|
2007
|
|
|
TVPIn edo Euskal Irrati etan ematen dena eskuko telefonoan edo taula grafikoetan eman daiteke. ekek antolatu dituen erakusketa ibiltariak Kantuketan, Batekmila euskal munduak, adibide onak dira ikusteko zer egin daitekeen komunikazio elkarreragilearen bidez. Bestalde elkarte askok beren webguneak muntatu dituzte eta gainera m.eke.org helbidearekin, noiznahi nornahik badaki zer gertakari kultural dagoen auzune hurbilean.
|
Baina
bada asko egiteko. euskarazko produktuak ez badira ugaritzen jendeek erdal kultura kontsumituko dute. Adibidez gauza guti dago euskarazko bideo-jokoetan.
|
|
2008
|
|
|
Azken kezka etiketen afera litzateke. Euskara etiketetatik aldentzen duen Europako Batzordearen artezarauak bere horretan jarraitzen du,
|
baina
bada haren itzalpetik kanpoko eremu bat, eta horren garapena ez da argi geratzen dekretuaren zirriborroan.
|
|
|
Orain arte ikusitakoarekin, beraz, argi dago hizkuntza gaitasunak zein etxeko erabilerak zerikusia dutela euskarazko hedabideak ikusteko eta irakurtzeko orduan.
|
Baina
bada egin daitekeen beste galdera bat ere: euskararekiko jarrera eta iritziek, ba al dute zerikusirik euskarazko hedabideen kontsumoarekin?
|
|
2010
|
|
|
Komunikabideen ezberdintasunak aztertuz, espainiar eremuko prentsa da euskara euskal abertzaletasunarekin indartsuen lotzen duena. Euskal eremuko prentsak euskara erakundeekin edo politikariekin edo herritarrekin gehiago lotzen duen bitartean. ten badira erreferentziatzat. gure gizarte konplexu honetan, gehiengoak elebitasuna onartzen badu ere, badira bazterketa joerak, euskararekiko bereziki.
|
baina
bada baita, legezko hitzarmena eta gizarte akordioarekin hautsiaz hizkuntzen elebitasuna onartu nahi ez duenik ere. gure gizartean hizkuntzaren inguruan bizi dugun errealitate konplexu honek, ez digu errazten batere, hizkuntza ezberdinen elkarbizitza normalizatua lortzen. hizkuntzetako bat baztertzeko joera honek, hizkuntzarekiko identitate zatikatua eragiten du. euskara gurea da edo gurea erdara...
|
|
|
Baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. espainiar prentsarentzat, euskararen auzian euskal abertzaletasunak du protagonismo nagusia eta bere alderdi nahiz buruzagiak, PNV eta Ibarretxe ditu hizpide. euskarari buruz hitz egiterakoan bi herri izaera kontrajartzen dira, Euskalerria eta baita Espainia ere. euskarari buruz hitz egitean gaztelaniaren egoeraz ere hitz egiten da, baita katalanaren errealitateaz ere. eta euskararen eztabaidan oso lotuta ageri dena da indarkeriaren erabilpena, espainiar batasunaren oinarri den Konstituzioa eta Eusko Jaurlaritzak daraman politika. eztabaida politikoa eta euskadi espainia arteko nazio eztabaida da beraz oso estu lotzen zaiona euskararen eztabaidari. baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. aipamen hauek egiterakoan beren jarrera honako hau da: ...eskubideak errespetatzeko aldarrikapena egiten da hauek bizi duten egoera salatuaz. gaztelar hizkuntzaren hedapena eta handitasuna goraipatzen da beste aldetik. euskarari buruz hitz egiterakoan berriz, espainiar guzion ondaretzat jotzen da hizkuntza hau gaztelaniarekin batera. baina sustatu eta babestu beharrekoa gaztelania da eta ez euskara. euskal prentsaren artean joera ezberdinak ikusten dira,
|
baina
