|
2002
|
|
|
Ez da gaztetasuna bakarrik,
|
baina
bada. Hasiberrien artean entzuten dira, gero eta gehiago, kexuak, oinordetzanhartu duten literaturarengatik.
|
|
|
Bestalde, baten batek sortueta transmititu behar du jakintza; azken batean, jakintza dugu aurrerakuntzen eta bizitza kalitatearen iturri nagusietariko bat, are gehiago gaur, jakintzaren gizartea ren baitan bizi garen aro honetan.
|
Baina
bada bestelako aukerarik: " besteek asma dezatela" esatea, Unamunok esan omen zuen legez.
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen eredua definitzeko alde asko daude eta oraingoan hizkuntzari lotutakoa jorratu dugu,
|
baina
bada besterik ere, hots, Euskal Unibertsitatearen eta euskal kulturaren arteko lotura zein izan litzatekeen aztertzea. Hau hurrengorako.°
|
|
2004
|
|
|
|
Baina
bada zerbait, bere gisara, Euskal Erkidegoko Kultura Sailak egin ezin duena. Euskal Kulturaren Plana planteatu behar dugunak euskal kulturan dihardugun elkarteak gara, euskararen lurraldeetan, euskararen lurral deen administrazioetan; Euskal Herrian dihardugun elkarteak, bazkunak, kooperatibak, enpresak, hiritarrak.
|
|
|
Baina egia da, hain lurralde txikian eta ikus entzunezko tradizio eskasekoa izanda, beste herrialde askorekin alderatuta lan ederrak egin izan direla. Arrazoi artistiko eta kreaziozkoak egon daitezke
|
baina
bada heziketa eta sukalde lan garrantzitsu bat.
|
|
|
Baina, edozein modutan, derrigorrezkoa ikusten dugu, EAEn behintzat, ikus entzunezko sistemaren gaineko orain arte ez bezalako legegintza eta instituzionalizazio propio bat eraikitzea, Ikus entzunezkoen gaineko euskal lege bat eta Ikus entzunezkoen Euskal Batzorde Goren bat, alegia, gauza izango liratekeenak ikus entzunezko sistemarako, eta haren baitan telebistagintza lokalentzako, irizpide eta politika printzipiobe rri batzuk ezartzeko. Nafarroako Legea eta Batzordeakhorren adibide izan litezke,
|
baina
bada eredu egokiagorik non begiratu, hala nola Kataluniako CAC (Consell de l’Audiovisual de Catalunya). Hona hemen gure ustez telebista lokalaren gainean aintzat hartu beharreko irizpide batzuk:
|
|
2005
|
|
|
|
Baina
bada zalantza edo eztabaida ez lukeen gai bat: titulu kopurua.
|
|
2006
|
|
|
Gainerako erkidegoetan (Nafarroa, Madril, Balearrak, Kanariak, Valentzia...) ez da planteatu testuliburuen doakotasuna arian arian ezartzea. Hainbat egoera dago,
|
baina
bada elementu komun bat: gizarte egoera ahulentzako diru-laguntzak eta bekak.
|
|
2007
|
|
|
Edo jakin luke...
|
Baina
bada ofentsiba itsusia, intelektualki ahula eta mediatikoki azkarra, gu guztiok desohoratzeko. Erran nahi dut, erresistentziak ibili euskaldun guztiak desohoratu nahi dituzte, eta ez soilki frankismoaren aurka edota oraingo estatuen desmasien aurka pertsonalki borrokatu dutenak, baizik eta borroka hori ohore bat bezala onartu duen abertzaletasun osoa.
|
|
2008
|
|
|
|
Baina
bada kultura terminoaren hirugarren adiera bat. Nazioeta etnia desberdintasunak adierazten ditu horrek, eta kultura" nazioarekin" edo" herriarekin" identifikatzen da.
|
|
|
Jarraian, biak aztertuko ditugu. a) Immigranteak gure artean egotea ez da arazoa, erronka baizik; lehen ere gizarte eta kultura guztietan gertatu da, eta globalizazioaren mende berri honetan areagotu egin da, mugikortasuna eta kultura aniztasuna baita haren funtsezko ezaugarrietako bat. Ez da nahitaez arazoa eragin behar duen faktorea,
|
baina
bada faktore konplexua. Edonorentzat da konplexua, eta, batik bat, gurea bezalako nazio batentzat; izan ere, globalizazioaren dinamika uniformizatzaileari aurre egin behar izateaz gain, gure subiranotasuna murrizten duten estatuenei ere aurre egin behar baitiegu.
|
|
|
Normalean, maleta arropa zikinez karga karga eginda dudala iristen naiz bidaietatik,
|
baina
bada munduan herrialde bat maleta liburuz betetzen didana: Kuba.
|
|
|
Liburuok euskaratzean, hala ere, bada hainbat gorabehera, garapen berantiarrak estandarizazio hutsak eragiten baititu gure hizkuntzan, bereziki larriak halako alorretan. ZIOren hautua lehenik testuaren irakurgarritasuna bermatzea da,
|
baina
bada konpentsazio mekanismo bat, alderdi teknikoak kalterik izan ez dezan: itzultzaileaz eta hizkuntza begiraleaz gainera, bada liburu bakoitzean begirale tekniko bat (edo batzuk) testuaren egokitasun kontzeptual eta terminologikoa zaintzeko.
|
|
2009
|
|
|
Webak ez du behar editorerik, ez argitalpen zuzendaririk, ez bibliotekaririk, eta ez liburu dendaririk. Ez dut uste iritzi ildo hori nagusituko denik,
|
baina
bada izan.
