|
2001
|
|
|
Emazte adinduaren izenaz deus ez: Narayama izan zitekeen,
|
baina
banekien, banekien funtsean kazetak aipatzen zuen Maddalen Erreka zela. Adiskide, debaldeko eta euskal literatura nehondik ere aberasten ez duten hainbat orrialderen buruan adiskiderik geratzen baldin bazait bederen, adiskide beraz, nolaz eta nondik dakidan hain segurki eskatuko didazu menturaz.
|
|
|
Joanes ez zen sekula ezkondu: bakardade bukolikoa hobesten zuela zioen,
|
baina
bazekien hogei urtetan maitatu eta familiaren ohoreagatik Parisera lan egitera joatera utzi zuen gizona zela bere bidea; jende artean zebilenetan, alkoholak, kantuak eta sasien gibeletan jotzen zuen zulo bakarreko xirula kresaltsuak bakez betetzen zutela onartzen zuen. Kantuaren xarma ez balitza, Joanesek ez zuen endelegatzen zerendako egiten zioten hainbat ohore, ohoratzaileak ez zirelarik nornahi pentsa emazu!
|
|
|
|
baina
bazekien ez zela guztiz egia nahiz eta
|
|
|
Formula osorik iritsiko balitz, zure esku geldituko litzateke kontu hau onbideratzea eta justizia egitea. Badakit lantegi zaila paratu dizudana,
|
baina
jakin ere badakit, zu tartean zaudela, gaizkileek ez dutela sekula beren asmorik burutuko. Gauza bakarra eskatzen diot Jainkoari:
|
|
2003
|
|
|
Ederki da, esan zuen Damianek telefonoa eskegiz batera,
|
baina
bazekien esaldi hori formula hutsa zela. Hitz egiteko modu soil bat.
|
|
2004
|
|
|
" Audi 4" errepikatu zion erabakita zegoela aditzera emanez. Ez zuen dirua aipatu, izan ere, pazienteengandik lortzen zuen soldata balekoarekin nahikoa zaila suertatuko zitzaien Audi 4 bat pagatzea,
|
baina
bazekien Aliziaren familiak ezkondu ondorenean ere hilero hilero kontu korrontea loditzen segitzen zuela. Solterotan naturaltasunez hartu zituen Aliziaren familiak egiten zizkien opari, afari eta abarrak, behin ezkondutakoan, ordea, kontu korrontean dirua sartzen zietelako sumindurik gurasoengandik diru gehiago ez onartzeko agindu zion; Aliziak, jakina, ez zion kasu piperrik egin, gehienetan bezala; pixkanaka isiltzen joan zitzaizkion izan zitzakeen kontzientzia karguak, oharturik Aliziarekin borrokatzerik ez zegoela.
|
|
|
Garrasika aritu izanak areago ezarri zuen ondokoen isiltasuna. Aliziak bere horretan uzteko esanen zion,
|
baina
bazekien ezin izanen ziola isiltasunari aurre egin; eta aurrera egin zuen amildegian behera bezala gurutzatu zitzaion alkoholaren artetik. " Beti izan haiz mundua hire neurrira egina dagoela uste duten horietakoa, putakume bat alegia; beti behar izan dituk mendekoak herori izateko, ez bada politikan, etxean edo tabernan, beti morroi baten beharrean.
|
|
|
Aliziari harrigarria egiten zitzaion," Horren adiskide handiak izanik", ahoskatzen zuen hain ongi erabiltzen zuen ironiaz baliatuz," nola ez dakizuen non egiten duen lana, andrerik baduen, edo gutxienez, bikotekiderik, zer bizimodu daraman; alegia, salbu eta ez baldin badago zuek susmatu
|
baina
jakin nahi ez eta hark ezkutatu nahi duen zer edo zer".
|
|
2005
|
|
|
Eta euskaraz hasi zitzaidan, eta gero haserretu egin zen aksionmanarekin ari nintzelako, eta begiratzeko esaten zidan.
|
Baina
banekien zer esan behar zuen. Azkenean esan nion berak ere ez zekiela, eta orduan gehiago haserretu zen.
|
|
|
Ez nuke esango Leon maite ez dutenik. Hainbestekorik ez, gaztetandik ezagutzen dute hemen,
|
baina
jakin nahi nuke benetan zer pentsatzen duen Tomas danbolindariak, edo Mariak berak, ostatuko jabeak.
