|
2000
|
|
|
JAVIER Madrazo Ezker Batuko (EB) koordinatzaileak jakinarazi duenez, EBk ere ETArekiko elkarrizketetan gonbitea jaso zuen,
|
baina
EBk ez zuen onartu, beraientzat elkarrizketa politikoaren muina alderdi politikoen artean egin behar zelako. Hala ere, EBk ondo dakusa EAJ eta EA ETArekin elkarrizketatu izana.
|
|
2001
|
|
|
Orain berak erabaki behar du.
|
Baina
EB berarekin egotea nahi badu, ez da aulkia berotzeko izango. Gure partaidetza nabarituko da gobernuan, beste ezkerreko alderdiak (PSErena edo EHrena, gobernuan egon gabe sostengua emanez) nabaritu ez diren bezala.
|
|
2005
|
|
|
Azterlan horren ondorio nagusiak hauek dira: etxean erabiltzeko elektrizitatearen prezioei dagokienez, Espainia Europar Batasuneko herrialde zabalduen (UE) batezbestekoan dago,
|
baina
EBko baxuenak 15 dira. Industrian erabiltzeko prezio elektrikoei dagokienez, espainiarrak dira bosten txikienak kategoria guztietan, bezero handienentzat izan ezik.
|
|
2006
|
|
|
ingurumen osasuna, airearen kalitatea, baliabide hidrikoak, biodibertsitatea eta habitata, baliabide natural produktiboak eta energia jasangarria. Espainiaren emaitzarik txarrena airearen kalitatearen kategorian dago (49,2 puntu),
|
baina
EBko gainerako herrialdeetatik gehien urruntzen den lekua baliabide hidrikoen kudeaketa da (62,4 puntu, Europako Batasuneko batez bestekoaren 90,6 aldean). Aitzitik, Espainia batez bestekoaren oso gainetik dago biodibertsitatea eta habitatak babesteari dagokionez (62,1 puntu; EBn, 42,6).
|
|
|
Bien bitartean, eta AINIAko Lege Saileko José María Ferrerren arabera, «etiketen arloko legedi orokorra, produktu dietetikoei edo erregimenekoei aplikatu beharreko araudiarekin osatua» aplikatu behar da, nahiz eta lege oreka nahiko ezegonkorra den. Produktu horietan, garrantzi berezia dute alegazioek,
|
baina
EBn ez dago horiek arautzen dituen lege esparru bateraturik. Gaur egun, legeriak etiketatzeari baino ez dio egiten erreferentzia, eta debekatuta dago elikagaiei prebentzio, terapia edo sendatze propietateak ematea.
|
|
2007
|
|
|
Bruselak uste du Espainiako bankuek garestitu egin dituztela transferentzia nazionalen komisioak, EBko transferentzien diru sarreren galera konpentsatzeko. Kreditu txartelei dagokienez, tarifak ere handiak dira,
|
baina
EBko bazkide gehienek baino txikiagoak. Urtean 10,21 eta 21,34 euro artean ibiltzen ziren 2005ean baino hiru euro garestiago batzuk, eta Frantzian, praktika horietarako herrialde garestiena 32 eta 128 euro artean.
|
|
|
35 proiektu teknologiko handiak daude. Batzordeak —Europako gobernuak, azken batean— bere gain hartuko du ESS proiektua,
|
baina
EB ez da hura eraikitzea kostatuko. Kalkulu batzuen arabera, 1.200 eta 1.500 milioi euro artean lituzke, eta inbertsio horri aurre egin lioke Espainiak, Europar Batasuneko herrialdeekin batera, proiektuarekin lotzea lortuko balu.
|
|
2008
|
|
|
Euroganberak ere programari 500 milioi euro ematea eskatu zuen ikasturterako. Eurodiputatuak oro har ados agertu ziren Europako Batzordearen proposamenarekin,
|
baina
EBko herrialdeetan ekoitzitako fruta bakarrik banatzea eskatu zuten, eta prozesatutako produktuak baztertzearen alde agertu ziren, gantz eta azukre gehiago baitituzte. Fruta ahalik eta freskoena izatea ere eskatu zuten.
|
|
|
Bruselak, berriz, Sarajov saria emango dio giza eskubideen alde egindako lanagatik. Preso hartu zuten kritiko izateagatik,
|
baina
EBren aitorpenak sortu duen polemika ikusita, badirudi kontrako efektua lortu dutela: giza eskubideen auzia dela eta, Pekin eta Brusela berriro aurrez aurre jarri ditu.
