|
2000
|
|
|
Autoreak, Hego Amerikako nobela korrontearen eraginari nolabait jarraituz, bi plano desberdinetan eman digu fikzioa, bi espazio eta bi denbora desberdinetan,
|
baina
bi alderdiak elkarren osagarri gertatzen direnak. Bata Loitzu herrian eta gudu garaian ematen diren gertakariak, bizpahiru hilabeteren buruan eta bestea, gure garaitsuko egunetan ematen dena, hainbat aldiz erabilitako tren geltoki batean.
|
|
2001
|
|
|
Bere zaletasun eta dohai artistikoak baztertuz, idatzi eta margotu egiten baitzuen, Ruskin bezalako kritikari ezagunaren babesa amaitu zitzaionean, Rossetti-ren eskuetan amaitu zuen. Ruskin eta Rossetti, emakumezkoei dagokienez, arras desberdinak,
|
baina
biak berekoi eta kritikagarriak. Lehenengoa, XIX. mendeko arte kritikari onena izan arren emakumeez ezer gutxi zekielako (ezkontza gauean emaztearen biloa ikusi zuenean hartu zuen ezustekoa liburu guztietan aipatzen da); bigarrena, playboy kontsumatua izateaz gain, artelana inoren gainetik jarri zuelako.
|
|
|
aurkakoen aurrean egiten den mintzoa eta paradoxa, galtzailea gertatzen da garaile.
|
Baina
bien azpitik begi ohartuak beste zerbait ikusten du: badago iraun nahiaren aipamena eta testu horiek komunitate baten pertenentzian kokatzen dute, errotzen dute bidaiaria.
|
|
2005
|
|
|
Izan be, bi zenbakia zan sarrien agertutako faktorea, bestelakoak be biaren biderkiak baino ez zirala gehienetan. Beiraki bi, bihotz beiratu bi, nolanahikoak, ederragoak edo itsusiagoak, gardenak zein ez gardenak, distiratsuak nahiz higatuak, etsituak zein itxaropentsuak,
|
baina
bi beti, bata bestearen ondoko hotsa, bata bestearengandik alde egin eta geroko oihartzuna barreiatzen ebela, entzungorrenek be, bihozkorrenek be entzun egien.
|
|
2007
|
|
|
historialariarena eta eleberrigilearena, zientzia eta fikzioa. Edo osterantzean, zientzia eta fikzioaren nahasketa bat egin,
|
baina
bi era guztiz desberdinetan kontatuta. Hizkuntza bera ere, nonbait, eztabaidagunea izan da:
|
|
2008
|
|
|
" Bai garbi.
|
Baina
bi norabideetan: batzuk sumiso direlako gatazkaren alde batekiko, beste batzuek gatazkaren beste aldekiko.
|
|
|
|
Baina
bi curriculumen arteko aldeak egon daude, eta horiek biltzea da hurrengo lerroen helburua. Horrekin batera, aldeak dauden arlo horietan Espainiako Gobernuak Gaztelania eta Literatura irakasgaiari buruz egindako curriculuma aztertuko dut.
|
|
|
Alabak izekoaren etxean egotea suertau zan eta horregaitik librau ziran gatxetik. Gurasoak be larri ibili ziran,
|
baina
bi mutikoak, hil. Harrezkero perretxiko kontuan bildurra hazurretaraino sartuta daukat. g; gg ginan gau osoan betazalei eutsi ezinik. gg.
|
|
2009
|
|
|
Beharrean hasteko zaku batekin garbitzen zaizkio hankak piztiari. Lagun bakarrak egin lezake herradurak ipintzeko beharra,
|
baina
bi badaude askoz hobeto.
|
|
|
Oparia jaso eta ostean jaurtitzen zuten hagina teilatura. Apurka apurka kanpotiko ohitura berriak bertoko zaharrari lekua kendu zion,
|
baina
bien bitartean sinkretismo antzeko bat gertatu da, azaldu dugun moduan.
|
|
|
Lekukoek ez dute istorio bat bestearekin lotzen,
|
baina
biak bat dira2, Euskal Herri osoan Mateo Txistu izenarekin ezaguna dena.
|
|
|
|
Baina
bien bitartean azeriak, zer. Edegi zorroa, isil isilik sartu bertan gaztai guztiak, eta hanka egin eban bere habiarantza.