|
|
2006
|
|
|
– Jakina! Abokatuak argi utzi zuen berriro espetxeratzeko aginduak ez zeukala lege aldetik nondik heldu,
|
baina
badakizu zelakoa den justizia euskal preso politikoentzat... iruzur etengabea.
|
|
|
Halako batean, pieza berezi bat behar genian, eta tailerrean ez zegoela ikusita, ba, txatarra biltegi hartara joatea erabaki nian, haren moduko zaharren bat topatuko nuelakoan. Gaua zuan,
|
baina
badakik itsu ere joan gintezkeela lasai asko handik... Eta orduan, ilargiaren argitan, ertzain saldoa ikusi nian biltegi inguruetan, ezkutatuta, zelatan, basurderen bat harrapatu balute bezala.
|
|
|
– Ondo;
|
baina
badakizu, egunotan ezin ohea berotu –erantzuten dio, eta barre egiten du.
|
|
|
Funtsean, eta xehetasunak gorabehera, denok geunden konforme eutanasia arautu beharraz.
|
Baina
bagenekien, baita ere, hori urrun zegoela oraingoz, eta orduan norbaitek planteatu zuen ea gutariko inork bihotzik edukiko ote zuen bizirik dagoen –nahi den muga eta oztopo guztiekin, baina bizirik– eta maite den pertsona bati bizia bere eskuz kentzeko. Gogoan daukat nire erantzuna ezetz izan zela; teorian konforme egonik ere, are hori egiteko gai litzatekeena miretsirik ere, nik nuela.
|
|
|
Hanka sartzeak ez zion beldurrik ematen,
|
baina
bazekien bere burua babesten. Inor ez izaki patuaren jokaldietatik libre, ordea.
|
|
|
|
baina
badaki bidean ibili egiten dela
|
|
2007
|
|
|
Lasai, gizona, ez jarri aurpegi hori, ez zaitez alferrik larritzen hasi, txantxa bat da eta.
|
Baina
jakin ezazu halako gizon eta emakume handien arteko harreman kiribilduak arrotz egin zaizkidala beti. Robbe Grillet idazle frantziarra eta haren emazte Catherina ere etortzen zaizkit gogora, harreman sadomasokista haiek nola egin, filmatu eta denen aukeran jartzen zituzten Parisko zinemetara zaletuta nintzen garaietan.
|
|
|
Aurki izango dituela erantzun diot. Ez dakit itsasontzia porturatu denetz,
|
baina
badakit gaur goizean iristekoa dela, eta, beraz, egiaren azken zatia bakarrik jakinarazi diot. Agurtu gabe deia eten duenean, lortu du bere umore txarra nik ere barneratzea.
|
|
|
– Noiztenka, krima bat edo agitzen denean Bilbon, Carmen deitzen dut. Eskubiderik ez dut,
|
baina
badakit beharrezkoak dituela nere xehetasunak bere nobela arrosa beltzentzat. Carmenek hiltegia ongi ezagutzen du eta Ertzaintzaren Errekaldeberriko komisaldegi txikia.
|
|
|
Agerian antolatutako esparru lasaia zen; harrizko mahai biribila zegoen, hutsik, palmondo baten azpian. Izeberg tamainako izozkiak ikusi zituen aldameneko mahaietan,
|
baina
bazekien ez ziotela egarririk kenduko eta, zerrenda irakurtzeko tentazioan jausi gabe, juguito eskatu zuen deshidratatu baino lehen. Berehala hustu zuen ontzia eta, ez aspertzeko, aulkian norbaitek ahantzitako Granma hartu zuen esku artean.
|
|
|
Aharrausia egin eta zurtzuilera eraman zituen Migelek eskuak, nagiak ateratzeko ahalke balitz bezala. Ez zekien noiz eta nola,
|
baina
bazekien non amaituko zuten. Hasperen egin zuen gero Maria Josefak, eta ahulezia susmagarri bat nabaritu zitzaion begietan.
|
|
|
Uztailean eman behar zuen izena eta, horrela, eskaria onetsi arte bedere, bertan egoteko baimena luzatu ahal izanen zuen. Atari probaren edukiari buruzko kontua airean zegoen oraino,
|
baina
bazekien galdera bakarrekoa izanen zela; beraz, lasai egoteko gomendatu zion, laster hasiko baitzen bazterrak endredatzen. Eguna heldu aitzin klase partikular batzuk hartu zituen, baina ez zegoen zertan larritu, zeren...