bada bereizgarri nagusi bat espainiar prentsarekiko, euskararen auzia eztabaida politikora ez mugatzearena hain zuzen. euskararen eztabaidan protagonista nagusiak, erakundeak eta udaletxeak ageri dira, baina hauekin batera euskal hiztunak, gurasoak, herritarrak ere agertzen dira eragile nagusi bezala. euskarari buruz hitz egiterakoan hizkuntza gutxitu honen ezagutzaz, erabileraz, normalizazioaz h... euskararen kontrako erasoen salaketa egiten da, gernikako estatutuak gizarte elebiduna sortzeko zuen helburuak porrot egin duela adieraziz. elebitasunaren porrota agerian jartzen dute, hainbat arlotan euskal hiztunek izaten dituzten hizkuntza eskubideen urraketak aipatuz. erakundeei aldarrikatzen zaie bestalde, euskararen gizarte egoera normalizatuaren bermea, bereziki eusko Jaurlaritzari. honi ziurtatu ezin duena eskatzen zaio askotan, euskarak gaztelaniaren aukera berdinak izatea gizartean. euskararen inguruko arazoak agerian ipiniaz, estatuarengandik bizi dugun zapalketa nabarmenago egiten da, estatu espainiarraren kontrako estrategia erreboluzio egilea justifikatuz. bestalde, diario de notiCiaS’ek upn protagonista nagusitzat aipatzean edo deiak euskal erakundeak eta bere buruzagiak aipatzeko joeran ere, posizio politiko ezberdinak kritikatuz edo babestuz nolabait eztabaida politikoan txertatuta ageri da euskara. dena dela, euskal prentsaren artean el Correo eta diario VaSCo egunkariek ageri dute euskararen gaia politizatzeko joera argiena, espainiar prentsarekin lerrokatzean, euskararen eragile nagusitzat politikari abertzaleak aipatuz, espainia euskadi arteko nazio eztabaida jorratuz, gaztelaniaren errealitatearekin parekatuz, eta azkenik, larriena dena euskararentzat, bidezkoa ez den jokabideei, indarkeriari lotuaz gure hizkuntzaren errealitatea. honakoa da egunkari hauen jarrera euskarari buruz:
|
|
2012
|
|
|
Ezagutza eta erabilera kontzeptuetan murgildurik egon gara orain arte,
|
baina
bada aipatu besterik egin ez dugun beste bat: Motibazioa.
|
|
|
Elebitasuna isilean gordetzen dutenen arteko interakzioa gehiengoaren hizkuntzan (A hizkuntzan) gertatzen da beti, eta elebitasuna isilean gordetzen dutenek beste taldekoekin elkartzen direnean bakarrik erabiltzen dute B. Oreka oso egonkorra denez gero, pentsatzekoa da populazio elebidunak ezarritako hitzarmen linguistiko bat dela,
|
baina
bada arazo bat: bateragarria da agente elebidunek B hizkuntza erabiltzeko koordinazioan huts egitearekin.
|
|
2013
|
|
|
Berrikuntzaren exijentzia da euskararen biziberritze prozesuan eragiten duten gizarte aldaketei eta hizkuntza errealitate zabal eta konplexuaren bilakaerari adi egotea urrats berriak emateko. Perspektiba horretatik begiratuta, ugari dira erronkak, ez dugu hemen lekurik horiez guztiez jarduteko,
|
baina
bada bat framing ari lotua garrantzi betekoa iruditzen zaidana: hizkuntza paradigmari dagokiona, hain zuzen ere.
|
|
2016
|
|
|
Iñaki Martinez de Luna, Xabier Erize, eta Mikel Zalbide arduratu dira euskararen bilakaeraren inguruko analisia burutzeaz, bai eta horren gaineko dokumentu bat osatzeaz ere.
|
Baina
bada modu aktiboan parte hartu duen besterik, jatorrizko dokumentu horren gainean lanean aritu baitira hizkuntza alorrean arituak eta adituak diren beste hainbat kide.
|
|
|
Katalunian, esate baterako, Enquesta d´usos lingü� sticos de la població (EULP) inkestan ISL galderen oso antzekoak egiten dira,
|
baina
bada galdera orokor bat, nonahiko eta noiznahiko balio dezakeena: " Pot indicar me quina és la seva llengua habitual?"(" Zein da zure ohiko hizkuntza?") 1.
|
|
|
Hiztun zaharren, erdibidekoen eta gazteen arteko konparazioa eginez, gazteen ET jarduna hiztun zaharrena baino handiagoa, berdina edo txikiagoa den azter liteke. Ez da hori azken 20 urteko bilakaeraren argazki beteena edo zorrotzena,
|
baina
bada oso kontuan hartzekoa. Interesgarria da, batez ere, E4eta ET hiztunen bilakaera adin taldeka analizatzea.
