|
2020
|
|
|
Sei hilabete dira Asier Gonzalezek (Donostia, 1988) MINA ikasketa zentroa ireki zuela, Donostiako Katalina Erauso kalean. Gustura ari zen orain arteko martxarekin,
|
baina
COVID krisiak eta ikasketa zentroen itxierak hankaz gora jarri dio eguneroko bizimodua. «Jarduna goitik behera berregituratu egin behar izan dugu.
|
|
|
«Egia da haurdunak kalteberagoak direla infekzioen aurrean, adibidez gripearekin.
|
Baina
COVID kutsatzen diren %80k sintoma arinak dituzte, eta gehienek parazetamola hartzen dute; eta justu hori oso botika segurua da haurdunaldian».
|
|
|
Aditu guztien ametsa da infekzio ororentzako taldeko immunitatea lehenbailehen lortzea, eta babestuek arriskuan daudenen kutsatzea eragoztea.
|
Baina
COVID hori gertatu ahal izateko, zoritxarrez, denbora asko falta da oraingoz. Hori dela eta, funtsezkoa da ikerkuntzari baliabideak ematea, botikak eta txertoak garatzeko, gaixoak tratatu ahal izateko.
|
|
2021
|
|
|
Dena den, erreformak bide luzea egin du. Izan ere, Emmanuel Macron Frantziako presidenteak 2020eko urtarrilean ezarri nahi zuen plantan,
|
baina
COVID eragindako pandemiaren ondorioz gibelatzea erabaki zuen. Urtea pasatu ondotik, osasun egoerak eragin duen krisi ekonomikoaren kari, «lanaren balioa» indartzeko asmoa adierazi zuen Macronek, iragan azaroan, koronabirusari aurre egiteko neurriak iragartzeko egindako agerraldi batean.
|
|
|
Ez dakigu umeek etorkizunean arazoren bat garatuko ote duten. Elkartean ebidentzien aldekoak gara,
|
baina
COVID kasuan, arazoa da ebidentzietan baino gehiago urgentzian oinarritu behar dugula.Oso eremu labainkorrean ari gara. Txertoak hain azkar garatu behar izan dira jende asko hiltzen ari delako.
|
|
|
«Gorabehera asko» dituen sektorea dela diote, eta testuinguru globalaren ezinago mendeko dela. Balenciagako iturriek azaldu dutenez, azken bost urteetan «lautada moduko bat» igaro dute, «nahiko egonkorra»,
|
baina
COVID ondorioak zein izan daitezkeen jakiteko oraindik goizegi dela uste dute. «Gure sektorean krisiak beranduago nabaritzen ditugu, bi hiru urte lehenago negoziatutako eskariekin lan egiten dugulako; iazkoak, aspalditik ari ginen lotzen.
|
|
|
Urterik urte areagotu egin da Hego Euskal Herrian asiloa eskatzen duten migratzaileen kopurua,
|
baina
COVID pandemiak eta horren aurka harturiko neurriek eten egin dute joera hori: CEAR elkarteak Espainiako Barne Ministerioko iturriak aipatuta emandako datuen arabera, hain zuzen, 2019tik 2020ra %26, 7 gutiago izan dira Hego Euskal Herrian asilo eskabideren bat aurkeztu duten pertsonak.
|
|
|
«Inflexio puntua» izan behar du, NBIPren esanetan, planetaren berotzea 1,5 gradura mugatzea ezinezkoa bihur ez dadin. Goi bilera iaz zen egitekoa,
|
baina
COVID pandemiak behartu zuen hura urtebete atzeratzera.
|
|
|
Baina horretarako argudiatutako arrazoia ez zen izan mundu mailako pandemia, «basamortuko hautsa» baizik. Derrigorrezko berrogeialdiak ere ezarri dituzte, eta mugimenduak murriztu, «gaitz infekziosoak saihesteko»,
|
baina
COVID hitz egin gabe. Gaurko egunez, ofizialki, ez da kasu bakar bat ere izan; hala, Turkmenistan da, Ipar Korearekin batera, milioi bat biztanle baino gehiagoko herrialde bakarra pandemiak eragin ez diona.
|
|
|
Joxi Uranga Errenteriako (Gipuzkoa) etengabeko arreta guneko administraria da, eta osasun etxeetan diharduten langile askoren ezinegona eta akidura ordezkatzen dute haren hitzek. Lehen arretako zentroen estutasunak ez dira berriak,
|
baina
COVID pandemiak are gehiago azaleratu ditu egiturazko arazoak. Udak, gainera, koska bat gehiago okertu ditu osasun zentroetan lan egiten duten profesionalen lan baldintzak, eta alarma gorria piztu da lehen arretan:
|
|
|
AEBetako leku gehienetan antolatu dira antzeko ekitaldiak,
|
baina
COVID delta aldaera gogor ari da jotzen herrialde guztian, eta zenbait lekutan mugatu ere egin dute omenaldia.
