|
2004
|
|
|
Generikoki giza egintzak eta jokabideak ditugu behaketa iturri nagusia, definizioan azaldu dugunez.
|
Baina
egintza eta jokabide espezifiko horietako bakoitza testuinguru jakin batean suertatzen da beti, eta berau jakin gabe ezin daiteke bere etikotasuna ezaugarritu ez neurtu. Beraz, egintzen eta jokabideen testuinguru osoa behaketa formal eta metodiko baten galbahetik iragazi behar dugu.
|
|
2006
|
|
|
Fiskaltzaren ordezkariak ezin izango dira ezetsi,
|
baina
egintza judizialetan esku hartzetik abstenitu egingo dira, baldin eta lege honetako 54 artikuluan aipatutako arrazoietatik bat gertatu bada eurengan.
|
|
2008
|
|
|
Haragi zati bat sutan jartzea badirudi gauza erraza dela,
|
baina
egintza xume hori benetan artelan bihurtzen da gure herriko erretegi eta sagardotegietan. Erretegi adina xehetasun, bariante eta era daude haragia erretzeko.
|
|
|
Hala ere, zehaztua eta definitua dena ezagutzen dugunean, inplizituki unibertsala eta zehaztugabea dena ere ezagutzen dugu. Beraz, potentziaren ikuspegitik, zientzia unibertsala denari buruzkoa dela baiezta daiteke;
|
baina
egintzaren ikuspegitik, ez. XIII 10ean Aristotelesek garaturiko irtenbidea filosofoaren epistemologiarekin inkongruentetzat hartu izan du aditu askok:
|
|
|
Hala ere, zehaztua eta definitua dena ezagutzen dugunean, inplizituki unibertsala eta zehaztugabea dena ere ezagutzen dugu. Beraz, potentziaren ikuspegitik, zientzia unibertsala denari buruzkoa dela baiezta daiteke;
|
baina
egintzaren ikuspegitik, ez. Cf. supra bederatzigarren aporia.
|
|
|
Baina denborari dagokionez[...] egintza aurrekoa da, baina espezifikoki, ez aritmetikoki. Izan ere, materia, hazia eta ikusteko gai dena —potentzian gizaki bat, garia eta ikusteko gai dena direnak, alegia,
|
baina
egintzan oraindik ez— jadanik egintzan diren gizaki jakin horren, gariaren eta ikuslearen aurrekoak dira denboran; baina aldi berean, potentzia horien aurrekoak dira egintzan diren beste gauza batzuk zeintzuetatik potentziak sortu diren, egintzan dagoena beti sortzen baita potentzia izanik egintzan dagoen zerbaitetik. [...].
|
|
2009
|
|
|
Eta agian, gero, izan daiteke egiaren parte bat hori ere, gailurreko argi posiblearen eta bideko txoriak entzuteko ideiaren pozak lagun egiten eta laguntzen diola mendizalearen eginahalari.
|
Baina
egintzaren egiazko zentzua egintzaren beraren barruan dago, ez dator kanpotik emanda; zentzua bideak dauka, ez gailurrak. Edo, hobe, zentzua mendizalearen erabaki (men) ak eta ahalegintzak dauka.
|
|
2010
|
|
|
Ezaugarri hori, bestalde, borondatearen dohaina da, baina zuhurtzia ere behar da, dohain guztietan bezala. Horrek esan nahi du zuhurtzia beharrezkoa dela edozein lege emateko, aurreko doktrinaren argudioek erakutsi bezala, baina ez legea zuhurtzia egintza denik; ildo bertsutik, zuhurtziak ekarriko du banaketa zuzena eta aukera ona egitea,
|
baina
egintza horiek, formaren aldetik, borondatearen egintzak dira, borondateak zuzentasun banatzailearen edo bestelako dohain moralaren bidez jokatzen duelako.
|
|
|
Hori aplikagarri oso da, baita ere, aholkuaren gai diren egintzetan.
|
Baina
egintza horiei ezin zaie aholkupeko deitu, besterik gabe; soil soilean dira halakoak, horien praktika edo jarduna ez baita agintzen, aholkatzen baizik. Esangura horretan behar da ukatu, erabat, aholkua legearen mailan sartzea.
