|
2001
|
|
|
Egia da lehenagoko tirainak, harrituak zeuden betiko ohiturak, ez zirela Larramendiren hiztegiarekin atertu. Iraun zuten, dotrinetan Gasteizkoak agertu artean, oker ez banabil,
|
baina
Larramendiz geroztik izan zuten gainaldetik apainagorik eta landuagorik.
|
|
2006
|
|
|
Barandiaranek, Salamancako unibertsitateko erretorearekin hitz egiteko esan zigun, ea handik zer edo zer ateratzen genuen, aldizkaria ateratzeko bidea edo. Salamancako erretore zera zen garai hartan, Antonio Tovar, falangista,
|
baina
Larramendi katedra ipini zuena hango unibertsitatean. Itxura denez, haren aita notario ibilia zen Bizkaian eta bazuen euskararentzako zera bat.
|
|
2008
|
|
|
Kasu horretan jatorrizko iturriaren moldaketa dagoela esango genuke: DAut en alcalde> de> sacas> badator sarrera modura,
|
baina
Larramendik, sarrera horrez gain, Gipuzkoako ere muari begira egokitzapen bat egin bide du. Nahita ala nahigabe? 16
|
|
|
Lehendik euskararen baitan zegoena hartu eta idatziz jarri zuen? Ez da erraza kasu guztietan erantzuna zein den asmatzea,
|
baina
Larramendik erabilitako prozeduraren lerro nagusiak hauexek direlakoan gaude.
|
|
2014
|
|
|
82). Badira Satrustegik Euskal Testu Zaharrak I bildumanjasotako hamarkada horretako eta hurrengoko beste hainbat sermoi ere, finkatutakokronologiatik landa daudenak,
|
baina
Larramendiren eraginik ez bide dutenak.Zalantzarik gabe horiek aparteko azterketa bat merezi lukete.
|
|
|
Bigarrenik Luzaiden diren zirtzil kutsuko Axe ta tupin, eskutik loturik biluztu behar baitute beti egon dira han, Fauxtin jaun eta jabe egon den herrian. Ez zukeen uste, beraz, andeatzen zutela ikusgarria, hots ez zuen tobera Etxepareren begiz ikusten
|
baina
Larramendirenekin. Barnekoa zen.
|
|
2016
|
|
|
Kardaberaz oso lanpeturik zegoelako edo, ez zuen lan hori burutu, eta Mañerukoa zen Aita Alustiza batek bete behar izan zuen eginbide hori. Alustizaren iritzia guztiz aldekoa izan zen,
|
baina
Larramendirena ez zen bat etortzen puntu batean, dantzarenean alegia. Hiztegigileak egin zentsuran honela adierazi zion:
|
|
2017
|
|
|
Aranarentzat etsaia da Larramendi, hau espainola delako. Aranarena ez da borroka linguistiko hutsa hori ere bai, baditu-eta bere gramatika ideiak,
|
baina
Larramendiren hitzak ezabatu egin nahi ditu. Bi gauzak nahasten dira hor.
|
|
2018
|
|
|
Axular XVII. mendean Lapurdirako eta Larramendi XVIII. mendean Hegoalderako izan ziren bezala, Arturo Campion Jaimebon (Iruñea, 1854 Donostia, 1939) idazlea aro berri baten hatsarrea izan zen Nafarroarako, euskal literaturari dagokionean bederik ere. Gainera, uste oker bat dabil Campionen inguruan, euskaraz ez zuelako idatzi,
|
baina
Larramendik egin bezala, hark ere hizkuntzaren apologia, hizkuntza lantzeko tresnak eta adibideak eskaini zituen.
|
|
2019
|
|
|
Egia erran, holako lan bat Azkue zenak egin zuena dugu, nehoiz aski ederrets ezineko lana, batez ere batek egina delarik.
|
Bainan
Larramendiren lana bezalaxe, Azkuen lana ere ezta xitu ezina. Azkuen hiztegia ere berrhetu eta hobetu daiteke.
|
|
2021
|
|
|
22.4.3.2c Arestian adberbioa oso erabilia da, baina ez da bizkaierazko testuetan dokumentatzen. Aldaera asko erakusten du historian zehar tradizioko testuetan (oixtian, aistian aixtin, aixtean, arextean, aztin, oroxtian...),
|
baina
Larramendiz geroztik arestian nagusitzen da gipuzkerazko eta goi nafarrerazko idazkietan. Lot, arestian esan den bezala[...] ondo irten zen (Lardizabal); Isaaken jaiotza arestiko gertalditik laster[...] (Lardizabal); Kristobal galdezka nuen arestian (Labaien).
|
|
2022
|
|
|
arrisku, aupada eta borroken aurrean atzera jotzen duenari destainaz egozteko hitz magikoa zen, koldartzat hartzen zenari; ausarta ez zen edo atzea jo zalea zen mutikoari barre burlaz egozten zitzaion mespretxu adjektiboa.
|
Baina
Larramendik bere hiztegian ‘negativo’ adieraz jaso zuen bere hiztegi hirukoitzean, hau da, ezetzerakoa zen pertsona modua izendatzeko.
|
|
|
Manuel Larramendiren hizkuntz ideiek Pirinioak gainditu zituztela erakusten du Belaren eskuizkribuak. HH izan zen, segur aski, gehien zabaldu zen obra,
|
baina
Larramendiren ekarpena euskal testuak lexikoz hornitzea baino gehiago izan zela ikusi dugu, bere hizkuntz ideiak ere ezagutu baitzituzten zenbait autorek, eta ez soilik HHren hitzaurretik abiatuta. Belaren kasuan, Larramendiren esanak Zuberoako mintzoaren adibideez osatzeko joera ageri da, baita irakurlego frankofonoarendako moldatzekoak ere.
|