|
|
|
Eskua sakelan sartu eta iparrorratza hotelean ahantzi zuela erraten ahal zion aitzakia moduan,
|
baina
bazekien bertze alde batetik joko zuela; beraz, isildu eta baietz adierazi zion buruarekin.
|
|
2009
|
|
|
Badakit gustatu egin zitzaiola eskaintza. Ez dakit zergatik eskaini nintzaion,
|
baina
badakit gustatu egin zitzaiola.
|
|
|
Ostiral arratsetan Tucsonera zetorren Tom, Dineh Bar honetara, eta bizilagunaren kopeta salatzen zigun, whiskiak udalatu ildotik tekila ausarki zintzurreratzen zuela. Negar anpuluka itotzen zen,
|
baina
bagenekien minak akabatzerik ez zukeela, Maiaz erabat maitemindua zelako, edozein baldintzatan. Taberna herstean, bezero urrikaltsu batek pickupaz eramaten zuen bere hoganera, hordi bezain etsitua.
|
|
2010
|
|
|
Haizeak palmondoak astintzen ditin. Martin ere ez dun mugitzen,
|
baina
bazakinat esna dagoela. Bihar dinagu egun handia.
|
|
|
Artean ez zekien mutikoa edo neskatoa izango zen,
|
baina
bazekien ez zuela gizon horren eraginpean hazi nahi umea. Bere ustez, neskatoa izatekotan bera jipoitzen zuen bezala jipoituko zuelako, eta mutikoa izatekotan handitzean aitagandik ikasitakoak errepikatuko zituelako, hark bezala jipoituz emakumeak.
|
|
|
– Ez, jauna ez,
|
baina
badakizu besteren minak ez duela negarrik.
|
|
|
erosi, ez erosi. Denak erosi nahiko lituzke,
|
baina
badaki ezin duela. Ez zen hura idi lepoko morroi kaskamotzaren kasua.
|
|
|
Eta ez dut uste beste inorengandik inoiz haren berri izan duenik.
|
Baina
badaki bere baitan, ziur nago, gu bion artean mamu bat dabilela betidanik, malenkonia arrasto ezabaezin hori utzi didana begien hondoan. Halere, beti ahalegindu naiz alaia izaten gure elkarbizitzan.
|
|
|
– Kartzelan zaudela esaten duzu hori; ez duzulako, nik bezala, aitaren nahigabeagatik gauero loa galtzen. Ez dit ezer esaten,
|
baina
badakit aukeran ez litzatekeena poliziekin borrokatzera joango; igarri egiten diot, haren aurpegi zurbilak ikara erakusten dit. Goizero ez dakit nondik elikatzen duen ausardiak bizipozerako indar guztia xurgatzen diola ematen du.
|
|
2011
|
|
|
|
Baina
jakin gabe geratu da: ile ez hain luzea txirikorda ttipi anitzetan bildua eta soinekoa beltz, emakume gazte bat inguratu zaie eskumuturraz bonbilla laxatzen ari balitz bezala agur eginez.
|
|
|
Bahituak konfidentetzat hartu zuen Lazkano, ezagun zuen aurreko txandan zaintzen zutenekin ez zuela batere hitz egiten, hiztun egoten zen bera heldutakoan, kaputxa beltzaren pean izan arren beti Lazkanok aurpegia, begietara begiratzen zioten elkarri, hainbeste egunen ondoren bahituak errekonozimendu erronda batean aise ezagutuko zuela uste izateraino Lazkanok, bere begi grisei begiratzea aski izango zuela. " Kapusaia kendu behar nuke agian, eskertuko luke, tipo honek ez ninduke salatuko", pentsatu izan zuen,
|
baina
bazekien ezin zuela halakorik egin.
|
|
|
– Ziur zaude? Legez bai,
|
baina
dakizun bezala, legeak ere baditu bere tranpak.
|
|
|
txostenean duzu helbidea. Badakit honekin ez dudala zorrik kitatzen,
|
baina
jakizu, behintzat, gauzak ez direla batzuetan diruditena. Karpeta eskuratu nahi baduzu, badakizu zer testifikatu behar ez duzun.