|
|
2012
|
|
|
Alcalá, arg., Inquisición española y mentalidad inquisitorial, 1984, 359).
|
Baina
egintza eta biziera publikoan, zeregin guzti guztietan kanpotik hiritar kristau zintzoak agertzea aski ote da. Barru barruan zer ziren morisko horiek?
|
|
2015
|
|
|
eta inperfekzioz beterik nagoela, desiretan eta maitatzean izan ezik, honetan argi ikusten baitut Jaunak lagundu didala zer edo zertan zerbitza dezadan. Benetan uste dut maite dudala,
|
baina
egintzek nahigabetzen naute eta neure buruarengan ikusten ditudan inperfekzio ugariek.
|
|
2017
|
|
|
Ezer desegokirik eta itsusirik ez, maleziarik ez balu eta amarrukeriaren eskolan ikasgairik ikasi ez balu bezala, baina ondo leziatua da horretan, ondo leziatua denez! Hitzetan ez
|
baina
egintzetan erreparatu behar. Eta honen egintzak eta ezegitekoak esateko baino isiltzeko hobeak diren arren, behin hasitakoari eutsi egin behar eta hortxe doakizu.
|
|
2018
|
|
|
Herriko Etxea hiruren erdigunean kokatu eta eraiki zuten, eta hiriaren burguak banatzen zituzten barneko harresiak eraitsi ziren.
|
Baina
egintza honen transzendentzia handiak ere ez zuen balio izan Iruñeko historiak berezko tokia izan zezan Vianako Printzearen Cronica de los Reyes de Navarraren (1454) baitan. Garaiko historiografiak ez zuen hirietan erreparatzen.
|
|
2020
|
|
|
Eta agian, gero, izan daiteke egiaren parte bat hori ere, gailurreko argi posiblearen eta bideko txoriak entzuteko ideiaren pozak lagun egiten eta laguntzen diola mendizalearen eginahalari.
|
Baina
egintzaren egiazko zentzua egintzaren beraren barruan dago, ez dator kanpotik emanda; zentzua bideak dauka, ez gailurrak. Edo, hobe, zentzua mendizalearen erabaki (men) ak eta ahalegintzak dauka.
|
|
2023
|
|
|
Lan baldintzekin nazka nazka eginda, ez nengoen prest nire hezurrak pertsonen eta materialen hondakindegia zirudien orube nazkagarri hartan uzteko. Hitzez behargin euskaldun, langile eta fidagarriak zituzten gogoko azpijokoz beteriko azpikontrata hartan,
|
baina
egintzez nahiago zuten kanpoko eskulan merkea, inongo eskubiderik gabeko langileak errazago esplotatzeko. Zer egin egoera hartan?
|
|
|
|
Baina
egintzen gaineko kontrolari buruzko tresna ezberdinak zer. Bateragarriak dira ala bateraezinak dira?
|
|
|
Amankomuneko puntuak horiek izanik bi harremanen arteko ezberdintasunak ere laburbilduko ditugu: Kontrol harremanetan jardueraren edo administrazio egintza jakin baten gainean gauzatu behar da eta egintza horrek ekarri ahal dituen ondorioak ezarriko ditu. Koordinazioan, aldiz, ez da inolako egintza edo jarduera konkretua behar, toki erakundeei norabidea zehazten zaie, guztiek modu koherente eta harmonizatuan jarduteko. Kontrola, egintza eman aurretik edo gero gauzatu daiteke,
|
baina
egintza edo jarduera jakin baten gainean. Koordinazioan, aldiz, koordinatzailearen jarraibideak egintza eman aurretik gauzatuko dira, modu abstrakto baten emandako zuzentarauak izango dira. Kontrol harremanek legezkotasuna ikuskatuko dute eta koordinazio harremanek egokiak jotzen dituzten aurretiazko jarraibideak ezarriko dituzte (egokitasun ikuskaritza). Kalteen edo ondorioen ikuspuntutik, kontrol harremanetan hartutako erabakiak bertan behera geratuko dira, organoak ordezkatuko dira edota erakundea disolbatuko da.
|