraten,
|
baina
Ekialdeko saindu buruhandi bat zegoen azalean apaingarri, eta terminologoa hegazkinean irakurtzen ari zen liburua zela ohartu zen.
|
|
2008
|
|
|
Mendebaldekoek nagusiki,
|
baina
Ekialdeko hizkuntzek, pentsamenduek eta filosofiek ere badute lekua. Shoko Kishitani andre japoniarrari buruzko zatiak merezi du irakurtzea:
|
|
|
Gure arbasoen abesti ahaztuak berreskuratzen ditugu, edo txikitan entzuten genituenak. Entzun duzunak mendebaldeko eragina du,
|
baina
ekialdeko joera bete betea duten diskoak ere baditugu; lurralde honetako bost mendeko oinordetza da".
|
|
|
Izan du astirik egunotan ondo begiratu eta erabakita dauka Bizkaiko autoa gura duela nafarraren ondoan. Ez da leku txarra egia esan,
|
baina
ekialdetik bueltan berba egiteko gelditu gara.
|
|
|
Profil hori nahiko heterogeneoa da,
|
baina
Ekialdeko europarren eta magrebtarren egoera analizatzen denean, desberdintasun handiagoak daude. Lehenengoek nahiz eta prestakuntza altua duten eta beren herrialdean lan egiten zuten, gaur egun, erdia langabezian dago.
|
|
2009
|
|
|
Geroz eta ohituago gaude testuingururik gabeko imajinak ikustera bata bestearen atzetik.
|
Baina
Ekialde Hurbileko irudi bortitzak ikusteagatik, ez gaude hango egoeraz hobeto informatuta. Batzuetan gainera, informazio falta eta irudiaren gizentzea maila absurduetara iristen da:
|
|
|
Profil hau nahiko homogeneoa da,
|
baina
Ekialdeko europarren eta magrebtarren egoera analizatzen denean, desberdintasun handiagoak daude. Lehenengoek, nahiz eta prestakuntza altua duten eta beren herrialdean lan egiten zuten, gaur egun, erdia langabezian dago.
|
|
|
Erauzterik ez dagoen erroen istorioa da: Irène Némirovskyren pertsonaiak itxaropena Mendebaldean jarrita jaikitzen dira,
|
baina
Ekialdean oheratzen dira beti, Clara bezala, hilzorian etzanda dagoela, aitaren etxera itzuli dela uste baitu. Honela hasi zitekeen istorioa:
|
|
2010
|
|
|
Eta ingurumari honetan Obamak zer egin dezake? Ekialde Hurbileko agintariekin hartu eman ugari izan du AEBetako presidenteak,
|
baina
Ekialde Hurbilean egunotan izan ditudan hartu emanak ikusita, inork gutxi uste du bake akordioa inposatzeko gaitasuna duenik.
|
|
|
Arabiar Ligako eta Palestinako zuzendaritzarekin ondorio guztiak aztertu behar ditugu, esan du Abbasek,
|
baina
Ekialde Hurbileko negoziaketei buruzko iritzia urriaren 4an jakinaraziko dutela gaineratu du.
|
|
|
Ohiko lekuetan behe lainoa izango da goizean goiz eta baliteke barnealdeko zenbait lekutan luze irautea. Ondoren, zerua urdin egongo da,
|
baina
ekialdeko haize fina dela eta, eguzkiak ez du giroa goxatzeko indarrik izango, kostaldean epelenak 6 ºC koak izango dira eta barnealdean 2 ºC ren bueltan geratuko da termometroa. Minimoei dagokionez, 2ºC ren bueltan egongo dira Bilbon eta Donostian, eta Gasteizen 8ºC eta Iruñean 6ºC espero dira.