|
|
|
" Ongi pentsatuko ahal zuen, pisatuko ahal zituen balantzaren alde bietan aldekoak eta kontrakoak, ez ote da agian arrazoizkoa izan bere erabakia, eskuzabala, neurtua, errepikapenaren errepikapenari alto esan eta planto egitea erabaki duenaren zentzuzko deliberoa?". Suizidak izan du aukera agurtzeko, azken hitzak idazteko edo ez idazteko, momentua eta lekua aukeratu ditu, gauzak lotuta utzi ditu edo ez,
|
baina
badaki lotuta utzi dituela edo ez dituela lotuta utzi. Asko jakitea da hori, bizitzara etortzea aukeratu ez duenak heriotzaren unea aukeratzen du, eskubidea du, horrek mina sortuko dien arren askori edo auzo errua:
|
|
|
Fontecha saiatu zen galdera egiten zuen bitartean irribarrea osatzen,
|
baina
bazekien keinu behartua atera zitzaiola, harrotasun zauritutik eratorria. Patriciak lehen aldiz apartatu zuen begirada pantailatik.
|
|
|
Gero, Gloria agurtu eta erakusketa utzi zuen, bere birikekin borrokan, bere buruarekin bakean. Josteko makina bilakatu zitzaion bularra, dena taupada,
|
baina
bazekien makina horrek deus gutxi josi zuela honezkero.
|
|
|
Haren irudia gogoan duen arren, ahaztua du erabat Sotoren ahotsa. Ahots berria asmatu dio urteekin,
|
baina
badaki ez dela benetakoa. Lazkanok bere buruari galdetzen dionean zergatik bilakatu ote zen idazle, ez dauka zalantzarik:
|
|
|
Bahitu zuten eguna oroitzera derrigortzen du bere burua. Urrun ikusten du,
|
baina
badaki ez duela ahaztu behar:
|
|
|
Gauza asko esan nahi lizkioke Diegok garai bateko lagun galduari(" ahul nago, ahul gaude biok", ahul gaudenean esaten ditugun gauzak),
|
baina
badaki zenbait kontu intimo esateko giro are intimoagoa behar dela, eta mundutik kanpo legokeen gela zuri bateko ohean, izara guztiak zuri eta biak biluzik, egoera hartan bakarrik esan lizkiokeela buruan dauzkan hortik aurrerako gehienak. Galdera asko egin nahi lizkioke eta galdera asko egiteko eskatu.
|
|
|
Aurten azken pisuan gaude. Zuek atera ondorioak,
|
baina
jakizue ez dela zuzendariaren bere buruaz beste egiteko borondatea aldaketaren arrazoia.
|
|
2012
|
|
|
Nora buelta erdia hartu eta klinikako aparkalekura abiatu da. Aingeru dudatan gelditu da hasieran,
|
baina
jakin minak gaina hartu dio. Pauso herrenarekin, kostata harrapatu du Nora, kotxera sartzear dagoela.
|
|
|
Poza eta lotsa sentitzen ditu Aingeruk aldi berean. Aita berreskuratu duela pentsatzen du, hori Aingeruk berak bakarrik dakien arren, eta lasai dago alde horretatik,
|
baina
badaki gertatu den guztia nola ikusten duen azaldu behar diola aitari, eta horrek ondoeza eragiten dio. Ospitaleko bisitetan itxura mantentzearekin nahikoa dauka momentuz.
|
|
|
–
|
Baina
jakin egin behar nuen zertan ari nintzen. Badakit zuk ere hori pentsatzen duzula.
|
|
|
Honela zaudek gauzak, Sergei. Sentitzen diat berri txarrekin etorri izana,
|
baina
jakin nahiko huela pentsatu diat. Ea hurrengoan albiste pozgarriren batek elkartzen gaituen.
|
|
|
|
Baina
badakizue JS aktore ospetsuari hiru orri eskaini dizkiozuenean ez duzuela deus ere esan egun horretan bertan Nafarroako antzezleku txikietan egiten ari diren antzezlanei buruz. Beraz ez dago distantziakidetasunik JSren eta Nafarroako antzezleku txikietako gidoigileen, aktoreen eta ikusleen artean.
|
|
2013
|
|
|
" Kinto afaria egin dugu Belaten!". Kurtso hartan ez ginen elkarrekin bizi, haren familiak Iruñean erosia zuen pisu batera joana zelako, Txantreara, arrebekin bizitzera,
|
baina
banekien Doneztebe aldera jotzen zuela asteburu batzuetan herriko kuadrillarekin. " Non daude Alkasoroko neska potenteak?", galdetu zidan.