|
|
2009
|
|
|
EBko aurreko aurreikuspenak aldatu ditu (%3, 2tik %3, 7ra) Espainiaren kasuan,
|
baina
EBko eta Eurogunekoekonomien beherakada %4koa izango dela berretsi du.
|
|
|
Lisboako Ituna 27ek iraupen luzeko presidente bat izateko eta EBko kanpoko politikako ordezkariaren lana indartzeko pentsatuta dago,
|
baina
EBko herrialde guztiak ados egon behar dira aurrera eramateko.
|
|
|
Orain babes maila horiek defendatu behar ditu, hainbeste kostatu baita espezieen eta haien habitaten kontserbazioan iristea eta irautea. Atzera egiteko mehatxu batzuk daude,
|
baina
EB erne dago.
|
|
|
Europako Batasuna Georgiako presidente Mikhail Saakaxviliren alde jartzea, ulergaitza? da,
|
baina
EBk egotzi dio, nazioarteko printzipio nagusia urratu izana Hego Osetiari eta Abkhaziari independentzia berretsita?. Errusiak, gainera, gogorarazi du,. Georgiaren auzia bukaezinen zerrendan?
|
|
|
NATOren eremuari buruz lehenbailehen hitz egiteko beharra agertu du Medvedevek. Errusiak proposatzen du Europako segurtasun eremu berri bat Europarako, NATOren nagusitasunaz harago,
|
baina
EBk nahiago izan du gai hori Europako Segurtasun eta Erakundearen esku utzi. Ekainean aztertuko dituzte Errusiaren proposamenak.
|
|
2010
|
|
|
Irailaren 30eko eta urriaren 1eko batzarrean, Ekonomia ministroek berriro helduko diote gaiari. Herrialde batzuek hasi dute bankuei tasa bat jartzeko prozesua,
|
baina
EBk ez du merkatu distortsiorik nahi, eta gutxieneko batzuk ezarri nahi ditu. Tasa horren bidez, 5.000 eta 26.000 milioi euro bitartean bilduko lituzkete herrialdeek.
|
|
2011
|
|
|
Europako Batasunak Afganistango emakumeen eskubideen gaineko erreportaje bat egiteko eskatu zion dokumentalgile talde bati. Gulnazi buruzko dokumental zabala filmatu dute,
|
baina
EBk eten egin du proiektua, «emakumeak, aurpegi bistan agertuta, arriskuan jar daitezkeelako». CNNren arabera, baina, EBk Afganistango Gobernuarekin duen harreman «hauskorra» izan daiteke arrazoia, bideoak nabarmen uzten duelako hango justizia.
|
|
|
Europako goi bilera ostiralean hasiko da Bruselan,
|
baina
EBko Estatuburuak eta Gobernuburuak ostegunean eman diote hasiera informala eztabaidari.
|
|
2012
|
|
|
|
Baina
EBk projektu eta programa sorta zabal baterako laguntzak eta diru-laguntzak eskaintzen ditu. (http://ec.europa. eu/ contracts_ grants /grants_es.htm)
|
|
2013
|
|
|
Zuek Europako Batasunaren oinarrian dauden akordioak gaitzesten dituzue, esaterako, Lisboako Ituna.
|
Baina
EBren alde zaudete. Europako herriak elkartzearen aldekoak gara, baina ez dugu EB gaur egun eraikita dagoen bezala nahi, bere politika neoliberalekin.
|
|
|
Horien ustez, eskuineko populismoari aurre egin nahi badiegu, Europarekiko kritika argien biltzen duen alderdia izan behar dugu. Europaren aldekoa
|
baina
EBrekiko kritikoa den posizioa, batzuetan, zaila da ongi azaltzen. Irailean boz orokorrak dituzue.
|
|
|
Langabezia tasa handienak Extremaduran, Kanarietan eta Andaluzian lortu ziren (gehiago)% 20). Graduatuen okupazio tasa Goi mailako graduatuen okupazio tasak behera egin du 2007tik gure herrialdean,
|
baina
EB batez bestekoak ere beherakada izan du. Zehazki, 2012an, CYD Fundazioaren txostenak Espainiako okupazio tasa adierazten du, Europako batezbestekoa baino zazpi puntu txikiagoa.
|
|
2014
|
|
|
Naftogazen egoitza nagusia miatu zuen atzo Poliziak. Naftogaz ez da ekoizle handia,
|
baina
EBra doazen hodien jabea da. Viktor Janukovitx presidenteak akordioa egin zuen Naftogazek Errusiako Gazprom konpainiarekin daukan zorrari buruz, baina gobernu aldaketarekin ezerezean gelditu zen.
