|
2000
|
|
|
Harrapa ezazu!
|
Baina
behin, Utah estatuan atxilotu egin zuten eta bizi osorako zigorra ezarri. Badakizu, hemen, zenbait estatutan ikaragarri lege zorrotzak dituztela.
|
|
|
Ez nuen inondik ere bera etortzea espero.
|
Baina
behin honaino etorrita, haren gonbita onartzea beste erremediorik ez nuen. Gainera, gauzak argitzeko aukera ezin hobea izan daiteke.
|
|
2002
|
|
|
|
Baina
behin batean gertatu zitzaidan zerbait... nekez uler zitekeena ilusioz eta desira onez betetako ingurumen kementsu hartan. Halako batean, eguerdi gainean bulegotik kanpora nindoala, ate ondoan zeuden aulki batzuetan aurkitu nituen jarrita euskaltegiko irakasle bi, inguruan inor ere ez zela ezagun, elkarren artean eleketan erdaraz ari zirenak.
|
|
|
90eko hamarkadako literatur sorkuntzaren inguruko gainbegirada partzial honetan ezin da alde batera utzi literatur kritikaren arloa, edo, hobe esanda, kritikaren ahuleziarena. Gai errekurrentea da, badakit,
|
baina
behin eta berriro errepikatzeak hori besterik ez du adierazten: esparru problematikoa izaten jarraitzen duela, hain zuzen ere.
|
|
2003
|
|
|
Otsa  bide guztia Parisetik eta Bordeletik etorri poliziaz setiatua zen. Polizia, Txokoren etxean ere sartu zen bortizki, eta aitak, kuraia anitzekin, ihardetsi zien semea oporretara joana zela, ez zekiela zuzen nora,
|
baina
behin aipatu ziola Nepal herrialdea, eta agian han zegoela trekking egiten. Poliziaren trunkilo hotz planta begiztatzean, aita alemanen denboraz oroitu zen eta polizia horrenganako herraz hantu zen, bere baitan aitortuz hondarrean, semea sustatzen zuela.
|
|
2006
|
|
|
Bat batean, amona zutitu egin zen, lanean hasteko presa sentitu izan balu bezala. Gauza gutxik gogobetetzen zuen, sinestuna izanagatik ez zen sinesmenak itsutzen zuen emakume bat, nik hala gogoratzen dut, behintzat?,
|
baina
behin zerbait argi ikusiz gero, ez zuen ezergatik ere atzera egiten.
|
|
|
hark egin edo esandako oro beltz ikustera, haren isiltasuna gero eta handiago sentitzera.
|
Baina
behin, mahaian geundela, eta auskalo zer solas klasek ekarrita, Frantziako herri txiki baten izena esan zuen aitak. Niri ezaguna egiten zitzaidan izen hura, irakurri berria nuen-eta Ernst Jüngerrek bere liburuan kontatzen duena Orainvillen gertatutako granada leherketa izugarri bati buruz.
|
|
|
Hori geroxeago izango zen, noski. Trena ikusten dut, eta estaziotik nola irteten naizen ere bai,
|
baina
behin bakarrik joan izan banintz ere, halaxe izango nuke gogoan, beharbada. Ezin denbora zehaztu.
|
|
|
|
Baina
behin lanbide honetan hasita, Dabid Anautek ez du ikerketa eta analisi lan hau teknikarien zer nolakoak aztertzera mugatu nahi izan, eta urrats bat aurrera egin du," euskalgintza" edo" hizkuntza normalizazio prozesua" izenez ezagutzen ditugun mugimendu harrigarri, arraro eta ezezagun horietara hurbiltzeko. Hari mutur askotatik tiraka, amaraunaren barruko misterio asko argitu digu.
|
|
|
Azken batean, badugu pertsona bat liberatuta, eta" hark eginen du, horretarako dago-eta". Planteamendu okerra, dudarik ez dena,
|
baina
behin baino gehiagotan gertatua. Kasu horretan, hala ere, errua ez da nire ustez euskara teknikariarena, edo ez teknikariarena bakarrik, behintzat?, bere eginkizunen delegatzea egiten duenarena baizik, euskara teknikariak ez baitio normalean inori galarazten lan egitea.
|
|
2008
|
|
|
Inoiz ez zenidan azaldu zergatik pizten zizuten halako kuriositatea zazpi hiri horiek.