|
|
|
Iñaki Alonso Ogasun zuzendariak azaldu du: «Ari gara; gehiago egin nahi genuen,
|
baina
COVID eragina izan du. Datuak jaso eta gurutzatzen ari gara, baina ez da erraza, herrialde bakoitzak bere modura interpretatzen ditu.
|
|
|
2020ko zerga bilketaren kontuak ixtea zen Eusko Jaurlaritzako Ogasun Saila, hiru aldundiak eta Eudel biltzen dituen foroaren zeregin nagusiena, atzo. Hizpideen artean ez zegoen Ekarpen Legearen ingurukorik, printzipioz,
|
baina
COVID pandemiak ogasunen kutxetan eragindako zuloaren ondotik mahai gainean jarri zuten gaia halabeharrez. Izan ere, aurten ere Arabak zergen bidez bildutakoa kutxara egin beharreko ekarpenaren azpitik geratu da, eta 56,8 milioi jasoko ditu Egokitzapenerako Funtsetik.
|
|
|
Horrelakoetan, askotan, oso konplikatua izaten da haien egoerari buelta ematea, eta, maiz, gazte xamarrak diren pertsona horiek ZIUetan amaitzen dute, baita intubaturik ere», azaldu du Signesek.
|
Baina
COVID soilik ez, bestelako gaixotasunek jota daudenen egoerak ere okerrera egin duela ikusi du Peñak, artatu behar izan duen jendearen artean. Horren arrazoia «argia» dela dio, jendeak ospitaleetara eta osasun zentroetara joatea atzeratu duela, beldurragatik, eta batzuetan «berandu» dela:
|
|
|
«Teorian, urtebete lehenago grabatu behar genuen, 2019an, baina konturatu ginen ez ginela prest egongo, eta 2020ko apirilera atzeratzea erabaki genuen.
|
Baina
COVIDa iritsi zen orduan. Apirilean ere ez ginen garaiz iritsiko; beraz, nolabait zortea izan genuela esan daiteke».
|
|
|
Hainbat proba serologiko egin dizkiote, eta antigorputzak dituela baieztatu diote.
|
Baina
COVID iraunkorra duten guztiek ez dute proba serologikoa egiterik izan, eta ez dute nola demostratu gaixorik daudela. «Sintoma iraunkorrak ditugun ia gehienak emakumezkoak gara, eta ohikoa da entzun behar izatea antsietatea dugula, menopausiaren sintomak direla, depresioarenak...».
|
|
|
«Gaurkotasun handiko gaiak» jorratuko direla nabarmendu du Zabalondok. Izatez, antzeko egitaraua prestatu zuten iazko,
|
baina
COVID pandemiaren ondorioz bertan behera uztea ebatzi zuten. Geldialdi horren ondoren, presentzialki zein online itzuliko da BERRIAren Komunikazio Eskola ekainean.
|
|
2022
|
|
|
Sei urtean ez genuen emanaldi bakar bat ere bertan behera utzi behar izan. Bira abenduaren 5ean hastekoak ginen, Azpeitian [Gipuzkoa],
|
baina
COVID eraginez atzeratu egin zen. Uholdeek hurrengo emanaldi bat atzeratu zuten.
|
|
|
Azken urteetan erreferente izan zarete Igone Campos eta zu, eta zuen arteko lehia espero zen Euskal Herriko Txapelketan,
|
baina
COVID Campos ezin izan zen lehiatu. Irabazi arren, horren arantza gelditu zaizu?
|
|
|
«Burbuilak desagertzeak izugarri erraztuko du antolaketa, eta onura asko ekarriko dizkie ikasleei». Izan ere, azaldu duenez, eraldaketa pedagogikoan murgilduta daude,
|
baina
COVID oztopo izan da: «Ikasleen artean nahasketa handia zegoen COVIDaren aurretik.
|
|
|
«2018an eta 2019an produktu berriak atera zituzten, eta hazkunde handia lortu zuten horri esker.
|
Baina
COVID ezerezean utzi zuen guztia. Gogoeta egitea erabaki genuen orduan, ekoizpen jarduera berriak arakatzeko.
|
|
|
Bestalde, joan den urtean ere Donostiako Aste Nagusian jo genuen. Kasu horretan, Piratetan [gaur bezala],
|
baina
COVID eraginez ikusleek eserita egon behar izan zuten. Aurten, ordea, aurreko urteko kontzertuaren bertsio ona edo originala eskainiko dugu.
|
|
|
Alemania eta Frantzia izan ziren defizitaren muga hausten lehenak, eta orduz gero ia guztiek hautsi dituzte noiz edo noiz. Pandemiaren aurretik, defizita beheranzko bidean zegoen herrialde guztietan —askok superabita zuten—,
|
baina
COVID dena aldatu zuen: osasun gastua handitu egin zen, eta koronabirusak eragindako krisia gastu publikoaren bidez borrokatzea erabaki zuen EBk.
|
|
|
Horiek izan dira biltzarraren antolatzaileak. COP15 bilera Txinan egitekoa zen, 2020an,
|
baina
COVID pandemiak atzeratu du.
|