|
|
2015
|
|
|
Bihar da gaixotasun horien nazioarteko eguna.Oso ezohikoak dira beren gaitzak, eta, askotan, ezezagunak. Hainbat irizpide daude mundu zabalean,
|
baina
EB Europako Batasun barruan 10.000 biztanleko bost kasu baino gutxiago izan behar ditu gaitz batek arraro izendapena lortzeko. Arazoa da, eritasunak, urri hedatuta badaude ere, asko direla? 7.000tik gora, adituen arabera?, eta, ondorioz gaixoen kopurua ez dela hain apala:
|
|
2016
|
|
|
Presidenteak arlo jakin batean jardun ahal izateko behar diren eskumenak banatzen dizkie komisarioei. Europako Batzordearen egoitza nagusiak Bruselan eta Luxenburgon daude,
|
baina
EBko kide diren herrialde guztietan ordezkaritzak ditu, bai eta delegazioak ere mundu osoko hiriburu garrantzitsuenetan.
|
|
|
Esportazioak sustatzea. Estatuek berek maiz izaten dituzte esportazioak sustatzeko politikak,
|
baina
EBk, erakunde gisa, oso gutxitan egiten du horrelakorik.
|
|
|
Nekazaritza politika erkidea 60ko hamarkadan sortu zen; garai hartan, Europak elikagai defizita zuenez, EBko estatuek esku hartzea eta beren mugak babestea erabaki zuten, prezioen gaineko erabakiak hartu eta barne ekoizleen errentak handiagotu nahian. Politika horrek emaitza onak eman zituen 90eko hamarkadara arte,
|
baina
EBn nekazaritza produktuen gehiegizko produkzio bat izan zen urte haietan, eta nazioartetik presioak iristen ziren (Ameriketako Estatu Batuetatik, batez ere). Hori horrela, nekazaritza produktuei ematen zitzaizkien dirulaguntzak etengabe murriztu dira.
|
|
|
Irudia: CONSUMER EROSKI
|
Baina
EBko herrialde guztiak ez dira Schengen eremukoak. Bulgaria, Zipre, Kroazia, Irlanda, Erresuma Batua eta Errumania EBko kide dira, baina ez Schengen arlokoak; beraz, haien kontrolek haurren NAN edo pasaportea eska dezakete.
|
|
2017
|
|
|
|
Baina
EBko estatu kideen aurrekontuen gain eragina dauka EBk eta ez eraginxumea, batik bat euroa zirkulazioan duten estatuetan edo eurogunean. Horrela, 1993an Batasun Ekonomiko eta Monetarioaren Tratatua edo MaastrichtekoTratatua onetsi zenean, euroa indarrean ipini nahi zuen edozein herrialdek zenbaitbaldintza bete behar zituen euroaren eremuan sartu ahal izateko.
|
|
|
1993an onartutako irizpide ekonomiko horiek ez zituzten betetzen eta EBkoagintariak gogor jarri ziren, eta, ondorioz, 1997an, Egonkortasun eta HazkunderakoPaktua (PEC) onetsi zuten. Paktu horretan zenbait isun aurreikusten ziren, gaineraoso zuhurrak eta gogorrak, aurrekontuei eskatutako baldintzak ez baziren betetzen.Isun horiek estatu kide guztientzat berdinak ziren,
|
baina
EBko estatu kide nagusiek, Alemaniak eta Frantziako Estatuak, huts egin zuten eta isunak saihestu, itxurazberdinen arteko araua bertan behera utzita. Bien bitartean, estatu kide ahulenek isunenmehatxua oraindik jasaten dute:
|
|
|
Belgika bosgarren da rankingean. EAEko Indizea Espainiakoaren eta europar batez bestekoaren (52,9) ia 5 puntuz aurretik dagoela jakinarazi du Eustatek.Euskal Autonomia Erkidegoa Suediaren, Finlandiaren, Danimarkaren eta Herbehereen atzetik kokatuko litzateke;
|
baina
EBko gainerako 24en aurretik. Bosgarren postuan kokatzeko berdintasunean balio altuenak eragina izan dute, hauek osasuna, dirua eta enplegua izan dira.