|
|
2011
|
|
|
Orain jubilauta dago, baina beti lanean, jo eta ke. Biok izan gara beti danean ezbardinak,
|
baina
biok seme bakarrak, adin berekoak eta adiskide adiskideak.
|
|
2013
|
|
|
Memoriaren narrazioak dira, non nahastu diren kontzientea eta inkontzientea, objektibotasuna eta subjektibotasuna. Denborak moldatu ditu zapiraindarren narrazioak eta bertsoak,
|
baina
biak dira oroimenaren oinatzak, zerbait gertatu zela ohartzen gaituzte. Testigantza horiek artxiboaren eta memoriaren arteko zubiak dira:
|
|
2015
|
|
|
Autonomiaren gaiarekin hertsiki loturik dago sistema edo esparru literarioarena, dagoeneko iradoki dugun moduan. Bi termino ezberdin dira literatur teorian literatur sistema eta literatur esparrua,
|
baina
biak ere teoria sistemikotzat jo daitezke, hurbilpen soziologikoa egiten dutenak96.
|
|
|
Bere proposamenen artean bi garrantzitsu dira" distantzia kritikoa" (Foster, 2001) eta" maniobra marjina" (Foster, 2004). Ez da honakoa kontzeptuok azaltzeko lekua,
|
baina
biak ere artearen autonomiaren ideian errotzen dira; biek ala biek autonomia behar dute distantzia hartzeko eta marjina edukitzeko. Egiazki, autonomiaz baino" semiautonomia" z dihardu Fosterrek.
|
|
|
Hilabete geroago argitaratu zen seigarrena, 1980ko abenduan. Sinatzaileak Jokin Ansorena, Gotzon Egia, Koldo Izagirre, Joxean Muñoz eta Ramon Saizarbitoria izan ziren,
|
baina
bi kolaboratzaile ere ageri ziren: Joxe Azurmendi eta Iker Bidegorri, Jokinen anaia zahar Jose Ignazio Ansorenaren pseudonimoa.
|
|
|
Saizarbitoriarentzat itzulera zen jada ikusi dugunez, hamarkada bat lehenago Gazte naiz sailean aritua baitzen. Sailak 1978ko maiatza arte iraungo zuen; ez oso luze, beraz,
|
baina
bi idazleen elkarlana ez zen han amaituko.
|
|
2017
|
|
|
Giza ezagutzaren garapen historikoan aldi ezberdinei dagozkien uneak dira" basoa" eta" kultura", lehena antzinagokoa bigarrena baino.
|
Baina
biak ere, funtsean interpretazioak dira, kategoria kognitibo berari dagozkio, haien artean banaketa esentzialik egiterik ez dagoela, giza ezagutzak, muturrera garatuta ere, ez baitio
|
|
|
|
Baina
bi urteren buruan Mariak Esteban utzi zuen, beste mutil bat ezagututa, azken gutunean aitortu zion bezala. Aldi batez erorita samar ibili ostean, ordea, Estebanek arin asko ahaztu zuen guztia, aitak iragarri zion moduan.
|
|
|
Bizkaian, duela gutxi arte, bi erregimen juridiko zeuden,
|
baina
bien arteko desberdintasunak murriztuz joan dira: alde batetik, elizateei edo Lur Lauari zegokien foru zuzenbidea zegoen; eta, bestetik, hiribilduak arautzen zituen zuzenbide komuna (espainiarra).
|
|
2018
|
|
|
Mesedez, ez ezazu hortik jo! Badakit zelan sentitzen zaren,
|
baina
bion artean hobeki eramango dugu samina.
|
|
2019
|
|
|
Gerrako kronikak aipatu denean, narratzailearen neurosiarekin eta zeloekin lotu izan da, baina beti ere Flora eta bere Senarraren arteko gerra, Hanbre Sagardotegian aipatzen diren Gerra Zibileko kontuekin dituen paralelismoak azpimarratuz. Haien arteko simetriak azpimarratu dira,
|
baina
bi gatazken arteko loturaren zertarakoak auzi iluna izaten dirau neurri handi batean, gure iritziz. Iñaki Aldekoak" Una mirada a la literatura vasca y a la postmodernidad" (2012) lanean azpimarratzen du Guda Zibileko pasarteak bigarren plano batean daudela eta senar emazteen arteko gerra gailentzen dela:
|
|
|
Asensi eta Taverniersen taulek eskainitako ezaugarrien laguntzaz, tratu txar psikologikoetan errepikatzen diren faktoreak aztertu ditugu eleberrian eta horien bitartez, tratu txarrak ematen dituen pertsonaren nortasun psikologikoa nahiko ongi zehazturik geratu da. Hala ere, komenigarria da eleberrian azpimarragarriak diren,
|
baina
bi taula horietan aipatzen ez diren beste elementu batzuk aipatzea, pertsonaia nagusiaren profil psikologikoa osatzeko.