|
|
|
Bertrand Russellek gizatiarragotzat jotzen zituen Buda eta Sokrates. Ekialdeko jakinduriari ekiteko asmotan nagoen arren, aurretik ere saiatu izan naiz behin edo behin,
|
baina
ekialdeko filosofiak bigarren mailakotzat du pentsamendua, eta pentsamenduaren aurkako pentsamendu horrek atzeraka eragiten dit, egia esan, Jainkoarekin, hari zuzena, duten mistiko iluminatuek atzeraka eragiten didaten bezala??, ezer gutxi dakit Budaz, baina nik ere estimu handiagoan daukat Sokrates; eta Erasmo; eta Galileo; eta Giordano Bruno?
|
|
|
gurutze bat islatzen zen gainean.
|
Baina
ekialdeko
|
|
|
Bertrand Russellek gizatiarragotzat jotzen zituen Buda eta Sokrates. Ekialdeko jakinduriari ekiteko asmotan nagoen arren —aurretik ere saiatu izan naiz behin edo behin,
|
baina
ekialdeko filosofiak bigarren mailakotzat du pentsamendua, eta pentsamenduaren aurkako pentsamendu horrek atzeraka eragiten dit, egia esan, Jainkoarekin" hari zuzena" duten mistiko iluminatuek atzeraka eragiten didaten bezala... —, ezer gutxi dakit Budaz, baina nik ere estimu handiagoan daukat Sokrates; eta Erasmo; eta Galileo; eta Giordano Bruno... baita jende arruntago eta grisag... " Nire alde ez dagoena nire aurka dago" esan zuen, ordea, Jesusek; esan zuen, halaber:
|
|
2011
|
|
|
Ez nuke horrelako adierazpenik egingo derrigorrez,
|
baina
Ekialde Hurbilean inflexio puntua markatzen du, lehenbiziko aldiz 1960ko amaierako urteetatik eta 1970eko hamarkadaren hasieratik. 1967an Siriak eta Egiptok Israelen aurrean izan zuten porrotak Mendebaldearen laguntzarekin, puskatu egin zuen nazionalismo arabiarraren bizkar hezurra.
|
|
|
Haiengana bihurtzean sudur hegalean jositako piercing distiratsu bat erakutsi zien?.
|
Baina
Ekialdeko Berlinen dago. Etorkinak eta jende pobrea bizi da hor.
|
|
|
Arreta piztu dit: rapa da, izatez,
|
baina
ekialdeko
|
|
|
Aspaldiko kutxa zaharretan eta jauregietako atalburuetan ezagutu dugu guk lauburua, edo Kulixka Sortako liburuetan bestela,
|
baina
Ekialdean ere ikus daitezke makina bat antzeko. Ez leku beretan; ezta, gure gazteen kasuan bezala, lepotik zintzilik; bai, ordea, esparru sakratuetan eta zoriari buruzko liburuetan.
|
|
|
(poza), (tristura), (kezka), (haserrea) eta (beldurra). Antzeko sailkapena erabiltzen dugu Mendebaldean ere,
|
baina
Ekialdean, dena den, zeruaren azpiko gauza guztiekin daude harremanetan eta" tristura", esate baterako, biriketan sortzen da, kolore zuria du, eta udazkenarekin dago lotuta. Atzerritarrak hemen maiz sentitu ohi duen emozio bat, hala ere, ez dago aipatu ditudan bost horien artean:
|
|
2012
|
|
|
Azkenik, Gud mendiaren gailurrera iritsi ginen, gelditu eta ingurura begiratu genuen: tontorraren gainean hodeitzar grisa zegoen airean geldirik, eta zerion bafada hotzak bisutsaren mehatxua zekarren;
|
baina
ekialdean hain garden eta urrekara ageri zen dena, ezen gu, kapitainordea eta biok alegia, erabat ahaztu baikinen ekaitzaz... Bai, kapitainordea ere bai:
|
|
2013
|
|
|
Levi Straussek, pentsamendu basatia ezaugarritzerakoan, klasifikazio zaleak garela diosku, hori Bata eta Bestea, Gu eta Bestea oposaketa binarioa unibertsala izan daitekeela esateko pausoa... hortxe dago arriskua. Eurasiako erdigunean sorturiko kultura gehienek Manes filosofoaren eraginetik —Ona eta Txarra, absolutuak— edan dute,
|
baina
ekialde urrunean yin eta yang direlakoak —dialektikoagoak, hori bai— maneiatzen dituzte.