|
|
2018
|
|
|
Brexit ak Europaren integrazioa azkartuko duen, zalantza hori dago mahai gainean egun. Balkanetako sei herrialde bide hori hartzear daude,
|
baina
EBn denak ez dira aukera horren aldekoak. Macron da jarrera horren adibide nagusia:
|
|
2019
|
|
|
Nabarmentzekoa da Suitza badela Europan pertsonen zirkulazio librea bermatzen duen Schengen eremuko kide. EBko kide diren Erresuma Batua, Irlandako Errepublika, Bulgaria, Errumania eta Kroazia ez bezala, adibidez?, baita asilo eskaerak arautzen dituen EBren Dublingo sistemaren parte ere. . Suitza nahiko kontent dago status quo arekin,
|
baina
EB ez?, azaldu du Dardanellik. –Suitzari presio egiten ari zaio akordio integral bat egiteko, harremanen arlo guztiak hor biltzeko, eta elementu bat gehitzeko EBren lege berriak Suitzako lege bilaka daitezen automatikoki?. Iaz, akordio horretarako zirriborro bat adostu zuten bi aldeek, baina negoziazioak arruntean gogortu dira aurten.
|
|
|
Guztira 160.000 pertsona baino gehiago bota dituzte lanetik azken hiru urteotan. Horrek ez dio mesederik egin Turkiaren irudiari,
|
baina
EBk egindako kritikak ere ez zaizkio gustatu Turkiako Gobernuari.Dena dela, Europa Turkiaren, eredu nagusia, izan da inperioaren garaitik, eta egun ere erreferentea da, gobernu, demokrazia eta eskubide?
|
|
|
EBko kide bihurtuko balira, Europako giza eskubideen taldeek presio eginen liekete lege aurrerakoiagoak onar ditzaten kontu horietan?. EBk politika koherente eta bateragarri bat ezarri nahi du mikroestatu guziekin, eta 2015az geroztik elkartze akordio bat negoziatzen ari da haiekin.
|
Baina
EBk berak ere ez du interesik mikroestatuak klubeko partaide egiteko. Horrek suposatuko luke, bertzeak bertze, Europako hiri txiki baten tamaina duten estatuek Alemaniak eta Frantziak dituzten eskubide berberak edukitzea Europar Kontseiluan.
|
|
2020
|
|
|
|
Baina
EBk ere badu zer egin koronabirusaren kaltea txikitzeko. Horretako aukera bat da aukera ematea estatukideei aurrekontu diziplina hautsi eta beharrezkoa den gastu guztia egitea egin beharreko gastu gehigarriak ordaintzeko —osasun publikoaren beharrak hornitzea, enplegua galduko dutenak laguntzea, enpresak finantzatzea... — Austeritatearen eta aurrekontu orekatuen defendatzaile nagusiak, Angela Merkel Alemaniako gobernuburuak, gerrikoa askatzeko eskatu zion asteazkenean EBri, eta «beharrezkoa den guztia» egiteko prest azaldu zen koronabirusari aurre egiteko.
|
|
|
Espainiako zergapetze maila zertxobait handiagoa da Hego Euskal Herrikoa baino,
|
baina
EBko batezbestekoa baino apalagoa hura ere, BPGaren %33, 9koa. Zerga bilketaren maila Europako batezbestekora igoz gero, Espainiak urtean 50.000 milioi euro inguru gehiago bilduko lituzke, eta horrekin estali ahal izango luke Gizarte Segurantzaren ia 19.000 milioi euroko defizita, adibidez.
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntza jakin batek EBko hizkuntza ofizial kategoria hartzen duen ala ez ebazteko, ez zaio hizkuntzaren erabilerari erreparatzen, estatu kideen mende dago erabakia. Katalana, esaterako, ez da hizkuntza ofiziala,
|
baina
EBko hamar hizkuntza ofizialek baino hiztun gehiago ditu.
|
|
|
Hala ere, hizkuntzen gaia eztabaida nagusietatik kanpo geratzen da sarri, beharbada kontu delikatuegia delako oraingo fasean.
|
Baina
EBko hizkuntz politika praktikara eraman nahi bada, saihestezina da eztabaida. Lau diskurtso aukeratu dira dokumentu honetan, nahierara, eztabaidaren muinean dauden bi gai nagusiri heltzeko:
|
|
|
• Industriak beste izen batzuk dituen “kamufla” Egia. 2014ra arte, palma olioa “landare koipe” izenarekin ezkutatzen zen etiketan,
|
baina
EBk nahitaez zehaztu behar izan zuen zein zen. Harrezkero, eta koipe horrek duen prentsa txarrari aurre egiteko, industria beste izen batzuekin hasi zen kamuflatzen:
|
|
|
Orain, Teder garapen agentziaren laguntza izan daiteke, baina, orduan, itsuan egiten zen». Sendiak zoru bat alokairuan utzi zion,
|
baina
EBko laguntzak azkar amaitu ziren, eta, Lopez Zubiriaren arabera, Nafarroako Gobernuak ez zuen nahi mintegi pribatuak Miluzekoarekin lehiatzea: «Ikuskaritza ugari egin zizkiguten.