|
Baina
behin eta berriz esaten zenidan, egun batean munduan zeharreko hegazkin txartela hartuko genuela eta zazpi hiri horietako eraikin altuenera igo eta han goitik hiriaren handitasunari erreparatuko geniola, Joe Cocker en musika entzunez eta Martini edanez.
|
|
|
Ispiluak erakusten dit nola ezabatzen duen denborak nire gorputzaren emakumetasuna.
|
Baina
behin eta berriro burura datorkidana mendiko gertaera da. Dena zen zuria, mendian egon ginenean.
|
|
|
|
Baina
behin zure oraingo begiak izan nituen.
|
|
|
Nik ikasi nuen hizkuntzan, larria ez dena xehea da (gatza, adibidez), eta estua ez dena zabala. Nik ikasi nuen hizkuntzan," estu eta larri" erabat esaten da,
|
baina
behin ere ez" zabal eta xehe". Ezina bezala dirudi, esatez eta izatez.
|
|
|
Eta ia hiru urte lehenago egin bezala, presarik gabe, bai,
|
baina
behin ere gelditu gabe, tirriki tarraka, informazio bilketari ekin genion.
|
|
|
2004ko uztailaren bukaera zen eta, Garazi amonarekin utzita, Txarara joan ginen. Ez geunden urduri,
|
baina
behin baino gehiagotan aipatu dudan ezinegon puntu bat bagenuen barnean.
|
|
|
etxadiaren beste aldean dago ziber kafea, eta bi aukera dituzu, edo buelta osoa eman, edo hotelaren parean dagoen kale estu batetik etxadia zeharkatu. Aukeran zeharkatzea zen onena,
|
baina
behin galdu nintzen aireportuan eta ez nuen esperientzia errepikatu nahi. Ederki damutu nintzen gero!
|
|
2009
|
|
|
Badituzte gauza onak... eta onartzen dut nik ere erabili ditudala abiapuntu gisa. Gaitzaren errora bertara heltzeko azterketa luze zehatzak egin behar dira;
|
baina
behin erroa aurkituta, ez dut uste sendaketa berehala gertatzen denik. Asko sinplifikatuz, gaia edozein ez adituk ulertzeko moduan esateko, nik niaren sublimazioa deitzen dudana da kontua.
|
|
|
Bai, seme alabarik gabeak dira literaturako pertsonaia gogoangarrienak.
|
Baina
behin izango emakume bat nobela bateko protagonista guztiz betekoa, eta nobelagileak (gizonezkoa bera) alaba baten karga erantsi dio, zentzu guztietan erantsi ere, protagonista emakumezkoari.
|
|
2010
|
|
|
Ama, alo, zaint ezazu zure mihia! Antzutzen dituk
|
baina
behin he, sasoin batentzat, komuzki, hamarretarik bederatzitan ondoko urtea normal egiten die, batzutan hobea ere, pausuan egonik urte batez! Ba, ni ere entzunetarik ari nauk, ez nakian deus hunara erori aitzin!
|
|
|
Paulino osabaren argazkietako irudiak etortzen zitzaizkidan burura Raimundoren hitzak entzun ahala. Ez ziren asko
|
baina
behin eta berriro ikusiaren poderioz kopetan itsatsita bezala neuzkan. Urkizuko zelai batean ageri da Aitzol, Antonio Maria Labaien eta Telesforo Monzonekin.
|
|
|
Zumaian daukaten museoa ikusi nuen, noski.
|
Baina
behin Beobideren alabak gauza aipagarri bat kontatu zidan. Valle de los CaÃdos bisitatzen ari zen.
|
|
|
Proposamen hori bera aurkeztu zion Ibarretxe Lehendakariak RodrÃguez Zapatero Presidenteari; hau âeta bere alderdia, PSOEâ prest zegoen Loiolako Mahaian dokumentu hura sinatzeko,
|
baina
behin eta berriz eman zion ezezkoa Lehendakariak aurkeztutako proposamenari.
|
|
|
2007ko iraileko politika orokorreko eztabaidaren ondoren, RodrÃguez Zapaterorekin negoziatzen saiatu nintzen.
|
Baina
behin eta berriz uko egin zion ETArekin negoziatu zuen hura bera nirekin negoziatzeari. Ez zuen Eusko Jaurlaritzako Lehendakariarekin sinatu nahi izan Batasunarekin izenpetzea onartu zuen akordio hura bera.
|
|
|
Aurretik atereak izatea, goizexko bailitzake.