|
|
2010
|
|
|
Soziolinguistikari dagokionez, gero eta prestakuntza handiagoa du Euskal Herriko biztanleriak. Agian ez biztanleriak bere maila orokorrean,
|
baina
bada kategoria profesional bat plangintza linguistikoarekin ohitura handia duena, eta ondorioz soziolinguistikari buruzko formazio gero eta sakonagoa duena. Gizarte mailan anitz dira euskararen inguruan lan egiten duten elkarteak, eta euskararen egoera gai arrunta da euskaldunen arteko berbaldietan, eta baita zenbait erdaldun elebakarren artean ere.
|
|
2011
|
|
|
Whiskya eta emakumeak maite ditut, xakea eta beste zenbait gauza. Poliziek ez naute oso maite,
|
baina
bada pare bat estimatzen ditudanak. Californiakoa naiz, Santa
|
|
2012
|
|
|
Finean, denak dira indiarrak, hots, aberkideak, hori da sakoneko mezua.
|
Baina
bada abertzale tipiko batengan aurkitu ohi den beste ezaugarri bat ere: bere aberkideekiko oso kritikoa da, min handia ematen dio haien arteko liskarrak, utzikeriak, ezjakintasunak, zikinkeriak (bai, behin eta berriro bereziki aipatzen du zikinkeria).
|
|
2013
|
|
|
Horretarako arrazoirik sakonena euskal hiztun komunitatearen ehun egiturari erantzutea izan liteke.
|
Baina
bada xumeago azaldu litekeen arrazoi bat: eredu monistak jadanik ez du irtenbide onik gure kasuan.
|
|
2014
|
|
|
Alorra" menderakuntza maskulinoko sexu genero sistema" 6 baten produktua den heinean, nola ez du dominazio sistema bera erreproduzituko?
|
Baina
bada berrikuntza horiek bereziki interesgarria egiten dituen ezaugarri bat: espazio horietan, modu esplizitu batean estatu bateko espazio publikoa demokratizatu nahi da.
|
|
|
Memoria ez baita bide bakarra,
|
baina
bada bide bat.
|
|
2015
|
|
|
Whitfielden ikerketaz gain, ezer gutxi aurkituko dute orain ere ingelesez ari direnek.
|
Baina
bada zerbait. Ezker abertzalearen errealitatea gertutik ezagutzen dutenen hainbat azterketa eskura dituzte orain gutxitik.
|
|
2016
|
|
|
Eta orain herrikoitasun horrek beste maila bat hartu du, apezek ez dutelako gehiago eraginik" bada. Ez dakit noiz artio,
|
baina
bada. Itsasun bada talde biziki ona, adibidez.
|
|
|
|
Baina
bada erabakitze eskubidea gauzatzeko estrategian beste balio oztopo handi bat: alternatibarik ez dagoelako ustea.
|
|
2017
|
|
|
Zoritxarrez, taularatutako eszena batzuk ohikoak egiten zaizkigu, epaiketa bat, esaterako.
|
Baina
bada indarkeria mota bat gizartean isilpean gordetzen dena, adin txikikoen kontrako indarkeria. Etxeko isiltasunean gertatzen dena eta isiltasun paktua izaten duena.
|
|
|
Gertu sentitu nituen antzezlan batean eta bestean azaleratzen ziren sentimendu eta emozioak.
|
Baina
bada ezberdintasunik. Argentinan antzezlan bat hamabi urtez egon daiteke bizirik.
|
|
2020
|
|
|
Kausak nahi beste, ondorioa herriaren heriotza. Modernian, badakigu, ez dago euskal izaterik,
|
baina
bada basco edo basque izatea, eta aukeran bada agoniari aurre egitea modernizazio propioa asmatuz.
|
|
2022
|
|
|
Baina iruditzen zait gurean kulturgintzan asko gabiltzala praktikan, ekintzan, masan, eta gutxiago estrategietan; badakigula geure egoerak izan lukeela bestelako, baina ez dakigula nola hasi bestelakotzen. Kontua ez da industriaren moldetan pentsatzea, kontua ez da geure jarduna logika monetarioan baloratzea, kontua ez da kultur politika dontsu batzuk egitea,
|
baina
bada garaia kulturgintzatik ere kontuak ateratzeko. •
|
|
|
Estrategiak eta borondatea eskutik lotzea falta da. Euskaltzaleek militantziaz sortutako egitasmoak baino ez ditugu egun. Direktorio bat behar dugu, noski;
|
baina
bada euskarazko edukiak gomendatuko dituen algoritmo bat sortzeko unea. Sistema eragilea berrabiaraztea premiazkoa da.
|
|
2023
|
|
|
Finean, hizkuntza normalizaziorako euskal ereduaren helburua hizkuntza talde euskaldunari garatzeko espazioak eskaintzea da (euskaraz heztea, bere hizkuntzan komunikatzeko bideak ematea, administrazio publikoetako zirkuitu euskaldunak sortzea...), baina oso era apalean planteatzen da hizkuntza aldaketa integrala. Egindako bide luzearen ondorioz, aurrerabide nabarmenak gertatu dira,
|
baina
bada zer hausnartzerik gizartearen hizkuntza kohesioaren ikuspegitik. Hizkuntza normalizazioa era integratuago eta kohesionatuago batez planteatzerik ba ote dago?
|
|
|
Gutxiespenaren arrazoietako bat izan da, esan dudan eran, beren ekarpenak eta posizio politikoak ulertzeko marko espainiarra erabili dugula.
|
Baina
bada besterik. Gu ere gizarte matxista batean bizi gara, eta oso merke ateratzen da ‘adineko’ emakume horiekin sartzea.
|