|
|
2014
|
|
|
Sardexka patata tortillaren mamian barneratu orduko, alabarekin lehiatzea beretzat huskeria izango zela iritzita, Txominen aurrean zerbait esateko gogoa piztu zitzaion Xabiri. Hitz potoloak, txantxak eta balentriak ziren helduen arreta bereganatzeko Xabiren errepertorio bakarra,
|
baina
bazekien gurasoak atezuan izango zituela, eta kontuz ibili beharra zegoen, ez ote zen kontua errietaren batekin amaituko.
|
|
|
Aitak protesta egin zuen arren, Maitek bost zatitan banatu zuen geratzen zena. Xabik sekulako ahalegina egin behar izan zuen begira sentitzen zituen aitaren begiei jaramon ez egiteko,
|
baina
bazekien begirada hark zer esan nahi zuen, eta ez zuen begiratu nahi. Nahiago zuen tortilla jan.
|
|
|
Xabik ere ez daki non dagoen Kuba,
|
baina
badaki hango haurrek zorte handia daukatela, hemengo aitek beren haurrei jertseak kendu eta hara bidaltzen dituztenez gero. Akabo marrazoa paparrean eramateko amets ederra.
|
|
|
Pozarren jarri zen Xabi, baina berehala kamustu zitzaion poza, aitak" Emilio lagunaren etxean" gaineratu zuenean; makina bat gomuta ibili zuen Xabik hondartzarako bidean, urduri samartua, Emilio horren etxean bazkaldu zutelako.
|
Baina
bazekien alferrik zela marmarka hastea, dena erabakita zegoen munduan bizi baitzen. Hondartzaren ikusmirak, zorionez, ondorengo estualdiak ahantzarazi zizkion:
|
|
|
Munduan desio duen azkenekoa huraxe da.
|
Baina
badaki, halaber, Izaskunek eta Enekok aitari segituko diotela, hura nora haiek hara. Badaki ez dutela inoiz bakarrik utziko, amak eta beraiek aita utzi ez duten bezalaxe.
|
|
|
Bazekien, ordea, Oihana sentimendu haietan nahasirik zegoela, hark ez jakin arren, eta hura guztia neskari esan arte ez zuela bakerik izango. Ez zekien ezer maitasunari buruz,
|
baina
zekien apurra oso ongi zekien.
|
|
|
Xabik ez zekien zein zen paper gutiziazko haren esanahia,
|
baina
bazekien haren aldeko borrokak zer nolako buru-hausteak ekartzen zizkien gurasoei, eta gurasoen lagunei, maiz aipatzen zen gaia baitzen. Jabetuta zegoen, paper hari esker etxera nolabaiteko bakea etorriko zela, baina paper haren faltan ekaitza.
|
|
|
Nahi luke aitak gizona paparretik heldu eta merezi duen gisan astin dezan.
|
Baina
badaki ez dela gertatuko. Dagoeneko ulertu du ile zuriko gizon hori ez dela arazoa, egitura handiago baten garroa besterik ez dela, beretzat abstraktua den zerbait ordezkatzen duena, solas hartan mamu baten gisan agertzen dena, aita ñimiño eta polizia erraldoi bilakaturik.
|
|
|
Oihanaren arrastorik ez.
|
Baina
bazekien etxean zegoela, idazmahaian txintxo, ariketak egiten.
|
|
|
Xabik erantzun nahi du,
|
baina
badaki ez duela erantzun behar. Bi aukerak dira txarrak, erantzutea eta ez erantzutea.
|
|
|
Zeregin franko dauzka eta lanak egitera sartu da sukaldean. Liburuen aurrean eseri da,
|
baina
badaki alferrik izango dela. Atea ireki eta sofan etzateko emakumearen irudiak dantzan dauzka buruan.
|
|
|
Etxeko atea zabaldutakoan usaina sentitu du Xabik lehenik, bere etxekoa delako, baina jada hartaz ahazten hasia. Zakurra bere oinetara noiz etorriko zain dago,
|
baina
badaki ezin duela etorri, hura ere Oreretan baitago, agian gurasoen ohe erraldoi zerrauts usainekoan. Nagore korrika joan da egongelara eta telebista piztu du.
|
|
|
Ez beti. Zerrendara gehitu zezakeen Antton, burkidea zuelako,
|
baina
bazekien ikasturtea amaitu orduko etxera itzuliko zirela, urte gutxi lehenago bezala lagunak ahaztu zituztela, eta nahiago zuen maitasunaren ur sakonetan ez sartzea. Beste gauza bat ziren neskatilak, baina neskatilak ere, egun batetik bestera ahaztu zitezkeela ikasi zuen, nahiz eta maitasunaren erdi erdian zegoenean ikuspegi hori lanbrotzen zitzaion.