|
Baina
behin eskribauen informazioak, erleen enbargoak, taigabeko mixeriak... eta inoren anparorik ezak oinaze guzia pilatuxe zuenean, orduantxe zitekeen bertsoak ateratzeko unerik aproposena.
|
|
2011
|
|
|
Ia arratsaldeko laurak dira eta farolen argi ahulak ez du indarrik lanbro horretan zirrikiturik aurkitzeko. Metroaren orro lazgarriak neskaren oin hotsak estaltzea lortu du une batez,
|
baina
behin igarota, haren pausoak entzuten dira berriro ere galtzadako harrien gainean. Gizonak ez du zaratarik egiten ibiltzerakoan:
|
|
|
–Ez zaigu asko gustatzen etxe barruan jostatzea, esan zuen Jeanek muzin bat eginez?, kanpoan halako eguraldi ederra egonda.
|
Baina
behin mutil txikiak bere gelara eraman gintuen.
|
|
|
Hiriaren erdi erdian zegoen etxea. Kanpotik begiratuta, handia ematen zuen,
|
baina
behin barruan nengoela, handia ez, ikaragarria zela konturatu nintzen. Patio zabal bat zegoen etxaldearen erdian eta hara ematen zuten etxeko leihoek.
|
|
|
Anton ez zen estutzen eta ez zuen ezer esaten,
|
baina
behin, hainbeste bider gauza bera entzuten aspertu eta hauxe erantzun zion:
|
|
|
Elkarregaz ibiltzen ziren ia beti eta gutxitan nahasten ziren gainerakookaz. Ez zuten zalaparta handirik sortzen,
|
baina
behin, eztabaidan berotu, ezpatak atera, eta haien arteko bat hil eta beste bi zauritu ziren.
|
|
|
Ez.
|
Baina
behin hasiz gero, sakontasunez solastuz gero, garbi azaltzen da euskaldun askok kontrabando hau egiten ikusi eta lagundu izan duela.
|
|
|
Berdin gertatu zen Hegoaldean. Tabernek bazuten baimena partikularrei eta ostatu barnean alkohola saltzekoa,
|
baina
behin eta berriro eskatuko da tabernariek" al por mayor" handika ez saltzea. Alferrik hau ere.
|
|
|
[5] Argi utzi nahi nuke Manuel Iturriozek bere idatzietan ez zituela kontatu Melitón Manzanasek egindako torturak,
|
baina
behin baino gehiagotan kontatu zion jaso zuen tratua, baita mendekuaren asmoa ere, bere iloba Joxeri Donostiara hurbiltzen zen garai haietan elkarrekin pasatzen zituzten gauetan.
|
|
2012
|
|
|
Arrosa berez zuria omen zen.
|
Baina
behin, printze bat biluzik ikusirik, gorritu egin zen. Ordutik, gorria izan da, hala dio tradizioak, harik eta jendearen biluztasunak tabu izaera galdu duen arte.
|
|
|
Maparik gabe eta ezer gabe, zertarako behar ditut nik mapak eta... Primeran ezagutzen dut Brestetik Nanteserainoko bidea,
|
baina
behin Paris inguruetara heldu eta gero, ez dut asmatzen zein autobidetatik jo, ez nondik hartzen den handik behera. Galtzeko beldurrez egin ditut hogeita hamar egun hauek, amaraun erraldoi batean harrapatuta baino babesgabeago, ni bezalakoentzat oso trantze deserosoa da ezer galdetzen hastea zu bezalako bati?.
|
|
2018
|
|
|
–Hiltzaile mota asko daude,
|
baina
behin eta berriro hiltzen duten horiek interesatzen zaizkit niri. Amodiozko kontuak, adarrak, gorrotoak, mendekuak, lapurretak... arrazoi horiek direla-eta izandako hilketak alde batera utzi ditut.
|
|
2019
|
|
|
Bost urte genituenetik ezagutzen dut, Haren ama, Karmen, Bortiza etorri zen, bere senar alkoholikoari ihesi, boxeoko zaku gisa erabiltzen baitzuen. Karmenek Anegatik jasaten zuen, kabroi hura ez baitzen ausartzen umearen aurka eskurik jasotzera,
|
baina
behin, bere aldarte horietako batean, Agustinek lepotik heldu zion Aneri eta gutxigatik ez zuen bertan hil. Karmenek bere gizona lo zegoen arte itxaron zuen maleta egin eta alabarekin bere ahizparen etxera joateko, hark lanean mailaz igo zutela eta Bortizen etxebizitza bat erosi berria baitzuen.