|
|
2020
|
|
|
Azoka bera egun bakarrera murriztuta dago, gaur egun,
|
baina
bi eguneko iraupena zuen garai batean. Abere erakusketa eta salerosketa, landa eremuko produktuen eta bestelako elikagaien azoka, artisautzako produktuena eta nekazaritzako makinena egiten dira.
|
|
2021
|
|
|
Gaztelaniaz antzekoago egiten zait, ze nik gaztelania berdina edo antzekoa hitz egiten dut. Eta orduan naturalago bezala iruditzen zait,
|
baina
biak gustatzen zaizkit.
|
|
|
" Berezkoa ez duenak formakuntzaren bitartez lor dezake motibazioa, sar dakioke harra.
|
Baina
bietako bat bederen eman behar da, nork bere interes gisa izatea eta hortaz motibatuta egotea edota formakuntza zehatz baten bitartez, inplikazio pertsonalez motibazioa piztea". (GE4)
|
|
|
Bai heziketa literarioaren markoak, bai PTLrenak azken horrek modu nabarmenagoan,
|
baina
bien artean hogei edo hogeita hamar bat urteko aldea dagoela kontuan hartzekoa da, biek ala biek ematen diote garrantzi berezia arloaren, kasu honetan, literaturaren komunikazioari. Bestera esanda, arloaren inguruko ezagutza berria ezagutza patroietan aldamiatzeko eta, halaber, trebetasunak antzeko testuinguruetan mobilizatzeko gai izateko, arestian adierazten zen legez, ezagutzaren gorpuzte eta antolaketa linguistikoan, diskurtsiboan eta komunikatiboan sakontzea ezinbestekoa da.
|
|
|
" Irakurketa mota honek pantaila behar du ezinbestean, ez beti ordea, paperezko literatura irakurtzen segitzen dugulako,
|
baina
biak elkarrekin bizi diren heinean, gaitasuna bietan dugu. Lotura bisualek eta irudiaren presentziak geroz eta garrantzi handiagoa dute, eta irakurtzearen ariketa berehalakoagoa da lehen baino.
|
|
|
ondoko egunean aurkeztuko dutenei eskatuko zaie balorazioa egitea (EL). Horiek amaitu dutenean, norbaitek zerbait erantsi nahiko balu, hitz libreko txanda zabalduko da,
|
baina
bi ideia hauek oso presente izateko eskaera gogoraraziko diegu: adierazitakoak ez errepikatzeko, eta ideia argiak eta zehatzak izan daitezela.
|
|
|
Horren ostean, bi ikasleri gauza bera egiteko eskatuko zaie,
|
baina
bi modu desberdinetara irakurriko dute: lehenak haserretik interpretatuko du, eta bigarrenari, ostera, alaitasunetik, itxaropenetik irakurtzeko eskatuko zaio.
|
|
|
ondoko egunean aurkeztuko dutenei eskatuko zaie balorazioa egitea (EL). Horiek amaitu dutenean, norbaitek zerbait erantsi nahiko balu, hitz libreko txanda zabalduko da,
|
baina
bi ideia hauek oso presente izateko eskaera egingo diegu: adierazitakoak ez errepikatzeko, eta ideia argiak eta zehatzak izan daitezela.
|
|
|
Bata Jauregizuriazarra eta bestea Jauregizuriabarria, gaur egun bizimodu eta jaube bat baino gehiago daukienak. Etxeok 1909an dokumentau doguz,
|
baina
bietan azpian dagoan Jauregizuri izena 1642tik agiri da. Auzoaren alderdi horreri, ontxe be ahoz Jeusiri esaten deutsie bertako euskaldunek, izena laburtuta.
|
|
2023
|
|
|
Txarria izan da etxean hilten izan dan abereetarik garrantzizkoena. Urtean bat hazten zan, gehienetan,
|
baina
bi be ezagutu izan dira etxe baten baino gehiagotan. Txarrikumea etxerik etxe ibilten ziran tratanteei erosi, hazi, loditu eta, abenduan, Kontzepzino egunaren bueltan, hil ohi zan.
|