|
|
2015
|
|
|
Ez zekien zer zen okerrago, ohiaren maitalea gizona ala emakumea izatea. Emakumearen hipotesia arraroa begitantzen zitzaion,
|
baina
bazekien gerta daitekeena, entzunak zituen horren adibideak. Mirenekin noa, erantzun zion Edurnek nora joango zen galdetu zionean.
|
|
|
– Gutxi,
|
baina
badakite non jarri.
|
|
2016
|
|
|
Gezurrak esaten ez zegoela Martin baino trebeagorik etorri zitzaion Luisi,
|
baina
bazekien kontu hartan arrazoi osoa zuela: Martinek ongi ezagutzen zituen paraje haiek, umetatik.
|
|
|
–
|
Baina
jakin behar luke. Ez harritu dagoeneko zerbait sumatu badu.
|
|
|
ezagutzen al dituzu? Ez nituela ezagutzen,
|
baina
banekiela zein ziren, bortzak. Noski, zeuk bete dituzu ibili zareten aldagela guztiak hauen aldeko panfletoz
|
|
|
Itsaspeak zoragarriak direla aipatu ohi zidan sarritan Jon Larreak. Nik ez dakit zelakoa izango den itsasoaren hondoa, zoragarria izango dela sinesten dut, dena haitz eta bedar eta mendi eta troka eta bafora ugertu eta marinel hezur,
|
baina
badakit Sahara zelakoa den, eta Sahara daukadanez beti gogoan, itsasoaren azpi hori egiten zait hotza eta iluna eta tristea eta abandonatua, horixe, abandonatua, hilerri zahar bat. Saharan egon zintezke bakarrik harearen gainean kaburik ez daukan zeruertzean hondar garaurik mugitzen ez dela, eta ez zara sentituko inoiz bakarrik, Sahara ez delako abandonaturiko basamortua, Saharan eguna beroa da eta gaua hotza, epelkeria bako lekua da, leuna batzuetan, garratza bestetan, erreka sikuaren ostean oasia topatuko duzu, eta ilundutakoan galaxia osoak datozkizu begietara eta eskuko hatzak be ez dituzu ikusi ahal izango iretargi bako gauetan.
|
|
|
Nahikoa egina zuen ordurako. Ez dakit, haren kide gisa, nolako ardura har dezakedan haren heriotzan,
|
baina
jakizu, Karmele, barru barrutik sentitzen dudala.
|
|
|
Bagenekien Degrellek amorante bat zuela Madrilen, Helene Cornette. Pedro Urracaren emaztea zen Cornette,
|
baina
badakizu... Degrelle planta onekoa da, bi metroko gizona, eta emakumeek...
|
|
2017
|
|
|
Orain errudun sentitu da, bera da dena desastrea izango dela dakiena, Axiren gabeziez jakinaren gainean dagoena, bikotekidea dena eta Mireni ezezko borobila eman behar ziona.
|
Baina
badaki ez dela ausartuko dena iraultzen. Bego.
|
|
|
120 zenbakia. Beti egiten du zalantza 120ak izango ote diren bertan
|
baina
badaki ausazkoa dela, beharbada 120 atzotik –larunbat gaua–iragandakoen kopurua izan daitekeela. Nahiz eta takilletan inor ez ageri, lotsatu egin da bertan aldatzeagatik; ez da sekula ohituko horrelakoetara; Axi irudikatu du barrezka.
|
|
|
Afaltzeko esertzeko orduan ailegatu zenean, Josebak uste izan zuen Axi ohartu egingo zela Kennethen inguruan eserarazi nahi zuela, eta zalantza egin zuen non eseri; eta erabaki zuenerako, Axi bere erabakiaren esperoan zegoen Josebaren asmoez oharturik, Kenneth Txatorekin eserita zegoen, Pedro de Cadi eta Eduardekin batera. Bazekien suarekin jolasean ari zela,
|
baina
jakiteak kitzikatu egiten zuen, Kennethen gorputz lerdenak baino areago, edo Axirekin partekatzeak sortu irudi lizunak baino areago desira bere baitara bihurturik, desirak berak kitzikatzen zuen gehien. Baina jada ez zuten tokirik.