|
|
2014
|
|
|
Mezuak eta deiak blokeatzeko aukera ematen du. Oraingoz ez du Europan lan egiten,
|
baina
Ekialdeko hedapena indartsua da, eta laster sar daiteke gure herrialdean. Ioentzako bertsioa badu ere, onena Android duten mugikorretan da.
|
|
|
Mendebaldeko gizonak ekialdekoari itzuli zion burua berriz, oso pase egokia.
|
Baina
ekialdekoak hartu zuenean, garbi ikusi zen ostera ez zela pertsona baten burua, ume batena... Untxia zen berriro, edo untxi eta txakur baten arteko nahasketa beharbada, belarriak ere laburragoak.
|
|
2015
|
|
|
Mendebaleko aldaera. Hitza bera Euskal Herriko eremu zabalekoa da,
|
baina
ekialdean ukarai baliatzen da. Landucciren hiztegian agertzen da.
|
|
|
Dirudienez, ado > adu bilakaera ez zen Araba osoan gauzatu. Eremu barruan daude Lazarraga eta Betolatza,
|
baina
ekialdean atu idatzi zuen Gamizek: amparatu, descansatu, paseatu, refrescatu.
|
|
2016
|
|
|
K Popa (Korean Pop) da nagusi: estatubatuar poparen bertsio bat,
|
baina
ekialdeko aurpegiekin, eta Seulek duen adierazpen kultural famatuena break dance a da. Atera kontuak.
|
|
|
Planisferioa eta mapak mahai gainean utzi, eta bulegotik irten da. Pauso neurtu batzuk eman ditu hallean, desfile batean dabilen soldadu batenak bezalakoak,
|
baina
ekialdeko praktikaren batekoa dirudien geldotasunarekin. Baldosa beltz baten gainean gelditu da, Virgo konstelazioaren lehen izarrean, neskatxaren ezkerreko oinean.
|
|
|
|
Baina
ekialdeko gizon horrenganako begirunea sortuko zaio.
|
|
2017
|
|
|
Dena den, nahiko indartsua izan behar zuen enplegatzaileek sistema hark irauteko desirak, kontuan hartzen badugu Ingalaterran ez zela esklabotza legez kanpo utzi XVIII. mendera arte. Porrot egin zuen joputza berrezartzeko ahaleginak ere,
|
baina
Ekialdea salbuespen izan zen horretan, biztanleen eskasiak abantailak eman baitzizkien lur jabeei.13 Mendebaldean, nekazarien erresistentziari esker, saihestu egin zen joputza berrezartzea, eta. Alemaniar Nekazarien Gerrarekin, iritsi zen gorenera erresistentzia hura.
|
|
|
Hala, gatazka eskualde osora zabaldu da, eta ez dago atzerako pausorik. Mundu mailan, sunitak dira musulman gehienak,
|
baina
Ekialde Hurbilean, xiitak dira nagusi Iranen, Iraken eta Bahrainen, eta presentzia dute Libanon, Sirian, Yemenen eta Saudi Arabian ere. Islamaren borroka sektarioaren ondorio nagusia muturreko taldeen sorrera izan da, sekta batean eta bestean.
|
|
|
deitu fenomenoa gaur egun gure eremuraino hedatzen dela zeharka aipatudugu eta gainera, fonologiako bertze ezaugarri batekin konbinaturik, bere bereak diren adizki berriakentzun ditugu. Lapurdi erdialdean kokaturiko mintzaira honek hainbat isoglosa markatzen ditu, zenbaitezaugarriri begira, bere mendebaldean kokaturiko hizkerekin bat egiten baitu,
|
baina
ekialdeko eraginaere haraino hedatu baita. Konplexua da beraz eremu honen azterketa, baina interes berezikoa ere, Lapurdiko hizkeren sailkapena zehaztu nahi baldin bada hizkera hau ezin baztertuzkoa dela argi dugu.