|
|
2017
|
|
|
Esperientzia apur batzuk badira hanJasone Mendizabal eta Alex Vadillo Otxoa – Udalak eta euskaltzaleen elkarteak; funtzio banaketak eta lankidetzarako aukerak hemen. Ez gehiegi, agian;
|
baina
bada zer ikasi: ondo egindakoetatik zein porrot egindakoetatik
|
|
|
Egungo egoera soziolinguistikoan txakaviera ez da jada hirian gehien hitz egiten den hizkuntzetako bat,
|
baina
bada modu zehatzean definiturik ez dagoen kroazieraren Zadarreko aldaera. Horrez gain, Zadarreko biztanleek aldaera estandar bakarrean asebete ditzakete beren hizkuntza beharrak, zehazki, kroaziera estandarrean.
|
|
|
Egungo egoera soziolinguistikoan txakaviera ez da jada hirian gehien hitz egiten den hizkuntzetako bat,
|
baina
bada modu zehatzean definiturik ez dagoen kroazieraren Zadarreko aldaera. Horrez gain, Zadarreko biztanleek aldaera estandar bakarrean asebete ditzakete beren hizkuntzabeharrak, zehazki, kroaziera estandarrean.
|
|
2018
|
|
|
• Euskal Herriko Unibertsitateari dagokionez, asko dago egiteko.
|
Baina
bada inpresioa kezka zabaltzen ari dela: Euskara Errektoreordetza hor dago, baina erabileraren inguruko kezka orain pizten eta zabaltzen ari da, oso nabarmena delako.
|
|
|
|
Baina
bada Lakoffek bere lanean jasotzen duen kortesiazko beste arau bat ere; adiskidetasunarena, arau hau sinpatiaren adierazle litzateke. Honen arabera, gizonen hizketaldietan adiskidetasunezko arau honek pisu nabarmena dauka.
|
|
2019
|
|
|
Bi erabilera horien arteko korrelazioa izugarri handia da, eta emaitzak bat etorriko dira hein oso handian, eta ez da aldaketa handirik izango 2 eta 3 tauletan 2011rako eman diren kopuruetan.
|
Baina
bada ñabardura garrantzitsu bat: kale erabilerako datuetan oinarrituta, askoz gehiago dira arnasguneen barruan" beteen" mailan sar ditzakegunak (50 udalerri eta 45.000 hiztun inguru, lehen hurbilpen baten arabera) etxeko erabileran oinarrituta baino (24 udalerri eta 8.421 hiztun).
|
|
|
Seguru asko orain ez dugu lortuko hitanoaren genero sistema binarioa desegiterik,
|
baina
bada hitanoaren alde egiteko aski arrazoi. Batetik, hizkuntzaren mesedetan, euskararen aberastasuna gal ez dadin.
|
|
2020
|
|
|
Azken finean, Behategia sektorea hobetzen laguntzeko tresna bat da,
|
baina
bada espazio bat ere, arlo akademikoaren eta administrazioen parte hartzeari begira, eta noski, bada jarrera bat, hedabide hauen jatorria —herri ekimena— eta helburua kontuan hartzen baditugu: euskal hiztunen komunitateari zerbitzua eskaintzea eta komunikazioa sustatzea.
|
|
2021
|
|
|
Zuzendaritza Batzordeari dagokionez, hemen ere mota honetako edozein erakundetako zuzendaritzaren funtzioak betetzen ditu. ELENek ez du jasota zenbat kidek osatu behar duten batzordea,
|
baina
bada gutxienekoa, hain zuzen ere, oinarrizko ardurak betetzeko: lehendakaria, lehendakariordea, idazkaria eta diruzaina.
|
|
2023
|
|
|
|
Baina
bada garai horretan gaztaka linguistikoaren beste aldea ere. Euskararen ospea gaztelaniarekin alderatuta bazterrekoa izanik, etorkinen helduera bortitzaren garaian ospe ezak lotsa eragin zien euskaldunei; baztertuak izatearen ideia ere bizi izan zuten batzuetan.
|