|
|
|
“Horixe, igual du. Onartzen dut oraindik dolutan ari zarela,
|
baina
jakin ezazu, eta nire betebehar profesionalari ezin diot muzin egin, onarpena baino ez zaizula geratzen. Egoerarena, eta zure baitan sentitzen duzunarena, gauzak –erabil dezagun eufemismo bat nahi baduzu– bestela gertatu balirako sentimendua barne.
|
|
|
Badakigu galera bat dagoela,
|
baina
badakigu baita ere galerak eragingo duen eraldatzea izango dela, eta eraldatze hori ezin da neurtu, ez aurretik planifikatu.
|
|
|
Josebak kontra egin nahi izan zion,
|
baina
bazekien Landerrek argudiatu moduan, adiskide baten aurrean ezezagun –profesional– baten aurrean izaten ez den zentsura izaten dela, lagun izatea onarturik kontra egiteko ahalegina gorabehera. Eta orainean bizitzeko aholkatu zion eta tipo hura gomendatu.
|
|
|
Non entzun zuen izen hori lehenago? Ez zen akordatzen
|
baina
bazekien nonbait entzunda zuela.
|
|
|
Braust batean baztertu du liburua. Guillermok esango du nahi duena,
|
baina
jakiteak lagundu egiten du, berari behintzat bai, nahiz eta gero, pentsatu, suminez, “azalpen guztiak gorabehera” Axi baino ez gelditu, Axi eta igande eguzkitsu luze bat, eguzkia promesa beharrean salatari.
|
|
|
Koldarra. Mindu egin zuen izenondoak, eta mintzen zen guztietan bezala gogoa bolbolka nabaritu zuen, pilota baten antzera uraren burbuilen menpe, batetik bestera,
|
baina
bazekien Mirenekin ezin zuela jokatu Begorekin edo Josebarekin jokatzen zuen moduan, bolbola isiltzeko aurrera egin, kontrarioa atzean utziz ala hari garrasi eginez.
|
|
|
Josebak izugarrizko jabaldura nabaritu du, eta Axirekiko izugarrizko lotura, elkarrekin gauzen amaiera –eta hasiera berria– bizi izandakoengan ezartzen den lotura mota hori. Dena desberdin izango dela pentsatu du, badaki Axi ez dela sendatuko, baina desberdina izango da... beherantz hegan doan parka berde horrek adierazten du; ez du ez gupidak ez mendekuak erabaki, baizik eta bien tartean egon daitekeen... hitzaren bila aritu da... maitasuna, bururatu zaio,
|
baina
badaki hitza lausoegia dela oraingoa zehazteko; beharbada onarpena, sublimazioa, bizitza honen akabantzaren benetako ametoa. Ez daki.
|
|
|
Zubizuri, La Salve, Arrupe pasarela, Deustuko zubia. Euskalduna ezin zuen ikusi
|
baina
bazekien han zegoela, eta iritsi eta pasatu egingo zuela Zorrotzaurre bidean.
|
|
|
Deustuko Erribera. Josebak ez daki non izan zen zehazki,
|
baina
badaki errepide zati hau iraganda mugaz betalde egongo direla, Axiren oroimena astin daitekeen tokian.
|
|
|
Mateo isildu egin da; gutxi ezagutzen du,
|
baina
badaki gero Txatori kexatuko zaiola. Azken boladan, Axik Axi izateari utzi zion lehendabiziko lehen sei hilabeteak edo pasatu ondoren erabakia hartu zuenetik, irmoago ikusten du bere burua, kanpotik lehorra, agintzailea, zakarra eman dezakeela ametitu arren.
|
|
|
– Nik ere ez.
|
Baina
bazakiat beldurrez gaixotu egingo nauela. Diagnostikoak berak sortutako barne gatazkak dituk orain nire problema nagusia.
|
|
|
Nire barreak aditzen nituen bueltak eta bueltak ematen nituen bitartean. Ez zen ikusten,
|
baina
banekien gure atzean trenbidea zegoela, errailen herdoila usaindu nezakeen. Izebaren eskuen presioa sentitzen nuen nire esku txikietan, airea zangoetan, soineko hegaldatuaren azpitik.
|
|
|
Horrelakoak eta gehiago esan zituen irakasleak, urtero legez. Harritu plantak egin nituen,
|
baina
banekien. Bere gainean egoteko ohitura neukan, onena hori zela uste nuen, edo beharbada ez nekien, ez nengoen seguru.