|
|
|
Katoliko suharra baita Louis XVI.a, arrazoin bat gehiago du bere kargu berriaren baztertzera saiatzeko, jatorrizkora itzuli nahian. 1791ko ekainaren 20an atzerrira ihes abiatzen da familiarekin,
|
baina
ekialdeko mugatik kilometro gutitan ezagutzen dute eta Parisera itzularazten. Legebiltzar berriarekin oso gaizki konponduko da.
|
|
2018
|
|
|
" Saindi maindi" horiek, beraz," Saindu maindiak" dira, batuaz" Saindu mainduak" idatziko genukeena,
|
baina
ekialdeko euskalkietan determinatzailearen bokalaren aurrean u> i bilakatzen baita," maindia" ahoskatzen da' maindua'. Hitz multzo hori euskaraz hain usu egiten den errepikapena baizik ez da, zurru murru, elur melur edo ziri-miri bezalakoa.
|
|
|
Kurdistango eremurik burujabeena, baina amestutako herri libretik urrun dagoen gizarte kontserbadore batean. Hau da, Turkiako errepublikako laikotasunean hazi eta ideia ezkertiarretan trebatutako kazetariak bere nazioko zati den
|
baina
Ekialde Hurbileko bihotzean tradizioa, tribalismoa eta matxismoa bizirik dauden eremua du jomuga. Eremu horretan dago Makhmur ere horratik, zirkulu kontzentrikoak balira legez, Turkiatik erbesteratuta basamortuaren ertzean eta PKKko gerrillaren abaroan eratutako herrixka eta eskola.
|
|
|
Arte plastikoetan karrera egin edo opera sublimearekin gozatu ahal izateko heziketa jasotzea biztanle guztiek, hori ez zen utopikoa; gauzatzen zaila, bai.
|
Baina
Ekialdeko Alemanian gauzatu dute gutxi gorabehera, ala. Hurrengo goizean, espedizioko musikariak abstinentzia sindromeak jota daude (“orain diote goizegi dela edateko! ”), ilara luzea egin dute Sixtok “ekonomatoa” deitu dion hornigai dendan saltxitxak erosteko.
|
|
2019
|
|
|
Orioko mandarina Getarian jaiotakoa da berez, eta misiolaria, esan bezala, Aiako semea, hau da, bata eta bestearen artean dozena bat kilometro besterik ez,
|
baina
Ekialde Urrun honetaraino etorri behar izan dute elkarren berri jakiteko. Inork ez du bere habia uzten ahal izanez gero, baina munduaren alderdi hauetan ere badabil euskaldunik jesuitak eta pilotariak gehienak, eta ez dira hain gutxi.
|
|
2020
|
|
|
Olioak ematen dion iragazgaiztasunari esker, hezetasunari eusten dio pinturarik eta bernizik gabe. Egokia da terrazako altzarietarako,
|
baina
ekialdeko estiloko barne altzarietan ere oso ohikoa da. Kolore arrea du, urre kolore uniformea edo marroi ertaina, eta perretxiko ilunak eta larru usaina.
|
|
|
Inork ez zekien nire berri, inork ez zekien non bizi nintzen. Berlingo Harresiak ezartzen zuen muga hura berriz atzera ez itzultzeko asmo sendoz gurutzatu nuenean, banuen hasieran Mendebaldeko Berlingo jendearekin nolabaiteko harremana,
|
baina
Ekialdeko Berlindik ere alde egin nuenean betiko galdu nuen kontaktua.