|
|
|
Agian horregatik erreakzionatu zuen amak gisa hartan.
|
Baina
behin ezustekotik errekuperatuta, edozein ama bezala portatzen hasiko zela espero zuen.
|
|
|
–Amak hiztegi hau erosi bai,
|
baina
behin ere ez dugu begiratzen barruan zer dakarren. Ondo dago hiztegia erabiltzea, ezta?
|
|
|
" Salisbury-ko gaita jotzaileari penny bat eman behar zaio jotzeko, eta bi isiltzeko". Tradizioak eskatzen zuen, nonbait, gaita jotzaile bat kontratatu behar zela herriko festetarako,
|
baina
behin hasitakoan, gaiteroa isiltzen ez. Fuller, zeina tradizio-zalea baitzen, ados zegoen musikaria kontratatzearekin; ez, ordea, hark hartzen zuen bere jarduna neurrigabe luzatzeko lizentziarekin.
|
|
2020
|
|
|
Anxelak on Dario, Pazoko jabea, beragana datorrela ikusten du. Beti bezala dakarte, bere gurpildun aulkian bil bil eginda, eta aulkia gidatuz gizon bat; ez daki haren izena,
|
baina
behin baino gehiagotan ikusi dute han inguruan bueltaka, ikusmiran. Gizon isila, serioa, hermetikoa, handia, inork ez daki ahotsik baduen, inork ez baitu inoiz hitz egiten entzun.
|
|
|
Hartan horretan, Mari Gabonek eta Manuelak ia aste osoa egin zuten etxetik kanpo. " Astebete baino ez da izan,
|
baina
behin eguneroko bizimodua aldatuz gero kosta egiten da betiko martxa hartzea berriro. Ohituta egon behar nuke, ze nire bizitzako bideak ez dira batere zuzenak.
|
|
|
Bestalde, atezain nenbilela, nik uste nuen aitak ez zuela gertutik jarraitzen nire ibilbidea,
|
baina
behin ezusteko galanta hartu nuen. Hauxe galdetu nion:
|
|
|
Batik bat, azken urteotan bidairik gehienak hegazkienez egin izan ditut. Nik ez diot beldurrik hegazkinari,
|
baina
behin estualdi galanta pasatu genuen. 1967an izan zen.
|
|
2021
|
|
|
Pertsonaiaren ezaugarri fisiko guztiak aukeratu daitezke,
|
baina
behin ilearen kolorea aukeratuz gero, ez da aldatzea komeni (jokoan zehar produktu kimikorik ez erabiltzea gomendatzen dizugu).
|
|
|
Negar batean egon nintzen jakin nuenean.
|
Baina
behin ipuina idatzita, lotsa gutxixeago sentitzen nuen. Uda zen, udako gau bat.
|
|
|
Ohar koadernoa esaldien museo antzeko zerbait bihurtzen ari zen, denak kristalizatuak eta baltsamatuak baitziren, nekez baliatzeko modukoak. Ezin konta ahala aldiz saiatu nintzen ipuin batean edo bestean sartzen manta gorriak eta beltzak edo mahats mordoen gisako kizkurrak,
|
baina
behin ere lortu gabe. Beraz, ohar koadernoak ez zuen balio.
|
|
|
Etxeratu nintzenean, afaldu gabe oheratu nintzen poeta herrikidearen liburuarekin. Shopenhauer en bi libururen trazak hartu nizkion poema bati, Zorionaren artea eta Arrazoiarekin ateratzeko artea liburuenak hain zuzen; biak kontrajartzen zituen, ezen arrazoiarekin ateratzeko entrenatzen gara bizitza eta hezibide osoan, horrek zoriontsu egingo gaituelakoan,
|
baina
behin eta berriz geratzen gara ez arrazoi ez zorion, zeren, arrazoiarekin ateratzen garenean ere, beti arrazoiaren zati bat ments geratzen baitzaigu; ezin zorion pirriko batzuk baino lortu. Poemak ez zuen kontrajartzen zorionaren bila abiatzeko biderik; halako eten batean uzten zuen irakurlea, eta hori oso benazkoa iruditu zitzaidan, oso iradokitzailea.