|
|
|
Barre eta negar bereiz ezinean kontatu dit Inesen etxerako bidean, auzoko bankuko zuzendariak inguratzeko keinua egin diola ataritik. Ez dakiela ondo ari ote den,
|
baina
jakinaren gainean jarri nahi duela Ines banketxean izan dela. Goizean goiz.
|
|
2018
|
|
|
Asmatu, sortu formaren bat honekin amaitzeko hau ez bada zuek nahi duzuena.
|
Baina
jakizu: iraultzaile den oro bere iraultza gauzatu ostean, kontserbadore bihurtzen da”.
|
|
|
Hori nik ere banekien.
|
Baina
jakin zuenean istripua izan zuela eta hori dena, bere harreman guztiak mugitu zituen. Psikiatrikotik deitu ninduten.
|
|
|
Ohiturak dira. Ez dizut presio egin nahi,
|
baina
jakin nahi dut ea aurtengo nobedadeen artean zurea egongo den bai edo ez.
|
|
|
Estudioko bunkerrean, kanpoan egun argi edo gau euritsu den batere jakin gabe, Pharosek esaneko jartzen die grabatu berri dutena,
|
baina
badaki aski ongi dagoela. Are gehiago:
|
|
|
Kontatzen denaren eta izan zenaren arteko amildegi besarkagaitz horretan, hirugarren aukera bat dago beti: Fakirrak ez zekien deus operazioaz,
|
baina
bazekiela kontatzen zuen gero. “Tontoa izan behar zen bada, nik deus ez nekiela sinesteko”.
|
|
|
“Nahi baduzu.
|
Baina
jakin dezazula: nik ez daukat igogailurik”.
|
|
2019
|
|
|
Elkarri begira harrituta geratu ginen biok. Kideak dirua nirekin banatzeko keinua egin zuen, nik esan nien normalean berdin kobratzen dugula, gazteak lotsatu egin ziren, ez zekiten zer egin, eta esan genien lasai egoteko, gero moldatuko ginela gure artean
|
baina
jakin zezaten hurrengo baterako".
|
|
|
“Zer iruditu zaizu? ”. Ez didate begiratuko aprobazio eske,
|
baina
badakit hori hor dagoela. Aldiz, generoari buruzko gai bat niri jartzen didatenean edo zeharka gaia ateratzen dudanean inork ez dit inoiz esango ondo edo ederra edo halakorik.
|
|
|
Eta nik sentitzen nuen esaten zidala: “Haien fede ona azpimarratuko dizut
|
baina
jakin dezazula pozoitsua izan dela”. Ordurako, entzuna nuen feminismoaz gaizki esaka.
|
|
|
“Egiten ari naiz egin behar dudana”. ...aratu zuen bere aurreneko liburua; Laura Mintegi 10 urterekin hasi zen poesia idazten, eta 15ekin barneratu zuen idatziz jarraitu behar zuela aurrera; Arantxa Urretabizkaiak idazten zuenik ez zekien inork, eta sariketa bat irabazi eta bere izena publiko egin ondoren ere, gertukoenek lanak izan zituzten pertsona hura idazlea zela sinesteko; Miren Agur Meabek betidanik izan du bere burua idazletzat,
|
baina
jakin badaki hori ez dela nahikoa: “besteek aitortu behar dute”, aitortza hori berrogei urterekin etorri zitzaion, mordoxka bat liburu argitaratu eta gero.
|
|
|
Guretik arrantzaleen auzategira bazen tarte bat,
|
baina
banekien joaten, zaintzen ninduen neskatoaren gurasoek hantxe zeukatelako taberna. Haizeak hodeiak zerabiltzan, txibia tintatan bustitako ogi maminen antzeko laino malatsak.
|
|
|
Hori da, eskerrik asko, Eszter, barre egin didazun arren... Absolbitu egingo zaitut, Nagy andrea, ahaztu egingo ditut zure irainak,
|
baina
jakin ezazu infernura bidean jarri zarela, Célinerekin batera, Borgesekin batera, hori argi izan behar duzu...
|
|
|
Iruditzen zitzaidan oso hurbil genituela zaldiak, baina ezin ziren horren hurbil ere egon. Ez dakit lekua zein zen,
|
baina
badakit zaldiak zirela, eta ez zirela urdinak.
|
|
|
Ezer egin aurretik, tarte bat uztea pentsatu nuen gertatuaren berri Loreri emateko,
|
baina
jakin minak ez zidan hainbesteko denborarik utzi. Etxetik jaitsi, eta Vespa gorri bat aurkitu nuen arkupeetan aparkatuta.
|