|
|
|
Macronek, noski, orain arteko zigor ekonomikoak baino neurri gogorragoak nahi ditu Turkiaren aurka,
|
baina
EBko beste potentzia nagusiak, Angela Merkelen Alemaniak, jarrera pragmatikoagoaren alde egin du, jakitun baitago Erdoganen herrialdearen pisua handitzen ari dela hainbat eremu estrategikotan, besteak beste Libiako eta Siriako gerretan izan duen esku hartzearengatik.
|
|
2022
|
|
|
Ez dakit...
|
Baina
EBko lagunen babesa ere sentitzen dut. Mundu guztia elkartzen ari da, nolabait; elkartasuna hazten ari da.
|
|
|
Alemaniak, Herbehereek eta beste herrialde batzuek uste dute orain arte sistemak bere lana egin duela; hau da, argindarra prezio onargarrian eskaini duela eta aldi berean pizgarria izan dela argindar konpainiek iturri berriztagarrietan inbertsioak egiteko. Gas garestiak hankaz gora jarri du argudio hori,
|
baina
EB oso motela da merkatuaren nagusitasuna auzitan jartzen duten neurriak hartzen; hartzen dituenean, noski.
|
|
|
Ukrainaren etorkizuna EBn dago». Hautagai estatusa jasotzeko prozesua luzea izaten da,
|
baina
EBko estatu kideetako agintariek hori azkartzea erabaki dute, eta horren ondorio da atzoko erabakia.
|
|
|
Mugen aurkakoek gogorarazi dutenez, Errusiak iragarri du gas fluxua erabat etengo duela gehienezko prezio bat jarriz gero. Ukrainako gerraren aurretik Errusia zen EBren gas hornitzaile nagusia,
|
baina
EBri presio egiteko gasbide batzuk ixten aritu da. Horrela, iazko uztailean egunean 300 milioi metro kubiko gas bidaltzen zituen Errusiak EBra, eta azken egunotan 84 milioi baizik ez dira izan.
|
|
|
|
Baina
EBko kideen gehiengo batek uste du motz geratu direla, eta hamabostek —tartean Espainia eta Frantzia— eskatu diote Europako Batzordeari gas inportazioei gehienezko prezio bat jartzeko. Bruselak eta Alemaniak, ordea, ez dute urratsa egin nahi, beldur direlako Errusiak gasaren iturria guztiz itxiko duela —Ukrainako gasbideak oraindik irekita daude—, eta beste hornitzaileek gasa beste leku batzuetara eramango dutela.
|
|
|
Ematen zuen COP27 klima larrialdiari buruzko NBE Nazio Batuen Erakundearen goi bileran parte hartzen ari diren estatuak urrun zeudela klima krisiak eragindako galeren eta kalteen ordainerako funts bat sortzetik; are urrunago horrelako mekanismo bat bideratzetik.
|
Baina
EB Europako Batasunak aurrerapauso bat eman du norabide horretan. Izan ere, funts hori eratzeko proposamen bat plazaratu du gaur, eta, Frans Timmermans Europako Batzordearen klima politiken arduradunak nabarmendu duenez, herrialde «zaurgarrienei» zuzenduta egongo litzateke, eta hori diruz hornitu ahal izateko oinarriak «zabala» izan luke.
|
|
|
Azken zirriborroak jasotzen du funtsa «garabidean dauden herrialde guztiei» egongo dela irekia,
|
baina
EBrentzat garrantzitsua den xehetasun bat ere jasoko duela: «bereziki zaurgarriak diren herrialdeak» lehenestea.
|
|
2023
|
|
|
|
Baina
EBrentzat, ageriko neutraltasuna «erasotzailearen alde jartzea» da, eta Pekini gogorarazi dio Ukrainaren geroa gai «existentzial» bat dela batasunarentzat. Gainera, Ukrainako gerrarekin beste lezio bat ikasi du EBk:
|
|
|
mundu osoan ari dira begiratzen ea zenbat CO2 isurtzen duten, eta hori oa da, berez.
|
Baina
EBra merke esportatu nahi dutenek aurkituko dute modu bat hori egiteko: Txinak energia berriztagarriekin soilik funtzionatuko luketen eremu ekonomikoak sortu nahi ditu, eta, hortaz, han dauden enpresek esportatu ahal izango lukete EBra.
|