|
|
2021
|
|
|
adibidez, Larrosaren izena filmeko Jorge Burgoskoa, Aristotelesen liburu bat krimenaren arma bihurtzeko gauza dena; edo Mary, espazio denboren bi dimentsiotan bizi dena aldi berean, familiako ama zoriontsu gisa eta oinazetan den liburuzain gisa (eta ez dakigu bizitza haietatik zein duen nahien).
|
Baina
Ekialdeko jatorrietatik —jakintza zaintzapean zuten eskriba talde eta apez kastak tarteko— gaur eguneko liburutegietara egin den bidea da gauza guztietan harrigarriena, irakurri eta ikasi nahi duen ororentzat baitaude irekiak orain liburutegiak.
|
|
2022
|
|
|
Irakurri dizugunez, Txankarta soinujoleak esan ohi zuen hego haizea Itziarko kasko inguruan sortzen zela.Txapasta gainean zabalgune handia dago eta hortik haizea Andutz eta Lizarreta mendien artean sartzean, estutzean, indarra hartu eta zakartu egiten da. Gainera, alde ikaragarria dago, Andutzen alde horretatik badator bete betean harrapatzen gaitu haizeak,
|
baina
ekialdetik baldin badator Andutzek traba egiten dio eta indarra kentzen dio.
|
|
|
Faraoi beltzak luzaz Europako historiografian ez ziren argitan ezarriak izan. Egipto afrikar herri bat izanik ere, XIX. mendeko egiptologoek ez zuten Egipto faraonikoa afrikar historiari lotu
|
baina
Ekialde hurbileko historiari. Baina egun badakigu Egiptoko historia beti afrikar historiari lotua izan dela.
|
|
|
/ Aita ganbaran da ta, sentiduko gaitu".
|
Baina
ekialdeko joe ra bes tetarikoa da, ostera: " Ez nazazu ukitu, faborez!".
|
|
|
Kurdistaneko banderaren aldamenean Irakekoa ere jartzen hasi ziren, PUKen lurraldeetan batez ere, eta mugan eta aireportuetan," Welcome to Kurdistan" esan ohi zuen leloaren ordez," Welcome to Kurdistan Region of Iraq". Inork ez zuen zalantzarik kurduek, ahal izanez gero, Iraketik bereizitako estatu independentea eratuko zuketela,
|
baina
Ekialde Hurbileko liztor habian, hil ala bizikoa da unean uneko diskurtso egokia erabiltzea. Iraken kasuan, etorkizuna estatu federal bat zen.
|
|
|
Ikaslea zer esan ez zekiela geratu zen, eta ez zion gehiago hitzik egin bide guztian. Ilargia zurbildu zen, hala zeru gris lausoarekin bat eginez; hodeia guztiz gorritu zen eta ilargiak itzali,
|
baina
ekialdeak hotza zekarren oraindik, eta zeru guztiaren kolore berekoa zen; horrek zaildu egiten zuen sinestea haren atzean eguzkia ezkutatzen zela...
|
|
2023
|
|
|
Al Nusra frontea Al Qaedaren Siriako adarra izandakoa da,
|
baina
Ekialdearen Askapenerako Erakundearen parte da orain, eta ez du loturatik Al Qaedarekin. Erakunde horrek lurralde zabalak kontrolatzen ditu Siria ipar mendebaldean, Alepo eta Idlib probintzietan.
|
|
|
Ekialdeko haizea dela-eta, arraza zakurra hitz elkarketa xelebreaz baliatzen dira. Egia da neguan oso hotza izaten dela ekialdeko haizea; aro bidaiariak ahuntz hiltzailea aditu izan du zenbait bazterretan,
|
baina
ekialdeko haizea arraza zakurra bezain sendo, gotor, irmo eta tinkoa ote da?
|
|
|
Bakioko kontu bera da. Iruditerian, ahuntza animalia sendo eta gogorra da,
|
baina
ekialdeko haizeak akabatzen ditu, zoritxarrez. Ahuntza euskal hiztunen buru iruditerian polito gordeta dago.
|