|
|
|
–Iruñera joango zela esaten zuen, ez zela Gasteiza itzuliko,
|
baina
behin, goiz batez, Frantzia kaleko autobus geltokira joan zen. Gogoratzen duzue geltokia eraikin eder batean zegoela, Frantzia kalean, eta eraitsi egin zutela gero?
|
|
|
Egunero egunero, Alvarok bi egunkarietako eta Radio Vitoriako eskelak aztertzen zituen,
|
baina
behin eta berriz esaten zion bere buruari Gasteizko gizonik aberatsena hil izan balitz mundu guztiak jakingo zukeela.
|
|
|
Nola ba?
|
Baina
behin konfiantza hartu ezkero... ⣠Aspaldikoa duk hori!
|
|
|
Abdelhadi aipatu izan ez balu, libera batek zenbat dirham egingo ote zituen pentsatuko nuen; galdetu ere egingo nion seguruenik,
|
baina
behin anaia hizpidera ekarrita, larritu egin nintzen zeharo. Hiru bat urte baziren Abdelhadik etxetik alde egin zuela, eta harrezkero inoiz ez genuen haren albiste bakar bat ere jaso.
|
|
2022
|
|
|
Ordenantzak irakatsi digu kontuz ibili behar dugula hegazkinak guregana datozenean
|
baina
behin buruaren parean ditugunean arriskua igaroa dela.
|
|
|
–Hala da, bai,
|
baina
behin behinean gordetzeko Bretainian aukeratu zen lekua desegokia dela ikusi da, kobazulo bat bezain hezea. Presa eman diegu kutxak berriz Parisera ekartzeko, eta luze gabe jaso nuke urrunago eramateko agindua.
|
|
|
|
Baina
behin halla igarota, Cortek galeria luze bat aurkitu zuen, fresko, isil eta ilun?, eta azkenean, taberna handi lasaia. Leku haren atarian jada ez zegoen inolako asaldurarik; leiho handiek, saretak jaitsita, ekaitz giroko eguzkiaren galdatik babesten zuten; urrin guztiz fina aditzen zen:
|
|
|
Kateme beltzaz oroitu zen, beti kexati, losintxari eta hipokrita, atzamarka egiteko kapaza urrumak egiteari utzi gabe.
|
Baina
behin sukaldariari aurpegira jauzi egin eta gutxigatik ez zizkion begiak erauzi. Bere katakume jaioberriak ito zizkioten egunean izan zen hori.
|
|
|
Heriotza beti da porrota,
|
baina
behin etxean, libreta batean idatzi nuen gorpu baten esposizio publikoa ez ote den, bere esanahiaren sakoneran, garrantzia kentzea hildakoak atzean utzi berri duen bizitzari. Zendu da, iragana da jada.
|
|
|
Arbasoei buruzko goiko esaldian adierazten dena formalki ipuin moduan kontatu ezkero, ipuinak ez luke gezurrik esango, ezin bailezake ipuin batek sekula gezurrik esan.
|
Baina
behin toki denboretaraino amildu ezkero, nolatan sinistu holako gizarte bat izan zela benetan? " Gizartea" diote gainera, ez tribu koxkor bat, non tasun eder horietako batzuk, neurri hautemangarriren batean, egon zitezkeen zinez.
|
|
2023
|
|
|
Azken hitza sarritan entzun zuen espetxe honetan. Liburu guztiak gaztelaniazkoak ziren,
|
baina
behin A gaita gallega ekarri zuen, Juana MarÃa anderearena, eta bertso batzuk irakurri zituzten; Siscak koadernoan kopiatu zituen eta gogoan geratu zitzaion:
|
|
|
Jesus!
|
Baina
behin baino ez duzue-eta elkar ikusi. Ia ez zuten izan denborarik ezkontzako hiru aldarriak egiteko ere.
|
|
|
Aro bidaiaria aretoan sartu aurretik, berbaroa entzuten da,
|
baina
behin barruan egonda, ziplo, denak isildu egin dira. Herriaren garaieraz aprobetxaturik, aro bidaiaria hotz, izotzeta elur kontuak oholtzaratu nahian dabil.
|
|
|
Benetan, ez da ezer gertatzen! Hasieran agian zaila izango da era horretako ohiturak hartzea,
|
baina
behin ezarrita, denok dakigun bezala, ohiturek ohitu egiten gaituzte, F.O.M.O. eta Nomophobia sindromearekin amaitu beharra dugu.
|